Week 5: Wat doet het nieuwe verbond voor ons geweten?

De belofte van een nieuw en beter verbond

Het is duidelijk dat de schrijver het oude verbond (in het Oude Testament) en het nieuwe verbond (met Jezus als hogepriester) wil vergelijken en daarbij wil aantonen dat de nieuwe situatie echt veel beter, ja superieur is. Waarom doet hij dat? De meeste commentaren veronderstellen dat sommigen van de Hebreeën onder druk van christenvervolging terugverlangen naar de oude situatie, toen ze nog geen christen waren. Het Joodse geloof werd wel getolereerd in die tijd, dus terugkeer naar het Jodendom zou hen buiten levensgevaar brengen. Maar de auteur wil hen ervan overtuigen dat ze dan echt voor iets inferieurs zouden kiezen, en met grote risico’s!

Hebreeën 8:1-2, een kern- en overgangsvers

In Hebreeën 5:1:7-28 stond Psalm 110:4 centraal, o.a. aangehaald om een priesterschap in de orde van Melchisedek te bespreken. Nu herintroduceert de auteur Psalm 110:1 (waar hij al naar verwezen heeft in Hebreeën 1:3 en 1:13): onze hogepriester, die door een eed van God in zijn hogepriesterschap bekrachtigd is, heeft in de hemel plaatsgenomen aan Gods rechterzijde.

Mozes’ tabernakel was gebouwd als afspiegeling van het hemels heiligdom

Jezus heeft zijn verzoenend werk in een beter heiligdom gedaan dan het eerste heiligdom. Waar Jezus’ hogepriesterschap plaatsvindt, is niet slechts in de aardse kopie, maar het werkelijke hemels heiligdom!

Deze hemelse tabernakel is beter dan de aardse tabernakel, omdat God deze gemaakt heeft. De aardse tabernakel is slechts een afspiegeling van de hemelse tabernakel. De Hebreeënschrijver baseert zich op Exodus 25:40 dat hij aanhaalt in Hebreeën 8:5. Daar staat dat Mozes die hemelse tabernakel gezien heeft, als ’t ware als een blauwdruk voor de tabernakel die door mensenhanden is gemaakt. Het werkelijke origineel van die blauwdruk bevond zich in de hemel. En Jezus bevindt zich nou juist in die volmaakte, hemelse tempel als eeuwige hogepriester. Hebreeën 9 ontwikkelt deze tabernakeltypologie nog verder.

De schrijver laat zien hoe de Oudtestamentische typologie van het priesterschap en de offercultus vooruit wezen naar Jezus. Zijn verzoeningsdood vervolmaakte wat in het Mozaïsch verbond een voorafschaduwing was.

De belofte van een nieuw en beter verbond

Door Jeremia (31:31-34) werd al geprofeteerd dat God zijn leefregels in de gelovigen zou internaliseren. Dat heeft God toen al, in Jeremia’s tijd, dus ten tijde van het oude verbond, aangekondigd als zijn plan.

De Hebreeënschrijver stelt dat God dus vanaf die belofte en vanaf dat moment het oude verbond al als 'verouderd' heeft bestempeld. Het oude verbond zal als het ware 'uit de tijd' en niet meer nodig zijn. God geeft een nieuw verbond. Nu blijkt dat dit nieuwe verbond, dat Jeremia beloofd heeft, wordt gerealiseerd door Jezus. Het nieuwe gaat verder dan het oude: het verbond krijgt een innerlijke uitwerking. God werkt het uit in het hart. Enerzijds is het nieuwe verbond de continuering van het oude verbond. Anderzijds brengt het nieuwe verbond iets veel beters. Jezus Christus is het centrum van het nieuwe verbond. De vergeving van zonden, dankzij Hem, is het fundament van de verbondsrelatie tussen God en zijn kinderen. Zijn wil is in ons verstand en in onze harten geschreven. Logisch dat dit een ‘beter verbond’ is, gebaseerd op ‘betere beloften’!

Want Ik zal wat hun ongerechtigheden betreft genadig zijn en aan hun zonden en hun wetteloos gedrag beslist niet meer denken.

''Als Hij spreekt van een nieuwverbond, heeft Hij daarmee het eerste voor verouderd verklaard' ...' (Hebreeën 8:13, HSV).

Toepassing

Het nieuwe verbond draait om Gods wil ìn ons hart en verstand. Wat betekent het voor ons dat dit nieuwe verbond is gebaseerd op wat God in ons doet door Jezus?