Jezus is hogepriester à la Melchizedek

In Hebreeën 5:11 kondigde de schrijver het al aan: hij zou nog meer over Melchizedek zeggen. En inderdaad, heel hoofdstuk 7 gaat verder over Melchizedek en je kunt het als volgt indelen:

• Hebreeën 7:1-14. De auteur geeft achtergrondinformatie over Melchizedek, gebaseerd op Genesis 14:17-20.
• Hebreeën 7:15-28. Christus als hogepriester in de lijn van Melchizedek is superieur (wordt morgen gelezen), gebaseerd op Psalm 110:4.

Wie was Melchizedek en waarom was hij zo speciaal?

1. Zijn naam betekent ‘koning van de gerechtigheid‘. In zijn naam zie je namelijk de Hebreeuwse woorden melek (koning) en sedeq (gerechtigheid). Hij was koning van Salem. De naam van deze stad doet herinneren aan shalom (vrede), daarom noemt hij Melchizedek ‘koning van de vrede’.
2. Melchizedek was ‘priester van de allerhoogste God’, ver voordat het priesterschap van de Levieten werd ingesteld.
3. In Hebreeën 7.3 schrijft de auteur dat Melchizedek ‘geen vader of moeder, geen stamboom, geen oorsprong of levenseinde’ heeft. De schrijver van Hebreeën bedoelt hiermee niet te zeggen dat Melchizedek geen ouders zou hebben gehad, of eeuwig leefde. Ook suggereert hij niet dat Melchizedek Jezus vóór diens incarnatie was. Maar in een boek waarin voorgeslacht bijna altijd wordt genoemd, is dit wel heel bijzonder.

Net als Melchizedek is Jezus priester voor eeuwig

De hele vergelijking gaat niet zozeer om de historische persoon zelf, maar om Melchizedeks functie of type in Genesis 14 en Psalm 110:4. De Hebreeënschrijver maakt ervan gebruik, dat de normale informatie niet wordt verstrekt. Daarmee kan hij duidelijk maken, dat:

• Melchizedeks priesterschap niet was gebaseerd op zijn voorgeslacht (hij heeft geen vader of moeder, geen stamboom, geen oorsprong)
• Melchizedek zijn priesterschap niet doorgaf (geen levenseinde). Omdat Genesis 14 dat alles niet noemt, biedt het de ruimte om het belangrijke punt van de Hebreeënschrijver te ondersteunen: Melchisedek was priester voor eeuwig.

Zijn betoog is dus gebaseerd op de literaire presentatie van Melchizedek in de Bijbel, op een typologische lezing van de tekst. Hij gebruikt het Griekse woord (afomoioō) ‘lijken op’ de Zoon van God. Hij suggereert dus niet dat Melchizedek Jezus ìs of was. Bovendien heeft Jezus wèl een menselijke moeder, Maria. De auteur leest de Bijbel christologisch: hoe herkennen we wat we weten over Christus in het Oude Testament? Dat is een verantwoorde manier van lezen, die Jezus zelf ook toepaste, maar om veel zorgvuldigheid vraagt.

Melchizedek is de meerdere van de Levieten en van Abraham

Melchizedeks priesterschap was superieur aan het Levitische priesterschap. De wet zei dat Levieten tien procent van het volk moesten krijgen. Melchizedek kwam niet eens uit een priestergeslacht, maar toch kreeg hij 10% van Abrahams buit. Dat maakt hem wel heel bijzonder en uniek. Daarnaast kon het Levitisch priesterschap niet volmaaktheid brengen, Jezus wel (hierover gaat Hebreeën 8 ook).

Aan Abraham zijn door God beloften gedaan – heel bijzondere beloften: God zegent hem en maakt hem tot een bron van zegen. Je zou daarom verwachten dat Abraham, de bron van zegen, de ‘meerdere’ is. Toch is niet Abraham degene die Melchizedek zegent, maar andersom, omdat Melchizedek zegent, is hij de ‘meerdere‘.

''... Maar aan de Zoon van God gelijkgemaakt, blijft hij in eeuwigheid priester'' (Hebreeën 7:3, HSV).

Het hoofdpunt van dit betoog

Het punt dat de schrijver maakt, is dat Jezus en Melchizedek allebei uniek zijn en tot een unieke categorie behoren, die alles en allen overtreft:

• Qua hogepriesterschap overtreft Jezus het Levitisch priesterschap, net als Melchizedek. Daarin lijken ze op elkaar. Zo wordt verdedigd dat Jezus hogepriester is, ook al is hij geen Leviet, en dus geen afstammeling van Aäron (Hebreeën 6:11-14). Zowel Melchizedek als Jezus zijn uniek, maar toch gerechtigd om priester te zijn.
• Melchizedek is ‘meer dan Abraham de aartsvader’, dus Jezus ook.
• Daarnaast zijn ze allebei koning, ook heel bijzonder en uniek voor een priester.

Toepassing

Als we de Hebreeënbrief niet hadden, waren we ons er waarschijnlijk nauwelijks van bewust, hoe bevoorrecht we zijn dat we Jezus’ huidige bediening kennen en Hem aanbidden als onze eeuwige hogepriester. Wat betekent deze rol van Jezus voor jouw geloofsleven?