Mozes’ oproep werkt averechts

Inleiding

In het Bijbelgedeelte van vandaag lezen we over de eerste ontmoeting tussen Mozes en farao. In plaats van het volk te laten gaan, verzwaart farao hun werk. Met als gevolg dat de situatie voor de Israëlieten verslechtert, waardoor zij zich tegen Mozes keren.

Toelichting

In Exodus 3:18 had God tegen Mozes gezegd dat hij naar farao moest gaan, om toestemming te vragen drie dagreizen ver de woestijn in te trekken om de HEER offers te brengen. Nu brengen Mozes en Aäron deze boodschap over aan farao. Drie dagreizen kan uitgelegd worden als de tijd die het kost om op de plek van het offerfeest te komen. Mozes zegt dan niets over een terugkeer, maar de volledige waarheid zegt hij ook niet. Waarom Mozes het zo moet formuleren zegt de Bijbel niet. Wel laat het de hardheid van farao’s hart zien. Zelfs drie dagreizen vrij staat hij niet toe.

De reden voor zijn weigering is: “Wie is die HEER, dat ik Hem zou gehoorzamen? … Ik ken de HEER niet …” (vers 2). Daarmee vraagt farao niet om meer informatie, maar laat hij zien dat hij geen rekening met de God van Israël wil houden (vergelijk Exodus 1:8). In het Oude Nabije Oosten had elk volk zijn eigen goden. Het machtsgebied van die goden viel gelijk aan het land waartoe het volk behoorde. Vanuit dat geloof hebben de goden van Egypte, en farao als zoon van een god, het dus voor het zeggen in het land Egypte. Niet de HEER. Vers 2 geeft ons zo meer inzicht in het werkelijke conflict. Het is niet een conflict tussen Israël en farao. Of tussen Mozes en farao. Het is een conflict tussen de HEER, de God van Israël en farao en zijn goden. Wie van de twee regeert in Egypte? Volgens farao is hij dat, met zijn goden. Om te laten zien dat hij de baas is, neemt hij maatregelen om de zegen van vruchtbaarheid, waarmee God Israël gezegend heeft, tegen te werken (vers 5). Door de Israëlieten harder aan het werk te zetten, vergroot farao zijn conflict met God. Zijns inziens roepen Israëlieten dat ze God offers willen brengen omdat ze lui zijn. Ze roepen echter vanwege hun slavenwerk. En die roep heeft God gehoord, wat ertoe leidt dat Hij het volk gaat bevrijden (Exodus 2:23 en 3:7). Farao’s ontkenning dat de HEER regeert in Egypte leidt ertoe dat hij zich verzet tegen Gods zegen en tegen zijn plan. Zo wordt Farao neergezet als een ‘anti-God-figuur’.

"Wie is de HEERE, naar Wie ik zou moeten luisteren (...)? Ik ken de HEERE niet (...)" (vers 2 en 3)

Toepassing

“Wie is die HEER, dat ik Hem zou gehoorzamen?” vraagt farao (vers 2). Farao wil zelf bepalen wat hij wel en niet doet. Is er een terrein in je leven waarvan je zegt: “Dit wil ik zelf bepalen. Het doen zoals ikzelf wil en denk dat het goed is.”