De HEER is machtiger

Inleiding

Gisteren hebben we gelezen dat de Amalekieten komen en de strijd aanbinden met Israël (HSV Exodus 17:8). Vandaag gaan we lezen dat Jetro komt en vraagt naar Mozes’ shaloom (Exodus 18:7). Nadat hij zich verheugd heeft over Gods grote daden (vers 1-12), geeft hij aan zijn schoonzoon Mozes raad met betrekking tot het organiseren van de rechtspraak (vers 13-27).

Toelichting

Niet alleen de komst van Jetro, de schoonvader van Mozes, herinnert de lezer aan de geschiedenis van Mozes, maar ook de namen van Mozes’ zonen. Mozes is een vreemdeling geweest in een vreemd land (Gersom), maar de God van zijn vader is hem te hulp te komen en heeft hem aan het zwaard van farao laten ontkomen (Eliëzer). Wat voor Mozes geldt, geldt in feite ook voor heel Israël.

Als Jetro hoort wat God voor Israël gedaan heeft, gaat hij naar Mozes toe. Die getuigt uitvoerig over hoe de HEER hen gered heeft; zowel uit Egypte als in de woestijn. Jetro verheugt zich dan over de vele weldaden van de HEER, prijst God voor Israëls redding, belijdt dat de HEER machtiger is dan alle andere goden, brengt offers en neemt deel aan een offermaal (vers 1-12). Het doel van Gods handelen met Egypte was dat heel de aarde bekend zou worden met Gods naam (Exodus 9:16; 10:2). Jetro is weliswaar niet ‘heel de aarde’, maar het begin is er. Al zegt de tekst niet dat hij zich bekeert. Het vertelt ‘alleen’ dat Jetro nu dingen over God weet die hij eerst niet wist. Hij beseft, in tegenstelling tot farao, dat God de HEER is.

De dag nadat Jetro zich verheugd heeft over al het goede dat de HEER gedaan heeft (HSV vers 9), zegt hij tegen Mozes dat het niet goed is dat alleen Mozes rechtspreekt (HSV vers 17). Het vraagt te veel van Mozes èn van het volk. Jetro stelt een decentralisatie van de rechtspraak voor. Mozes blijft het volk bij God vertegenwoordigen en blijft God bij het volk brengen door hen te leren Gods weg te bewandelen. Betrouwbare mannen, die God vrezen en niet omkoopbaar zijn, spreken dan recht in de minder belangrijke geschillen. Het gaat om zowel burgerlijke als religieuze rechtspraak. Daar wordt geen onderscheid tussen gemaakt, daar beiden afkomstig zijn van God.

“Nu zie ik in dat de HEER groter is dan alle andere goden.” (Exodus 18:11b)

Het doel van de decentralisatie is dat Mozes staande kan blijven en dat het volk in shaloom op zijn plaats zal komen (vers 23).

Toepassing

Mozes luistert naar het advies van Jetro en past in de Israëlische gemeenschap toe wat Jetro, een niet-Jood, hem heeft aangeraden (vers 24). Wat vind je: kun je, als christen, ideeën van niet-christenen toepassen in de kerkelijke gemeente? Waarom vind je van wel en/of niet?