Israël verlaat Egypte

Inleiding

Tot nu toe heeft farao geweigerd het volk te laten gaan. Vandaag lezen we dat hij het volk gebiedt te vertrekken. Dit keer stelt hij gaan voorwaarden, als ze maar gaan.

Toelichting

Midden in de nacht, als alles donker is, doodt de HEER alle eerstgeborenen in Egypte. Als gevolg daarvan ontbiedt farao Mozes en Aäron en gebiedt hen weg te gaan met: “Ga … ga … neem mee …verdwijn.” (vers 31-32). Het kan hem niet snel genoeg gaan.

Het volk Israël is voorbereid en ze gaan. Niet met hun staart tussen de benen door de achterdeur, maar rijk beladen door de voordeur. De zilveren en gouden sieraden en de kleding hebben ze aan de Egyptenaren gevraagd (zie Exodus 3:19-22; 11:2-3). Volgens sommige Bijbeluitleggers moeten we dit zien als een symbolische compensatie voor de jaren van onbetaalde slavenarbeid. Volgens anderen laat deze beroving (zie Exodus 3:21; 12:36) zien dat de Israëlieten als overwinnaars het land verlaten. Hoe we het moeten interpreteren zegt de schrijver niet. Wel dat God ervoor zorgt dat de Egyptenaren de Israëlieten goedgezind (HSV genadig) zijn. Hij maakt dat ze geven.

"Een gemengd gezelschap trok ook met hen mee.'' (Exodus 12:38a)

Met de Israëlieten trekt een groep van allerlei herkomst mee (vers 38). De tekst noemt niet om wie het precies gaat. Het is dus goed mogelijk dat ook Egyptenaren met de Israëlieten meetrekken. Gods bevrijding is dus niet alleen voor de Israëlieten. Vrijheid voor de Israëlieten betekent vrijheid voor andere mensen en ook voor dieren (zie Exodus 22:21; 23:9). Anderzijds spreekt de tekst van vandaag ook over exclusiviteit: alleen zij die besneden zijn mogen deelnemen aan het Pesachfeest. Onbesnedenen kunnen zich echter wel laten besnijden en zo toetreden tot Israël (vers 43-49).

In Exodus 13:1-16 lezen we opnieuw over instellingen, liturgische voorschriften, waar de Israëlieten zich aan moeten houden als ze in het beloofde land zijn (vers 5 en 11). God gaat er zo vanuit dat ze daar gaan komen, dat Hij hen nu alvast de verantwoordelijkheden geeft die erbij horen. De nadruk in de verzen 1-16 ligt echter niet op wat Israël moet doen, maar op wat God ten behoeve van hen gedaan heeft.

Toepassing

In het Bijbelgedeelte van vandaag is er zowel sprake van inclusiviteit als exclusiviteit. Actuele thema’s in de maatschappij van vandaag. Wat kun je meenemen uit het verhaal als het gaat om het onderwerp vandaag de dag?