Y Dyn ar y Groes Ganol: Cynllun darllen 7 diwrnodSampl

MAE’R GROES YN AGOR EIN LLYGAID

“Pan welodd y capten milwrol oedd yno beth ddigwyddodd, dechreuodd foli Duw a dweud, ‘Roedd y dyn yma'n siŵr o fod yn ddieuog!’ ”LUC 23: 47 (beibl.net)

Dydyn ni ddim wedi deall y groes oni bai ei bod wedi ein newid yn bersonol.

Ar ôl i Iesu “stopio anadlu” (Luc 23:46), mae Luc yn cofnodi ar ein cyfer ymateb y rhai a welodd y croeshoeliad. “A phan welodd y dyrfa oedd yno beth ddigwyddodd, dyma nhw'n troi am adre'n galaru.” (adn 48). Oedd, roedd yna dristwch, ond unwaith roedd y sioe drosodd, fe adawon nhw i fwrw ymlaen â'u bywydau. Yna mae adnod 49 yn ein hysbysu bod “arhosodd ei ffrindiau agos i wylio o bell beth oedd yn digwydd,” - ac ni allwn ond dychmygu beth oedd yn rhedeg trwy eu meddyliau. Ond yr ymateb mwyaf trawiadol a mwyaf personol y mae Luc yn ei ddal yw ymateb y canwriad Rhufeinig, a oedd, wrth weld beth oedd wedi digwydd, “yn canmol Duw, gan ddweud, ‘Yn sicr roedd y dyn hwn yn ddieuog!’”

Yma, yng nghanol tywyllwch arweinwyr crefyddol rhagrithiol, llywodraethwyr sinigaidd, a phobl sy’n mynd heibio dideimlad, mae llygedyn o olau. Falle mai’r person olaf y byddem yn disgwyl gweld y gwir - dyn heb unrhyw gysylltiad blaenorol â’r Iesu, heb gefndir mewn astudiaethau’r Hen Destament, a dim rhagdueddiad i bethau Duw - nid yn unig wedi gafael yn yr hyn yr oedd yn edrych arno ond wedi ymateb yn bersonol iddo . “Pan welodd y capten milwrol oedd yno beth ddigwyddodd”” - geiriau Iesu, y tywyllwch uwchben, dull ei farwolaeth - sylweddolodd, Nid oes dyn cyffredin. Dyma ddyn sy'n wahanol i bob dyn arall. Dyma ddyn sydd yn hollol ddiniwed, yn hollol gyfiawn. Yn wir, mae Marc yn ychwanegu bod y canwriad wedi cyfaddef mai “Mab Duw” oedd y dyn ar y groes (Marc 15:39).

Gyda’i lygad am fanylion, mae Luc yn rhoi pwyslais clir ar weld beth ddigwyddodd ar y groes. Mae’n debyg ei fod yn gobeithio y byddai rhai darllenwyr yn cofio pan oedd Iesu wedi darllen o sgrôl Eseia yn gynharach yn ei weinidogaeth, ei fod wedi dweud, “Mae Ysbryd yr Arglwydd … oherwydd mae wedi fy eneinio i gyhoeddi newyddion da i bobl dlawd. … i gyhoeddi fod y rhai sy'n gaeth i gael rhyddid, a phobl sy'n ddall i gael eu golwg yn ôl,” (Luc 4:18). Yn wir, thema wych a geir trwy gydol Efengyl Luc yw’r tywyllwch yn cael ei oresgyn gan olau - dryswch a chaledwch calonnau a meddyliau pobl yn cael eu goresgyn gan allu rhyddhau gwirionedd Duw.

Ni all unrhyw ymgais i gyfleu Cristnogaeth sy'n gwadu canolrwydd y groes byth arwain at ffydd achubol. Ac er nad ydym bob amser yn deall sut mae’r Ysbryd yn symud wrth arwain dynion a merched i gael eu geni eto, rhaid i’n neges fod yr un peth bob amser a byth: “y Meseia yn cael ei groeshoelio” (1 Corinthiaid 1:23). Edrych ar y groes sy'n dod â bywyd i unrhyw un sy'n ymateb i'r dyn oedd yn hongian yno trwy gyffesu pwy ydyw a moli Duw am ei waith achubol. Oni bai a hyd nes y bydd y groes yn bersonol i ni, mae'n ddiwerth i ni. Felly, pryd oedd y tro diwethaf i chi edrych ar eich Gwaredwr ar y groes a chanmol Duw?

• Sut mae Duw yn fy ngalw i feddwl yn wahanol?
• Sut mae Duw yn ad-drefnu serchiadau fy nghalon - yr hyn yr wyf yn ei garu?
• Beth mae Duw yn fy ngalw i wneud wrth i mi fynd o gwmpas fy niwrnod heddiw?