Gods hart voor rechtvaardigheid

We hebben de afgelopen dagen ons een weg door het boek Amos gebaand. Dit boek is een schakeltje in de Bijbel waarin rechtvaardigheid een prominent thema is. Door de woorden van de afgelopen dagen hoop ik dat je hebt nagedacht over rechtvaardigheid en de rol die dat heeft in het dagelijks leven, juist als christen.

Het einde van Amos laat ook een ander beeld zien: het is niet per se welvaart wat hier wordt afgekeurd. Maar de manier waarop de Israëlieten met die welvaart en de mensen om hen heen omgingen wel. Als ze tot inkeer komen en rechtvaardigheid weer onderdeel maken van de maatschappij, zullen zij juist zegen ontvangen. Dit lezen we in de afsluitende verzen (Amos 9:11-15). Dat betekent dus niet alleen welvaart of zegen voor henzelf, maar welvaart over de hele linie. Welvaart in de niet-materiële zin, materiële welvaart is niet het uiteindelijke doel.

Aan het begin van Amos lezen we dat de Israëlieten juist voor materiële welvaart en winst gaan, maar dat dit wordt afgekeurd. De welvaart moet komen te zitten in de rechtvaardige structuren die dan onderdeel zijn van de maatschappij. Wanneer we het pad van rechtvaardigheid op gaan, vaart iedereen daar wel bij. De focus op naastenliefde heeft intrinsieke gevolgen: het gaat niet om mijn welvaart, maar om die van ons als mensheid, als schepping. De verschuiving moet plaats vinden van een egocentrisch perspectief (wat krijg ik eruit?) naar een collectief perspectief (welke invloed heeft dit op de ander?). Verschuiving van focus op welvaart naar een focus op rechtvaardigheid en naastenliefde.

Ik merk in mijzelf dan gepaste onrust; waar draag ik nog bij (bewust, dan wel onbewust) aan onderdrukking van de armen, aan uitbuiting, aan oneerlijke verdeling van voedsel? In hoeverre heb ik de structuren van rechtvaardigheid en naastenliefde in mijn leven, en draag ik daaraan bij? De woorden van Amos naar de Israëlieten toe zorgen ook bij mij voor ongemak. De roep om rechtvaardigheid moet ook bij mij tot een verandering leiden. Als christenen moeten we hierover nadenken, we moeten hier keuzes in maken: laat het recht stromen als water.

Er zijn veel keuzes die je daarin kan maken: van kleine stapjes naar grote veranderingen. Zo kan je andere, meer rechtvaardige keuzes maken in bijvoorbeeld de supermarkt, in je koopgedrag, soberder leven of investeren in organisaties die tegen onrecht strijden.

Samengevat ligt er voor ons als lezer van het boek Amos een dringende vraag: ben je bezig met recht en rechtvaardigheid in je dagelijkse leven? Ben je er actief mee bezig? Of gaan we gemakkelijk achteroverliggen op onze bank, zoals de Israëlieten ook verweten wordt in de gelezen verzen? Het is een vraag die ik juist door het lezen van de woorden van Amos aan mijzelf stel.

Reflectie

Rechtvaardigheid is een rode draad door het hele Bijbelverhaal heen. Is dat het ook in mijn levensverhaal? In mijn verhaal van vandaag?

-------

We denken dat dit leesplan ook heel geschikt is voor jongeren in jouw gemeente. Ben je jeugdwerker in jouw kerk? Kijk dan ook eens naar het programma van Jeugdwerk met LEV, ontwikkeld door Corien Rietberg. In dit programma wordt Bijbels onderwijs ook heel praktisch vertaald. Zo ben je met de jeugd van betekenis voor leeftijdsgenoten ver weg die in armoede opgroeien. Bekijk het programma van Jeugdwerk met LEV.