20/20: Gods visie voor mijn levenVoorbeeld

Vis op vrijdag

Door Marcus Brecheen

"Een discipel staat niet boven zijn meester, maar iedere volmaakte discipel zal net als zijn meester zijn." Lucas 6:40 (HSV)

Toen ik op de lagere school zat aten we altijd vis op vrijdag. Ik begreep dat nooit. We hadden geen hamburgers op maandag en kippenpasteitjes op woensdag. Geen enkel ander voedsel had het voorrecht om een dag voor zichzelf op te eisen. Behalve vis. Toen ik ernaar vroeg, werd me verteld dat dit een "katholieke gewoonte" was. En omdat ik protestant was, hoefde ik me er geen zorgen over te maken. Ik maakte me er geen zorgen over, ik vond het gewoon niet lekker.

Nu ik ouder ben, begrijp ik dat hele "vis op vrijdag" idee beter. In de eerste eeuw hadden de Joden op maandag en donderdag een vastendag. De vroege christenen hielden die traditie in ere maar veranderden de dagen naar woensdag en vrijdag. Dat kwam omdat Judas zijn verraad van Jezus' aanhouding voorbereid had op woensdag en Jezus gekruisigd werd op vrijdag. Uiteindelijk liet men woensdag als vastendag vallen en werd alleen vrijdag nog gevast. Meestal hield het vasten in dat men geen vlees at want vlees was een luxe voedsel. Je had voldoende geld nodig om het te kopen of het zelf te kweken. Maar vis werd wel toegelaten, want zelfs de mensen die arm waren konden vis vangen. Nog niet zolang geleden hebben de bisschoppen van de katholieke kerk de vrijdagse vastendag versoepeld omdat de trouwe gelovigen uit het rijke Westen hun behoefte om te vasten bevredigden door op vrijdag kreeft te eten tijdens het diner.

Ik wil je in het licht hiervan graag een vraag stellen: Toen ik als kleine jongen op vrijdag vis at, was ik toen aan het vasten? Het antwoord hangt af van degene aan wie je het vraagt. Velen zullen het waarschijnlijk vasten noemen, omdat vasten nu eenmaal altijd zo gedaan werd. Maar mijn onvolwassen koppige keuze was niet om me iets te ontzeggen maar om ergens van te genieten. En dat is precies het probleem.

Toen ik mijn leven aan Jezus gegeven had, werd ik zijn leerling. Maar ik moet toegeven dat mijn "discipelschap" voor het grootste gedeelte van mijn leven met Jezus bestond uit pogingen om mijn gedrag te veranderen en een lijstje regels en richtlijnen te volgen… zoiets als bijvoorbeeld kiezen om vis te eten op vrijdag in plaats van vlees. Dat was discipelschap van "buiten naar binnen".

Maar de definitie van "discipel" zet het hele idee van "uiterlijk" discipelschap op zijn kop. Wanneer we het doen op de manier die Jezus wil, dan is discipelschap altijd "van binnen naar buiten".

Het woord "discipel" heeft een zeer interessante afkomst. Het is een samensmelting van twee woorden: dis wat "nemen" betekent en capere wat "uit elkaar" betekent. Breng deze twee woorden samen en dan betekent het "uit elkaar nemen". Met andere woorden, een discipel is iemand die uit elkaar genomen wordt, stukje voor stukje. Zo werkt discipelschap in het echte leven.

Als jij en ik uit elkaar gehaald worden en hervormd worden naar het beeld van Jezus, zijn er tenminste drie dingen die we moeten begrijpen: 1) Het vereist een bewuste keuze van onze kant. 2) Het vraagt van ons dat we dingen loslaten die we nu waardevol vinden. 3) Het is een langdurig proces.

Ik zal het even uitleggen. Ten eerste: een discipel van Jezus worden is een bewuste keuze, dus het kan niet per toeval gedaan worden. Jaren geleden gaf God me een eenvoudige maar krachtige vergelijking om dit principe te begrijpen: je kan het vergelijken met 's morgens opstaan en ontdekken dat je alleen nog maar je linkerhand kan gebruiken, terwijl je altijd rechtshandig geweest bent. Ieder moment van de dag geeft me de mogelijkheid om de hand te oefenen die ik normaal nooit gebruikt heb. Ik kan een pen of een vork oppakken, of een deur openen. En wanneer ik er elke dag bewust voor kies om die hand te oefenen, zal ik er stukje bij beetje beter in worden. Op diezelfde manier kan het "worden als Jezus" zo onhandig en omslachtig zijn als het veranderen van mijn behendigheid. Maar als ik het echt wil, zal ik ertoe in staat zijn met Gods hulp.

Ten tweede: Een discipel van Jezus worden vraagt van mij om dingen los te laten die ik nu waardevol vind. Als dit niet waar is, dan is het niet nodig dat ik een discipel word, want ik zou dan al perfect zijn zoals Jezus. Maar ik ben me er pijnlijk van bewust dat ik nu niet op Jezus lijk. Dus moet een deel van mijn planning eruit bestaan om God me inzicht te laten geven in zijn evaluatie van mijn leven. En hoe meer ik gedreven ben om een discipel te worden, hoe meedogenlozer ik God wil laten zijn. Ik weet dat Hij nooit onvriendelijk zal zijn, maar als ik het serieus meen om als discipel te groeien, wil ik niet dat God me in sommige gebieden spaart. Ik kan niet werken aan zaken waar ik me niet bewust van ben.

En tenslotte: discipelschap is een langdurig proces. Een goede vuistregel zegt dat hoe dieper je werkt hoe langer het duurt. Grote huizen vragen meer tijd om gebouwd te worden dan kleine. En met jou is God een héél groot huis aan het bouwen.

Nu weet ik waarom ik nooit vis lustte op vrijdag: het is misleidende reclame. Vis eten op vrijdag heeft mijn hart er nooit toe gebracht dichter bij God te komen. Soms vraag ik het me weleens af in mijn eigen reis naar discipelschap: als ik genoegen neem met "vis op vrijdag" in de veronderstelling dat ik dan iets goeds doe, zou dan mijn hart automatisch dichter bij God komen?

Friedrich Nietzche was een rotsvaste atheïst die ooit verkondigde dat "God dood is". Toch maakte hij een punt waarin naar mijn idee heel veel waarheid zit. Nietzche zei: "Het essentiële "in hemel en op aarde" is... dat er een langdurige gehoorzaamheid in dezelfde richting moet zijn; wat als resultaat heeft, en op de lange termijn altijd het resultaat gehad heeft, dat het leven de moeite waard geworden is om te leven." Onze maatschappij is geobsedeerd door het hier en nu. Fastfood restaurants, magnetronovens, e-mail, en het internet dragen alleen maar bij tot onze zoektocht naar snelle oplossingen. Maar het ware discipelschap komt niet vanzelf. Het vereist doorzettingsvermogen… "een langdurige gehoorzaamheid in dezelfde richting."

We hebben allemaal horen zeggen dat het christelijk leven geen sprint is maar een marathon. Ik denk dat het eerder lijkt op een wandeling van 1500 km. Soms krijgen we blaren, soms worden we moe. Maar het belangrijkste is dat we vooruitgang boeken, zelfs al zijn het maar enkele stappen. Probeer vandaag nog niet de finish te bereiken. Geniet gewoon van je wandeling met Jezus, dag na dag na dag.

Jezus volgen houdt in dat we beginnen aan een leven dat karakter, vorm en richting gegeven wordt door Degene die ons geroepen heeft. Jezus volgen betekent dat we ritmes en manieren oppakken om dingen op een bepaalde manier te doen. Die ritmes en manieren worden niet altijd expliciet genoemd, maar zijn wel van Jezus afgeleid en gevormd door zijn invloed. Jezus volgen betekent dat we hetgeen Jezus zegt niet kunnen scheiden van wat Jezus doet, noch de manier waarop Hij het doet. Jezus volgen gaat net zoveel over voeten, of misschien nog meer, dan over oren en ogen.
~ Eugene Peterson

Bijbeltekst om te onthouden

"Ga er daarom op uit om alle volken tot mijn leerlingen te maken. Doop hen in de naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest. Leer hen altijd te doen wat Ik u heb gezegd. En vergeet dit niet: Ik ben altijd bij u, tot het einde van de tijd." Mattheüs 28:19-20 (HTB)