Słuchanie „wielojęzycznego” Boga w każdym językuPrzykład

Miłość jest cierpliwa

Te słowa brzmią znajomo zapewne z niezliczonych ślubów i kazań. Ale również, jak z wieloma innymi rzeczami w naszym życiu, dobrze jest spojrzeć na coś, co jest nam znane, świeżym okiem - w tym przypadku, przez inne, nieangielskie języki. 

Dlaczego? Nie dlatego, że biblijne tłumaczenia w innych językach są teologicznie lepsze albo posiadają osobliwy, duchowy wgląd, ale dlatego, że te języki zmuszają do odzwierciedlenia oryginalnego tekstu w sposób, który ujawnia prawdy nie tak od razu widoczne dla nas.

Co inne języki mogłyby „odsłonić" w stwierdzeniach, takich jak „miłość jest cierpliwa"? Zacznijmy od słowa „miłość."

„Miłość" jest rzeczownikiem abstrakcyjnym - słowem, które opisuje coś nieuchwytnego. Język angielski (i greckim języku koine, oryginalnym języku Nowego Testamentu) obfituje w rzeczowniki abstrakcyjne, jak śmierć, wolność, chaos, wiedza, czy demokracja. Inne języki mają znacznie mniej takich abstrakcyjnych rzeczowników albo nie mają ich w ogóle. 

Rzeczowniki abstrakcyjne są często tworzone przez zmianę czasownika w rzeczownik, tak jak w przypadku słowa „miłość". W językach, które nie mają abstrakcyjnych rzeczowników, „miłość" pozostaje czasownikiem, dlatego wymaga dwóch dodatkowych informacji: osoby, która kocha i kogo (lub co) kocha.

Jeśli byłbyś tłumaczem Biblii i miałbyś przetłumaczyć „miłość jest cierpliwa" na język, w którym miłość musi być czasownikiem i nie może być zmieniona w rzeczownik, pewnie wywnioskowałbyś niezbędne informacje o tym, kto kocha kogo. Dwa takie języki to lamogai, stosowany w Papui Nowej Gwinei, i tezoatlán mixtec, używany w Meksyku. Oryginalna greka nie daje żadnych wyraźnych wskazówek o obiekcie miłości (kto i kogo), musiałbyś spojrzeć na kontekst, informację, która poprzedza przedmiotowy werset. 

Dave Brun, tłumacz lamogai pracujący nad 1 Listem do Koryntian 13:1-3, zdał sobie sprawę z tego, że Paweł cały czas odnosi się do siebie samego („Gdybym ja mówił językami...", „ja byłbym cymbałem brzmiącym..." itp.). Dave wywnioskował, że jeśli Paweł mówi tu o sobie, to tym, „kogo" kocha, muszą być „ludzie."

John Williams, tłumacz z języka tezoatlán mixtec, wyjaśnił, że „zespół tłumaczący na początku myślał, że może chodzić o Boga kochającego nas, ale wtedy dostrzegliśmy, że po powiedzeniu miłość jest cierpliwa, miłość jest dobra, następne osiem stwierdzeń mówi, czym miłość nie jest" i wywnioskował, że te negatywne określenia nie mogą być związane z Bogiem. 

Jeśli chodzi o przedmiot, to „kogo", zdawałoby się oczywiste, że byliby to także „ludzie", gdyż Dave tak to tłumaczy: „Kiedy najczęściej ćwiczymy takie wartości, jak cierpliwość, dobroć, chełpliwość, dumę, czy gniew? Najczęściej w naszych relacjach z ludźmi". 

Twoje tłumaczenie musiałoby zatem brzmieć tak: „Osoba, która kocha ludzi, zachowuje się względem nich cierpliwie" lub „Kiedy kochamy innych, znosimy ich czyny".

Spróbuj przeczytać 1 List do Koryntian 13:4-7 jeszcze raz, tym razem parafrazując wersety o miłości ze swoim imieniem (i swoimi działaniami) po stronie wykonawcy i ludzi - może nawet konkretnych - jako odbiorców. Jak to zmienia twoją perspektywę postrzegania ciężkiej pracy, jaką jest miłość? Jak to rozciąga twoje osobiste mięśnie miłości?