Lucas: Verrassende lagen in vertrouwde verhalenVoorbeeld

Overdenking

Er zijn van die gesprekken die je de rest van je leven bijblijven. Dat geldt zeker voor het gesprek waar we vandaag onze oren te luisteren leggen. We staan namelijk stil bij het gesprek tussen de jonge maagd Maria en de aartsengel Gabriël die haar bezoekt. Hij kondigt aan dat ze zwanger zal raken en een bijzondere zoon zal baren – een koning, een zoon van de Allerhoogste. Maria’s reactie lezen we in Lucas 1 vanaf vers 34.

We kunnen ons Maria’s reactie wel voorstellen. Zwanger worden zonder dat je gemeenschap hebt gehad. Dat was nog nooit voorgekomen! Hoe zal dat dus in zijn werk gaan? Het antwoord van de engel maakt het duidelijk: God Zélf zal bij Maria dit kind verwekken door de kracht van de Heilige Geest. Daarom zal het ook de Zoon van God zijn. God Zelf verwekt zijn Zoon bij Maria.

Misschien ben je gewend dit verhaal te horen – zeker met kerst – maar eigenlijk zouden we op dit punt steil achterover moeten slaan. Dit is ongehoord! God die een kind verwekt bij een menselijke vrouw? Kan dat eigenlijk wel? Mag dat eigenlijk wel? Mag het zo intiem worden tussen God en mensen? Ja – dit is de weg van God. De intieme weg van God zijn eigen schepping in.

Als ik zo nadenk over hoe God een kind wil met Maria, word ik opnieuw getroffen door hoe dicht God bij zijn mensen wil komen. Toen ik zelf vader werd, kwam ik ook op een nieuwe manier dichter bij mijn vrouw. Ik werd op een nieuwe manier met haar verbonden door het kind dat ik bij haar verwekte. We kregen met die kleine iets gezamenlijks dat ons nog dichter bij elkaar bracht.

Dat is wat God met de mensen aangaat als Hij bij Maria een Zoon verwekt. Hij heeft liefde voor de wereld en wil met haar verbonden zijn. Alzo lief had God de wereld dat Hij in haar zijn Zoon verwekte. Hij wilde gemeenschap met haar hebben, zijn zoon met haar delen, Zichzelf met haar delen. Dit is de intieme liefde van God die op zoek is om op een nieuwe manier dichter bij de mensen te komen.

Hoe radicaal deze liefde is, wordt duidelijk als we ons bedenken dat dit gaat om Gods liefde voor zijn volk op dat moment. Want alzo lief had God het volk Israël dat Hij zijn Zoon in haar verwekte. Dit is het Israël dat in duisternis lag. Het Israël dat ronddoolde, ontrouw was geweest, God was vergeten. Het is het Israël van de profeten – van Jeremia, van Ezechiël, van Hosea. Bij déze vrouw wil God een kind. God deelt Zichzelf niet met een volmaakte partner, maar Hij wil als Vader een kind met een van Hem afgekeerde vrouw. Waarom, vragen we ons verbijsterd af. Omdat Hij haar liefheeft.

Ook al was Israël, was de gehele wereld, van Hem afgekeerd – God keert Zich naar de mensen toe. Hij wil Zich nog steeds met hen verbinden door het verwekken van een Zoon. Want er is nog een verbond waarbinnen dat kan en waarbinnen dat mag en er is nog liefde bij God. Of misschien moeten we zeggen: er is nog een huwelijk dat geldt tussen Hem en zijn volk. Een huwelijk waarvan Gabriël nu aankondigt dat het de vrucht van de liefde zal voortbrengen. Wanneer Gabriël aankondigt dat Maria een kind zal krijgen, kondigt hij aan dat God bij Maria een kind zal verwekken. Een kind dat het teken is van zijn liefde. Ondanks alles wat er is gebeurd wil God verder met zijn volk en met de hele wereld. Hij wil met haar verbonden zijn door dit kind.

Wanneer je een huwelijk aangaat dan zeg je ‘ja’ tegen iemand. Als je een kind bij iemand verwekt dan zeg je eigenlijk opnieuw ‘ja’. Dat is wat God tegen zijn volk zegt als Hij haar overschaduwt om bij haar een Zoon te verwekken. Hij zegt daarmee: ‘Ik wil met jou zijn – Ik wil in jou zijn – Ik wil een kind met jou’.

Dat Maria dus zwanger wordt heeft een hele diepe betekenis. Er begint iets nieuws tussen God en zijn volk en dat bindt hen volkomen samen. Want Jezus is het kind van God en van Maria; kind van God en kind van het volk. Hij is de ware Zoon van God en de ware Zoon van Israël. Zo brengt Hij twee werelden bij elkaar. Hemel en aarde ontmoeten elkaar in Hem, raken in Hem met elkaar verbonden – hebben gemeenschap met elkaar in Hem.

Het volk was misschien wel verder weg dan ooit en alle mensen waren misschien wel verder weg dan ooit, maar God wil het intiemer dan ooit. Hij houdt niets in. Hij geeft Zich helemaal over in zijn liefde. God verbindt Zich en verwekt.

Zo wordt de afstand tussen God en mensen overbrugd. Van nu af aan zijn God en zijn volk, God en de mens, ja zelfs God en de schepping voor eeuwig met elkaar verbonden. Vanaf nu hebben ze voor eeuwig iets gemeenschappelijks. Iets wat onverbrekelijk tussen hen is. Want vaderschap kan niet ongedaan gemaakt worden. Wanneer je eenmaal een kind hebt dan is dat zo en blijft dat zo. Zelfs als je anders zou willen. Je kunt het niet meer terugdraaien. Wie vader wordt, die wordt het voor eeuwig.

Zo is Jezus als Zoon van God de garantie en absolute zekerheid dat God en zijn volk onverbrekelijk met elkaar verbonden zijn. Na het verwekken van zijn Zoon bij Maria kan God niet meer terug. En Hij wil ook niet meer terug. Hij heeft Zichzelf gegeven om Zich nooit meer terug te trekken. Hij heeft tegen zijn volk ‘ja’ gezegd om nooit meer ‘nee’ te zeggen. ‘Nee’ staat niet meer in zijn woordenboek, want Hij heeft een Zoon met haar.

Ik kan mij in mijn leven nog wel eens afvragen of God mij nog wel wil. Als ik Hem weer eens links heb laten liggen, Hij nog wel met mij verder wil naar de toekomst. Misschien herken je dat. Dat de twijfel toeslaat of God er nog wel zin in heeft. Of God je nog wel de moeite waard vindt. Of misschien vraag je je af of God nog wat met zijn kerk heeft na alle potjes die we er soms van maken. Dan helpt het mij om naar Jezus te kijken. Niet zomaar als Zoon van God, maar als de Zoon van God die Hij samen met zijn volk heeft – die Hij met zijn Bruid heeft – die Hij met jou en mij heeft.

Dit is het goede nieuws voor jou vandaag: God is met zijn gezicht, naar de toekomst gericht. En Hij reikt je de hand door de Zoon, met handen die nooit meer zullen loslaten. Niet zomaar een Vader, maar een eeuwige Vader. En niet zomaar een Zoon, maar een eeuwige Zoon. En dus niet zomaar liefde voor jou, maar eeuwige liefde voor jou. Zo eeuwig als God Zelf.