De HEER liefdevol en genadig

Inleiding

Gisteren hebben we als laatste gelezen dat God Mozes verzekert dat Hij zal doen wat Mozes van Hem vraagt, namelijk zelf met het volk meegaan (Exodus 33:17). Vandaag zullen we lezen hoe God deze belofte gaat vervullen.

Toelichting

Als Mozes vraagt om Gods majesteit (HSV heerlijkheid) te zien, vraagt hij in feite om een bewijs dat God zelf meegaat met het volk. God antwoordt hierop dat Hij in zijn luister (HSV goedheid) aan Mozes zal voorbijgaan en de naam HEER zal uitroepen. Uit Gods antwoord blijkt dat het niet alleen gaat om het zien van Gods majesteit, maar ook om het horen van wie God is: genadig en barmhartig. Daar een mens Gods gezicht niet kan zien zonder te sterven, zal God Mozes beschermen terwijl Hij aan hem voorbijgaat (Exodus 33:20-23).

God neemt dan het initiatief om het verbond te vernieuwen en gebiedt Mozes twee stenen platen uit te hakken (Exodus 34:1). Eenmaal op de berg gaat de HEER bij Mozes staan en roept Hij de naam HEER uit (Exodus 34:6-7). Uit die proclamatie blijkt dat de HEER ‘is’ en dat Hij liefdevol (HSV barmhartig), genadig, geduldig, trouw (HSV goedertieren) en waarachtig (HSV trouw) is.

In reactie op dit goede nieuws aanbidt Mozes God (vgl. Exodus 4:31; 12:27). Daarna doet hij, opnieuw, voorbede. Hij vraagt of God mee wil trekken, omdat het volk onhandelbaar is. Na de zonde van het gouden kalf is Israëls onhandelbaarheid de reden dat God niet zelf meer wil meetrekken met het volk, omdat Hij hen anders onderweg zou kunnen doden (Exodus 33:3, 5). Mozes draait het nu om: juist omdat ze onhandelbaar zijn, hebben ze Gods aanwezigheid nodig. Zoals de Israëlieten Gods reddend ‘zijn’ nodig hadden in Egypte en de Rietzee, zo hebben ze nu zijn genadig ‘zijn’ nodig om verder te kunnen gaan. Alleen als God, als vergevende HEER aanwezig is, kunnen ze zijn eigen bezit zijn (vgl. Exodus 19:5). Dat God liefdevol is, wil echter niet zeggen dat Hij de schuldige voor onschuldig houdt (HSV Exodus 34:7). Het volk heeft geen recht op vergeving. Genade is een onverdiende gunst.

“De HEER! De HEER! Een God die liefdevol is en genadig, geduldig, trouw en waarachtig.” (Exodus 34:6)

Na Mozes’ voorbede zegt God dat Hij een verbond zal sluiten. Voordat God de tien woorden op de platen schrijft, worden met name de voorschriften met betrekking tot het aanbidden van God alleen herhaald, want God is de Afgunstige (HSV Na-ijverige; Exodus 34:14). Door dit over Zichzelf te zeggen, laat God zien dat het Hem raakt als het volk andere goden aanbidt. Als Mozes’ afdaalt, glanst zijn gezicht. Zijn gezicht weerspiegelt iets van Gods majesteit, waardoor de Israëlieten weten dat hij Gods woorden spreekt.

Toepassing

God roept uit dat Hij liefdevol, genadig, geduldig, trouw en waarachtig is. Zoek de betekenissen van deze woorden op in een Nederlands woordenboek. Niet dat een Nederlands woordenboek de Bijbelse betekenis van deze woorden volledig dekt, maar het geeft je wel een beeld van wat God nu over zichzelf zegt. Welke eigenschap van God heb jij vandaag met name nodig? Vraag of Hij zich vandaag op die manier aan jou wil laten zien.