Het Onze VaderVoorbeeld

Bescherming

En leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze.

De Bijbel vindt het vanzelfsprekend dat we in gevecht zijn met het kwaad en dat dit een strijd is waarin we niet zomaar abstracte ideeën van het kwaad bevechten, maar ook het kwaad in persoonlijke vorm. Het idee van een kwaadaardige, intelligente kwade macht die in de wereld aan het werk is, is iets dat maar weinig mensen serieus nemen, tenzij ze religieus zijn. Gezien het bewijs voor het kwaad in de wereld van vandaag vind ik dit nogal verrassend. Er zijn waarschijnlijk meerdere redenen voor deze afwijzing: er wordt vaak een karikatuur van het kwaad gemaakt (denk aan de rode cartoonduivel met een hooivork); het wordt besproken in de context van tragische duivelsuitdrijvingen die verkeerd gingen; of het wordt op een trieste manier gebruikt in de zin van 'de duivel liet het me doen!'.

Laten we maar beginnen met dat merkwaardige zinnetje, de boze. Oudere Bijbelvertalingen van het Onze Vader hadden het idee dat we werden 'verlost van de boze' alsof het een soort abstracte, filosofische toestand was. Nu wordt echter vaak aangenomen dat Jezus hier praat over verlossing van een boosaardig iemand. Nu zijn er hier best wel wat vraagstukken en ik verwijs je daarvoor naar mijn boek over het Onze Vader waarin ik die in meer detail beschrijf. Maar het lijkt erop dat, als we een 'Bijbelse christen' willen zijn, we moeten geloven in de aanwezigheid van een kwaadaardige geestelijke entiteit in de wereld, die oneindig ondergeschikt is aan God maar tegelijkertijd Hem kan tegenwerken en die een kwaadaardige en machtige tegenstander van gelovigen is. Met de toestand in de wereld is het vaak zelfs makkelijker om te geloven in het bestaan van een duivel dan te geloven in een goede God. 

De boze wordt hier genoemd als een aanjager van verzoeking. Dit moet ook voorzichtig worden besproken. Een gevaar is dat we denken dat God Zelf ons verzoekt en dat we God in het Onze Vader vragen om even 'gas terug te nemen'. Misschien kunnen we deze zin het beste bekijken als we onderscheid maken tussen beproeven en verzoeken. Beproeven, of dat nou fysiek of geestelijk is, is iets goeds. Een beproeving doorstaan kan ons aanmoedigen en laat ons realiseren dat we gegroeid zijn. Maar als God een beproeving kan gebruiken om ons te laten groeien, kan de duivel het in een verzoeking veranderen om ons te breken. 

Het kan helpen om te denken dat dit stuk het heeft over iets wat beschreven kan worden als zowel verzoeken en beproeven. Vanuit Gods perspectief krijgen we een beproeving die de kwaliteit van ons geloof kan laten zien; als we de beproeving doorstaan kunnen we bemoedigd worden door dit teken van onze geestelijke groei. Maar als we het bestaan van de duivel aannemen dan kan de beproeving ook vanuit een ander perspectief worden gezien; als we falen dan heeft hij onze christelijk geloof een slag toegebracht.

Dus wat bidden we hier? Simpel gezegd bidden we dat we zullen overwinnen en niet falen als we worden geconfronteerd met verzoeking of beproevingen. We bidden dat God ons helpt om de uitdagingen van de boze te weerstaan. Laat me drie suggesties geven.

Ten eerste zouden we moeten erkennen dat er elke dag en op elke mogelijke manier beproevingen en verzoekingen op ons afkomen. We moeten voorbereid zijn.

Ten tweede staan we niet weerloos tegenover de boze. God heeft zijn kinderen de Heilige Geest gegeven om ze te helpen. Het is ongelofelijk dom om te proberen ons te verzetten tegen een serieuze verzoeking zonder dat we de hulp inroepen van Degene wie God aan zijn kinderen heeft gegeven om ze te verdedigen.

Ten derde is het een bekende tactiek van de boze dat hij ons wil laten geloven dat we, door te falen, voor altijd zijn gescheiden van God – en iedereen faalt weleens. Maar als we werkelijk Gods kinderen zijn dan is ons falen geen reden voor Hem om ons af te wijzen, hoewel het onze hemelse Vader wel pijn doet. Wanneer we de beproeving niet doorstaan dan vernietigt dat niet onze relatie met onze hemelse Vader. We blijven zijn kinderen. Maar het tast wel de kwaliteit van onze relatie aan.