YOHANES 6
6
Yesus nupakang u taumata l᷊ima hiwu su kataunge
(Mat. 14:13-21; Mrk. 6:30-44; Luk. 9:10-17)
1Pirang katempo bou e'e I Yesus natamai sarang simbuka ngu rano Galilea, ko isigho l᷊ai rano Tiberias. 2Su sasongonge pai se'e, maul᷊i taumata nutumuhu si Sie, watu'u i sire seng mbuae nakawua kaul᷊iu ko makal᷊aherang ko nikoa-E su hal᷊i u mupakaul᷊e ngu manga taumata masaki. 3I Yesus natarai sumaka sarang wul᷊ure, wuhue nukumangiang rasi se'e dingang u manga tumatuhu-E. 4Tempo e'e seng masandighi L᷊ou ngu Paskah ngu Yahudi 5Su tempo I Yesus katuhunge tamai-mai susindihang-E, I Sie nakawua taumata maul᷊i-ul᷊i nutumuhu sarang koa I Sie. Kute I Sie nangul᷊i si Filipus, “Su apa kite makarea pul᷊uangeng kang tadeau kaul᷊i taumata i'i makakang?” 6I (Yesus seng matitong apa ko sarung koateng-E, katewe I Sie nangul᷊i kere'e watu'u I Sie mo manuka si Filipus.)
7I Filipus nusumimbahi, “Boroti harga ngu dua hasu doi sal᷊aka#6:7: doi sal᷊aka: Doi sal᷊aka simbau ko wawaehi silou su singkatau mul᷊ahal᷊i: (putuhung Mat. 20:2) sarung ta makataung su manga taumata i'i, maning singkatau kitang makarea pusingkodo.”
8I Andreas singkatau tumatuhu I Yesus wal᷊inge, ko ana u singkatau ngi Simon Petrus nangul᷊i, 9“Su si'i pia ana koese dingang u boroti l᷊ima mbau dingang u kina dua mbua. Kateho apa mangal᷊enge e'e su taumata kere i'i kaul᷊i e?”
10I Yesus nangul᷊i, “Roite apang taumata e'e pakangiang,” Su tampa e'e napene u onasi, inau manga taumata e'e kumangiang su onasi – kaul᷊i patehang pia ko manga l᷊ima hiwu sukataunge koese. 11Bou e'e I Yesus nangal᷊a boroti e'e, wuhue nutarimakase su Mawu Ruata. Bou e'e I Sie nupahia u boroti e'e su taumata maul᷊i. Bou e'e I Sie namahia u kina e'e, dang i sire nukumang sarang nasahe-sahe. 12Suapang kaul᷊ie nukumang sarang nal᷊aeri, I Yesus nangul᷊i su manga tumatuhu-E, “Komol᷊iko l᷊umbeungu kang e'e; kumbahang sarang pia ko mangholo.” 13Bou e'e i sire nangomol᷊i l᷊umbeinge mborong mapul᷊o dua su bawewekang napene bou l᷊ima mbau ko nikangu taumata ko maul᷊i e'e.
14Suapang taumata maul᷊i e nakawua kal᷊aherang ko nikoa I Yesus, i sire nangul᷊i, “Mang tingari i'i nabi#6:14: Nabi: Putuhung 1:21.ko l᷊uharapeng sumongo su dunia!” 15Yesus matitong i sire sumongo mamaksa-Ngi Sie pakakoa ratu ngi sire. Watu'u e'e I Sie tamai nutingkaghea nakoa sarang wul᷊ure.
I Yesus nurumal᷊eng su wawo u ake
(Mat. 14:22-23; Mrk. 6:45-52)
16Suapang seng kal᷊ahuwi nge manga tumatuhu I Yesus tanae sarang rano. 17Bou e'e i sire nusumake sakaeng l᷊imiu rano e'e makoa sarang Kapernaum. L᷊ou seng masunaughi kateho I Yesus mang tarie nasongo sarang koa i sire. 18Tintal᷊a e'e rano seng manita muwawuntal᷊i ual᷊ingu kasikili anging. 19Seng kasakaenge patehang l᷊ima arako nungu kilo sumetere karaunge i sire nakawua I Yesus kasandighe sakaeng karal᷊enge su wawou ake. I sire mangkete nataku kahingang. 20Arawe I Yesus nangul᷊i si sire, “Ariwe kataku, Ia i'i!” 21Wuhue i sire nupasakeng I Sie su l᷊al᷊ungu sakaeng dingang u l᷊iaghi i sire, dang su tempo e'e l᷊ai sakaeng i sire nawuna u tampa ko karol᷊ongang i sire.
Manga taumata nundea si Yesus
22Ndai nal᷊ou taumata maul᷊i ko natintang su simbukangu rano, wuhue natitong himoneu horo kitang pia sakaeng singgisa su se'e. I sire matitong manga Tumatuhu I Yesus seng nuwua su sakaeng e'e, arawe I Yesus ta nutumuhu. 23Bou e'e sakaeng piranggisa bou soa ngu Tiberias nasongo dang namal᷊ango su sindihangu tampa u taumata maul᷊i e'e nukumang boroti samuringu Mawu mbuae nuputarimakase. 24Su tempo taumata maul᷊i e'e nakawua himoneu maneng I Yesus dingang u l᷊ai manga tumatuhu-E seng tarie'e su se'e, i sire l᷊ai nusumake sumanga sakaeng e'e dingang natamai nakoa sarang Kapernaum mundea si Yesus.
Yesus, Boroti ko nangonggo puwawiahi
25Suapang i sire manga taumata e'e nusuma si Yesus su simbukang u rano, i sire dingang u nukina si Sie, “Tuang Guru kangereng I Tuang nuratingu i'i?”
26I Yesus nusumimbahi, “Tingari, i kumu kapundeae si Sia wal᷊ingewe i kumu seng nakahingang mangal᷊engu ko makal᷊aherang ko Daku nikoa, kateho ual᷊ingu i kumu mbuae nukumang sarang nal᷊aeri. 27Kumbahang muhal᷊i guna ngu mundea kang ko masue dang maral᷊ai. Puhal᷊ie guna ngu mundea kang ko ta buhu dang ko mangonggo u puwawiahi kahingang dingang u kakal. Kang e'e sarung inggile u Ahusu Taumata si kumu, watu'u I Sie seng nihengke u Mawu Ruata Yamang.”
28Bou e'e i sire nukina si Sie, “Apa hinonge koateng kami tadeau mukoa kao u Mawu Ruata?”
29I Yesus nusumimbahi, “Ko i kao u Mawu Ruata bou i kumu; pangimangte si Sie ko niroi u Mawu Ruata.”
30“Boko kere e,” angkung i sire, “Apa karal᷊ahe e ko ikaonggo I Tuang tadeau i kami makawua dang mangimang si Tuang? Apa ko koateng I Tuang? 31#Kel. 16:4, 15; Mzm. 78:24I upung i kami#6:31: I kami: arako i kite.nukumang manna su tana ko l᷊inggi, kere kawawohe su l᷊al᷊ung u Buki Susi, ‘I Sie nunggile u kang boroti i sire bou sorga.’ ”
32Bou e'e I Yesus nangul᷊i si sire, pangimangte, “Wal᷊inge i Musa, kateho Yamang-Ku ko nunggile si kumu#6:32: Wal᷊inge i Musa … si kumu: arako apang ko nionggo i Musa si kumu wal᷊inge. boroti e'e ko tingari bou sorga. 33Watu'u boroti ko nionggo u Mawu Ruata e'e ko I Sie ko seng l᷊imintu bou sorga dang nangonggo u puwawiahi u taumata su dunia.”
34I sire nangul᷊i, “Tuang” Onggoko sintinia si kami boroti e'e.
35I Yesus nangul᷊i si sire, “Ko Ia boroti ko makaonggo puwawiahi. Taumata ko sumongo sarang koa-Ku seng ta sau mahutung sarang kal᷊iwuenge. Dang taumata ko mangimang si Sia seng ta marou sarang kal᷊iwuenge.
36Arawe musul᷊ung u kere ko seng Daku nihabari si kumu, maneng i kumu seng mbua nakawua si Sia, i kumu mang ta mangimang. 37Kaul᷊i taumata ko nisarakang I Yamang si Sia sarung su mongo sarang koa-Ku. Ia tamanolaki I sai ko sarung sumongo sarang koa-Ku. 38Watu'u Ia nul᷊umintu bou sorga, wal᷊ingewe tadeau mukoa kao-Ku sisane, kateho ko kao I Sie ko nundoi u Ia. 39Dang ko i'i e'e kao I Sie ko nundoi u Ia: tadeau bou kaul᷊iu taumata ko seng nionggo si Sia, takoae ko sarang simbau mailang; kateho tadeau Ia mupuwangung i sire su L᷊ou Kiamati. 40Mang tingari ko i'i kao Yamang-Ku: tadeau kaul᷊iu apang ko nakawua Ahusi e'e dingang mangimang si Sie pia puwawiahi kahingang dang kakal, dang sau Daku i puwiahi su L᷊ou Kiamati.”
41Manga taumata ngu Yahudi nanita nukarubu si Yesus, watu'u I Sie nangul᷊i, “Ia boroti ko nul᷊umintu bou sorga.” 42I Sire nangul᷊i, “I Sie i'i wal᷊ingewe I Yesus, ana i Yusuf? I kami matitong i mama papa-Nge! Kirapawe I Sie botonge nangul᷊i I Sie nul᷊umintu bou sorga?”
43Bou e'e I Yesus nangul᷊i si sire, “Kumbahang mukarubu. 44Takoa manga sarang singkatau ko makasongo sarang koa-Ku, boko I Yamang ko nundoi u Ia, ta mumbawa si sie sarang koa-Ku; dang i sai ko sumongo, sarung Daku i puwangung su L᷊ou Kiamat. 45#Yes. 54:13Su l᷊al᷊ung u Buki u manga nabi pia mawawohe kiri'i: ‘Kaul᷊iu taumata sarung tintironang u Mawu Ruata.’ Inau apang taumata ko mundaringihi si Yamang dang mangundung bou I Sie, sumongo sarang koa-Ku. 46Mangal᷊enge e'e wal᷊ingewe ko seng pia taumata mbuae nakawua si Yamang. Kitang I Sie ko nusumongo bou Mawu Ruata, seng nakawua si Yamang.
47Katitongte: taumata ko mangimang, pia puwawiahi kahingang dang kakal. 48Ia i boroti ko mangonggo u puwawiahi. 49Iupung i kumu nukumang manna su tana ko linggi dang i sire mang l᷊ai nate. 50Kateho su boroti ko bou sorga wal᷊ingewe kere'e; taumata ko kumang boroti e'e seng ta sarung mate. 51Ia i boroti ko nul᷊umintu bou sorga–boroti ko mangonggo u puwawiahi. Taumata ko kumang boroti e'e i sie sarung muwiahi sarang kal᷊iwuenge. Boroti ko Daku ionggo guna ngu puwawiahu taumata su dunia e'e ko ghisi-Ku.”
52Manga taumata ngu Yahudi ko nakaringihi e'e nurarendehi i sire l᷊au i sire, “Kirapa su taumata i'i I Sie mangonggo u ghising-E tadeau pakikang si kite?” angkungi sire.
53Wuhue I Yesus nangul᷊i si sire, “Pangimangte; boko i kumu ta kumang bou ghisi-Ngu Ahusu Taumata dang ta manginung dahang-E, i kumu ta sarung tinga-tingari muwiahi. 54Taumata ko kumang bou ghisi-Ku dang manginung daha-Ku kute si Sie pia puwawiahi kahingang dang kakal dang Ia sarung mupuwangung sie su L᷊ou Kiamat. 55Watu'u ghisi-Ku ko tingari kang, dang daha-Ku e'e ko tingari inung. 56Taumata ko kumang bou ghisi-Ku dang manginung daha-Ku, i sie sarung tatapi masimbau dingang-Ku, dang Ia dingange. 57Yamang ko wiahi e'e nundoi u Ia dang Ia l᷊ai muwiahi bou Yamang. Kere l᷊ai taumata ko kumang ghisi-Ku sarung muwiahi bou Ia. 58I'i ko boroti nul᷊umintu bou sorga; wal᷊inge kere boroti ko seng nikangi iupung i kumu. Watu'u bou kumang boroti e'e, i sire mang l᷊ai nate. Arawe taumata ko kumang boroti i'i sarung muwiahi sarang kal᷊iwuenge.”
59Kaul᷊iu e'e niul᷊i I Yesus su tempo I Sie kapanintironge su l᷊al᷊ungu wal᷊e pukakal᷊iomanengang su Kapernaum.
Manga didato ko mangonggo u puwawiahi kahingang dang kakal
60Suapang seng nakaringihi apang didato-Ngi Yesus e'e, maul᷊i su tal᷊oara i sire manga tumatuhu-E nangul᷊i, “Tatintiro i'i tumaniu mabuha. I sai ko botonge makatarima e'e!”
61I Yesus si sane seng matitong u manga tumatuhu-E kapukarubue hal᷊i e'e. Kute I Sie nangul᷊i, “Apa i kumu nupundang ual᷊ingu manga didato e'e? 62Kirapa kakakoa e boko i kumu sarung makawua Ahusu Taumata sau mahengke sarang tampa-E ko horo? 63Ko makapuwiahi taumata e'e ko Roh u Mawu Ruata. Katatoghasi taumata takoae mangal᷊enge. Manga didato ko Daku i puridato si kumu i'i e'e ko didatongu Roh u Mawu Ruata dang manga didato ko munggil᷊e u puwawiahi. 64Kateho mang pia l᷊ai su tal᷊oara i kumu ko ta mangimang.” (I Yesus seng matitong borong bou titae i sai-sai ko mandi mangimang si Sie, dingang u i sai ko sarung musingking si Sie). 65Bou e'e I Yesus sau nangul᷊i, “E'e sabapie Ia muhabari si kumu himoneu takoae manga sarang singkatau makasongo sarang koa-Ku boko i sie ta ipakawalangi Yamang.”
66Nanita bou orasi e'e maul᷊i tumatuhu-E nanintang I Sie, dang seng mandiri sau tumuhu si Sie. 67Bou e'e I Yesus nukina su manga tumatuhu-E mapul᷊o dua, “Apa i kumu l᷊ai mo manintang u Ia?”
68 #
Mat. 16:16; Mrk. 8:29; Luk. 9:20 I Simon Petrus nangul᷊i si Sie, “Mawu sarang ko i sai tamaing i kami? Didato ngu Mawu mangonggo u puwawiahi kahingang dingang u kakal. 69I kami seng mangimang dang mangaking himoneu I Kau Mawu ko raroi susi bou Mawu Ruata.”
70I Yesus nusumimbahi, “Wal᷊ingewe Ia seng namile si kumu mapul᷊o dua i'i? Kateho singkatau bou tal᷊oara ngi kumu e'e ko setang!” 71Pandung I Yesus ko i Yudas ana i Simon Iskariot. Watu u maneng i Yudas singkatau bou i sire mapul᷊o dua tumatuhu I Yesus, i sie sarung musingking si Yesus.
2014 Indonesian Bible Society (Lembaga Alkitab Indonesia)