Luuk 6
6
Heezaa Hɔpizii wia pɛɛzaa
(Mat 12:1-8; Maak 2:23-28)
1Ba Heezaa Hɔpizii bɛl, Yeesu ni u hiŋra ga mia biini di ra la. Banna la la, u hiŋra jaa ra kuugi mia la aŋhina nyuuni fɔŋ di ra hee.#Gbɔg 23:25 2Farisizi baŋhina pɛɛzi baa, “Ɛrɛɛ ii ra chɔgi yaa Heezaa Hɔpizii gbɔg gunnɛi?”
3Yeesu bir pɛɛzi baa, “Amɔ, ii haa waa Deevid wia karmɛɛ Kɔraawiizi Hɔŋ biiniaa? Lɔzi faa ra kpu u ni u hiŋraa. 4U faa zuu Kɔraawiizi Dia kpa paanuuzi la baŋ ɔɔ chiŋŋi Kɔraawiizi, nɛr maa ra kiia la, di Kɔraawiizi kizeehina bɛŋ lɛi la, di hee ka kpa aŋhina tɛɛ banla n du u be la, ba ge hee.” 5U kaa ŋɔ ba be, “Mìŋ́ Newee Biibaallɛ dɔɔ a Heezaa Hɔpizii gba.”
Baal bɛl nonii n siuwɛ wia
(Mat 12:9-14; Maak 3:1-6)
6Ba Heezaa Hɔpizii bɛl, u zuu ba jaamaa dia ra bagli baa. Baal bɛl ge faa du de, u nodig faa siu. 7Kɔraawiizi Hɔnzunna ni Farisizi ra binni Yeesu, di u daŋ chaau ba Heezaa Hɔpizii hiŋ gɛɛ wàá chaauwɛi? Ba faa ra nyiŋŋuu bá na u cholli bɔr bɛl, ka wer ŋɔ u wia. 8Yeesu zum gunla banna fɛ ba bampiree biine, ka ŋɔ baal la nonii n siuwɛ la be, “Izi ba wa chi yaa baambaaŋ.” U izi ga chi de.
9Awia, Yeesu ŋɔ ba be, “N dɔɔ wii bɛl ń pɛɛzi ia. A Heezaa Hɔpizii biini, nɛra winanaa ɛɛirɛ ii ra kii gɛɛ wichɔgaa ɛɛirɛ ii ra kiiyei? Hiŋ lɛɛ nɛr miibɔɔ ani hiŋ kpu nɛr, u bɛliirɛ ii ra kiiyei?”
10U binni ba maa siwee wa kaali, ka jaa ŋɔ baal la be, “Tɛr i nonii.” U tɛruu, u nonii hiŋ nyaagi. 11Ka nɛra la baana fuuh werge maa. Ba ra ŋɔ dɔŋa be gunla ban niŋ ɛɛu.
Yeesu n lizi u huŋhunna fidibanɛɛ wia
(Mat 10:1-4; Maak 3:13-19)
12A saŋa, Yeesu izi la giŋgimii bɛl nyuu gaa suŋŋi wiizi de, di du de guŋŋ hɔɔ wa pizi. 13Hɔɔŋ wa pizɛɛ, u yir u hiŋra, di lizi fidibanɛɛ ba biini, di ra yir baa u huŋhunna. 14Bɛl sɔnnɛ Saimɔn. U kaa dau u sɔŋ Pitta, di kpa u niwee Andru, Jems ni Jɔɔn, Filip, Batolomiu, 15Matiu, Tɔmas, Alfiɔs biibaal Jems, Saimɔn la banna yir Zɛlɔt la, 16Jems biibaal Judas ani Judas Iskariɔt la n ɛɛu sɔsɔgɔ la.
Yeesu baglaa ni u wiila chaai wia
(Mat 4:23-25)
17U ni baa lii giŋgimii la nyuu tuu wa hel bɔkpantalaŋ bɛl chi. U hiŋra kpilakpila maa du de di kpa nɛkpila n lii Juda hɛri, bolzeŋ Jɛrusalɛm, Taaya ani Saidɔn la n dugli muuzeŋ la jaa. 18Ba maa lii ba u be, bá wa nuu u wiŋɔzi, di kaa ra nyiŋŋi ú chaa baa. Denii u chaa tinnanchɔgaa hina gba. 19Nɛkpila la maa ra nyiŋŋi bá vii wer gbɔgzuu, dikuubɛɛwiai, fɔŋŋa ɔɔ lii u ninɛɛ chaa ba maa.
Bɔsɔna ni biinichɔg wia
(Mat 7:1-5)
20Denii Yeesu binni u hiŋra ka ŋɔ,
“Ii banla n ɛɛ nyaara,
ii nuu sumaa,
dikuubɛɛwiai, ii daŋ zuu
Kɔraawiizi Kora biini.
21Ii banla n na wii lɔzi filaŋkennaa,
ii nuu sumaa,
dikuubɛɛwiai, ii daŋ wa na
á kukki ia nɛnnɛ.
Ii banla n na wii filaŋkennaa,
ii nuu sumaa,
dikuubɛɛwiai, ii daŋ waa mam.
22Di nɛra hah ia, di ra duŋŋi ia ba biini,
di ra gbɛlli ia,
di ra chɔg ii sɔna,
dikuu Mìŋ́ Newee Biibaal wia,
ii nuu sumaa.#1Pit 4:14
23Ií gil ii bɔra sɔɔni ia werge maa a hɔl hiŋ, ii zaahzi ra chiiri, dikuubɛɛwiai, tɔna la iin niŋ na Kɔraawiizi be la kannɔ werge. Gunnɛ ba naabaala faa ɛɛ u dɔgtɛɛzi la.
24Ama, ii banla n ɛɛ dɔɔna,
wia daŋ wa huuzi ia,
dikuubɛɛwiai,
ii teŋ na bɔkpega dui la
maa iin niŋ nau.
25Ii banla n nawɛɛ piŋ filaŋkennaa,
wia daŋ wa huuzi ia,
dikuubɛɛwiai,
lɔzi daŋ waa kpu ia.
Ii banla n na mam filaŋkeŋ ge,
wiarɛ huuzi ia,
dikuubɛɛwiai,
ii biine daŋ wa chɔgi,
ii ra wii.
26Di nɛra maa ra chɔli ia,
wia daŋ wa huuzi ia.
Gunnɛ ba naabaala faa
ra chɔli dɔgtɛɛkara hina la.
Dɔma nɔŋŋaa wia
(Mat 5:38-48; 7:12)
27Ka miŋwaa ra ŋɔ ii banla n na nuu n benii, ‘Ií nɔŋŋi ii dɔma di ra ɛɛ banla n hah ia ge winanaa. 28Ií suŋŋi wiizi ra tɛɛ banla n na see ia nuuzi ni banla n na gbɛlli ia. 29Di nɛr chɛ i lia, kaa bir unla hiŋ ge tɛu ú chɛ. Di nɛr lɛɛ i wɛjɛ, kpa i tagta ge jaau. Gilɛɛ kpolluu. 30Di nɛr maa suŋŋii kuŋ, tɛu. Di u kpa i kuna kaali, gilɛɛ kaa pɛɛzi a wia. 31Gunla maa iinna nyiŋŋi nɛra ra ɛɛ ia, ií ge ra ɛɛ baa guŋ.
32Di ii nɔŋŋi banla n nɔŋŋi ia, bɛɛ tɔnaa ii nai? Wichɔgɛɛra gba nɔŋŋi banla n nɔŋŋi baabuu. 33Di ii ra ɛɛ banla n na ɛɛ ia winanaa la winanaa, bɛɛ sɔnnɛ ii dɔɔ naanɛi? Wichɔgɛɛra gba ra ɛɛ gunnɛ. 34Di banla n di ii kima ɛɛ banla iinna ɛɛ ba tamii lugɔ ii daŋ bir naa ba be la, bɛɛ tɔnaa ii na naanɛi? Wichɔgɛɛra gba gillɔɔ wichɔgɛɛra ra kim ba kebee ka bá kaa wer naa. 35Ií nɔŋŋi ii dɔma di ra ɛɛ winanaa. Di nɛra ra nyiŋŋi ba kim kebee ii be, ií ra tɛɛ baa ka gilɛɛ ra fɔŋ a kebee wia. Di ii wetto ɛɛ guŋ, ii daŋ na tɔna werge, di ɛɛ Kɔraawiizi La N Kaali Kummaa la biizi, dikuubɛɛwiai, waabuu ɔɔ ra hiini banla n ɛɛ nɛchɔgaa, di ra binnuu pɛɛ, ba wɔɔ ra jaami ani u huma la. 36Awia, ií dɔɔ sisɔna nɛra ni, gunla ii Mɛɛ Kɔraawiizi n dɔɔ sisɔna nɛra ni la.
Dɔŋa seriya dii wia
(Mat 7:1-5)
37Ií gilɛɛ waa tɛɛ ii dɔŋahina chɔgri, Kɔ́raawiizi ge gilɛɛ waa tɛɛ ia chɔgri. Ií gilɛɛ waa ŋɔ ba hora waa deŋlee, Kɔ́raawiizi ge gilɛɛ waa ŋɔ ii hora waa deŋlee. Ií gil ra tɛɛ nɛra, Kɔ́raawiizi ge gil ra tɛɛ ia. 38Ií ra sunzi nɛra kuna. Kɔraawiizi ge daŋ sunzi ia kuna á du kaŋ alugɔ baŋ viili tassa u su purututu la. Gunnɛ ú ɛɛ tɛɛ ia. Gunla maga iin niŋ ɛɛ tɛɛ ii dɔŋahina, guŋ magaa bá ge bir ɛɛ tɛɛ ia.’ ”
39U kaa ta sɛɛlii bɛl, di pɛɛzi, “Nyuŋŋi daŋ wer bagli nyuŋŋi ŋmɛnɛɛa? Ba maa banɛɛ wàá chol bɔɔ biiniaa? 40Bagli hiŋri wɔɔ kaalɛɛ. Ka di u wa bagluu u wia maa wa tuŋ, u ni u bagli la daŋ ɛɛ kpaŋ.
41Daazeŋ himmaa n du i siwii biini, a guŋ wɛɛ titte, ka i ra ŋɔ daapussi la n du i dɔŋhiŋ siwii biini wiaa? 42Hiŋ ɔɔ ra tɛɛ i dɔŋhiŋ chɔgri la, a ɛɛwɔɔ lugɔ i ŋɔ u benii, ‘N baal, gil n lizi daapussi i siwii, ka daazeŋ du i hor.’ Nau! Nɛfugzii hiŋ! Lizi daazeŋ la n du i hor la mɔɔ, ka jaa wer na nɛnnɛ di wer lizi daapussi la i dɔŋhiŋ siwii la.
Daa ni u nɔna wia
(Mat 7:16-20; 12:33-35)
43Daananii wàá wer nɔŋ nɔnchɔgaa. Daachɔgii ge wàá wer nɔŋ nɔnnanaa. 44Daazi nɔnaa ra bagli a wessi ni a chumaa. Ba waa fig nɔna ra na sɔɔh ni ra tɔrgi. Ba waa kaa ra na grepu nɔna choŋgollii ni ra tɔrgi. 45Nɛnanii daamaa winanaa. U ɛɛ winanaarɛ ra tɛɛ nɛra lii u daama la biini. Nɛchɔgii ge daamaa wichɔgaa. U ge ɛɛ wichɔgaarɛ ra tɛɛ nɛra di lii u daama la biini. Wia la n du nɛra bampiree biini, di winanaarɛ gɛɛ wichɔgaarɛ, aabuu ɔɔ ra lii ba nuuzi.
Maara banɛɛ wia
(Mat 7:24-27)
46Ɛrɛɛ wiarɛ ii ɔɔ ra yiriŋ, ‘N Dɔɔri, n Dɔɔri,’ ka ii waa n nua ra hiŋɛi?#Mat 7:21 47Di nɛr maa wa ba n be di ra nuu n wiŋɔzi di ra ɛɛ gunla miŋ ŋɔwɛɛ, n daŋ bagli ia gunla un duwɛɛ. 48U ɛɛwɔɔ lugɔ baal bɛl n ma dia. Uŋ faa ŋɔ ú ma dia la, u kiubuu mɔɔ di gil a dia zɛɛ hɔŋ bii ni. Uŋ wa ma dia la tuŋ, dooŋ ba, nii su pal ba waa yag dia la. Ka waa wette ɛɛu wiimaa dikuu um mau nɛnnɛ la wia. 49Ama, nɛr la maa ge n niŋ nuu n wiŋɔzi naa ka wàá ra hiŋ, u ge ɛɛwɔɔ lugɔ baal bɛl n ma dia. Waa u zɛɛ chiŋŋɛɛ nɛnnɛ ka mau guŋ hɛri ni. Denii dooŋ ba, nii su pal ra ba wa yag dia la, u chol birim! U maa chɔgi.”
Currently Selected:
Luuk 6: vag
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 2017, Copyright Ghana Institute of Linguistics, Literacy and Bible Translation in co-operation with Wycliffe Bible Translators, Inc.
