Lukə 6
6
Jesus ɓə a hvįįtɔɔ yələ Nąmu
(Matie 12.1-8; Markə 2.23-28)
1Yələ ta, Jesus da nwɔ kalan nɛai di kɛi tɛɛ kpai yɛa a hvįįtɔɔ yələ ta. Jesus nwɔ kalan nɛ̨ąi di da yali diɛ mį́į́. 2Farisiɛ̨ taɠaa di mo diɛ kɛ mą: «Lə mɛ̨nį ɓa, mɛ̨nį tɔ́n dɔɔi ma háákələi hvólói mąą mɛ̨nį ɓa, ka káá gɛi?»
3Jesus ə di woo pulu pənə yɛ diɛ: «Akɛti mɛ̨nį Davidə da ɲee pɔ nuą di gɛ, ɓɛlɔwai pulu ə di hon na, ka hvo moɔ ta yili kalan ni li? 4Davidə yaa kpinįi ə lɔ Yálá hee pɛlɛ́ mu, nopɛinɠaa tii da nąą kwɛlanmo Yálá ɓa, ə da həɠə ə mį́į́, ə lɛɛ, ə da tɛɛ bulu nuą pɔ di mį́į́. Kɛlɛi guɔ tɔ́n yɛ nu takpɛli hva mį́į́ hvo kɛli lɔ ɉala laa həli nuą?»
5Jesus ə mo nwɔ̨nɔ̨ diɛ, yɛ diɛ: «Nu Lon ɓə gaa a hvįįtɔɔ yələ Nąmu.»
Jesus ə nu ta kɔ́lɔi pono a vįitɔɔ yələ
(Matie 12.9-14; Markə 3.1-6)
6Hvįįtɔɔ yələ ta, Jesus ə lɔ Yálá hvɛli pɛlɛ́ ta mu, yɛ nuą mąąkwɛli. Hulɔnu ta ə kɛ laa, mamįiyee kpalaa mą. 7Tɔ́n galamɔ̨ɔ̨ɠaa da Farisiɛ̨ɠaa di ɲɛ̨i heɛ kɛ Jesus ɓa diɛ kɛ mą: «Akɛti gaa mɔ̨ɔ̨ pai nui ŋɛ̨i kɔ́lɔi ponoi a vįitɔɔ yələ?» Mąąhɔlɔɓo, di kɛi Jesus hɔn gwɛli mą.
8Kɛlaa, Jesus ə kɛ di wɔ kiliŋąhiɛ kɔ́lɔn. Ɉulɔnui tii kɛ ɲee kpalaa ma, Jesus ə mo mą yɛ mą: «'Pa ə́ tɔɔ ɓɛ nu kəlee ɲɛ̨i ɓa.»
Ɉulɔnui tii ə muhəɠə ə tɔɔ nu kəlee di gaa. 9Yili pulu Jesus ə mo tɔ́n galamɔɔɠaa da Farisiɛ̨ɠaa diɛ, yɛ diɛ: «Gáá ka mąąni kɛi, akɛti guɔ tɔ́n yɛ lə? Akɛti, yɛ gu mɛ̨nį lɛlɛɛ kɛ a háákələi yələ, a wala kɛti gu mɛ̨nį ɲɔ̨n gɛ? Gu nuą nwun mąąɓo, a wala kɛti gu di nwun na pili?»
10Jesus ə ɲɛ̨i hee gəlee diɛ, yili pulu, ə mo ɉulɔnui tii ɓa, yɛ mą: «Ə́ yee haŋą!»
Ɉulɔnui tii ə ɲee haŋą, ɲee ŋąą ə pɛli yɛ pələi tii dɔ̨nɔ̨ ə kɛ la. 11Nuą tii kɛ laa, gəlee líí ə holi kpɔ kɛnɛ̨, diɛ di kee ni mąąni kɛ diɛ kɛ mą: «Lə ɓə gwa pɛli gu gɛ a Jesus ŋɛ̨i?»
Jesus ə kalan nɛa pow kɔ́w hveelɛ yɛɠɛ ɉu
(Matie 10.1-4; Markə 3.13-19)
12Nąąlɔwai tii hu, Jesus ə tɛ yee kpukpu ta ɓa, əgɛ, ə Yálá hvɛli mąą kpinįi tii hu, ə yii Yálá hvɛli; ə lɛɛ la ɉu yələ ə ɓɔ. 13Yələ wala pɔ, ə galan nɛa kəlee təli, ə nu pow kɔ́w hveelɛ yɛɠɛ ɉu, ə di laa hee a kɛlaɠaa. 14Dɔlɔɔ laa ɓa: Simɔn (yai ə nąą mɛ̨i hee a Piɛrə) da nəɠə Andre; Ɉakə da Ɉaan; Filipə da Bartelemi, 15Matie da Tomasə; Alfe lon Ɉakə da Simɔn (yai nɔi nwun mąąɓo mɛ̨nį mąą liihɛlɛn ə kɛ mą), 16Ɉakə lon Ɉudasə da Ɉudasə Iskariotə mun, yai pai kɛ Jesus tɛŋɛn gwɛlɛi.
Jesus ə kɛi nuą kalan yɛ nuą kɔ́lɔi pono
(Matie 4.23-25)
17Jesus həɠɛɛ ɲee kpukpu ɓa da nwɔ kalan nɛa pow kɔ́w hveelɛ di yɛɛ nɛ̨ŋɛ̨n hu ɓɛi gala nɛa takpɛliɠaa tamąą di kɛ laa, nu kpulu kɛnɛ̨ ə kɛ laa. Daɠaa di həɠə Ɉude lɔi hu, daɠaa di həɠə Ɉerusalɛmə; ə mą kɛ daa yiiɠaai kɛ Tirə lɔi da Sidɔn lɔi koo ɓa. 18Nuą tii kəlee di pa, əgɛ, di Jesus woo mɛ̨n, ə lɛɛ, ə di kɔ́lɔi pono. Nuą ɲį́nɛ̨n ə kɛ di pulu, Jesus ə gbɛ di pulu. 19Nu kəlee di kɛ bɔ di di yee pɛlɛ Jesus ɓa, mąąhɔlɔɓo, huwalawala ta ə kɛi kulɔ ɉu yɛ di kɔ́lɔi pono.
Lúwɔ́ da nɛ̨ŋɛ̨n nąą
(Matie 5.1-12)
20Jesus ə ɲɛ̨i hee nwɔ kalan nɛai diɛ, yɛ diɛ:
«Nwun na nɛ̨ɛ̨ nuą ɓaa a kaa, kaa ŋɛ̨i a mąąwɛli nuą, mąąhɔlɔɓo, Yálá-taa tɔɔlaa kaa a ka wɔɔ.
21«Nwun na nɛ̨ɛ̨ nuą ɓaa a kaa ŋɛ̨i pulu kaa kaa yiihu, mąąhɔlɔɓo, ka káá pai kɔ̨nɔ̨n gɛnɛ̨ hɔlɔɓoi.
«Nwun na nɛ̨ɛ̨ nuą ɓaa a kaa yiiɠaai ka káá wɔlɔi yiihu, mąąhɔlɔɓo, ka káá pai yɛ́lɛ́i.
22«Nwun na nɛ̨ɛ̨ nuą ɓaa a kaa, akɛ nuą da ka wɛli kpɛɛ diɛ, di lənə kaa, diɛ ka lalan, ə lɛɛ, diɛ ka ɓɛlɛkpɛɛ kaa, a ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨ ɲą́ą́ ŋɛ̨i a Nu Lon náá mąą mɛ̨nį ɓa. 23Ɓɛlɔwai mɛ̨nįɠaa tii da həli la kaa, ka pili yələi a kwəinɛ̨ɛ̨, mąąhɔlɔɓo, hvɛla kulɔ kɛnɛ̨ kaa ka mąąkpɔn ɉi yələkɔlɔn ɉu. Pələ kpɔlɔ ɓə di kalaɓɔlɔni di kɛi Yálá kwəi mɛ̨nį hukulɔ nuą laa nɔ̨nwɔ̨ ɓo la.
24«Kɛlɛɛ, kpalo ɓɛlaai kaa, kaa yii ka káá a hɛn gɔw nąmįną, mąąhɔlɔɓo, hɛn gəlee kaa ka yəi, ka hvo kɛa tinąą pai mɛ̨inɛ̨ɛ̨ takpɛli hɔlɔɓoi.
25«Kpalo ɓɛlaai kaa, kaa yii ka mąąkpaan gbɛɛ hɛn gəlee kaa ka yəi yiihu; mąąhɔlɔɓo, pulu kaa pai tinąą tooi kaa!
«Kpalo ɓɛlaa kaa, kaa yii ka káá yɛ́lɛ́i yiihu, mąąhɔlɔɓo, ka káá tinąą pai mąąwɛli hee ɓoi.
26«Kpalo ɓɛlaai kaa, kaa yiiɠaai nuą kəlee da kɛ ka mąątɛ̨nɛ̨i, pələ kpɔlɔɔ ɓə di kalaɓɔlɔni di kɛi lɛɛ loloɓo nuą mąątɛ̨nɛ̨ la.»
Ka ka yowoɠaa wɛli la kɛ
(Matie 5.38-48; 7.12)
27«Kɛlɛɛ, kaa ŋɛ̨i ka wəli tɔɔ nwóó ɓa, gáá moi kaa, ka ka yowoɠaa wɛli la kɛ. Nuąi ka wɛli kpɛɛ diɛ, ka mɛ̨nį lɛlɛɛ kɛ diɛ. 28Nuąi da ka nɛ̨ŋɛ̨n nąą, ka lúwɔ́ too diɛ. Nuąi da mɛ̨nį nwanąą laa kaa, ka Yálá hvɛli diɛ. 29Nu a ə́ wəli tɔ̨nɔ̨ lɔwa, dɔ̨nɔ̨i tii tinɛ̨n ə nowa. Nu ta a too ə́ mɛ̨i, yɛ ə́ ə́ wɔ gbaawii həɠə, mu həɠə pɛlɛ mą ə́ dɛɛ bɔ. 30Nui lɔpee a hɛn da hvɛli yɛ́, dɛɛ bɔ. Nu a ə́ yəi hɛn ɉəɠə, hvo gulɔ ɲəi. 31Mɛ̨nįi yɛ nuą di gɛ yɛ, gbɛa yili ɲɔ̨nwɔ̨mąn gɛ diɛ.
32«Akɛ nuąi da ka wɛli la kɛ, diɛ lɔ ɓə ka di wɛli la kɛ, mɛ̨nį lɛlɛɛ lə kɛɛ ɓə ka pɛli ɉɔlɔɓoi yili hu? Nɛ̨ŋɛ̨n ɉəɠə nuą diɛ kpɛli da di wɛlikɛmąą nuą wɛli la kɛ lɔ. 33Akɛ nuąi da mɛ̨nį lɛlɛɛ kɛ kaa, diɛ lɔ ɓə ka mɛ̨nį lɛlɛɛ kɛ diɛ, lə mɛ̨nį takpɛli ɓə ka pɛli ɉɔlɔɓoi yili hu a nɛlɛɛ? Nɛ̨ŋɛ̨n ɉəɠə nuą diɛ kpɛli mąn da gɛ lɔ tii a di kee ni. 34Akɛ nui ka laai di la kaa diɛ: da pɛli di mɛ̨nį lɛlɛɛ gwələ kulɔ, diɛ lɔ ɓə ka mɛ̨inɛ̨ɛ̨ kɛ diɛ; lə mɛ̨nį takpɛli lɛlɛɛ ɓə ka pɛli ɉɔlɔɓoi yili hu? Nɛ̨ŋɛ̨n ɉəɠə nuą diɛ kpɛli, nuąi lɔ di laai di la, diɛ: da mɛ̨nį lɛlɛɛ kwələ kulɔ, diɛ lɔ ɓə da kwələ tɔɔ diɛ. 35Yaamun, ka ka yowoɠaa wɛli la kɛ, ka mɛ̨inɛ̨ɛ̨ kɛ diɛ, ka kwələ tɔɔ diɛ ka hvo gbɛ. Akɛti, ka wɔ hvɛla kulɔ kaa pai kɛnɛ̨i, ə lɛɛ, ka kɛ a Yálá lonni. Mąąhɔlɔɓo, nuąi di hvo mɛ̨inɛ̨ɛ̨ kɔ́lɔn, a mɛ̨inɛ̨ɛ̨ kɛ diɛ; ə mą kɛ túwɔ́ pələ ɲɔ̨n gɛ nuą. 36Mąąnɛ̨ɛ̨, ka laa ə hvɛɛ a mɛ̨nį lɛlɛɛ, yɛ pələi ka Nan Yálá laahvɛɛ la a mɛ̨nį lɛlɛɛ kɛɛ.»
Ka hvo nu ta kiti tee
(Matie 7.1-5)
37«Ka hvo nui lɔpee ta kiti tee. Əgɛ, Yálá hvo pa ka kiti tee. Ka hvo nui lɔpee ta kɛ a hɔn mąą mun, əgɛ, Yálá hvo pa ka kɛ a hɔn mąą nuą. Ka nuą mąąhvaalɛɛ, əgɛ, Yálá ə pa ka mąąhvaalɛɛ. 38Ka ka ɓɛlaa mąą kpaan gbɛɛ, Yálá a ka mąą kpaan gbɛɛ; gaa pai gɔwɔn ɉi ə mąą kpɛŋɛn ə gboloton dɔɔ, ə bu ka yəi ɉəɠə kpɔlɔ hu. Pələi lɔ ka káá mɛ̨inɛ̨ɛ̨ kɔ́ɔn ɉi la, kaa dɛɛ nuą pɔ, bələ kpɔlɔ ɓə Yálá kaa pai gɔwɔn ɉi la, yɛ dɛɛ ka pɔ.»
39Jesus ə hanwon da kpɛli hɔɔ diɛ, yɛ diɛ: «Kɛlɛi, ɲɛ̨ipumun hva pɛli, ɲɛ̨ipumun da kpɛli nwɔ tunwɔ̨n ɉon ɉi ee? A kɛ tii, di nu hveelɛi da too lɔwa hu. 40Lakwəli lon da hvo kɛnɛ̨ li, hvo tɛɛ galamɔ̨ɔ̨ ɓa. Kɛlaa, lakwəli lon yii a nwɔ lakwəli kpɛɛ, a kɛ yɛ galamɔ̨ɔ̨.
41«Lə mɛ̨nį ɓa, kalai gaa ə́ ɓɛlan ɲɛ̨i, yaa lɔ ɓə ya gaa, nwulu gbiɛi gaa ə́ ɲɛ̨i hva gaa? 42A wala kɛ tii, ya pɛli ə́ kɛ ləi nu ɓa: ‹Mə́lan, tɔɔ galai gaa ə́ ɲɛ̨i, ŋį́ gulɔ laa›; akɛ yɛ́ mun, nwulu gbiɛi gaa ə́ ɲɛ̨i, hva gaa? Ə́ woo hveelɛ mun ŋɛ̨i, gbɛa nii nwulu gbiɛi gaa ə́ ɲɛ̨i gulɔ; yili pulu, ya pɛli ə́ ə́ ɓɛlan nwɔ kalai kaa a nɛlɛɛ, ə́ gulɔ.»
Gwa wulu kɔ́lɔn a ma
(Matie 7.16-20; 12.33-35)
43«Wulu lɛlɛɛ, hva ɓa a ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨, wulu ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨, hva ɓa a nɛlɛɛ. 44Wulu kɔ́lɔn ɉɛn mąą a ma. Nu hva pɛli magolon gulɔi gaani wulu hu. Nu hva pɛli kwɛnɛɛ kulɔi gabin ɲąąlən ɉu. 45Nu kwəi kiliŋąhiɛ lɛlɛɛ lɔ ɓə, mɛ̨nį lɛlɛɛ kɛɛ a kulɔ ɉu. Nu kwəi kiliŋąhiɛ ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨ lɔ ɓə, mɛ̨nį ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨ kɛɛ a kulɔ ɉu. Mąąhɔlɔɓo, yii gaa nu nwɔ kiliŋąhiɛ hu, ya ɓə a tɛ na.»
Pɛlɛ tɔɔ nuą hveelɛ mąą mɛ̨nį
(Matie 7.24-27)
46«Lə mɛ̨nį ɓa, ka káá kɛi mą́ą́: ‹Ną́mu, Ną́mu?› Ə lɛɛ, yii gáá moi, ka hvo gɛi? 47Nuą yiiɠaai da hvilɛn búlú, diɛ nwóó mɛ̨n, diɛ bɔ mɛ̨nį kɛ, di kɛ pələ kaa yɛ: 48Hulɔnu ta yii ə kɛ bɔ ə pɛlɛ́ tɔɔ. Ə li, ə dɔɔ hvaɲą ŋą, ɓɛlɔwai tulɔ kɛnɛ̨ ə pu la, ya ə hvɛɛ, ə hee bɛlɛi tii ɓa; kɛlaa, hvo kpɛli bɛlɛi tii tumo dɔɔi, mąąhɔlɔɓo, ɉulɔnui tii ə nwɔ pɛlɛ́i tɔɔ kpɔ kpaan. 49Kɛlaa, nui gaa nwóó mɛ̨n ɉi, hvo bɔ mɛ̨nį kɛi, gɛ pələ kaa yɛ: hulɔnu ta, yii ə nwɔ pɛlɛ́ tɔɔ lɔi talan ma, hvo gɔwɔ hvilɛn kpaan, ɓɛlɔwai tulɔ kɛnɛ̨ ə pu la, ya ə hvɛɛ ə tɛ bɛlɛi tii ɓa, ə bɔ kulɔ, bɛlɛ ə pu kpɔ tɛ̨ɛ̨tɛ̨ɛ̨?.»
Currently Selected:
Lukə 6: BKPDCG
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
