Sahu - 2015 Edition (NT) Non Drama

<div class="version vid2891 iso6393saj" data-vid="2891" data-iso6393="saj">
 <div class="book bkLUK">
 <div class="chapter ch14" data-usfm="LUK.14">
 <div class="label">14</div><div class="s">Yesus 'o si-la ngowa'a si&#7695;i matengo toma Sabata ma wangere</div><div class="p"> 1Toma 'orasa rimoi Sabata ma wangere, Yesus 'o tagi oromo toma ngowa'a Farisi matengo 'ai wala. Unanga gena-ge 'o sayanga ma jingi'i. Toma ngi'i gena-ge, guru-guru 'agama re ngowa-ngowa'a Farisi 'a&#7695;i tailako Unanga mode-mode'e. 2'Age rema ngowa'a matengo 'o si-si&#7695;i bere-bere, 'ai rou re 'ai giama 'i robo-roboso. Unanga gena-ge 'o sapolo ra Yesus. 3&#7694;ua Yesus 'o sano toma guru-guru 'agama re ngowa-ngowa'a Farisi, &#8220;Mete'e nanga 'agama ma hukumu, yo&#7695;u'u bolo nyengara ngene wo si-la ngowa'a si&#7695;i toma Sabata ma wangere?&#8221;</div><div class="p"> 4Guru-guru 'agama re ngowa-ngowa'a Farisi 'a&#7695;i masiogoro. &#7694;ua Yesus 'a siteru 'Ai giama toma ngowa'a si&#7695;i gena-ge, &#7695;ua ro la. Togumu i'a Yesus 'o soma'a ngowa'a gena-ge 'o tagi. 5Yesus 'o kanau ra ananga, &#8220;Na'o taninga sigolona 'age rema ngowa'a matengo i'a ninga ngowa'a nau'u, bolo ninga sapi 'i eta'a toma sumu ma dara toma Sabata ma wangere. Capati na i&#7695;ala sisupu ninga ngowa'a, bolo ninga sapi gena-ge toma wangere gena-ge &#7695;ua bolo ua?&#8221;#Mat. 12:11</div><div class="p"> 6Mada'a matengo i'a mai ua 'a sangoro Yesus 'ai so-sano gena-ge.</div><div class="s">Siholo 'akala re sinyingara re nyanya&#7695;i riono ngowa'a</div><div class="p"> 7Yesus 'o o&#7695;i'i 'age ioronongo&#7695;u 'a&#7695;i tegoro mabili toma sayanga ma jingi'i. Sababu gena-ge, Unanga 'o pula'a 'ade-'ade nena-ne ra ananga mo-moini. 8&#8220;Awa ni tegoro mabili toma ngi'i di'a sayanga ma jingi'i na'o ni sanga saele toma molo'ara ma laya. Sababu awa-awa 'age ngowa'a lelegu &#7695;i'i ga'a lebe lamo'o i'a ra ngana sanga saele &#7695;i'i. 9Na'o so'o gena, wala ma dutu ga'a 'o saele ngini nga mu&#7695;i&#7695;i, 'o sebanga i'a ra ngana 'o kanau, &#8216;Ma'afu, ngi'i nena-ne ta sidodahe di'a ioronongo&#7695;u ngowa'a la-lamo'o.&#8217; Dadi rani mara'a no made'oso, no tagi no ma&#7695;egoro toma ngi'i da'a dudunu madutu.</div><div class="p"> 10Sababu gena-ge, ngini ni mabili ngi'i da'a toma dudunu madutu na'o ni sanga saele, la wala ma dutu na'o 'o sapolo 'o kanau ra ngana, &#8216;Wolo, ino no tegoro toma ngi'i 'ane-ne ga'a lebe rousu.&#8217; Duhu so'o gena, wala ma dutu 'o silamo'o ngana toma mandan. 11Sababu 'a guna &#7687;ato 'o sihie 'ai diri, unanga gena-ge &#7695;uanga i'a Ma Jou'ongu Madutu 'u siholo. Mada'a 'a guna &#7687;ato 'o maholo 'ai diri, unanga gena-ge &#7695;uanga i'a Ma Jou'ongu Madutu 'u sihie.&#8221;</div><div class="p"> 12&#7694;ua Yesus 'o kanau toma wala ma dutu, &#8220;Wakutu ngana no saele ngowa'a di'a 'omo wangere 'olona, bolo 'omo lobi'i, no saele awa 'ani &#7695;agilomu bolo 'ani ioro re nongo&#7695;u, bolo 'ani herapongo, bolo 'ani wala sebanga ga'a ngowa'a rema-enanga. Sababu &#7695;uanga i'a ananga 'a&#7695;i saele ngana &#7695;i'i. Ga'a so'o gena-ge ananga nga'unu ya balasa. 13Dadi wakutu ngana no 'a'a laya rimoi i'a, no saele ngowa'a ma dinga'unu ua, ngowa'a &#7687;olo, ngowa'a ceg&#817;u re ngowa'a hafu. 14Na'o ngana 'a'a so'o gena &#7695;uanga i'a ngana no bara'utungu. Sababu ngowa'a gena-ge ya balasa nga'unu ua ngana 'ani la. Mada'a ngana 'ani la, &#7695;uanga i'a Ma Jou'ongu Madutu 'a balasa wakutu ngowa'a loasa re banari dadunu 'a&#7695;i 'ahu moju toma ngowa'a senge-sengene manga sigolona.&#8221;</div><div class="s">'Ade-'ade mangale laya lai lamo'o</div><div class="r">(Mat. 22:1-10)</div><div class="p"> 15Wakutu ngowa'a matengo tamanga sigolona ga'a 'o oromo mamete'e rea Yesus 'o 'isene 'a Yesus 'ai demo-demo gena-ge, unanga 'o kanau, &#8220;Bara'utungu madutu, ngowa'a ga'a &#7695;uanga i'a 'o oromo mamete'e ra Ma Jou'ongu Madutu Tai pareta ma dara!&#8221;</div><div class="p"> 16Mada'a Yesus 'o kanau toma ngowa'a gena-ge, &#8220;Toma 'orasa rimoi, 'age rema ngowa'a matengo 'o 'a'a laya lamo'o re 'o saele ngowa'a manga repe. 17Wakutu laya gena-ge ma 'orasa sa'i mulaingi, ngowa'a gena-ge 'o soma'a 'ai falalomu matengo 'o tagi toma ngowa'a ga'a unanga 'o saele nange-ge re 'o kanau, &#8216;Ino ni sapolo toma laya nena-ne sababu mo-moini 'i &#7695;u-&#7695;uanga &#7695;ua!&#8217;</div><div class="p"> 18Mada'a ananga mo-moini, matengo re matengo 'a&#7695;i golo'o ma'afu. Ma mulaingi unanga 'o golo'o ma'afu toma falalomu ga'a saele unanga, &#8216;Ngoi aro to tibo 'o tana'a &#7687;otu moi re paralu ta tutumu tana'a gena-ge. Dadi sima'afu ngoi.&#8217;</div><div class="p"> 19Matengo &#7695;i'i 'o golo'o ma'afu, &#8216;Ngoi aro to tibo sapi sabi romotoa re to mau ta sitai'i ta sipajeko sapi-sapi gena-ge. Dadi sima'afu ngoi.&#8217;</div><div class="p"> 20Matengo moju 'o golo'o ma'afu, &#8216;Ngoi aro to molo'ara. Sababu gena-ge ngoi to sapolo sa'olo ua.&#8217;</div><div class="p"> 21Falalomu gena-ge 'o ma&#7695;ibo, re 'o siajele tai Tuanga. &#7694;ua ma tuanga gena-ge 'o ruta madutu, re 'o soma'a tai falalomu gena-ge, &#8216;Capati no tagi toma tapaka reo lurungu-lurungu toma limau ma dara, no gasa ino 'o ngowa'a ma dinga'unu ua, ngowa'a hafu, ngowa'a ceg&#817;u re ngowa'a &#7687;olo.&#8217; 22Togumu i'a, falalomu gena-ge 'o kanau, &#8216;Tuanga 'ani pareta reta si&#7695;agi, mada'a 'o ngi'i ma repe moju.&#8217; 23&#7694;ua ma tuanga 'o kanau, &#8216;No tagi toma tapaka re lurungu-lurungu toma limau ma dudunu, no simau-mau ananga 'a&#7695;i sapolo, la siromanga ngi'i tari wala nena-ne. 24Ngoi to siajele ra ngana nena-ne: Ioronongo&#7695;u ga'a ngoi ta'u saele &#7695;ua, matengo i'a mai ua 'a tabea ngo-ngoromo tari laya nena-ne!&#8217; &#8221;</div><div class="s">Mete'e Yesus</div><div class="r">(Mat. 10:37-38)</div><div class="p"> 25Yesus 'o tagi mamete'e reo ngowa'a repe re 'o magelelo toma &#7695;u&#7695;unu 'o kanau ra ananga, 26&#8220;Na'o ngowa'a matengo i'a 'o mau mete'e Ngoi, mada'a lebe dadalara 'ai ngina, &#7687;a&#7687;a, were'a, ngowa-ngowa'a, ioro re nongo&#7695;u, re sidogo &#7695;i'i 'ai diri masiretene, unanga 'o dadi Ngoi 'ari me-mete'e yo&#7695;u'u.#Mat. 10:37 27'A guna &#7687;ato 'o o&#7695;u'u doiti 'ai salib re 'o mete'e Ngoi, unanga 'o dadi Ngoi 'ari me-mete'e yo&#7695;u'u, sababu unanga 'o o&#7695;u'u sanga susa re sangisara.#Mat. 10:38, 16:24; Mrk. 8:34; Luk. 9:23</div><div class="p"> 28Si'ade-'ade i'a na'o 'age matengo taninga sigolona, mau 'o side'oso menara. Tantu &#7687;ato unanga tegoro 'a roimi enanga ma ijana, la 'a waro 'ai pipisi 'i ngadolo bolo ua di'a 'a simomi'i menara gena-ge singadolo 'i &#7695;uanga. 29Sababu na'o 'ai pipisi 'i ngadolo ua re si&#7695;uanga yo&#7695;u'u mada'a unanga 'o 'a'a menara ma bangini &#7695;ua dadi ngowa'a mo-moini 'a&#7695;i o&#7695;i'i re 'a&#7695;i nye-nyelo'o unanga 'ai munara. 30&#7694;ua ananga 'a&#7695;i kanau, &#8216;Cih! Ngowa'a ne, pa'i 'o 'a'a menara ma bangini &#7687;ato, mada'a 'a si&#7695;uanga nga'unu ua!&#8217; 31Si'ade-'ade i'a 'olana matengo rai sordado nga cala nyagi moi, mau 'o parangi reo 'olana ma lelegu rai sordado nga cala nyagi romo&#7695;i&#7695;i. Tantu &#7695;ua 'olana gena-ge 'o tegoro takasiri si&#7695;a: unanga lebe te'e bolo ua di'a 'o tala&#7695;i 'ai lawana gena-ge. 32Na'o 'a siwaro tala unanga 'o te'e ua, tantu &#7687;ato wakutu 'ai lawana toma gi&#7695;anga moju, unanga ro si&#7695;ingoto 'ai so-soma'a di'a golo'o mau dame &#7687;ato.&#8221; 33Ma &#7695;o-&#7695;ogumu tala Yesus 'o kanau, &#8220;So'o gena &#7695;i'i ra ngini. Na'o matengo i'a 'o o&#7695;u'u sieanga 'ai 'ori i'a rana re 'o o&#7695;u'u sieanga dungia ma nyafusu, unanga gena-ge 'o dadi Ngoi 'ari me-mete'e yo&#7695;u'u.&#8221;</div><div class="s">G&#817;asi 'i rasa riwara</div><div class="r">(Mat. 5:13; Mrk. 9:50)</div><div class="p"> 34G&#817;asi 'i la-la. Mada'a na'o enanga 'i rasa riwara, sanga ua ni si&#7695;ibo moju enanga ma rasa. 35Enanga ma faeda ri cua, bae di'a gu&#7695;a bolo di'a 'o pupuku. Dadi pa'i rewa upa'a.</div><div class="p">Na'o reninga ngau'u, ni 'isene la-la!</div>
 </div>
 </div>
</div>

Toma 'orasa rimoi Sabata ma wangere, Yesus 'o tagi oromo toma ngowa'a Farisi matengo 'ai wala. Unanga gena-ge 'o sayanga ma jingi'i. Toma ngi'i gena-ge, guru-guru 'agama re ngowa-ngowa'a Farisi 'aḏi tailako Unanga mode-mode'e. 'Age rema ngowa'a matengo 'o si-siḏi bere-bere, 'ai rou re 'ai giama 'i robo-roboso. Unanga gena-ge 'o sapolo ra Yesus. Ḏua Yesus 'o sano toma guru-guru 'agama re ngowa-ngowa'a Farisi, “Mete'e nanga 'agama ma hukumu, yoḏu'u bolo nyengara ngene wo si-la ngowa'a siḏi toma Sabata ma wangere?”
Guru-guru 'agama re ngowa-ngowa'a Farisi 'aḏi masiogoro. Ḏua Yesus 'a siteru 'Ai giama toma ngowa'a siḏi gena-ge, ḏua ro la. Togumu i'a Yesus 'o soma'a ngowa'a gena-ge 'o tagi. Yesus 'o kanau ra ananga, “Na'o taninga sigolona 'age rema ngowa'a matengo i'a ninga ngowa'a nau'u, bolo ninga sapi 'i eta'a toma sumu ma dara toma Sabata ma wangere. Capati na iḏala sisupu ninga ngowa'a, bolo ninga sapi gena-ge toma wangere gena-ge ḏua bolo ua?”
Mada'a matengo i'a mai ua 'a sangoro Yesus 'ai so-sano gena-ge.

Yesus 'o oḏi'i 'age ioronongoḏu 'aḏi tegoro mabili toma sayanga ma jingi'i. Sababu gena-ge, Unanga 'o pula'a 'ade-'ade nena-ne ra ananga mo-moini. “Awa ni tegoro mabili toma ngi'i di'a sayanga ma jingi'i na'o ni sanga saele toma molo'ara ma laya. Sababu awa-awa 'age ngowa'a lelegu ḏi'i ga'a lebe lamo'o i'a ra ngana sanga saele ḏi'i. Na'o so'o gena, wala ma dutu ga'a 'o saele ngini nga muḏiḏi, 'o sebanga i'a ra ngana 'o kanau, ‘Ma'afu, ngi'i nena-ne ta sidodahe di'a ioronongoḏu ngowa'a la-lamo'o.’ Dadi rani mara'a no made'oso, no tagi no maḏegoro toma ngi'i da'a dudunu madutu.
Sababu gena-ge, ngini ni mabili ngi'i da'a toma dudunu madutu na'o ni sanga saele, la wala ma dutu na'o 'o sapolo 'o kanau ra ngana, ‘Wolo, ino no tegoro toma ngi'i 'ane-ne ga'a lebe rousu.’ Duhu so'o gena, wala ma dutu 'o silamo'o ngana toma mandan. Sababu 'a guna ḇato 'o sihie 'ai diri, unanga gena-ge ḏuanga i'a Ma Jou'ongu Madutu 'u siholo. Mada'a 'a guna ḇato 'o maholo 'ai diri, unanga gena-ge ḏuanga i'a Ma Jou'ongu Madutu 'u sihie.”
Ḏua Yesus 'o kanau toma wala ma dutu, “Wakutu ngana no saele ngowa'a di'a 'omo wangere 'olona, bolo 'omo lobi'i, no saele awa 'ani ḏagilomu bolo 'ani ioro re nongoḏu, bolo 'ani herapongo, bolo 'ani wala sebanga ga'a ngowa'a rema-enanga. Sababu ḏuanga i'a ananga 'aḏi saele ngana ḏi'i. Ga'a so'o gena-ge ananga nga'unu ya balasa. Dadi wakutu ngana no 'a'a laya rimoi i'a, no saele ngowa'a ma dinga'unu ua, ngowa'a ḇolo, ngowa'a ceg̱u re ngowa'a hafu. Na'o ngana 'a'a so'o gena ḏuanga i'a ngana no bara'utungu. Sababu ngowa'a gena-ge ya balasa nga'unu ua ngana 'ani la. Mada'a ngana 'ani la, ḏuanga i'a Ma Jou'ongu Madutu 'a balasa wakutu ngowa'a loasa re banari dadunu 'aḏi 'ahu moju toma ngowa'a senge-sengene manga sigolona.”


Wakutu ngowa'a matengo tamanga sigolona ga'a 'o oromo mamete'e rea Yesus 'o 'isene 'a Yesus 'ai demo-demo gena-ge, unanga 'o kanau, “Bara'utungu madutu, ngowa'a ga'a ḏuanga i'a 'o oromo mamete'e ra Ma Jou'ongu Madutu Tai pareta ma dara!”
Mada'a Yesus 'o kanau toma ngowa'a gena-ge, “Toma 'orasa rimoi, 'age rema ngowa'a matengo 'o 'a'a laya lamo'o re 'o saele ngowa'a manga repe. Wakutu laya gena-ge ma 'orasa sa'i mulaingi, ngowa'a gena-ge 'o soma'a 'ai falalomu matengo 'o tagi toma ngowa'a ga'a unanga 'o saele nange-ge re 'o kanau, ‘Ino ni sapolo toma laya nena-ne sababu mo-moini 'i ḏu-ḏuanga ḏua!’
Mada'a ananga mo-moini, matengo re matengo 'aḏi golo'o ma'afu. Ma mulaingi unanga 'o golo'o ma'afu toma falalomu ga'a saele unanga, ‘Ngoi aro to tibo 'o tana'a ḇotu moi re paralu ta tutumu tana'a gena-ge. Dadi sima'afu ngoi.’
Matengo ḏi'i 'o golo'o ma'afu, ‘Ngoi aro to tibo sapi sabi romotoa re to mau ta sitai'i ta sipajeko sapi-sapi gena-ge. Dadi sima'afu ngoi.’
Matengo moju 'o golo'o ma'afu, ‘Ngoi aro to molo'ara. Sababu gena-ge ngoi to sapolo sa'olo ua.’
Falalomu gena-ge 'o maḏibo, re 'o siajele tai Tuanga. Ḏua ma tuanga gena-ge 'o ruta madutu, re 'o soma'a tai falalomu gena-ge, ‘Capati no tagi toma tapaka reo lurungu-lurungu toma limau ma dara, no gasa ino 'o ngowa'a ma dinga'unu ua, ngowa'a hafu, ngowa'a ceg̱u re ngowa'a ḇolo.’ Togumu i'a, falalomu gena-ge 'o kanau, ‘Tuanga 'ani pareta reta siḏagi, mada'a 'o ngi'i ma repe moju.’ Ḏua ma tuanga 'o kanau, ‘No tagi toma tapaka re lurungu-lurungu toma limau ma dudunu, no simau-mau ananga 'aḏi sapolo, la siromanga ngi'i tari wala nena-ne. Ngoi to siajele ra ngana nena-ne: Ioronongoḏu ga'a ngoi ta'u saele ḏua, matengo i'a mai ua 'a tabea ngo-ngoromo tari laya nena-ne!’ ”


Yesus 'o tagi mamete'e reo ngowa'a repe re 'o magelelo toma ḏuḏunu 'o kanau ra ananga, “Na'o ngowa'a matengo i'a 'o mau mete'e Ngoi, mada'a lebe dadalara 'ai ngina, ḇaḇa, were'a, ngowa-ngowa'a, ioro re nongoḏu, re sidogo ḏi'i 'ai diri masiretene, unanga 'o dadi Ngoi 'ari me-mete'e yoḏu'u.'A guna ḇato 'o oḏu'u doiti 'ai salib re 'o mete'e Ngoi, unanga 'o dadi Ngoi 'ari me-mete'e yoḏu'u, sababu unanga 'o oḏu'u sanga susa re sangisara.
Si'ade-'ade i'a na'o 'age matengo taninga sigolona, mau 'o side'oso menara. Tantu ḇato unanga tegoro 'a roimi enanga ma ijana, la 'a waro 'ai pipisi 'i ngadolo bolo ua di'a 'a simomi'i menara gena-ge singadolo 'i ḏuanga. Sababu na'o 'ai pipisi 'i ngadolo ua re siḏuanga yoḏu'u mada'a unanga 'o 'a'a menara ma bangini ḏua dadi ngowa'a mo-moini 'aḏi oḏi'i re 'aḏi nye-nyelo'o unanga 'ai munara. Ḏua ananga 'aḏi kanau, ‘Cih! Ngowa'a ne, pa'i 'o 'a'a menara ma bangini ḇato, mada'a 'a siḏuanga nga'unu ua!’ Si'ade-'ade i'a 'olana matengo rai sordado nga cala nyagi moi, mau 'o parangi reo 'olana ma lelegu rai sordado nga cala nyagi romoḏiḏi. Tantu ḏua 'olana gena-ge 'o tegoro takasiri siḏa: unanga lebe te'e bolo ua di'a 'o talaḏi 'ai lawana gena-ge. Na'o 'a siwaro tala unanga 'o te'e ua, tantu ḇato wakutu 'ai lawana toma giḏanga moju, unanga ro siḏingoto 'ai so-soma'a di'a golo'o mau dame ḇato.” Ma ḏo-ḏogumu tala Yesus 'o kanau, “So'o gena ḏi'i ra ngini. Na'o matengo i'a 'o oḏu'u sieanga 'ai 'ori i'a rana re 'o oḏu'u sieanga dungia ma nyafusu, unanga gena-ge 'o dadi Ngoi 'ari me-mete'e yoḏu'u.”


G̱asi 'i la-la. Mada'a na'o enanga 'i rasa riwara, sanga ua ni siḏibo moju enanga ma rasa. Enanga ma faeda ri cua, bae di'a guḏa bolo di'a 'o pupuku. Dadi pa'i rewa upa'a.
Na'o reninga ngau'u, ni 'isene la-la!

Phulaphula i Lukas 14