℗ 2013 Wycliffe Bible Translators, Inc.

Arop-Lokep - 2013 Edition (NT)

Ye kene tani in Yesu iwetewete ye so tina ngan a imot, motong la iwete pang di galiunu nen, “Ang nga lomu galanga nen, ke ru leu la iken pang dama go nga, bet ole talo ye lal maiyoko kidi Yuda yo tiweta ye Paskimoolooningi Ke Maro i. Ye lal tani in ngan ole titara Tool Moolmool ke Maro la di koi ki bedi, a nen ngan tipatota lo kai palasingi kaini a imata.”
Iwete nen a imot, motong la di tooltool maimai ke paroranga so pang Maro, inbe di tooltool maimai ke di Isrel, tilo tigaua ye rumu mai ke tool kuto mai ke paroranga so yo ene Kepas i. Di ngan tigaua a tiwetewete, inbe tisere dada sa yo bet tillung pang Yesu ye, a bet nen ngan tikauu a tiraumate ye i. Bong di tapdi tiwetewete pang di nen, “O ke bet tayei dada nen panga ye lal maiyoko yo ke sungunu in tiap. Kumata bet tayei nen a di tooltool tikamatidi nga, ngan ole katedi malmal le taun tipamaditi patokongo.”


Ye kene yo Yesu iye di galiunu tinepe malala Betani ye in nga, ngan tinepe ye rumu ke Simon, tool yo mugu ngan botoboto medana ikani i. Le nga Yesu iwurur ye kakawa ke kaningi so a ikanen so go, inbe garup atu in ikaua dap maitiap yo tikarata ye pat sallinene dook mata, inbe tipalingi ye so ke saliningi yo kini ki dook mata in a ise pang ye Yesu, motong la itioo lo kutono nga. Ngan so ke saliningi tani, in di tooltool tiyimoo ye pat mai san. Ngan di galiunu tikamata garup tani yo iyei nen nga, le lodi dook tiap. Le nga tiyei ne, “Ona tiap! Nga gelei a ingele ye so ke saliningi dook mata i a iti soroki nen nga? Nga yo bet tayawari nga, ngan matin nga le takap pat mai ye, lo ngan bet takap pat tina ngan pang di tooltool yo ballingadi tiap nga.”
Di galiunu tiwete nen, bong ngan iraua betanga kidi nen, “Nga gelei a koomu kaua garup i nga? Dada yo iyeii pau i, in dook mata le dook mata san. Kapalongo, di tooltool yo ballingadi tiap nga, ngan kanakana ngan ole kaye di kanepe, bong au i o ke bet ayang tanepe ye ke yo kanakana, ngan tiap. Ngan nanga, garup i, so ke saliningi dook mata yo itioo ilo ye tinik i, in bet nen a ikarata bobok pang kene yo bet tikelmai au ye i. Awete pang moolmool nen, pang dama ni ye ni nangai bet di tooltool tipa bet tiwetewete bingi dook mata ke Maro pang di tooltool ye in nga, ngan ole tiwete urata dook mata yo garup i iyeii pau i, in lapau, a bet nen ngan di tooltool lodi tutu ye.”


Yesu iwete nen a imot, motong la di galiunu tina yo sangaul be ru nga, ngan atu kidi yo ene Yuta Iskariot i, in ila pang ye di tooltool maimai ke paroranga so pang Maro. Motong la itor di nen, “Ai, kumata le bet atara Yesu la bemu nga, ngan ole soo so bet kakauu pau i?”
Tina iwete nen nga, le di kuto maimai tina ngan tikap pat silba sangaul tol panga. Nen le ye kene tani in a ilo nga, ngan Yuta lon kaua urata a isere dada yo bet ikaua Yesu a itaru la di kuto maimai tina ngan bedi ye i.


Tinepe a tilo ye ke yo imugu pang lal yo di Yuda bet tigaua a tikana porong yo taukan so bet iyeii a isung i, in pombe. Motong la di galiunu timan pang ye, a man titoru. Tiyei ne, “Ni nangai lom bet ole amkarata kaningi ke Paskimoolooningi ke Maro a bet takani ye i?”
Motong la iwete pang di nen, “Kapa le kalo malala mai ni lono, a kala ye tool atu yo inepe i, inbe kawete panga nen. Kayei ne, ‘Pannoongoo kiam iwangam bet man amwete pong nen: Lal yo Maro ipootoo pau i, in iman potai oo. Le au i lok bet aye di galiuk amgaua a lomam ponana, inbe amkana kaningi ke Paskimoolooningi ke Maro in ye rumu lono kiong.’ ” Ngan le Yesu di galiunu tina tilo le lo tiyei so ben tina yo iwete pang di nga, a tikarata kaningi ke Paskimoolooningi ke Maro nango.
Tinepe le ke idu a rrai, motong la Yesu iye di galiunu tina yo sangaul be ru nga, ngan lo tiwur ye kakawa ke kaningi so, inbe tikan so. Ye kene yo tikanen so ye in nga, ngan Yesu iwete pang di nen, “Awete pang moolmool nen, ang tina nga atu la bet itarau la di koi kiau bedi i.”
Yesu iwete nen a di galiunu tina tilongo, le nga lodi moo mai san ye betanga ki, le nga di atu atu le imot timadit a titoru nen, “Tool Mai, au i la kuwete nen yau i, too tiap?”
Motong la iraua torungu kidi nen, “Tool atu kiang yo amru amtoko porong inbe amsili du omai lono i, in ye la bet itarau la di koi kiau bedi i. Le Tool Moolmool ke Maro ole tiraumate a imata ben tina yo tiwodo betanga ki lo ye Rau ke Maro nga. Bong barau, tool yo bet itara Tool Moolmool ke Maro la di koi ki bedi i, in ole isolo masngana mai le mai ki taunu. Nga yo bet tinana ipasuiu tiap nga, ngan matin nga le dook mata.”
Motong la Yuta, tool tani yo bet itara Yesu la di koi ki bedi i, in imadit tina le itoru. Iyei ne, “Pannoongoo, au i la kuwete nen yau i, too tiap?”
Ngan Yesu iraua betanga ki nen, “E, dawa ben tina la kuwete koot nga.”
Tikanen so go, inbe Yesu ikaua porong atu a iwete lo ponana ki pang Maro ye, motong la itepalapala a ikap pang di galiunu tina, inbe iwete pang di nen, “Bi, kakap a kakan. I au medak.”
Motong la ikaua ruku yo ooroo wain surunu iken lono in a iwete lo ponana ki pang Maro ye, motong ikauu pang di galiunu tina, inbe iwete pang di nen, “Ang le imot kakauu a kayinu. I au rara kiau yo bet apamede betanga medana pang ye i. Ngan la le apatioo bet nen a Maro ilon di tooltool alunu a igiri sennene kidi ye. Awete pang nen, au i o ke bet ayin ooroo wain surunu mulu tiap, le ilo ye lal yo Tamak Maro bet matan kala di tooltool ki ye i, ngan la bet ayang tagaua, inbe tayin nga.”
Yesu iwete nen a imot, motong la iye di galiunu tiwouo woungu ke sungunu atu, inbe tipas a tidu tana a tilo pang kawal Olip.


Motong la Yesu iwete pang di galiunu nen, “Bong katai ngan so yo bet pombe pang yau i, in ang nga ole kakamata le kagege lomu medana yo kataru pau i, inbe ang le imot kakoo yau. Awete pang nen, yesoo betanga yo tiwode lo ye Rau ke Maro in iwete nen,
‘Au i ole araumata tool yo matan kala di sipsip i,
ngan ole di sipsip ki tina timayiriyiri a tikoo.’
Bong ole amadit mulu ye ni ke matenge, lo ngan bet amugu pang le la anamang la Galili ngo.”
Yesu iwete pang di galiunu nen, motong la Pita iwete panga. Iyei ne, “Kumata le di galium kapala nga tikamata so yo pombe pang yong i, le di le imot bet tigege lodi medana yo titaru pong i, inbe tikoo yong nga, ngan au i o ke bet akoo yong pitiap yege.”
Motong la Yesu iraua betanga ke Pita nen, “Awete pong moolmool nen, bong katai nga, ngan ole tareke itang tiao, inbe kupataukala a kuwete le patol bet ong i lom galanga yau tiap.”
Bong Pita iyei ne, “O tiap! Kumata le lodi bet au i tiraumatau lapau a aru tammata nga, ngan o ke bet awete a apataukalong bet au i lok galanga yong tiap, ngan tiap.” Ngan iwete nen le Yesu di galiunu tina ngan di le imot tiwete betanga gaongo nen lapau.


Motong la Yesu ikap di galiunu a tilo pang ye ni atu yo tiwete ene ye Getsemani i. Tilo pombe, motong iwete pang di nen, “Si kawur nanga, inbe au ole ala ni la apatarau pang Maro ngan.” Ngan le ikaua Pita iye Sebedi di natunu ru nga, a iye di tila. Bong Yesu ikanamaii, ngan lon madoko le lon moo san. Le nga iwete pang di galiunu tol tina nen, “Au i lok moo mai san le ayetai ben nga bet amata. Le kanepe nanga, inbe matamu rere a kanat.”
Iwete pang di nen a ila manga mooloo kasin, motong la igun turunu le du damon toko tana, inbe ipatarau. Iyei ne, “Tamak, kumata le bet dada sa dook mata iken nga, ngan lom pau a kukutaka ruku ke masngana i yau. Bong ken kutoo au lok be, kutoo ong taum lom leu.”
Motong la imulu a iman pang ye di galiunu tol tina, ngan ikamata di tiken mata oo. Le nga itoro Pita nen, “Nga gelei, ang tol nga ke bet matamu rere a ayang tanat dook a tanepe ye manga kasin nga tiap, too? Matamu rere a kanat dook inbe kapatarau, a nen ngan touanga sa bet pombe pang yang nga, ngan o ke bet kamol tiap. Moolmool, lomu ngan bet kayei urata yo nen nga, bong tinimu ngan taukan gurana.”
Motong la igege di a ila pattu mulu le paru ki la ipatarau nen, “O Tamak, kumata le dada dook mata sa bet kukutaka ruku ke masngana in yau tiap a bet ayinu nga, ngan dook mata. Bong kutoo ong taum lom leu.”
Yesu ipatarau a imot a bet imulu a iman pang ye di galiunu tol tina, ngan ikamata di tikenen mata oo, yesoo matadi ge mai mata. Le nga igege di sila tinepe, inbe imulu a ila pattu mulu le patol ki bet la ipatarau. Ngan le ipatarau gaongo leu ben tina yo la ipatarau mugu nga.
Motong la imulu a iman pang ye di galiunu tol tina man iwete pang di nen, “Ai, nga kamaryoo a kakenen mata go, too? Kakamata, lal yo tool atu bet itara Tool Moolmool ke Maro la di tooltool ke sennene bedi ye i, in potai oo. Le kamadit a tala! Tool tani yo bet itarau la di koi kiau bedi i, in ye la iman i.”


Ye kene tani in Yesu iwetewete nen go, inbe di galiunu tina sangaul be ru ngan atu kidi yo ene Yuta i, in iman pombe. Iman ngan iye di tooltool budanga mai yo tikap pul le kai ke patokongo ngan la iye di timan nga. Di tooltool tina, ngan di tooltool maimai ke paroranga so pang Maro inbe di tooltool maimai kidi Yuda la tiwanga di a timan nga. Ngan Yuta tani ikarata betanga pang di tooltool tina ngan mugu nen, bet ole iyeie so sa pang Yesu a iyei ben tarkilanga pang di. Ngan iwete nen, “Kakamata tool atu bet awarra a asomo pangana i, in tool tani nain, a kakauu a kaparama le imede.”
Tina nen nga, le pattu leu inbe Yuta ipa pobe pang ye Yesu a ila le la iyei ne, “O bong dook mata, Pannoongoo!” Inbe iwarra a isomo pangana.
Motong la Yesu iwete panga nen, “Tool kiau, so yo kuman bet man kuyeii i, in nen bet kuyei tarraii.”
Motong la di tooltool tina tipa pobe la titokolana Yesu a tiparama. Ngan nen le di tooltool tina yo tiye tinepe nga, ngan atu in iposo pul ki ke patokongo a itarakede kapraingi ke tool kuto mai ke paroranga so pang Maro, in talngana, le imakede.
Bong Yesu iwete pang tool tani nen, “Ai, kupariri pul kiong in a ilo ye nene mulu. Awete pong, di tooltool yo tikap pul ke patokongo a tipatoko ye nga, ngan ole pul tina ngan igarung di a timmata. Nga gelei, ong i o lom galanga tiap, too? Kumata le kook pang Tamak bet ilonau nga, ngan ole pattu leu be iyawar di bangabangana ki alunu kaiye le kinkatingi kidi illos di budanga sangaul be ru ngan a tisi tilonau. Bong kumata bet ayei nen nga, ngan betanga yo di Maro koonoo tiwodo lo ye Rau ke Maro nga, ngan ole kanono pombe moolmool tiap. Yesoo, betanga ke Maro tina ngan iwete bet so nen nga, ngan ole pombe pang yau.”
Ye kene tani in Yesu iwete pang di tooltool budanga mai tina ngan nen, “Ai, au i tool dook tiap ke patokongo le pinnau, la kakap pul le kai ke patokongo a kaman bet man kaparamau nga, too? Nga gelei, a kanakana ngan kakamatau awurur koongoo lono ke bareme mai ke sungunu a apatomonai di tooltool, ngan lomu bet kakau au a kaparamau ye ni tani in tiap nga? Bong dookoot, dada nen ngan le imot bet pombe yau, a bet nen ngan iyeie betanga yo mugu ngan di Maro koonoo tiwode lo ye Rau ke Maro i, in le kanono pombe moolmool.” Yesu iwete nen, motong la di galiunu le imot tigege sila inepe, inbe tikoo belebele a tila.


Di tooltool yo tikaua Yesu a tiparama nga, ngan tikauu a ilo ye rumu ke tool kuto mai ke paroranga so pang Maro yo ene Kepas i. Ngan rumu tani, in di pannoongoo ke wer ke Maro inbe di tooltool maimai kidi Yuda, ngan tilo tigaua lono mugu a tinepe oo. Ngan Pita lapau itoo Yesu a ilo, bong le ben ipa manga mooloo kasin ye. Itoo a ipa so le ilo koongoo lono ke rumu ke tool kuto mai ke paroranga so tani, motong la ipa le la iye di gaunu yo bet matadi kala rumu ngan tiwur, ngan lono bet inepe a bet ikamata so yo bet pombe pang ye Yesu i.
Motong la di tooltool maimai ke paroranga so pang Maro, inbe di kuto maimai kapala yo matadi kala momo le nepongo kidi Yuda nga, ngan tikapge bet tisere tool yo ke bet man illung a isopo koonoo ye betanga pang Yesu ye urata ki yo iyei nga, a bet nen ngan tiraumate le imata. Bong di tooltool alunu yo timan tillung a tisopo koodi ye betanga pang Yesu nga, ngan betanga kidi sa yo bet kanono, ngan tiap. Tiyei nen nen le taun di tooltool ru tilo dama tina ngan le tiwete nen. Tiyei ne, “Tool i mugu ngan iwete nen, ‘Au i ke bet asaua bareme mai ke sungunu yo ke Maro i, lo ngan bet apatokode mulu ye ke tol leu.’ ”
Motong la tool kuto mai ke paroranga so in imadit lo ikodo, inbe itoro Yesu. Iyei ne, “Ai, nga gelei a lom bet kurau betanga kidi tiap nga? Nga ole kuwete balai ye betanga yo di tooltool tina nga tiweta yong i?” Iwete nen, bong ngan Yesu mala bet iwete toko betanga siap, ipas le ipalongo leu.
Motong la tool kuto mai tani in iwete panga mulu nen, “Dookoot nga lok bet kuwete betanga moolmool ki taunu pam ye Maro yo inepe nen le taukan matenge, in matana. Oo kuwete, ong i Kirisi yo Maro Natunu i, too?”
Ngan Yesu iyei ne, “E, dawa ben tina la kuwete koot nga. Bong lok bet awete betanga i pang ang nga le imot nen. Pang dama ni nga, ngan ole kakamata Tool Moolmool ke Maro iwur ye Maro yo gurana ki mai mata i, in bene oonoo, inbe ipa ye eng tene a isi pang tana.”
Iwete nen, le tool kuto mai ke paroranga so pang Maro in katen malmal a isarraka sousoungu mooloo ki, inbe iyei ne, “Tool i nga iwete nen, ye i ole ikaua malala ke Maro, le nga bet tasere di tooltool sa mulu bet man tipapos urata ki yo iyei, ngan paidi pang soo? Kakamata, dookoot nga ang tapmu kalongo yo iwete bet ye i ole ikaua malala ke Maro, ngan oo. Le nga lomu bet ole tayeie soo so pang tool i?”
Ngan di tooltool tina ngan di le imot tiyei ne, “Iyei urata dook tiap, le nga dook mata bet taraumate a imata.”
Motong la di tooltool tina ngan tikorokoronaia matana, inbe tilok bedi a titutu, inbe kapala ngan tipodo pangana, inbe tiyei ne, “Oo Kirisi, kuwete bet ong i Maro koonoo moolmool nga, ngan kuwete too. I sei irau ong i?”


Ye kene tani in Pita iwurur damadama ke rumu tani in ke koongoo lono, inbe garup kase atu yo iyei kapraingi i, in ipa a iman ye. Motong la iwete panga nen, “Ai, ong i kuye Yesu ke Galili i, in kanepe lapau.”
Bong ngan Pita ipataukala a iwete la di tooltool tina ngan le imot matadi nen, “Au i lok galanga ye betanga yo kuweta i, in tiap yege.”
Motong la Pita imadit a ipa le la ikodo ye dada ke koongoo, ngan garup kase san yo iyei kapraingi i, in ikamata. Le nga iwete pang di tooltool yo tinepe potai ye nga. Iyei ne, “Tool ni akamata iye Yesu ke Nasaret i, in tinepe lapau.”
Bong ngan Pita koon mede le ipataukala a iwete mulu nen, “Awete pang moolmool le ete, au i lok galanga ye tool ni pitiap yege!”
Tinepe le mooloo mata tiap, inbe di tooltool yo tikododo potai ye Pita nga, ngan timan pang ye man tiwete panga. Tiyei ne, “Ai, ngan moolmool sa! Ong i tool kidi atu, yesoo ye kanga ke betanga kiong i la ipaposong a le amkilalong ye i.”
Tina yo ngan le Pita iwete nen, “Kumata le bet allung nga, ngan dook mata nen bet Maro igarungau. Le awete pang moolmool le ete nen, tool ni au i lok galanga ye pitiap yege!” Ngan iwete nen le pattu leu inbe tareke itang. Motong la se Pita lon tutu betanga yo Yesu iweta panga i. Ngan mugu ngan Yesu iwete panga nen, “Ole tareke itang tiao, inbe ole kupataukala a kuwete le patol bet ong i lom galanga yau tiap.” Ngan nen le Pita lon madoko a ikoo a idu ke diki du itang belebele.

Phulaphula i Matiu (Matyu) 26