Łukasza 3
3
Przygotowanie Jezusa do roli Sługi
(Mt 3,1‐17; Mk 1,1‐11; J 1,19‐28)
1W piętnastym roku panowania Tyberiusza Cezara#Cesarz Tyberiusz władał imperium rzymskim w latach 14‐37 n.e. Podane tu informacje wskazują, że chodzi o czas pomiędzy październikiem 28 r. a październikiem roku 29 n.e. Wygląda więc na to, że Jan zwany Chrzcicielem rozpoczął swą działalność na rok przed początkiem publicznej służby Jezusa., gdy rządcą Judei był Poncjusz Piłat, tetrarchą Galilei – Herod, tetrarchą Iturei i okręgu Trachonitis – jego brat Filip, tetrarchą Abileny – Lizaniasz#Wymienione w tym wersecie krainy stanowiły części imperium rzymskiego. Władzę nad nimi sprawowały osoby wyznaczone przez administrację rzymską. Poncjusz Piłat rządził Judeą w latach 26‐36 n.e.; Herod Antypas (syn Heroda Wielkiego) był tetrarchą Galilei w latach 4 p.n.e – 39 n.e.; Filip – tetrarchą Iturei w latach 4 p.n.e – 34 n.e. Iturea i Abilena to krainy w południowej Syrii leżące na północ, a Trachonitis na wschód od Jeziora Galilejskiego., 2#Łk 1,80za czasów arcykapłanów Annasza i Kajfasza#Annasz sprawował urząd arcykapłana w latach 6‐15 n.e., a Kajfasz, jego zięć – w latach 18‐36 n.e. W praktyce Kajfasz nie miał takiego autorytetu jak Annasz, który był szarą eminencją pociągającą za sznurki władzy, polityki i religii. Sam został powołany na stanowisko arcykapłana nie z proroczego polecenia Boga, ale przez Kwiryniusza, rzymskiego gubernatora Syrii. Odwołał go prefekt Judei Walerius Gratus, który w latach 15‐18 n.e. kilkukrotnie zmieniał ludzi na stanowiskach arcykapłanów, najwyraźniej czerpiąc z tego korzyści materialne. Wszystko wskazuje na to, że Annasz, który mocno rozwinął biznes świątynny (sprzedaż zwierząt na ofiary oraz wymianę pieniędzy na świątynne, potrzebne do opłacania podatku świątynnego), dogadał się z Gratusem i przy jego poparciu wprowadził na stanowisko arcykapłana swego zięcia Kajfasza.,
Słowo Boga poruszyło serce Jana#Chodzi o Jana, zwanego później Chrzcicielem. Z uwagi na etymologię słowa „Chrzciciel” dokładniejszym przekładem byłoby Jan zwany Zanurzającym., syna kapłana Zachariasza, gdy przebywał na pustkowiu. 3#Mt 3,2; Dz 13,24; Dz 19,4Przynaglony Bożym wezwaniem udał się w okolice Jordanu, gdzie zaczął wzywać Żydów do pełnego wodnego chrztu#Chociaż Łukasz w swojej narracji nie łączy słowa baptidzo (zanurzenie) z hydor (woda), to jednak z wielu innych fragmentów NT wiemy, że Jan głosił całkowitą wodną ablucję. Z tego powodu Redakcja NPD użyła słowa „chrzest” w tradycyjnym znaczeniu. Żydzi praktykowali wiele rodzajów ablucji, lecz żadna z nich nie obejmowała całego ciała. Obmywali tylko ręce, nogi, głowę etc. Zanurzenie całego ciała oznaczało bowiem całkowite oczyszczenie, któremu poddać się musieli wyłącznie ludzie pochodzenia pogańskiego przyjmujący religię Mojżeszową. Dlatego działalność Jana zwanego Chrzcicielem była tak kontrowersyjna i szokująca dla Żydów. Jan głosił bowiem, iż wszyscy Żydzi są tak samo grzeszni jak poganie i muszą (tak jak oni) poddać się pełnemu zanurzeniu. Więcej w Komentarzu NPD → Chrzest. jako wyrazu opamiętania się#Inni tłumaczą: „chrzest nawrócenia” lub „chrzest pokutny”., które jest konieczne do odpuszczenia grzechów#Nie chrzest, ale przemiana myślenia, zwana też opamiętaniem (gr. metanoia), jest konieczna do odpuszczenia grzechu (por. 1 J 1,8‐9). Sama praktyka zanurzenia w wodę (zwana do dzisiaj chrztem) jest tylko rytuałem religijnym.. 4#Iz 40,3‐5; J 1,23To właśnie Jan był zapowiadanym przez proroka Izajasza głosem wołającym na pustkowiu:
„Wyrównajcie swe drogi przed przyjściem PANA!
Uporządkujcie swe sprawy, zanim przyjdzie nasz Bóg!
5 Podźwignijcie to, co w was jest upadłe,
a uniżcie wszystko, co w was jest wyniosłe.
Wyprostujcie zawiłości i wyboje swego życia,
6 # Łk 2,30‐31; Dz 28,28; Tt 2,11 a wtedy się objawi pełnia chwały PANA
i wszyscy ujrzą zbawienie od Niego pochodzące!” # Por. Iz 40,3‐5. .
7 # So 3,8; Mt 12,34; J 3,36; Rz 1,18; Kol 3,5‐6 Żydzi tłumnie schodzili się do niego, aby poddać się chrzcielnej ablucji#Łukasz w swej narracji nie łączy słowa baptidzo (zanurzenie) z hydor (woda), jednak z kontekstu wiemy, że praktykował on pełną ablucję wodną.. A on tak wołał:
— O wy, przebrzydłe żmijowe pomioty! Myślicie, że poddając się temu zanurzeniu#Inni tłumaczą: „poddając się chrztowi”. Jan wzywał do pełnej wodnej ablucji jako osobistego znaku opamiętania się. Najwyraźniej jednak duża część ludzi przychodziła do niego, uznając ten „chrzest” za rytuał, bez uwzględniania tego, co najważniejsze – opamiętania się sercem i umysłem., unikniecie skutków nadciągającego gniewu Boga?! 8#J 8,33.37.39; Dz 3,25Nie myślcie sobie, że wystarczy, iż poddacie się temu rytuałowi. On nic wam nie pomoże, jeśli nie wydacie owocu prawdziwego opamiętania się i przemiany myślenia#Gr. metanoia.! Nie uważajcie się za dziedziców Abrahama#Dla Żydów powoływanie się na Abrahama było częścią ich tradycji religijnej. Jan jednak wyraźnie komunikował im, że powoływanie się na tradycję w Bożych oczach nie ma żadnego znaczenia. Kluczem jest bowiem przemiana serca człowieka.! Zapewniam was, że Bóg prędzej z tych kamieni#Profetyczne określenie ludzi o kamiennych sercach. Jan wyraźnie pokazuje, że w obliczu Boga większym problemem jest zakłamane serce człowieka religijnego, który w rytuałach upatruje ochrony przed Bożym gniewem, niż serce kamienne, które Bóg z łatwością może skruszyć. Religia (zorganizowana forma rytuałów i obrzędowości) nie jest bowiem Bogu do niczego potrzebna. On pragnie przemiany ludzkich serc. Jan nie stwierdził, że Bóg na pewno skruszy wszelkie kamienne serca, wzbudzając w nich taką wiarę, jaką miał Abraham. Prorok zwrócił jedynie uwagę, że Bóg dysponuje taką potęgą. Podstawowym działaniem Boga w realizacji Jego planu zbawienia jest Jego Słowo, które zwiastuje Dobrą Wiadomość o ratunku w Chrystusie (por. Rz 1,16). wzbudzi potomstwo Abrahamowi#Dla Żydów było to całkowicie nieortodoksyjne twierdzenie, wbrew dominującemu wśród nich przekonaniu o ich wybraniu etnicznym jako potomków Abrahama. Jan uprzedzał nauczanie Jezusa w tej sprawie (J 8,39‐45). Apostoł Paweł w Rz 9,7 oraz w Ga 3,7; Ga 3,14, Ga 3,29 również wyjaśniał, że prawowitym potomstwem Abrahama są tylko ci, którzy mają takie samo zaufanie do Bożego Słowa, jakie miał Abraham., niż się doczeka przemiany waszych serc. 9#Mt 7,19; J 15,6Gniew Boży bowiem – niczym siekiera przyłożona do pnia – już się nad wami gromadzi! I jak każde drzewo, które nie wydaje dobrego owocu, będzie wycięte i wrzucone do ognia#Por. J 15,2‐6., tak samo będzie z wami!
10 # Dz 2,37 Wówczas tłumy pytały go:
— Co w takim razie mamy zrobić?
11 # Iz 58,7; Łk 12,33‐34; Jk 2,15‐16; 1 J 3,17‐18 On zaś, odpowiadając, mówił:
— Kto ma dwa płaszcze, niechaj podzieli się z tym, który nie ma żadnego, a kto ma jedzenie, niech czyni podobnie!
12 # Mt 5,46; Łk 7,29 Także poborcy podatkowi#Poborcy podatków – zwykle Żydzi kolaborujący z okupantem – byli powszechnie znienawidzeni. Gardzono nimi, gdyż dopuszczali się wielkich nadużyć, pobierając opłaty i podatki ponad wszelką miarę. Nadwyżki poborca mógł zostawiać dla siebie. Do takich działań zachęcał system dzierżawienia przez Rzymian stanowisk poborców podatkowych. Określenie użyte przez Łukasza ma charakter informacyjny – wskazuje, że nawet największe męty społeczne i najwięksi zdrajcy przychodzili do Jana poruszeni w sercach., którzy przychodzili do niego, by poddać się wodnej ablucji#Gr. baptidzo – inni tłumaczą: „dać się ochrzcić”. Więcej w Komentarzu NPD → Zanurzenie., pytali:
— Nauczycielu, co mamy robić?
13 # Łk 19,8 A on tak im odpowiadał:
— Nie czyńcie niczego więcej ponad minimum, które wam przykazano!
14 # Wj 23,1; Kpł 19,11 Również żołnierze#Dosł. „służący w siłach zbrojnych” (gr. strateuomai). Wojsko w tamtym czasie odgrywało również rolę policji, służby więziennej, nadzoru celnego, a więc szeroko rozumianych dziś służb mundurowych. stawiali mu pytania:
— A my? Co my mamy czynić?
Tym Jan tak odpowiadał:
— Przestańcie terroryzować ludzi i wymuszać na nich haracze! Poprzestawajcie na żołdzie, jaki macie!
15 # J 1,19‐28; J 3,28; Dz 13,25 Lud zaś – przejmując się głęboko słowami Jana – rozważał, czy nie jest on oczekiwanym Mesjaszem. 16#Mk 1,4; J 1,26‐27.33; Dz 1,5; Dz 11,15‐16; Dz 19,4‐6Jednak on sam dementował takie plotki, mówiąc:
— Ja zanurzam was jedynie w wodę. Za mną jednak idzie ktoś potężniejszy ode mnie, komu nie jestem godzien nawet rozwiązywać rzemieni u sandałów. On będzie Tym, który zanurzy was nie tylko w Ducha Uświęcenia#Gr. EN PNEUMATI HAGIO – ogólnie, bez żadnych rodzajników. Najwyraźniej więc chodzi o to, że Jezus w tym Duchu będzie głosił postawę uświęcenia (por. 1 P 1,16), bez której nikt nie ujrzy PANA (por. Hbr 12,14)., ale i w ogień wieczny#Zapowiedź wiecznego ognia odnosi się do ognistego jeziora płonącej siarki (por. Ap 2,10) jako ostatecznego miejsca potępienia tych, którzy nie wybrali postawy duchowego uświęcenia w Chrystusie. Jan zapowiada tutaj również Dzień Sądu Ostatecznego, który także odbędzie się w ogniu, a więc inaczej niż dzień sądu nad starym światem, który za czasów Noego dokonał się w wodzie potopu (por. Mt 3,11; Mt 13,40; Mk 9,49; Łk 12,49; J 15,6; 2 P 3,10‐12; Ap 16,8; Ap 18,8; Ap 20,9). Do takiej interpretacji uprawnia kontekst, gdyż następny werset jest odniesieniem do Sądu Ostatecznego.! 17#Mt 13,30Przyjdzie On z sitem, którym – w Dniu Żniwa#Inne określenia Dnia Sądu Ostatecznego. – przesieje wszystko pochodzące z Jego pola#Dosł. „na Jego klepisku”. Chodzi więc o zbiór z pola Chrystusowego, z Jego roli, a nie z roli przeciwnika. Plony przeciwnika (szatana) razem z nim trafią na wieki do jeziora płonącej siarki (por. Ap 20,10‐15).. Uczyni to, by do swego spichlerza zebrać tylko tych, którzy się okażą prawdziwym ziarnem. Tych zaś, którzy okażą się plewami, oddzieli i wyda na spalenie w ogniu nieugaszonym#Bezkompromisowość Jana w głoszeniu tego, co nastąpi w czasie Sądu Ostatecznego, wynikała z tego, że on w żaden sposób nie przyjaźnił się ze światem. Jego jedynym pragnieniem było ogłaszanie Bożej Prawdy w zapowiadanym Mesjaszu.!
18Takie i wiele innych wezwań kierował Jan do ludu, wzywając wszystkich do opamiętania się#Głoszenie Dobrej Wiadomości o ratunku w Chrystusie nie polega zatem na głaskaniu ludzi po głowach i epatowaniu ich głębią Bożej miłości, która jest zarezerwowana jedynie dla Bożych dzieci. Owszem, Jezus w czasie swej służby pokazał, iż wobec wszystkich ludzi należy mieć przychylną postawę, jednak głoszenie Dobrej Wiadomości o Bożym Królestwie polega również na wzywaniu ich do opamiętania się i do wydania owocu przemiany myślenia (nawrócenia). Bez głoszenia Bożego Sądu, który dokona się nad wszelkim grzechem, buntem i nieposłuszeństwem Słowu Bożemu, nie ma prawdziwej ewangelizacji. To, co zapowiadał Jan, w pełni rozwinął Jezus w swoim nauczaniu. Właśnie z ust samego Chrystusa pochodzi większość biblijnego nauczania o piekle i wiecznym potępieniu. Jezus jednak nigdy nie mówił tego, by zastraszać ludzi, lecz aby ich ostrzec. Uczciwość wobec innych wymaga głoszenia im całej prawdy..
19 # Mt 14,3‐4; Mk 6,17‐18 W swoich wystąpieniach Jan upominał także Heroda, zarówno z powodu Herodiady, żony jego brata, którą tetrarcha wziął do siebie, jak i z powodu innego zła, które czynił. 20Herod w końcu zamknął Jana w więzieniu, powiększając tym listę swych haniebnych czynów.
21Również i Jezus, wraz z całym ludem, przybył do Jana, by poddać się wodnemu zanurzeniu#Jezus przyjął Janowe zanurzenie, lecz w zupełnie innym celu niż pozostali Żydzi. Tamci czynili to na znak opamiętania, wyznając przy tym swoje grzechy. Jezus zaś był bez grzechu, nie miał więc czego wyznawać. Zanurzenie Jezusa dokonało się zatem dla realizacji innych celów: (1) złożenia świadectwa przez Ojca, iż Jezus jest umiłowanym Synem, w którym został złożony cały Boży plan zbawienia; (2) wypełnienia przez Jezusa całego Prawa Mojżeszowego, które m.in. nakazywało kapłanom poddanie się wodnej ablucji (obmyciu, oczyszczeniu się) przed rozpoczęciem służby. Chociaż Jezus nie musiał oczyszczać się z żadnego grzechu, to jednak, by zachować przepisy Prawa Mojżeszowego, również spełnił ten warunek, zanim rozpoczął ziemską służbę. List do Hebrajczyków dokładniej przedstawia postać Chrystusa jako Niebiańskiego Arcykapłana; (3) uświadomienia Janowi, że jego służba jako tego, który miał przygotować drogę PANU, dobiegła końca. Jezus bowiem właśnie wkroczył na arenę dziejów.. A gdy trwał w modlitwie, otworzyły się Niebiosa i 22#Iz 42,1‐9; Mt 12,18‐21; Mt 17,5; J 1,32‐34; 2 P 1,17Duch Świętego Boga – w postaci przypominającej synogarlicę#Synogarlica to gatunek ptaka z rodziny gołębiowatych, który jest znacznie mniejszy od gołębia i znacznie czystszy. Ptaki te po dobraniu się w pary zachowują sobie dozgonną wierność. Chociaż Bóg jest Duchem (por. J 4,24), tzn. jest Bytem duchowym (JEST TYM, KTÓRY JEST), to – w zależności od swej woli – może przyjmować dowolną postać, także materialną. Tego właśnie dokonał, stając się Człowiekiem – Jezusem z Nazaretu. Tu dowiadujemy się, iż ukazał się również w innej widzialnej postaci. Jednak tekst oryginalny nie mówi, iż przyjął On postać synogarlicy, lecz że był podobny (być może w zachowaniu) do synogarlicy (dosł. „jak synogarlica”). To prowadzi do wniosku, iż Duch spoczął na Jezusie łagodnie, tak jak to czynią synogarlice siadające na konarach drzew lub dachach domów. – łagodnie spoczął na Nim. Równocześnie zabrzmiał Głos z Niebios:
— Ty jesteś moim Synem umiłowanym, w którym złożyłem całość moich planów#Gr. eudokeo – „upodobanie”, „usatysfakcjonowanie”, „zadowolenie”. Słowo to może jednak również oznaczać wyraz uznania czegoś za dobre i słuszne, z podkreśleniem zamiarowości takiego wyboru.!
Genealogia Jezusa (od strony matki)
(Mt 1,1‐17)
23 # Łk 4,22; J 6,42 Gdy Jezus rozpoczynał swą publiczną działalność, miał około trzydziestu lat. Uważano Go za potomka#Gr. hyios – określa dojrzałego i zdolnego do dziedziczenia potomka. Różni się ono od słów: teknon, nepios, paidion, pais czy neaniskos opisujących dzieci i młodzież na różnych etapach rozwoju i wychowania ku dorosłości. Józefa, który pochodził od Helego.
24Ten zaś był potomkiem Mattata, który pochodził od Lewiego,
który był potomkiem Melchiego, który pochodził od Jannaja.
Ten zaś był potomkiem Józefa, 25który pochodził od Matatiasza,
który był potomkiem Amosa, który pochodził od Nahuma.
Ten zaś był potomkiem Chesliego, który pochodził od Naggaja,
26który był potomkiem Maata, który pochodził od Matatiasza.
Ten zaś był potomkiem Semei, który pochodził od Josecha,
który był potomkiem Jody, 27#1 Krn 3,17; Ezd 3,2który pochodził od Jana.
Ten zaś był potomkiem Resy, który pochodził od Zorobabela,
który był potomkiem Salatiela, który pochodził od Neriego.
28Ten zaś był potomkiem Melchiego, który pochodził od Addiego,
który był potomkiem Kosama, który pochodził od Elmadana.
Ten zaś był potomkiem Hera, 29który pochodził od Jozuego,
który był potomkiem Eliezera, który pochodził od Jorima.
Ten zaś był potomkiem Mattata, który pochodził od Lewiego,
30który był potomkiem Symeona, który pochodził od Judy.
Ten zaś był potomkiem Józefa, który pochodził od Jony,
który był potomkiem Eliakima, 31#Rt 4,18‐22; 1 Sm 16,1.13; 2 Sm 5,14; 1 Krn 2,1‐14; 1 Krn 3,5który pochodził od Meleasza.
Ten zaś był potomkiem Menny, który pochodził od Mattata,
który był potomkiem Natana, który pochodził od Dawida.
32 # Rt 4,22; 1 Sm 16,1 Ten zaś był potomkiem Jessego, który pochodził od Jobeda,
który był potomkiem Booza, który pochodził od Sali.
Ten zaś był potomkiem Naassona, 33#Rdz 29,35; 1 Krn 2,1‐5który pochodził od Aminadaba,
który był potomkiem Admina, który pochodził od Arniego.
Ten zaś był potomkiem Esroma, który pochodził od Faresa,
który był potomkiem Judy, 34#Rdz 11,10‐26; Rdz 21,2.3; Rdz 25,26; 1 Krn 1,24‐28.34który pochodził od Jakuba.
Ten zaś był potomkiem Izaaka, który pochodził od Abrahama,
który był potomkiem Teracha, który pochodził od Nachora.
35Ten zaś był potomkiem Serucha, który pochodził od Ragaua,
który był potomkiem Faleka, który pochodził od Ebera.
Ten zaś był potomkiem Sali, 36#Rdz 4,25‐5,32; Rdz 5,3‐32; Rdz 11,10; 1 Krn 1,1‐4który pochodził od Kainama,
który był potomkiem Arfaksada, który pochodził od Sema.
Ten zaś był potomkiem Noego, który pochodził od Lamecha,
37który był potomkiem Matuszelacha, który pochodził od Enocha.
Ten zaś był potomkiem Jareta, który pochodził od Maleleela,
który był potomkiem Kainama, 38#Rdz 1,26‐27; Rdz 2,7; Rdz 5,1‐3który pochodził od Enosa.
Ten zaś był potomkiem Seta, syna Adama, którego stworzył Bóg#Przedstawiona genealogia, zwyczajem żydowskim, jest selektywna, a nie kompletna. Wynika to z tego, iż genealogie w tamtych czasach służyły innemu celowi niż obecnie. Oryginalny grecki tekst genealogii tylko raz (i tylko w odniesieniu do Jezusa) używa słowa „syn” w sensie dojrzałego dziedzica (gr. hyios). We wszystkich innych wypadkach mówi dosłownie „pochodził od”, co może oznaczać zarówno bezpośrednie synostwo, jak i przeskok pokoleniowy, np. odniesienie się do dziadka lub pradziadka z pominięciem innych osób po drodze. Ważniejsze jednak jest to, iż genealogia ta została przeprowadzona po linii rodowej matki Jezusa, a nie po linii jego ojczyma Józefa (jak znajdujemy w relacji Mateusza). Dlatego genealogie przedstawione przez Łukasza i Mateusza nie są identyczne. Obydwie wykazują powiązanie Jezusa z Dawidem, kluczowe dla zrozumienia wypełnienia proroctw. Mateusz, przedstawiając genealogię Jezusa, rozpoczął ją od Abrahama, co dla Żydów, do których kierował swój zapis, miało niezwykłe znaczenie. Natomiast Łukasz, adresując tekst do wszystkich ludzi, przedstawił genealogię Jezusa, idąc wstecz i prowadząc ją aż do Adama, który został ukształtowany bezpośrednio przez Boga..
Obecnie wybrane:
Łukasza 3: NT NPD
Podkreślenie
Udostępnij
Kopiuj
Chcesz, aby twoje zakreślenia były zapisywane na wszystkich twoich urządzeniach? Zarejestruj się lub zaloguj
Copyright ©️ 2021, 2022, 2023 by Wydawnictwo NPD.
