De Vijf Weeën

Wee je gebeente!

Mijn vader zei vroeger nog wel eens tegen me 'wee je gebeente!', als hij me ergens voor waarschuwde. Volgens mij gebruikt niemand het woord ‘wee’ nog op die manier, hooguit nog rond de geboorte van kinderen, met barensweeën, of in samenstellingen, zoals 'heimwee'…

Maar, ‘wee’ is een soort van oerklank die verdriet, pijn en lijden uitstraalt. Dat zie je ook aan het Hebreeuwse woord dat er wordt gebruikt in Habakuk en heel veel lijkt op het Jiddische 'Oy!'. Dus als je in de Bijbel 'Wee’ leest, staat er zoveel als 'Oei, oei, oei’ of ‘och, och, och’.

In Habakuk 2 komen er maar liefst vijf “weeën” voor: scherpe waarschuwingen tegen onrecht, afgoderij en zelfzucht. Deze “wee”-klachten wijzen ons op wat gebeurt als we vertrouwen stellen in onszelf of onze bezittingen in plaats van in God. Die vijf weeën zijn verrassend actueel, als je ze door de bril van vandaag bekijkt. Zo waarschuwt God voor:

• Hebzucht (vers 6): Denk anno nu bijvoorbeeld aan piramidespelen of frauduleuze praktijken, waarin de ene persoon rijk wordt ten koste van de ander.
• Woekerwinst (vers 9): Denk maar eens aan huisjesmelkers of mensen die overmatig hamsteren uit angst voor tekort.
• Geweld en onrecht (vers 12): Verbaal, fysiek of emotioneel geweld blijft een structureel probleem.
• Misbruik (vers 15): Actueel in de context van vormen van grensoverschrijdend gedrag en de diepgaande gevolgen daarvan.
• Afgoderij (vers 19): We hebben misschien geen afgodenbeeldje in huis, maar in hoeverre ‘vereren’ we onze carrière, status of materieel bezit in plaats van God?

Tegenover deze weeën stelt God rechtvaardige oordelen, maar belooft Hij ook dat Zijn grootheid de aarde zal vullen. Dit biedt hoop: onrecht zal niet het laatste woord hebben! Maar Habakuk’s boodschap roept ons ook op tot zelfonderzoek. Vertrouwen wij soms meer op wat wij zelf hebben opgebouwd dan op God? Habakuk laat ons in vers 4 al weten dat “de rechtvaardige zal leven door zijn trouw”.

Vragen

1. Lees eerst de tekst en vraag jezelf dan: welke “wee” in Habakuk 2 raakt jou persoonlijk? Waarom?
2. Waar vertrouw jij op in moeilijke tijden: op je eigen kracht of op God?