Matthew Lefi 5
5
DOSBARTH III.
Y Bregeth àr y Mynydd.
1-2Iesu wrth ganfod y fath #5:1 Ymddylifiad, a confluence.ymgyffrwd, á esgynodd i fynydd, a gwedi eistedd i lawr, ei ddysgyblion á ddaethant ato. Yna gàn dòri y gosteg, efe a’u dysgodd hwynt, gàn ddywedyd;–
3-12Dedwydd y tylodion yn yr ysbryd; canys teyrnas y Nefoedd sydd eiddynt! Dedwydd y rhai à alarant; canys hwy á gant ddyddanwch! Dedwydd y rhai llariaidd; canys hwy á etifeddant y tir! Dedwydd y rhai à newynant, ac á sychedant am gyfiawnder; canys hwy à ddiwellir! Dedwydd y trugarogion; canys hwy á gant drugaredd! Dedwydd y rhai pur o galon; canys hwy á welant Dduw! Dedwydd y tangnefeddwyr; canys hwy á elwir yn feibion i Dduw! Dedwydd y rhai á ddyoddefant erlidigaeth o achos cyfiawnder; canys teyrnas y nefoedd sydd eiddynt! Dedwydd fyddwch, pan ych difenwant, ac ych erlidiant; ac ych camgyhuddant, o’m hachos i, o bob peth drwg! Llawenewch a gorfoleddwch, canys mawr yw eich gobr yn y nef; canys felly yr erlidiwyd y Proffwydi, y rhai fuont o’ch blaen chwi.
13-16Chwi yw halen y ddaiar. Os merfeiddiodd yr halen, pa fodd yr adferir ei halltrwydd ef? Nid ydyw mwyach yn gymhwys i ddim, ond iddei daflu allan, a’i sathru dàn draed. Chwi yw goleuni y byd. Dinas yn gorwedd àr fynydd raid fod yn amlwg. Llusern á oleuir iddei osod, nid o dàn lestr, ond àr #5:13 A stand.ddaliadur, fel y goleuo i’r holl deulu. Felly, llewyrched eich goleuni gèr gwydd dynion, fel, drwy weled eich gweithredoedd da chwi, y gogoneddont eich Tad, yr hwn sydd yn y nefoedd.
17-20Na thybiwch fy nyfod i ddymchwelyd y gyfraith neu y proffwydi. Ni ddaethym i ddymchwelyd, ond i gadarnâu. Canys, yn wir, yr wyf yn dywedyd wrthych, cynt y darfydda nef a daiar, nag y darfydda un iota neu un tipyn o’r gyfraith, heb gyrhaedd ei dyben. Pwybynag, gàn hyny, á dòro, neu á ddysgo i ereill dòri, pe byddai ond y lleiaf o’r gorchymynion hyn, ni bydd o un cyfrifiad yn Nheyrnasiad y Nefoedd: ond pwybynag à ’u hymarfero ac á’u dysgo, gwneir cyfrif mawr o hono yn Nheyrnasiad y Nefoedd. Canys yr wyf yn dywedyd i chwi, oddeithr bod eich cyfiawnder yn rhagori àr gyfiawnder yr Ysgrifenyddion a’r Phariseaid, ni chewch byth fyned i fewn i deyrnas y nefoedd.
21-26Clywsoch y dywedwyd wrth yr hynafiaid, “Na lofruddia; canys pwybynag á lofruddio á fydd ddarostyngedig i’r barnwyr.” Ond yr wyf fi yn dywedyd i chwi, pwybynag á ddigio wrth ei frawd yn ddiachos, á fydd ddarostyngedig i’r barnwyr; pwybynag á’i galwo yn ynfydyn, á fydd ddarostyngedig i’r cynghor; ond pwybynag á’i galwo yn ddyhiryn, á fydd ddarostyngedig i dân uffern. Am hyny, os dygi dy rodd at yr allor, ac yno adgofio bod gàn dy frawd sail i achwyn o’th blegid; gad yno dy rodd o flaen yr allor; yn gyntaf dos a chais gymmod â’th frawd; yna dyred, ac offryma dy rodd. Cyttuna â’th echwynydd àr frys, tra fyddech àr y ffordd yn nghyd; rhag iddo dy roddi yn llaw y barnwr; ac i’r barnwr dy draddodi at y swyddog, a’th daflu i garchar. Yn wir, yr wyf yn dywedyd i ti, ni ryddêir di, hyd oni thalot y ffyrling ddiweddaf.
27-29Clywsoch y dywedwyd, “Na wna odineb.” Ond yr wyf fi yn dywedyd wrthych, pwybynag á edrycho àr wraig un arall, i goleddu chwennychiad halogedig, á wnaeth odineb â hi eisoes yn ei galon. Am hyny, os dy lygad dëau á’th fagla, tỳn ef allan, a thafl oddwrthyt: gwell i ti golli un o’th aelodau, nag i dy holl gorff gael ei daflu i uffern.
30Ac os dy law ddëau á’th fagla, tòr hi ymaith a thafl oddwrthyt: gwell i ti golli un o’th aelodau, nag i dy holl gorff gael ei daflu i uffern.
31-32Dywedwyd, “Pwybynag á ollyngo ymaith ei wraig, rhodded iddi lythyr ysgar.” Ond yr wyf fi yn dywedyd wrthych, pwybynag à ollyngo ymaith ei wraig, ond o achos puteindra, sydd yn achlysur iddi fyned yn odinebwraig; a phwybynag á briodo yr hon à ysgarwyd, sydd yn gwneuthur godineb.
33-37Drachefn, clywsoch y dywedwyd wrth yr hynafiaid, “Na thwng anudon, ond tâl dy lẅon i’r Arglwydd.” Ond yr wyf fi yn dywedyd wrthych, Na thwng ddim; nac i’r nef, canys gorsedd Duw ydyw; nac i’r ddaiar, canys ei droedfainc ydyw; na thwng chwaith i Gaersalem, canys dinas y Brenin mawr ydyw; nac i’th ben, am na elli wneuthur un blewyn yn wỳn neu yn ddu. Ond bydded eich ïe, yn Ië; eich nage, yn Nage; canys bethbynag sy dros ben hyn, o ddrwg y deillia.
38-42Clywsoch y dywedwyd, “Llygad am lygad, a dant am ddant.” Ond yr wyf fi yn dywedyd wrthych, nac ymrysonwch â’r drygionus. Ond os tery neb di àr dy rudd ddëau, tro yr aswy ato hefyd. Pwybynag á fỳno ymgynghaws â thi am dy bais, gad iddo gael dy fantell hefyd. Ac os cymhella neb di i fyned gydag ef un filltir, dos gydag ef ddwy. Dyro i’r sawl à ofyno genyt; a’r neb à fỳnai echwyna genyt, na thro heibio.
43-48Clywsoch y dywedwyd, “Câr dy gymydog, a chasâa dy elyn.” Ond yr wyf fi yn dywedyd wrthych, cerwch eich gelynion; bendithiwch y rhai à’ch melldithiant; gwnewch dda i’r rhai à’ch casâant; a gweddiwch dros y rhai à ch camgyhuddant, ac á ’ch erlidiant; fel y byddoch blant i’ch Tad yn y nefoedd, yr hwn á wna iddei haul godi àr ddrwg a da, ac á wlawia àr gyfiawn ac annghyfiawn. Canys os cerwch yn unig y sawl à ’ch carant, pa obr á allwch ddysgwyl? Oni wna hyd yn nod y #5:43 Pyblicanod.tollwyr felly? Ac os anerchwch eich brodyr yn unig, yn mha beth yr ydych yn rhagori? Onid yw hyd yn nod y Paganiaid yn gwneuthur cymaint? Byddwch chwi, gàn hyny, berffaith, fel y mae eich Tad yr hwn sydd yn y nefoedd yn berffaith.
Yr Oraclau Bywiol gan John Williams 1842. Cafodd y testun ei ddigideiddio gan Gymdeithas y Beibl yn 2021.
