Lukas 1
1
Ma mulaingi
1Teofilus, ngoi Lukas tini sayanga. Ngowa'a manga repe ḏua 'aḏi makutale ya lefo ya sidiai habari mangale Yesus 'ai 'ahu wakutu Unanga 'o 'ahu tananga sigolona moju. 2Ananga ya lefo mete'e ngowa'a ga'a ya oḏi'i masiretene 'oru ga'a 'i dadi ma mulaingi mangale Yesus 'ai ga'a, kara ya singadolo habari gena-ge ra ngene. 3Pasala i'a, ngoi ta disa waro mo-moini toma ma mulaingi moju ngoi ta sanga 'oru ga'a 'i dadi gena-ge mode-mode'e 'i banari re 'i rousu, kara ta lefo 'i dadi sa'olo boku rimoi di'a Tuanga. 4Ngoi to 'a'a so'o gena, la Tuanga na waro mangale 'oru ga'a sidoto'o ḏua ra Tuanga, mode-mode'e 'i banari.
Habari mangale sibuoro Yohanes tukanga baptis
5Wakutu Herodes 'o dadi 'olana toma daeraha Yudea,#1:5 Yudea: limau-limau re gamu-gamu toma daeraha Yudea. 'age rema 'imam matengo 'ai lomanga 'a Zakaria. Unanga 'o osama nyo-nyoimi toma 'imam Abia 'ai ju'uda re 'ai were'a 'ami lomanga ngo Elisabet, munanga ḏi'i 'imam Harun 'ai ju'uda.#1Taw. 24:10 6Ananga were'a nau'u manga 'ahu, re manga de'oso re ḏegoro 'i sisanangi Ma Jou'ongu Madutu 'ai 'akala re sinyingara sababu ananga nga muḏiḏi ngowa'a loasa re banari ga'a mode-mode'e 'aḏi mete'e Ma Jou'ongu Madutu 'Ai 'atoranga re 'Ai Hukumu. 7Ananga 'aḏi sanga ngowa'a ua, sababu ngo Elisabet mo ngonono re ananga nga muḏiḏi raḏi piri'i.
8Toma 'orasa rimoi, wakutu 'imam Abia 'ai balangu sanga ju-jumutu di'a 'o jaga, 'imam Zakaria sanga cumutu di'a made-de'oso sa'olo 'imam ra Ma Jou'ongu Madutu 'ai Wala ma dara. 9'Age 'atoranga rimoi toma 'imam-'imam mangale 'a guna 'o sanga cumutu sa'olo 'imam ra Ma Jou'ongu Madutu 'ai Wala ma dara balasu ya'u loterei. Ḏua Zakaria sanga cumutu di'a osama ra Ma Jou'ongu Madutu 'ai Wala ma dara re 'o tau'u manyanyi. 10Wakutu Zakaria 'o tau'u manyanyi ra Ma Jou'ongu Madutu 'ai Wala ma dara, ngowa'a repe toma ḏuḏunu ananga 'aḏi manyiata. 11Toma 'orasa gena-ge, Ma Jou'ongu Madutu 'ai mala'ekata masibaiti ra Zakaria. Mala'ekata gena-ge 'o made-de'oso toma meja ma 'uḏu ga'a Zakaria 'o tau'u manyanyi 'ai kuwiḏa i'a. 12Wakutu Zakaria oḏi'i mala'ekata gena-ge, unanga 'o kage re 'o mojongo masala. 13Mada'a mala'ekata gena-ge 'o kanau, “Zakaria, mojongo awa! Ma Jou'ongu Madutu 'a 'isene ḏua 'ani nyiata: 'Ani were'a, ngo Elisabet ḏuanga i'a rami lese re mo maḏe-ḏegoro i'a ngowa'a nau'u matengo. Ngana balasu no silomanga unanga Yohanes. 14Ngana ḏuanga i'a no maroanga madutu re ngowa'a repe ḏuanga i'a 'aḏi monere wakutu ngo Elisabet mo sibuoro ngowa kiau gena-ge. 15Unanga ḏuanga i'a 'o dadi ngowa'a la-lamo'o ra Ma Jou'ongu Madutu 'ai momina re unanga ḏuanga i'a kama ka'e 'anggur ua bolo ka'e ua 'oru ga'a 'i 'eto-'etolo. Wakutu Unanga tai ngina 'ami po'olo ma dara moju, unanga Ma Ngagara 'Ofi-'Ofi 'u ḏegoro.#Nyo. 6:3 16Ngowa-ngowa'a Israel manga repe ḏuanga i'a 'aḏi 'isene unanga 'ai demo-demo dadi 'aḏi maḏibo toma ngo'omo boloto re 'aḏi mete'e Ma Jou'ongu Madutu moju, Unanga gena-ge ga'a ananga manga ete re dotumu 'aḏi silamo'o re siḏubuso 'ua re 'au wali. 17Unanga ḏuanga i'a 'o dadi Ma Jou'ongu Madutu 'ai so-soma'a re unanga rai de-de'e re kuasa ma tero sa'olo nabi Elia. Unanga ḏuanga i'a 'o sidame ḇaḇa re manga ngowa'a. Re ngowa-ngowa'a ga'a 'aḏi oḏu'u mete'e Ma Jou'ongu Madutu 'ai 'akala ma mau, unanga ya'u sibi-biri'i di'a 'aḏi maḏibo toma ngo'omo boloto. Unanga ḏuanga i'a 'o 'a'a so'o gena, la ngowa-ngowa'a manga 'akala re sinyingara 'i ḏu-ḏuanga ḏua di'a dawongo Ma Jou.”#Mal. 4:5-6
18Zakaria 'o sano i'a toma mala'ekata gena-ge, “Ngoi ta waro ma duhu sa'olo mangale 'ori i'a gena-ge ḏuanga i'a 'i dadi? Ngoi re 'ari were'a remi piri'i ḏua.”
19Mala'ekata gena-ge ya sangoro, “Ngoi ne Gabriel re to de-de'oso Ma Jou'ongu Madutu. Unanga gena-ge 'o soma'a ngoi di'a ta singadolo habari la-la gena-ge ra ngana.#Dan. 8:16, 9:21 20'Oru ga'a ngoi to kanau nange-ne, tantu ḏua enanga ḏuanga i'a 'i dadi na'o ma 'orasa 'i ngadolo ḏua. Mada'a sababu ngana no ngaku ua, ngana no mou singadolo 'oru ga'a ngoi to kanau ra ngana gena-ge 'i dadi.”
21Toma 'orasa gena-ge, ngowa'a repe 'aḏi madoma-doma 'a Zakaria. Ananga 'aḏi heranga sababu Zakaria 'o madi-di'ara ra Ma Jou'ongu Madutu 'ai Wala ma dara. 22Wakutu Zakaria 'o supu, unanga 'o kanau ri yoḏu'u ra ananga. Unanga pa'i 'o pake kode rai giama sababu unanga ro mou. Sababu gena-ge, ngowa-ngowa'a ya waro unanga 'o sanga tingoḏi'i ra Ma Jou'ongu Madutu 'ai Wala ma dara.
23Zakaria 'o maḏibo tai wala wakutu unanga 'a siḏo-ḏogumu 'ai munara sa'olo 'imam 'o de-de'oso ra Ma Jou'ongu Madutu 'ai Wala ma dara. 24Gena-ge palisi'i i'a ti'ara ua, ngo Elisabet rami lese, ḏua mo masibosono ma di'ara ngara romotoa munanga kama supu i'a mai ua. 25Munanga mo kanau, “Nena-ne Ma Jou'ongu Madutu 'o riono ngoi singadolo ngoi to mara'a riwara toma mandan.”
Habari mangale sibuoro Yesus
26Wakutu ngo Elisabet rami lese ma di'ara ngara rarama, Ma Jou'ongu Madutu 'o soma'a mala'ekata Gabriel tagi toma limau Nazaret toma daeraha Galilea. 27Gabriel sanga 'utusu tagi toma mosolese matengo ga'a mo waro nau'u nyangu re 'ami lomanga ngo Maria. Mosolese gena-ge Yusuf 'ai ga-ganau re Yusuf unanga gena-ge Daud 'ai ju'uda.#Mat. 1:18 28Mala'ekata matengo gena-ge 'o sapolo ra ngo Maria re 'o kanau, “Tabea ra ngana ga'a Ma Jou'ongu Madutu 'o sibarakati! Ma Jou'ongu Madutu marimoi ra ngana!”
29Wakutu Maria mo 'isene mala'ekata 'o kanau so'o gena, munanga mo heranga re mo dodato singadolo tami 'akala re sinyingara ma dara 'i masano: Ma maksudu 'oru tabea ma betongo so'o gena-ge. 30Ḏua mala'ekata matengo gena-ge 'o kanau i'a ra munanga, “Maria, mojongo awa! Sababu Ma Jou'ongu Madutu 'o sanangi ra ngana singadolo 'o sitantukanga ḏua pula'a 'Ai cocatu ra ngana. 31Ngana ḏuanga i'a rani lese re no maḏe-ḏegoro i'a ngowa'a nau'u matengo re ngana balasu nu silomanga unanga Yesus.#Mat. 1:21 32Unanga ḏuanga i'a 'o dadi lamo'o re ngowa-ngowa'a ḏuanga i'a 'aḏi si'aro'o Unanga Ma Jou'ongu Madutu toma Gau'u 'ai Ngowa'a Nau'u. Ma Jou ga'a Ma Jou'ongu Madutu ḏuanga i'a 'o sidadi Unanga sa'olo 'Olana, ma tero sa'olo 'Olana Daud, Unanga 'ai ete re dotumu 'ua re 'au wali. 33Re Unanga ḏuanga i'a 'o parenta sa'olo 'olana nena re si'a toma ngowa-ngowa'a manga ju'uda ra Yakub ino. 'Ai pareta kama ḏo-ḏogumu ua.”#2Sam. 7:12, 13, 16; Yes. 9:7
34Ngo Maria mo kanau i'a toma mala'ekata gena-ge, “Enanga gena-ge 'i dadi ma duhu sa'olo, sababu ngoi to waro nau'u nyangu?”
35Mala'ekata gena-ge 'o sangoro, “Ma Jou'ongu Madutu 'ai Ngagara 'Ofi-'Ofi ḏuanga i'a 'i sapolo ra ngana, re Ma Jou'ongu Madutu toma Gau'u rai kuasa ḏuanga i'a 'o saolo ngana. Sababu gena-ge Unanga, ga'a ḏuanga i'a ngana nu sibuoro, si'aro'o Ma Jou'ongu Madutu 'Ai Ngowa'a ga'a 'Ofi-'Ofi. 36-37Na 'elingi: Kalaha ngo Elisabet, 'ani ioro, mo piri'i re ngowa'a 'aḏi kanau munanga gena-ge mo sanga ngowa'a ri yoḏu'u, munanga rami lese re ngara rarama ḏua! Sababu 'oru ga'a 'i osama 'akala ua toma manusia, mada'a ra Ma Jou'ongu Madutu 'i nyengara.”#Do. 18:14
38Ḏua ngo Maria mo kanau, “Ngoi nena-ne ta Ma Jou'ongu Madutu ma tero sa'olo 'Ai budaka we-were'a; biara 'i dadi ḇato ra ngoi sa'olo ngana no siajele ḏua ra ngoi.” Ḏua mala'ekata gena-ge 'i tagi 'i sisoi'i tala munanga.
Ngo Maria mo tutumu ngo Elisabet
39Gena-ge palisi'i i'a, munanga mo ḏu-ḏuanga ḏua re jau-jau mo tagi toma limau rimoi toma daeraha Yudea, daeraha gena-ge 'i sau-sau. 40Munanga mo tagi re mo sapolo ra Zakaria 'ai wala, kara mo osama i'a re mo pula'a tabea ra ngo Elisabet. 41Wakutu ngo Elisabet mo 'isene ngo Maria 'ami tabea, 'ami la'ekata tami po'olo ma dara enanga 'i cokutu lai siḏi. Ḏua Elisabet Ma Ngagara 'Ofi-'Ofi mi ḏegoro, 42re munanga mo kanau ma siduga-duga ra ngo Maria, “Ma Jou'ongu Madutu 'o lebe sibarakati ngana reo we-were'a mo-moini re Unanga 'o sibarakati ḏi'i 'ani ngowa'a ga'a ḏuanga i'a nu sibuoro i'a! 43Ngoi nena-ne 'a guna singadolo ngana, 'ari Jou 'Ai ngina, no sapolo ra ngoi? 44Wakutu ngoi ta 'isene 'ani tabea, 'ari la'ekata tari po'olo ma dara 'i macokutu lai siḏi rema roanga. 45Ngana no bara'utungu sababu no ngaku mangale 'oru ga'a Ma Jou'ongu Madutu 'o siajele ra ngana, gena-ge ḏuanga i'a 'i dadi!”
Ngo Maria mo sibere ie 'ami murasa ma la
46Maria mo kanau,
“Ngoi rari 'akala re sinyingara 'i puji re silamo'o Ma Jou'ongu Madutu,
47re Ngoi rari nyawa 'i maroanga sababu Ma Jou'ongu Madutu, Unanga gena-ge 'ari Salamata ma Cimi.
48Kalaha ngoi ta Ma Jou'ongu Madutu ma tero sa'olo 'Ai budaka ma pake ua, Unanga 'o sidaioranga ngoi ua.
Mulaingi nange-ne re si'a, nani ma soi nani 'aḏi si'aro'o ngoi bara'utungu.#1Sam. 1:11
49Sababu Ma Jou'ongu Madutu ga'a 'Ai kuasa ma pari cua, Unanga gena-ge 'o 'a'a 'ori i'a la-lamo'o rimoi ra ngoi.
Ma Jou'ongu Madutu mode-mode'e 'o 'Ofi-'Ofi.
50Nani ma soi nani,
Ma Jou'ongu Madutu 'a sijumu 'Ai 'akala re sinyingara ma la-la toma ngowa-ngowa'a ga'a 'aḏi silamo'o Unanga.
51Tai giama rema kuasa, Unanga 'o sirapo'o ngowa'a momole singadolo manga 'ulungu ma jira 'i dadi ua.
52Unanga 'o siguci 'olana-'olana tamanga ḏe-ḏegoro
mada'a ngowa-ngowa'a ga'a 'aḏi maholo Unanga ya'u sikau'u.#Ayb. 5:11, 12:19
53Ma Jou'ongu Madutu 'o pula'a 'ori i'a ma la-la toma ngowa-ngowa'a ma dinga'unu ua singadolo ananga 'aḏi basono kama kuranga ua,
mada'a ngowa'a rema-enanga Ma Jou'ongu Madutu ḏuanga i'a 'o soma'a 'aḏi tagi kamanga 'oru ua.
54Unanga 'o riono ngowa'a Israel, 'Ai falalomu-falalomu, mete'e 'Ai jaji ga'a 'o sijaji ḏua 'ua re 'au wali ra ngene nanga ete re dotumu.
55Ma Jou'ongu Madutu 'a sidaioranga ua 'Ai jaji.
Unanga 'a sijumu 'Ai dadalara ra Abraham re 'ai ju'uda nena re si'a singado-ngadolo i'a.”#Do. 17:7#1Sam. 2:1-10
56Ḏa ma di'ara ngara ro'ange, ngo Maria mo tegoro ra ngo Elisabet. Pasala i'a munanga mo maḏibo tami wala.
Sibuoro 'a Yohanes
57Wakutu ngo Elisabet 'ami 'orasa ri ngadolo, mo maḏe-ḏegoro i'a ngowa'a nau'u. 58Wakutu wala-wala sebanga re 'ami ioro re nongoḏu ya 'isene Ma Jou'ongu Madutu 'o sijumu 'Ai 'akala re sinyingara ma la-la masala ra ngo Elisabet, ananga ḏi'i 'aḏi maroanga ma tero sa'olo ngo Elisabet mo maroanga.
59Wakutu ngowa kiau gena-ge 'ai 'umuru wange tu'angere, wala-wala sebanga re 'ami ioro re nongoḏu 'aḏi sapolo di'a 'aḏi suna Unanga. Ananga 'aḏi mau silomanga ngowa kiau gena-ge 'ai lomanga Zakaria sitolumu ma ḇaḇa 'ai lomanga.#Im. 12:3 60Mada'a ma ngina mo kanau, “Sitolumu lomanga gena-ge awa! Unanga balasu silomanga Yohanes.”
61Ananga 'aḏi kanau, “Ra ngini ninga ioro re nongoḏu matengo i'a mai ua, lomanga so'o gena-ge.” 62Ḏua ananga 'aḏi sano pake kode ra Zakaria mangale 'ai ngowa'a gena-ge silomanga 'a guna.
63Zakaria 'o golo'o maḏi lefo rimoi#1:63 papanga bela moi kaci moi si'uisi toca. kara 'a lefo, “ 'Ai lomanga 'a Yohanes”. Dadi ananga mo-moini 'aḏi heranga. 64Toma 'orasa gena-ge ḏua, Zakaria 'o kanau ri nyengara re puji re silamo'o Ma Jou'ongu Madutu. 65Wala-wala sebanga mo-moini 'aḏi mojongo re habari gena-ge 'i rera re walata toma Yudea ma daeraha sau-sau. 66Ngowa'a mo-moini ga'a ya 'isene habari gena-ge 'aḏi masano tamanga 'akala re sinyingara ma dara: “Ngowa kiau gena-ge ḏuanga i'a 'o dadi 'oru?” Sababu Ma Jou'ongu Madutu 'o sinyanyasele unanga.
Zakharia 'o siajele habari da'u ra Ma Jou'ongu Madutu tala
67Ngowa kiau gena-ge 'ai ḇaḇa 'a Zakaria, Ma Ngagara 'Ofi-'Ofi 'u ḏegoro singadolo unanga 'o siajele habari da'u ra Ma Jou'ongu Madutu tala. Unanga 'o kanau,
68“Ino ngene wo puji re silamo'o Ma Jou'ongu Madutu, ngowa'a Israel manga Jou.
Sababu Unanga ro sapolo 'o riono 'ai ngowa-ngowa'a re 'o sibebasa ananga toma 'Iblisi ma pareta.
69Unanga 'o pula'a ra ngene Salamata ma Cimi rai kuasa,
ga'a 'ai 'asala ra 'Olana Daud ino, Ma Jou'ongu Madutu 'ai falalomu.
70Dadi 'i mete'e ma tero sa'olo 'ua re 'au wali Ma Jou'ongu Madutu 'o pula'a jaji toma nabi-nabi ga'a Unanga 'o cumutu ḏua
71di'a 'o sisalamata ngene tananga lawana
re toma ngowa-ngowa'a remanga kuasa ga'a na emono ngene,
72di'a 'a sijumu 'Ai dadalara tananga ete re dotumu 'ua re 'au wali
re 'a sitotomo 'Ai jaji 'ofi-'ofi ga'a Unanga 'o sipula'a ra ananga gena-ge.
73-74Unanga 'o masisasi ra Abraham, ngene nanga ete re dotumu 'ua re 'au wali, re 'o sijaji di'a ḏuanga i'a 'o sisalamata ngene tananga lawana-lawana
la ngene kananga mojongo ua wo de-de'oso Unanga
75renanga 'ahu 'ofi-'ofi re loasa re banari ra Ma Jou'ongu Madutu 'ai momina tananga 'ahu ma giḏanga i'a.
76Hai Yohanes ga'a 'Ari ngowa'a! Ngana ḏuanga i'a no dadi nabi ra Ma Jou'ongu Madutu toma Gau'u
sababu Unanga ḏuanga i'a 'o 'utusu ngana siḏa no sidodahe Ma Jou 'ai ngo'omo,#Mal. 3:1
77Di'a sihabari Tai ngowa-ngowa'a mangale ananga ḏuanga i'a 'aḏi sanga salamata na'o Ma Jou'ongu Madutu 'a singi-ngiranga ḏua ananga manga ḏosa,
78sababu nanga Jou'ongu Madutu, Unanga 'ai 'akala re sinyingara ma la-la masala di'a ngene.
Sababu gena-ge, Unanga 'ai Ngowa'a Nau'u ḏuanga i'a 'o sapolo da'u toma soroga tala di'a 'O sisalamata ngene, ma tero sa'olo wangere ma la'o 'i pilata,
79la Unanga 'o pula'a tarangi toma ngowa'a mo-moini
ga'a 'aḏi 'ahu toma hafu-hafu re 'aḏi mojongo sengene.
Unanga 'o sinyanyasele ngene toma ngo'omo,
la ngene sanga dame ra Unanga masiretene ino.”#Yes. 9:2
80Zakaria 'ai ngowa'a gena-ge lebe ti'ara lebe ramasa re 'ai ngo-ngaku ra Ma Jou'ongu Madutu 'i lebe te'e. Unanga 'o tegoro toma daeraha baulaco singadolo ma 'orasa 'i tero di'a unanga 'a sijumu 'ai diri toma ngowa'a Israel.
Nke Ahọpụtara Ugbu A:
Lukas 1: SNT
Mee ka ọ bụrụ isi
Kesaa
Mapịa
Ịchọrọ ka echekwaara gị ihe ndị gasị ị mere ka ha pụta ìhè ná ngwaọrụ gị niile? Debanye aha gị ma ọ bụ mee mbanye
2015 © Indonesian Bible Society