ƗMbombo ɨzya Bhasontwa 7
7
ɄSiteefano ahubhataaka aBhaizilaeeli abhamwabho mwi‑ikoloti
1Ʉnʼsayi ʉnʼgoosi ʉwa Ngʉlʉbhɨ ahamʼmʉzɨɨlɨzya ʉSiteefano huje, “Bhʉlɨ, ɨzi zyonti zya bhayanga, sha zili?” 2ɄSiteefano ahamʼmwamula ahaga, “Amwɨ Bhayahuudi bhaholo bhaanɨ na mubhayise bhaanɨ, ntejeelezyi! ɄNgʉlʉbhɨ ʉMʼmwamu ahanʼnoleshɨɨye ʉmaama weetu ʉAbulahaamu mu nsi ɨyɨ Mesopotaamiya, sha‑asɨɨle asaamile mwi‑ibooma ɨlyɨ Halaani. 3ɄNgʉlʉbhɨ ahamʼmʉʉzya huje, ‘Ʉyeepe mu nsi yaaho ɨnɨ, ʉbhaleshe mwʉmwo abhaholo bhaaho, ʉbhale hu nsi ya nahayihulanga.’#Bhaazya ʉWandilo 12:1. 4Ɨpo ʉAbulahaamu ahasaama mu nsi yaakwe ɨya Bhakalidaayo, ahabhala akhale mwi‑ibooma ɨlyɨ Halaani. Ʉyise waakwe lwa waafwa ʉhwo, ʉNgʉlʉbhɨ ahanʼsaamya, ahanʼneeta mu nsi ɨnɨ ya mukhala amwɨ mu habhaazyo ɨha.
5Hwope, ʉNgʉlʉbhɨ saga ahamʼpiiye ʉAbulahaamu ʉnʼgʉnda gwa gufishile nka lwayo lweka mu nsi ɨnɨ huje, gubhe gwakwe. Leelo, ahalapile huje, ahayihumʼpeela ɨnsi ɨnɨ ɨbhe yaakwe, peeka nɨ mpaapo yaakwe. Ahabhaazyo ɨho, ʉAbulahaamu saga ahali nʉ mwana nkʉ‑ʉmo. 6ɄNgʉlʉbhɨ ahamʼmʉʉzya ʉAbulahaamu huje, ‘Abhantu abhɨ mpaapo yaaho bhahayibha bhajenu mu nsi ɨya bhantu abhanjɨ. Ʉhwo abhantu abhɨ nsi ɨyo bhahayihubhabhɨɨha bhabhe bhakalwe bhaabho, bhahayihubhalavya haani hu maaha ɨmya zinɨ. 7Leelo, bhaala bha bhahayihubhabhɨɨha abhe bhakalwe, anɨ nahayihubhafunda. Lwa gaashila ɨgo, abhantu ɨbho abhɨ mpaapo yaaho bhahayisogola mu nsi ɨla, bhahayihumpuuta anɨ ɨpa.’#Bhaazya ʉWandilo 15:13-14; Afume 3:12. 8Asimishizye ɨzyo, ʉNgʉlʉbhɨ ahabhɨɨha ilagano nʉ Abulahaamu, lya lyahabhombɨɨshe hwi‑idala ɨlya‑atende ɨngoola ɨya hwitagaalila ɨyɨ lume#7:8 ɨlya‑atende ɨngoola ɨya hwitagaalila ɨyɨ lume Hwa Bhayahuudi nkashele ʉmwana ʉwɨ shilume wapaapwa, isiku ɨlya naana afume lwa wapaapwa, bhahanʼtendaga ɨngoola ɨya hwitagaalila ɨyɨ lume. Bhaazya izwi Atende ɨngoola ɨya hwitagaalila ɨyɨ lume hu Ngalulanyo ɨyɨ Mazwi aMajenu hu malishilo wɨ shitaabu ɨshi. Nantele, bhaazya ʉWandilo 17:9-14. abhaana bhonti abhɨ shilume. ɄAbulahaamu ahamʼpaapa ʉIsaaka, ahanʼtenda ɨngoola yaakwe ɨyɨ lume lwa waafisya ɨnsiku naana afume apaapwe hwakwe. ɄIsaaka wope ahamʼpaapa ʉYaakobo, ahanʼtenda ɨngoola yaakwe ɨyɨ lume. ɄYaakobo wope ahabhapaapa abhasahaala ishʉmi na bhabhɨɨlɨ, ahabhatenda ɨngoola zyabho ɨzyɨ lume. Ɨbho bha bhahabha bhamaama bheetu.
9Abhamaama bheetu ɨbho bhahakhatwa nɨ jɨɨla haani hu nongwa ya nʼdoodo waabho ʉYoosefu. Ɨpo bhahanʼkazya abhe nʼkalwe mu nsi ɨyɨ Miisili. Leelo, ʉNgʉlʉbhɨ ahali peeka nawo, 10ahamʼfyʉlɨle mu malabha gaakwe gonti. ɄNgʉlʉbhɨ ahamʼpeela ʉYoosefu ʉtengamazu, ahamʼmɨɨha ʉFalaawo ʉmwɨnɨ ʉwɨ nsi ɨyɨ Miisili anʼgane. Ɨpo ʉFalaawo ahamʼmɨɨha abhe nʼgoosi mu nsi yaakwe ɨyɨ Miisili na mu nyumba yaakwe ɨyɨ shimwɨnɨ.#Bhaazya ʉWandilo 41:39-41.
11Pamandɨ ɨnzala yahagwa mu nsi yonti ɨyɨ Miisili nɨ yɨ Kaanani, abhantu bhahalabha haani. Abhamaama bheetu bhope ɨshalye shahabhamalishila. 12ɄYaakobo lwa wʉmvwa huje, mu nsi ɨyɨ Miisili muli nɨ shalye, ahabhasonteelezya abhaana bhaakwe, abhamaama bheetu ɨbho, ʉlwa hwande bhabhale ʉhwo. 13Ɨnshʉʉla yaabho ɨya bhɨɨlɨ, ʉYoosefu ahahwimanyisya hwa bheene, bhope bhahamanyiha hwa Falaawo, ʉmwɨnɨ ʉwa hu Miisili. 14ɄYoosefu ahasonteelezya ɨntumi hwa yise waakwe ʉYaakobo huje, ayɨnze hu nsi ɨyɨ Miisili peeka nɨ khaaya yaakwe yonti. Bhahali bhantu mashʉmi pʉnga na bhasaanu (75). 15ɄYaakobo ahabhala hu nsi ɨyɨ Miisili, ahafwɨla hwʉhwo peeka na bhamaama bheetu. 16Amavimba gaabho gahatwalwa hwi‑ibooma ɨlyɨ Shekeemu, gahasyɨlwa mu nkʉngwa ɨyo ʉAbulahaamu ahakalile afume hwa bhaana bha Hamooli.
17Ahabhaazyo aha‑abhombe ʉNgʉlʉbhɨ zya‑ahanʼnapiiye ʉAbulahaamu lwa hapalamila, abhamaama bheetu bhahonjeelela na‑abhe bhinji haani mu nsi ɨyɨ Miisili. 18Pamandɨ ʉmwɨnɨ ʉwɨnjɨ wa saga ahamɨɨnye lyolyonti hu nongwa zya Yoosefu, ahanda alongozye. 19Ʉmwɨnɨ ʉyo ahabhalavya abhamaama bheetu. Ahabhabhonela, ahabhalajizya abhantu abhɨ shikholo sheetu huje, bhataagaje abhaana bhaabho abheela huje, bhafwanje.#Bhaazya Afume 1:13, 16, 22.
20Mu habhaazyo ɨho ʉMoose wope ahapaapwa, ahali mwana mwinza tee. Abhapaafi bhaakwe bhahanʼsʉnga mu nyumba hu meezi gataatu. 21Leelo lwa bhaamenwa humʼfise ʉmwana, bhahamʼmɨɨha muuhati mwi‑iseje lya lizyemwilwe shinza, bhahaliponya mwi‑isooho hunʼsʉnje ʉmwana. Ʉmwalɨ wa mwɨnɨ ʉFalaawo ahanʼsebha, ahanda hunʼsʉnje nanshi ʉmʼvwɨlɨ waakwe.#Bhaazya Afume 2:3, 5-6, 10. 22Bhahamʼmanyizya ʉMoose ɨmanyizyo zyonti ɨzya Bhamiisili, ahabha nʼdandamazu ayanje na hu mbombo zya‑ahabhombaga.
23ɄMoose lwa waafisya amaaha amashʉmi ganɨ, ahaamula abhale hubhaseepe abhaholo bhaakwe aBhaizilaeeli. 24Ahabhala, ahamʼmwaga ʉMʼmiisili ʉmo ahunʼkhoma ʉMwizilaeeli sinta atule nazimo. Ahamʼmwavwa ʉholo waakwe ʉla, ahamʼmwezezya, ahanʼgoga ʉMʼmiisili ʉla. 25ɄMoose ahasɨɨbha huje, abhaholo bhaakwe bhɨnzaga‑amanye huje, ʉNgʉlʉbhɨ ahayihubhafyʉla ashilile hwa mwene, leelo abhaholo bhaakwe saga bhahazyaganyaaga ɨzyo.
26Shandaabhɨ yaakwe, ʉMoose ahabhafumila aBhaizilaeeli bhabhɨɨlɨ bha bhahalwanga. Ahanzaga aje, abhataazanye huje, abhatengaanye. Ɨpo ahabhabhʉʉzya huje, ‘Mubhalume amwɨ muli bhaholo! Yeenu muhwanza avwalazanye?’ 27Leelo, ʉla ʉyo ahanʼkhomaga ʉwamwabho ahamʼbuuha ʉMoose ahaga, ‘Yʉ naanu wa‑aʼbhɨɨshɨle huje ʉbhe nʼgoosi nʉ witongwa weetu? 28Bhʉlɨ, ʉhwanza hungoje anɨ, nanshi sha wahanʼgojile igaamo ʉMʼmiisili ʉla?’#Bhaazya Afume 2:14. 29ɄMoose lwa wʉmvwa amazwi ɨgo, ahashɨmbɨla, ahabhala hu nsi ɨyɨ Midiyaani. Ahakhala hwʉhwo shenya nʼjenu, ahapaapa abhaana bhabhɨɨlɨ.
30Amaaha amashʉmi ganɨ lwa gaafiha, ʉMoose ahali pi‑igona apa pɨɨpɨ ni‑igamba ɨlyɨ Sinaayi. Ɨpo ʉnʼtumi wa Mwɨnɨ ʉNgʉlʉbhɨ ahanʼnoleshela mu hatatango ha hahaahaga ʉmwoto. 31ɄMoose lwa waalola, ahaswiga, ahahapalamila ahatatango haala huje, aheenye shinza. Lubhilo ahʉmvwa izwi lya Mwɨnɨ ʉNgʉlʉbhɨ. Lyahamʼmʉʉzya lyahaga, 32‘Anɨ ɨndi Ngʉlʉbhɨ wa bhamaama bhaaho, ʉNgʉlʉbhɨ ʉwa Abulahaamu, ʉwa Isaaka nʉ wa Yaakobo.’#Bhaazya Afume 3:6. ɄMoose lwa wʉmvwa ɨzyo, ahanda ayinje, ahoogopa hugwenye ʉmwoto guula.
33Ɨpo ʉMwɨnɨ ʉNgʉlʉbhɨ ahamʼmʉʉzya huje, ‘Awula ɨndaatʉ zyaho, pɨpo ɨpo pʉ‑ʉyɨmɨlɨɨye pafinjile. 34Lyoli anɨ ɨndolile abhantu bhaanɨ sha bhalabha hu nsi ɨyɨ Miisili, alile hwabho hwope ɨnʉmvwɨzye, nanɨ ɨnɨnzɨle hubhafyʉle mu kalwe. Ɨshi ɨhusonteelezya aawe, ʉbhale hu Miisili.’#Bhaazya Afume 3:5, 7-8, 10.
35ɄMoose ʉyo ya yʉʉla abhamaama bheetu bhahanʼkhɨɨne, lwa bhahamʼmʉzyaga huje, ‘Yʉ naanu wa‑aʼbhɨɨshɨle huje ʉbhe nʼgoosi nʉ witongwa weetu?’ ɄMoose ʉyo, ya yʉʉla ʉNgʉlʉbhɨ ahanʼsonteleziizye huje, abhe nʼgoosi waabho, nantele mʼfyʉli waabho afume mu kalwe, afumilane nʉ nʼtumi sha‑ahanʼnoleshɨɨye mu hatatango haala. 36Ʉyo ya yʉʉla ahabhalongoziizye hwi‑idala ɨlya‑abhombe amayele nɨ vimanyishizyo hu nsi ɨyɨ Miisili, mu Nsʉmbi ɨNshamamu na mu lʉʉgwa, mu habhaazyo ahɨ maaha amashʉmi ganɨ.
37ɄMoose ʉyo yʉʉyo ahabhabhʉzɨɨzye aBhaizilaeeli huje, ‘Afume mwaliimwɨ mwʉmwo, ʉNgʉlʉbhɨ ahayihubhasalulila amwɨ ʉnʼkuwi wa‑alɨngɨɨne naanɨ, mwahanʼtejelezyaje shinza.’#Bhaazya ɨNyiizuho 18:15. 38ɄMoose ahabhanga peeka na bhamaama bheetu mu lʉʉgwa. Yʉʉyo ahayanjile nʉ nʼtumi mwi‑igamba ɨlyɨ Sinaayi, ahejeelela amazwi agɨ wʉʉmi huje, atipeele atɨ.
39Hwope abhamaama bheetu bhahakhɨɨne hunʼtinishe. Bhahamʼbunshiilila hutali, bhahasʉngwɨlwe mu mooyo gaabho huje, bhagaweela hu nsi ɨyɨ Miisili. 40ɄMoose lwa wakhaabha hwi‑igamba, bhahamʼmʉʉzya ʉAaloni ʉnʼkʉlʉ waakwe bhahaga, ‘Ʉtigombele ɨshifwani ɨsha bhangʉlʉbhɨ, sha shitilongozyaje mwi‑idala. ɄMoose wa‑ahatilongozyaga afume hu nsi ɨyɨ Miisili, saga timɨɨnye zya zimʼmwajile ʉhwo!’#Bhaazya Afume 32:1. 41Pa nsiku ɨzyo aBhaizilaeeli bhaala bhahagomba ɨshifwani sha shilɨngaana nanshi ɨngwata. Hwope nkashele shahali shintu sha‑agombe nɨ nyoobhe zyabho bhɨɨbho, bhahashifumizya ɨnsangu,#7:41 ɨnsangu Bhaazya izwi Nsangu hu Ngalulanyo ɨyɨ Mazwi aMajenu hu malishilo wɨ shitaabu ɨshi. na hushibhɨɨshɨle ɨshikulukulu. 42Ɨzyo zyahabhaazya huje, ʉNgʉlʉbhɨ abhaleshe bhapuutaje isanya, ʉmwezi nɨ nzota, nanshi sha yahasimbwilwe mu shitaabu sha bhakuwi bha Ngʉlʉbhɨ abhɨ mandɨ huje,
‘MuBhaizilaeeli amwɨ,
mu habhaazyo ɨho mwahali mukhɨɨye hu maaha amashʉmi ganɨ mwi‑igona,
bhʉlɨ, mwahambolelaga anɨ ɨvyʉma ɨvisuga huje,
mumfumizye ɨnsangu ɨzya‑alʉngʉlɨzye?
Ndaali! Mwahabhafumiziizye abhangʉlʉbhɨ bheenyu!
43Enya, mwahanyʉmʉlaga ɨsheegu sha shahali nɨ shifwani ɨsha Mooleki ʉngʉlʉbhɨ,
mwahanyʉmʉlaga ɨshifwani ɨshɨ nzota ya ngʉlʉbhɨ weenyu ʉLeefani.
Ɨvifwani ɨvyo mwahavigombile huje, muvipuutaje.
Hu nongwa ɨyo nahayihubhabhɨɨha aje, mubhe bhakʉngwe,
bhahayihubhatwala abhale hu nsi ɨya hutali ashile hu Baabeli.’ ”#Bhaazya Aamosi 5:25-27.
44Nantele, ʉSiteefano ahaga, “Mwi‑igona muula, abhamaama bheetu bhahajendelɨɨye abhe ni‑isebhele ifinjile.#7:44 ni‑isebhele ifinjile ABhayahuudi sha bhasɨɨle azenje ɨnyumba ɨmfinjile ɨya Ngʉlʉbhɨ, bhahagombile isebhele ɨlya‑apuutile. Ʉmwo mwa muula ʉNgʉlʉbhɨ ahakhalaga peeka na bhantu bhaakwe lwa bhahashʉʉlaga. Ɨpa mu njango ɨyɨ Shiyunaani ɨsimbwilwe huje, isebhele ɨlya humʼfumizizye ʉNgʉlʉbhɨ ʉsimishizi. Bhaazya izwi Nyumba ɨmfinjile ɨya Ngʉlʉbhɨ hu Ngalulanyo ɨyɨ Mazwi aMajenu hu malishilo wɨ shitaabu ɨshi. Isebhele ɨlyo bhahagombile nanshi ʉNgʉlʉbhɨ sha‑ahalanganyiziizye ʉMoose huligombe. 45Pamandɨ abhamaama bheetu peeka nʉ Yoshuwa, ʉnʼnongozi waabho, bhahaposhelezanya, bhahalitwala mu nsi ya bhahafyʉlɨle hwa bhantu bha saga Bhaizilaeeli. Nantele, mu habhaazyo haala, ʉNgʉlʉbhɨ ahabhadajiiye abhamaama bheetu abhantu ɨbho. Isebhele ɨlyo lyahasyala muula mu nsi yaabho afishe hu habhaazyo aha mwɨnɨ ʉDaudi.
46ɄDaudi ahanʼkhondezɨɨzye ʉNgʉlʉbhɨ, ahanʼnaabha huje, ‘Wee Ngʉlʉbhɨ wa Yaakobo! Ʉndeshe ɨʼzenjele ɨnyumba.’#Bhaazya 2 Samweli 7:2. 47Leelo, ʉmʼvwɨlɨ waakwe ʉSolomooni yʉʉyo ahanʼzenjɨɨye ʉNgʉlʉbhɨ ɨnyumba. 48Hwope ʉNgʉlʉbhɨ wa‑ali Nʼgoosi hu vintu vyonti, saga akhala mu nyumba zya bhazenjile abhantu. Nanshi ʉnʼkuwi wa Ngʉlʉbhɨ sha‑ahayanjile huje,
49‘ɄMwɨnɨ ʉNgʉlʉbhɨ ayiga,
“Ɨmwanya litengo lyanɨ ɨlyɨ wumwɨnɨ,
pa nsi pa pa‑abhɨɨshe amanama gaanɨ.
Ɨshi, nyumba nshi ya muganzenjela?
Bhʉlɨ, pooshi pɨ‑ɨngatʉʉya?
50Bhʉlɨ, ɨvyo vyonti saga nɨɨnɨ nahavipelile?” ’ ”#Bhaazya Yesaaya 66:1-2.
51ɄSiteefano ahajendeelela ayanje huje, “Amwɨ mwa mukhaana ahwɨtɨshe! Amooyo na makutu geenyu gali nanshi ga bhantu bha saga bhahumʼmwɨtɨha ʉMwɨnɨ ʉNgʉlʉbhɨ. Wiila lwene amwɨ muhunʼkhaana ʉMʼpepo ʉMʼfinjile, nanshi shiila abhamaama bheenyu bhope sha bhahabhombaga! 52Bhʉlɨ, huli nʉ nʼkuwi wa Ngʉlʉbhɨ wa saga bhahanʼnaviizye? Enya, bhahabhagogaga poshe na bhakuwi bha bhahafumyaga ʉkuwi hu nongwa zya hwɨnze hwa Mʼfyʉli ʉnʼgolosu! Ʉyo ya yʉʉyo amwɨ mwahanʼsalile hwa bhalʉgʉ, mwahanʼgoga. 53Hwope amwɨ mwa mwahejelɨɨye ɨndajizyo zya Ngʉlʉbhɨ ashilile hwa nʼtumi waakwe, leelo mwahakhaanaga huzitinishe.”
Bhahunʼgoga ʉSiteefano
54Abhagoosi bhaala bha Bhayahuudi lwa bhʉmvwa amazwi ga Siteefano, bhahaviitwa haani, bhahanʼzyeguzizya amiino hwi‑ilyoyo. 55Leelo ʉMʼpepo ʉMʼfinjile ahanʼnongolaga ʉSiteefano. Aheenya hu mwanya, ahawulola ʉmwamu wa Ngʉlʉbhɨ nʉ Yeesu ayɨmɨlɨɨye hunshɨnjɨ hu nʼkhono ʉlɨɨlo ʉgwa Ngʉlʉbhɨ. 56Ahaga, “Enyi! Ɨlola ɨmwanya nyiigule, nantele ʉMwana wa Muntu#7:56 ʉMwana wa Muntu Ɨli litaawa lya Yeesu ɨlyɨ mfiso. Bhaazya izwi Mwana wa Muntu hu Ngalulanyo ɨyɨ Mazwi aMajenu hu malishilo wɨ shitaabu ɨshi. ayɨmɨlɨɨye hunshɨnjɨ hu nʼkhono ʉlɨɨlo ʉgwa Ngʉlʉbhɨ!”#7:56 ɄSiteefano lwa‑ahayanga huje, ʉMwana wa Muntu ayɨmɨlɨɨye hunshɨnjɨ hu nʼkhono ʉlɨɨlo ʉgwa Ngʉlʉbhɨ, ahasimishizya aje, ʉYeesu yʉ Ngʉlʉbhɨ. Abheene aBhayahuudi bhahasintile humʼmwɨtɨshe ʉYeesu aje, Ngʉlʉbhɨ. Hu nongwa ɨyo, bhahamanya huje ahunʼniga yʉ Ngʉlʉbhɨ. Ɨpo bhahonjela aviitwe tee. Alɨngaane nɨ ndajizyo zya Moose ʉmuntu wa‑ahunʼniga ʉNgʉlʉbhɨ ahanziwaaga akhomwe na mawe afishe afwe. Bhaazya ɨMbombo ɨzya Bhalaawi 24:16.
57Ɨpo abhagoosi bha Bhayahuudi bhahasinta hunʼtejeelezye, bhahadinda amakutu gaabho, ʉhwu bhabwaga ibwago. Peeka bhahanʼtomoshela ʉSiteefano, 58bhahamʼfumya hwʉnzɨ pi‑ibooma huje, bhanʼkhome na mawe. Sha bhasɨɨle ahwande hunʼkhome na mawe, abhasimishizi bhaala bhaheefwa amagolole gaabho, bhahagabhɨɨha pa manama ga nʼsahaala ʉmo wa bhahagaga Sauli.
59Lwa bhahanʼkhomaga ʉSiteefano na mawe, ahapuutaga huje, “Mwɨnɨ Yeesu, ejeelela ʉwʉʉmi waanɨ!” 60Ɨpo ahasugamila pa nsi, ahakhoola haani huje, “Mwɨnɨ, ʉsahabhalonje hu mbiibhi ɨzi zya bhabhombile.” Lwa wayanga ɨsho, ahafwa. Wope ʉSauli ahahwiyʉmvwaga shinza lwene hu nongwa ya‑afwe hwa Siteefano.
Pilihan Saat Ini:
ƗMbombo ɨzya Bhasontwa 7: SBK
Sorotan
Bagikan
Salin

Ingin menyimpan sorotan di semua perangkat Anda? Daftar atau masuk
© 2022, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.