YouVersion Logo
Search Icon

1 Bamakabe 3

3
Yudase Makabe mfumu wa bena Yuda
1Muana wa Matatiyase uvuabu bibikila ne: Yudase Makabe, kupingana pa muaba wa tatuende. 2Bana babu ne bonsu bavua batua ku tshia tatuende, kumuambuluisha ne disanka bua kuluisha babengi ba Izrayele.
3Yudase kutangalaja butumbi bua tshisamba tshiende.
Padiye uvuala nkonka wa mvita udi bu tshilobu,
usuika bia mvita ku mikaba, ubanga mvita,
ulama mitanda yabu ne muele wende.
4Udi uluangana mvita bu nyama wa ntambue,
anu bu muana wa ntambue udi uvuma pambidi pa tshidiye mukuate.
5Udi ulondakaja babengi ba Mvidi Mukulu, ubipata.
Udi upeta badi bakengesha tshisamba tshiende, ubosha.
6Babengi ba Mvidi Mukulu badi bamutshina,
bantu babi badi bakuatshika bowa,
bonsu badi babenga Meyi kabena ne tshidibu benza.
Diakalenga dietu didi kudi Yudase, bualu kudiye tudi mua kupeta budikadidi.
7Udi ukengesha bakalenga ba bungi,#3.7 bakalenga ba bungi: Antiyokuse IV (3.27), Antiyokuse V (6.28) ne Demetriyuse I (7.26).
mvita yende idi isankisha bena Izrayele. Netumutumbishe bua kashidi,
patuikala tuvuluka bivuaye mutuenzele.
8Udi upitshila mu bimenga bia bena Yuda,
bua kubutula babengi ba Mvidi Mukulu.
Udi ufula Izrayele ku tshiji tshia Mvidi Mukulu.
9Bakamumanya ne ku ndekelu kua buloba,
wakasangisha bana bende bavua bajimine.#3.9 Tangila 5.9-36 ne 45-54.
Yudase udi utshimuna misangu ibidi
10Muludiki wa tshiluilu tshia bantu ba bisamba bikuabu, diende divua Apolonyuse,#3.10 Apolonyuse: muena nwita mulombodi wa ditunga mu Samariya. kusoka bantu ba bisamba bikuabu, pamue ne tshisamba tshiende tshia bena Samariya bua kuluisha bena Izrayele. 11Kumanyishabu Yudase bualu, ke kuyaye bua kuluangana nende. Kumuluishaye kumushipa. Baluishi bavule kufuabu, bavua bashale ne muoyi kunyema. 12Bena Yuda kupawula bintu biabu bionsu, Yudase kuangata amu muele wa mvita wa Apolonyuse Bituadije ku diba adi, ukavua uluangana amu nawu. 13Serone, muludiki wa tshiluilu tshia bena Siriya, umvua lumu ne: Yudase uvua mukunguje tshiluilu pamue ne bena ditaba ba bena Izrayele, 14kudianjilaye ne: “Nebammanye, kabidi nempete lumu ditunga dijima. Nenduishe Yudase ne bantu bende badi babenga diyi dia mukalenga.” 15Kukungujaye pende bantu musumba, bavua babenga malu a Mvidi Mukulu, bua kusombuela bena Izrayele. 16Kusemenaye ku kapulumuku ka Betorone.#3.16 Betorone udi mutantshi wa kilometre 20 ne Yerushalayime (tangila Yosh 10.10-11). Yudase kuya pende, kusambakena nende kuine aku, ne bantu bakese. 17Bantu ba Yudase pamonyibu tshiluilu tshia Betorone, kuambilabu Yudase ne:
— Tudi bungi bukese. Kadi mmunyi mutudi mua kuluishangana ne bantu bavule kabidi ba dikanda bu aba? Tuetu tudi bapungile, katuyi badie lelu.
18Yudase kuandamuna ne:
— Bidi bipepele bua bantu bakese kutshimunabu musumba wa bantu. Bidi bitekete bua Mvidi Mukulu kupandisha bantu ne diambuluisha dia bakuabu, nansha bobu bikale bavule nansha bakese.#3.18 Fuanyikija ne Bal 7.2-8; 1 Sam 14.6. 19Bualu ditshimuna kadiena difuma ku bungi bua bena tshiluilu, kadi amu ku bukole bua Mvidi Mukulu. 20Bobu badi balua kunduisha, mbuwule munda muabu ne ditambisha ne bubi, bua kutubutula, tuetu, bakaji betu ne bana betu, kabidi bua kupawula bintu bietu. 21Kadi tuetu tudi babaluisha bua kudipandisha tuetu ne kupandisha meyi etu. 22Mvidi Mukulu neabatshimune tuetu batangila, kanuena mua kubatshina to.
23Amu ujikija diakula, kudielaye kuvua baluishi tshimpitshimpi. Kutshimunabu Serone ne tshiluilu tshiende tshionsu. 24Kubalondakajabu mu tshibanda tshia Betorone too ne mu mpata, kushipa bantu bu nkama muanda mukulu. Bakashala aba kunyema ku matunga a bena Peleshete.#3.24 Peleshete: tangila 1 Sam 14; 17; 2 Sam 5. 25Matunga avua ku mutumba, kutuadija kuzakala, kabidi kumvuawu bowa bua Yudase ne bana babu. 26Lumu luende kuya kupeta mukalenga Antiyokuse. Kabidi bantu ba mu bisamba bikuabu, bavua balondelangana bua mvita ya Yudase.
Mukalenga Antiyokuse udi utuma Lisiyase bua kubutula bena Izrayele
27Kadi pumvuila mukalenga Antiyokuse bionsu bivuabu balonda bua Yudase abi, kupetaye tshiji tshikole. Kusangishaye bilobu bionsu bia mu bukalenga buende, kuenza tshiluilu tshimue tshikole. 28Kupeshaye tshisumbu tshionsu tshia bena mvita difutu dia tshidimu tshijima dia mu mushete wende, utuma kabidi bua badilongolole ku bualu buonsu budi mua kubaluila. 29Pashishe kumonaye lupetu luonsu luvua mu mushete lukadi lujika. Bipeta bia ku bitadi bivua amu bienda bikepa bualu ukavua mubueje dipanduluka ne makenga munkatshi mua bantu, bualu bua dishipakaja diende dia bibidilu ne meyi bivua ku mbangilu mu ditunga. 30Mukalenga Antiyokuse uvua upita kupesha bantu bende bintu bipite bia bakalenga bonsu bavua kumpala kuende. Kadi mpindiewu ukavua ne bowa bua kuenza nanku, bualu bikadi bimuenzekela misangu mikuabu, upanga ne dikuta dia kufuta mabanza. 31Kumutondabi bikole. Kushindikaye bua kuya mu Persa bua kuangata lupetu lua ku bitadi mu bitupa bionsu bia buloba abu. Kusangishaye lupetu lua bungi.
32Kushiyaye Lisiyase, muntu mumanyike wa mu diku dia bukalenga, bua kutangila malu ende#3.32 Lisiyase: tangila 2 Mak 10.11; 11.1; 13.2. bituadije ku Perate too ne ku ndekelu kua Ejipitu. 33Kumufundilaye mudimu wa kulongesha muanende wa balume Antiyokuse#3.33 Antiyokuse: ke Antiyokuse V Epatore (tangila 6.17). too ne ku dipingana diende. 34Kumupeshaye tshia bibidi tshia bisumbu bia bena tshiluilu ne nyama ya tupumbu.#3.34 nyama ya tupumbu: tangila 1.17; 6.34-37; 2 Mak 11.4. Kumumvuijaye kabidi ne bidiye mua kushala kukumbaja pa bionsu bivuaye muambe, nangananga bua pa bidi bitangila bantu ba mu Yudeya ne ba mu Yerushalayime. 35Lisiyase uvua ne bua kutuma tshiluilu bua kubutula bukole bua bena Izrayele, kushimbula kabidi bivua bishala mu Yerushalayime, bua kabatedi bantu aba pa buloba kashidi ne kashidi. 36Uvua ne bua kuashisha benyi mu bitupa bionsu bia buloba bua bena Yuda, bua basombe miaba yonsu.#3.36 Bena Yuda bavua batomboka, bavua babashipa nansha babasumbisha bu bapika (kan. 41), buloba buabu bavua babupesba bantu benyi. 37Mukalenga kudiangatshila tshitupa tshia bena nwita tshivua tshishale, kumukaye mu Antiyokiya, musoku munene wa bukalenga buende, mu tshidimu tshia 147. Kusabukaye Perate, kupitshila mu mpata ya kulu kua buloba bua Mezopotamiya.#3.37 tshidimu tshia 147: mu 165 bgbg ne Y.K.
Tshiluilu tshia Liziyase tshidi tshinyanga Yudeya
(2 Mak 8.8-15)
38Lisiyase kusungula Ptolemeye, muana wa Dorimene, Nikanore ne Ngorjiyase bantu ba mukitshi ba mu “balunda ba Mukalenga.#3.38 Tangila 2.18.39Kubatumaye ne bantu balume binunu makumi anayi, babandi ba pa nyama ya tubalu tua nwita binunu muanda mutekete, bua kuya kunyanga ditunga dia Yuda, bu muvua mukalenga muambe. 40Bamfumu basatu kuyabu ne tshiluilu tshiabu tshionsu, kufika pepi ne tshimenga tshia Emawuse.#3.40 Emawuse: udi mutantshi wa kilometre 20 ne Yerushalayime. Kuasabu mitanda yabu mu mpata. 41Kadi bangenda mushinga kumvua lumu luabu, kuangatabu mpawungi ne nkanu mitoke ya mushinga mukole mivule, kabidi ne nkanu ya kusuika nayi bantu, kuyabu mu mitanda bua kusumba bena Izrayele bu bapika. Musumba wa bena tshiluilu tshia Siriya ne bena Peleshete,#3.41 Peleshete: tangila 3.24. kudisanga ne tshiluilu tshia benyi. 42Yudase ne bana babu bamone muvua dikenga dienda didiunda, kabidi muvua bena tshiluilu basa mitanda mu tshitupa tshiabu tshia buloba, kumvuabu kabidi ne dipangadika divua mukalenga muangate bua kubutula bena Izrayele kashidi, 43ke kuambilanganabu ne: “Tupandishayi tshisamba tshietu ku kabutu katshi, kabidi tuluangane bualu buatshi ne bua muaba wetu wa tshijila.” 44Nanku bena Izrayele bonsu kusangila bua kudilongolola ku mvita, kabidi bua kulomba Mvidi Mukulu, bua abafuile luse.
45Yerushalayime uvua munda mutupu bu mu tshipela,
muntu kayi ubuela, nansha upatukamu.
Bavua badiatakaja muaba wa tshijila ku makasa, baupepeja.
Bantu ba bisamba bikuabu benji muaba wetu mukolesha ne bimana
muaba wabu wa kusomba.
Mu ditunga dia bena Izrayele kamutshivua mitoyi ya disanka,
muadi wa nshiba ne bisanji biajiki.
Bena Yuda badi badilongolola bua kuluangana mvita
(2 Mak 8.16-23)
46Bena Yuda kukungijangana, kuya mu tshimenga tshia Mispa,#3.46 Mispa: muaba wa tshibidilu uvua bena Izrayele badisangisha (tangila Bal 20.1; 1 Sam 7.5; 1 Bak 15.22; Yirm 40-41). bitangilangane ne tshimenga tshia Yerushalayime. Bualu mu Mispa amu kale ke muvua bena Izrayele ne nzubu wa ditendelela. 47Kujilabu biakudia dituku adi, kuvualabu bilamba bia madilu, kudielabu butu mu mitu, kupandabu bilamba biabu. 48Benyi bavua bakonka nwidie yabu bua malu a bu nenku, kadi bena Izrayele bavua bavungulula mukanda#3.48 Mikanda ya tshikondu atshi ivua mushindu wa mivungu ya mabeji a mikanda: tangila diumvuija mu Yirm 36.2. wa Meyi, ke muvuabu bajadika tshivua Mvidi Mukulu musue. 49Kuluabu ne bilamba bia batuangaji, ne bintu bia tshianyi ne tshia dikumi. Kasangishaba banazire,#3.49 banazire: tangila Dib 6.2. bavua bamane kukumbaja matuku a malaya abu. 50Kuelabu Mvidi Mukulu mbila bamba ne:
— Ebi bionsu netuenze nabi tshinyi? Ne tuye nabu penyi?#3.50 Kabena mua kuya nabi kabidi mu nzubu wa tshijila to. 51Muaba webe wa tshijila mbaunyange. Ukadi ne mikiya. Batuangaji bebe badi babungama, kabidi bavua babapuekesha. 52Bukua bisamba mbutubenge, busue kutubutula. Wewe udi mumanye meji adibu nawu bualu buetu. 53Wewe kuyi mulue kutuambuluisha katuena mua kupanda to.
54Pashishe kuelabu mpungi ne bibingu bikole.
55Panyima pa bionsu ebi, ke Yudase kuteka bamfumu ba bantu tshinunu, ba bantu lukama, ba bantu makumi atanu ne ba bantu dikumi.#3.55 Fuanyikija ne Tshim 18.21. 56Kadi bua aba bavua basa nzubu, nansha babangila bakaji, nansha babanga dikuna mionji ya nwinyo, nansha bavua ne bowa, uvua ubapingaja ku nzubu yabu bu muvua diyi dia Moshe diambe.#3.56 Tangila Diel 20.5-9. 57Bena tshiluilu ba bena Izrayele kubanga luendu baya kuasa mitanda kuinshi kua Emawuse.#3.57 Emawuse: tangila kan. 40. 58Yudase kubambila ne:
— Nudilongolole ku mvita, ikalayi ne bukitu, shalayi bindile mvita. Maloba tudi tuluisha bantu badi badisangishe bua kutubutula ne kubutula nzubu wetu wa Mvidi Mukulu. 59Bualu mbimpe bua tufue mu mvita pa mutu pa kumona makenga a bana betu ne a muaba wetu wa tshijila. 60Maweja-Nangila neakumbaje bidi bimusankisha.

Currently Selected:

1 Bamakabe 3: TSH96

Highlight

Share

Copy

None

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in