LOS HECHOS 17
17
Ñasi̱' tsa ngu' Tesalónica
1Ndyaa Pablo lo'o Silas tyucui̱i̱ nde Tesalónica. Clyo nteje tacui ngu' quichi̱ Anfípolis, li' nteje tacui ngu' quichi̱ Apolonia, lo'o li' ndyalaa ngu' nde quichi̱ Tesalónica. Ntucua sca laa ji'i̱ ngu' judío quichi̱ bi', 2bi' cha' ndyaa Pablo ne' laa bi' ñi'ya̱ nu ndya'a̱ yu ne' laa ji'i̱ ngu' judío lcaa quichi̱. Tsa̱ nu ndi'i̱ cña' ngu' judío ndyu'u ti'i̱ ngu' quichi̱ ne' laa, lo'o jua'a̱ ndyatí̱ Pablo ndyaa yu ne' laa tsa̱ bi'. Cua ndyaa sna semana nchcui' yu lo'o ngu' ca bi'; 3ngulu'u yu cha' ji'i̱ ycui' Ndyosi ji'i̱ ngu', cha' nu nchcui' quityi cusu' ji'i̱ Cristo ñi'ya̱ nu ntsu'u cha' xcube' ngu' ji'i̱, lo'o li' ñi'ya̱ tyu'ú nu Cristo bi' chaca quiya' lo'o cua ndyujuii ngu' ji'i̱.
―Nchcui' na' lo'o ma̱ cha' ji'i̱ Jesús ―nacui̱ Pablo ji'i̱ ngu' li'―. Ñi'ya̱ nu nchcui' quityi ji'i̱ nu Cristo bi', la cui' jua'a̱ ngua ji'i̱ Jesús ―nacui̱―. La cui' Cristo laca nu Jesús bi'.
4Ngusñi tucua sna tya'a ti ngu' judío cha' bi', li' ndya'a̱ ngu' bi' lo'o Pablo lo'o Silas; jua'a̱ ngusñi tyu̱u̱ tya'a ngu' griego nu ndu'ni tlyu ji'i̱ ycui' Ndyosi cha' bi'; jua'a̱ tyu̱u̱ tya'a nu cuna'a̱ tlyu nu ndi'i̱ quichi̱ bi', ngusñi ngu' cha' bi' li'. 5Pana ñasi̱' tsa ngu' judío nu ná jlya ti' cha' bi'; tyaala tsa ngu' bi', bi' cha' nchcui' ngu' lo'o ñati̱ xña'a̱ nu xcui' ndya'a̱ calle ti, ñati̱ taja ti, cha' xtyucua ngu' xña'a̱ bi' ji'i̱ ngu'. Cuxi tsa ngua'ni ngu' bi' li', lo'o jua'a̱ ngua ñasi̱' lcaa ngu' quichi̱. Ndyaa ngu' slo Jasón li', ndyatí̱ ngu' ni'i̱ ji'i̱ yu Jasón bi', cha' nclyana ngu' ji'i̱ Pablo lo'o Silas. Xñi ngu' ji'i̱ ngu' bi' nti' ngu', cha' tsaa lo'o ngu' ji'i̱ Pablo lo'o Silas ca slo ngu' quichi̱. 6Pana ná nquije Pablo lo'o Silas ji'i̱ ngu', bi' cha' ngusñi ngu' ji'i̱ ycui' Jasón lo'o ji'i̱ tya'a ndya'a̱ yu, ndyaa lo'o ngu' ji'i̱ ngu' bi' ca slo ngu' tisiya. Cui̱i̱ nchcui' ngu' lo'o ngu' tisiya li', ngusta ngu' qui'ya ji'i̱ Jasón lo'o ji'i̱ tya'a ndya'a̱ yu:
―Tyaala tsa ngu' bi' ―nacui̱ nu ngu' xña'a̱ bi'―. Lcaa quichi̱ su ndya'a̱ ngu' bi' nga'aa si'i ti̱ ti ndi'i̱ ngu' quichi̱ bi' xqui'ya cha' cuxi nu nchcui' ngu' bi' ―nacui̱ ngu'―. Lo'o juani cua ndyalaa ngu' xña'a̱ bi' quichi̱ tyi na, 7ndi'i̱ ngu' slo yu Jasón re. Ná ndaquiya' ngu' bi' ji'i̱ cña nu ngulo rey tlyu ji'na nu laca na ngu' romano, cha' nchcui' ngu' cha' ntsu'u chaca rey nu tlyu la nu naa Jesús; bi' laca nu taca culo cña ji'na, nacui̱ ngu' bi'.
8Lo'o ngua cuayá' ti' ngu' tisiya qui'ya nu ngusta ngu' ji'i̱ ngu' bi', ñasi̱' tsa ngu' li', ñasi̱' lcaa ngu' quichi̱; 9bi' cha' ngüijña ngu' tisiya cñi ji'i̱ Jasón lo'o ji'i̱ tya'a ndya'a̱ yu xqui'ya Pablo, lo'o jua'a̱ xqui'ya Silas. Nda ngu' cñi, lo'o ti ngutu'u ngu' laja ti li', nu Jasón lo'o tya'a ndya'a̱ yu.
Ndyalaa Pablo lo'o Silas nde quichi̱ Berea
10Nu ngu' nu ntsu'u cha' ji'i̱ lo'o Jesús ca bi', hora ti ngua'ni cho'o ngu' tyucui̱i̱ ji'i̱ Pablo lo'o Silas cha' tyaa ngu'; la cui' talya ndu'u ngu' ndyaa ngu' ca quichi̱ Berea. Lo'o ndyalaa ngu' nde quichi̱ bi', li' ndyatí̱ ngu' ndyaa ngu' ne' laa ji'i̱ ngu' judío. 11Tso'o la tyiquee ngu' quichi̱ Berea bi'; si'i na cuxi tyiquee ngu' bi' ñi'ya̱ laca tyiquee ngu' Tesalónica. Nti' tsa ngu' cuna ngu' cua ña'a̱ ca cha' nu nda Pablo lo'o Silas lo'o ngu'. Lcaa tsa̱ nclyana ngu' lo quityi ji'i̱ ycui' Ndyosi si cha' liñi laca nu nchcui' ngu' bi'; 12bi' cha' ngusñi tyu̱u̱ tya'a ngu' quichi̱ cha' bi', lo'o ngu' judío, lo'o jua'a̱ ngu' griego, masi nu qui'yu, masi nu cuna'a̱ tlyu, ngusñi ngu' cha' bi'. 13Li' ngujui cha' ji'i̱ ngu' judío nu ndi'i̱ nde quichi̱ Tesalónica cha' nclyu'u Pablo cha' ji'i̱ ycui' Ndyosi ji'i̱ ngu' Berea. Ngua ñasi̱' tsa ngu' bi' li', yala ti ndyalaa ngu' ca quichi̱ Berea bi' li'. Ndyaa ngu' nda ngu' sca cha' cuiñi lo'o ngu' quichi̱ bi', cha' xu̱u̱ tya'a ngu' lo'o Pablo. 14Lo'o ngua tii ñati̱ ji'i̱ Jesucristo cha' jua'a̱ nti' ngu' judío bi', hora ti ngusalya' ngu' lo'o Pablo cha' tyaa yu tyucui̱i̱ to' tyujo'o; pana ndyanu Silas lo'o Timoteo quichi̱ bi'. 15Ndyaa xi ngu' Berea lo'o Pablo ña'a̱ cuayá' nu ndyalaa ngu' ca quichi̱ Atenas. Hora ti nguxtyu̱u̱ ngu' Berea nde quichi̱ tyi ngu' li', cha' ta ngu' cha' lo'o Silas lo'o Timoteo, cha' lo'o ngu' tsaa ngu' yala ti xi cha' tyacua tya'a ngu' lo'o Pablo ca quichi̱ Atenas bi'.
Ca quichi̱ Atenas
16Ntajatya Pablo ji'i̱ Silas lo'o Timoteo ña'a̱ cuayá' nu tyalaa ngu' ca quichi̱ Atenas. Xñi'i̱ tsa ti' Pablo lo'o na'a̱ yu cha' quiña'a̱ tsa jo'ó ntsu'u quichi̱ bi'; 17bi' cha' nchcui' yu lo'o ngu' ca ne' laa ji'i̱ ngu' judío bi', nchcui' yu lo'o ngu' judío, jua'a̱ lo'o ngu' xa' tsu' nu ndu'ni tlyu ji'i̱ ycui' Ndyosi cajua, lo'o jua'a̱ nchcui' yu lo'o lcaa ngu' nu ndi'i̱ lo caya'. Lcaa tsa̱ nclyu'u yu ji'i̱ ngu' quichi̱ bi'. 18Cua ntsu'u sca taju ngu' nde quichi̱ bi', ngu' nu ndyaca tsa'a̱ ji'i̱ cha' nu nclu'u ngu' epicúreo, lo'o jua'a̱ ntsu'u chaca taju ngu' nu ndyaca tsa'a̱ ji'i̱ cha' nu nclu'u ngu' estoico. Ndyacua tya'a nu ngu' nu ndyaca tsa'a̱ tyucuaa lo cha' bi' lo'o Pablo li'. Nchcui' tsa ngu' cha' ji'i̱ yu lo'o tya'a ngu':
―¿Ni cha' nda nu qui'yu re nu nchcui' tsa lo'o na? ―nacui̱ ngu' ji'i̱ tya'a ngu'.
―¿Ha si'i cha' ji'i̱ xa' jo'ó nchcui' yu? ―nacui̱ tya'a ngu' li'.
Pana cua ndyuna ngu' lo'o ngulu'u Pablo cha' ji'i̱ Jesús, cha' ngulu'u yu ji'i̱ ngu' ñi'ya̱ ngua cha' ndyu'ú Jesús chaca quiya'. 19Li' ngusñi ngu' ya' Pablo cha' tsaa lo'o ngu' ji'i̱ ca su ndyu'u ti'i̱ ngu' cusu' quichi̱ bi', sca yuu laja ti nu naa Areópago.
―Nti' ya cha' caca cuayá' ti' ya, ¿ñi'ya̱ ndyu'u cha' nu nclyu'u nu'u̱ ji'i̱ ya? ―nacui̱ ngu' ji'i̱ Pablo―. Sca cha' cucui laca cha' nu nchcui' nu'u̱ re; 20bilya cuna ya cha' bi', tya lyiji ta ya cuentya ―nacui̱ ngu'―. Bi' cha' juani, ta nu'u̱ cha' lo'o ya ¿ñi'ya̱ ndyu'u cha' bi'?
21Nu ngu' quichi̱ Atenas ni, xcui' nti' ngu' cuna ngu' cua ña'a̱ ca cha' cucui nu caca chcui' ngu' lo'o tya'a ngu', sca cha' nu bilya cuna ngu'. La cui' jua'a̱ ndu'ni lcaa ngu' xa' tsu' nu ndi'i̱ quichi̱ bi', xcui' ca ndiya ti' ngu' chcui' ngu' ji'i̱ sca cha' cucui.
22Bi' cha' ndatu̱ Pablo cla'be laja ñati̱ ca Areópago bi', nchcui' yu lo'o ngu' li':
―Cu'ma̱ ngu' Atenas ―nacui̱ Pablo ji'i̱ ngu'―. Cua na'a̱ na' cha' jlya tsa ti' ma̱ ji'i̱ jo'ó nu ntsu'u ji'i̱ ma̱ ―nacui̱ yu―. 23Ndyaa na'a̱ na' xi calle quichi̱ re, lo'o li' na'a̱ na' lcaa jo'ó nu cuentya ji'i̱ cu'ma̱. Li' na'a̱ na' sca mesa nu ndu̱ laja ti su nscua sca cha'cña nde sii' mesa bi' nu ndi'ya̱ nchcui': “Nde laca mesa ji'i̱ jo'ó nu bilya tyuloo ya ji'i̱”. Cha' ji'i̱ ycui' Ndyosi nu bilya slo ma̱ tilaca laca Ni, cha' ji'i̱ nu ycui' Ndyosi bi' ta na' lo'o ma̱ juani ―nacui̱ yu―.
24’Cua ngüiñá ycui' Ndyosi tyucui ña'a̱ chalyuu lo'o lcaa na nu ntsu'u chalyuu; laca ycui' Ndyosi nu Xu'na nu laca loo, masi nde cua̱, masi nde lo yuu chalyuu ―nacui̱ Pablo ji'i̱ ngu'―. Pana ná ndi'i̱ Ni ne' sca laa nu ndiñá ñati̱ ti. 25Ni sca cha' ná lyiji ji'i̱ ycui' Ndyosi, ná nga'a̱ cha' xñi Ni ni sca na nu nda ñati̱ ji'i̱ Ni. Cua ngua'ni cu'ú Ni ji'i̱ lcaa ñati̱, cua nda Ni xtyi'i ngu' cha' tyu'ú ne' cresiya ji'i̱ scaa ngu', lo'o jua'a̱ cua nda Ni lcaa cha' nu ntsu'u ji'i̱ ñati̱ chalyuu.
26’Cua ngüiñá ycui' Ndyosi ji'i̱ lcaa ñati̱ chalyuu lo'o sca ti lo cuaña' ñati̱. Lo'o jua'a̱ ngusta ycui' Ndyosi ni tyempo cala scaa ngu', ndu'ni Ni mala su caca quichi̱ tyi scaa ngu'. 27Na cua nda Ni ji'i̱ ñati̱ lijya̱ ngu' chalyuu cha' clyana ngu' ji'i̱ ycui' Ni, cha' quije Ni ji'i̱ ngu'. Pana ná tyijyu' ndi'i̱ ycui' Ndyosi ji'na, cacua ti su ndi'i̱ lcaa na ndi'i̱ ycui' Ni. 28Chacuayá' ji'i̱ Ni lu'ú na, chacuayá' ji'i̱ Ni ndya'a̱ na, lo'o jua'a̱ chacuayá' ji'i̱ Ni ndyu'ni na lcaa cña. Ntsu'u sca cha' nu nguscua jyo'o ngu' tii tya'a ma̱ lo quityi sa'ni, cha' nu ndi'ya̱ nchcui': “Tya'a ycui' Ndyosi laca na”. Jua'a̱ nacui̱ jyo'o cusu' bi' ji'i̱ ma̱. 29Si chañi cha' ycui' Ndyosi laca tya'a na ―nacui̱ Pablo ji'i̱ ngu'―, ná taca chcui' na cha' laca Ni sca lcui̱, masi lcui̱ oro, masi lcui̱ plata, masi lcui̱ quee ndu̱. Na ndiñá ti ñati̱ chalyuu lcui̱ bi' ñi'ya̱ nu nda'ya cha' hique ti ngu' cha' cuiñá ngu' ji'i̱. 30Cua ndalo tsa tyiquee ycui' Ndyosi ji'i̱ ñati̱ chalyuu tyempo sa'ni lo'o bilya ca jlo ti' ngu' lcaa cha' bi', pana juani cua ngulo Ni cña ji'i̱ lcaa ñati̱ chalyuu cha' culochu̱' ngu' lcaa cha' cuxi nu ntsu'u ji'i̱ ngu'. 31Cua ngusta Ni sca tsa̱ cha' cua'ni cuayá' Ni ji'i̱ lcaa ñati̱ chalyuu, lo'o jua'a̱ cua ngusubi Ni sca ñati̱ nu caca bese. Jesucristo laca bi'. Tso'o tsa ngua'ni Ni cha' tyanu tachaa cha' bi' ji'i̱ ñati̱ chalyuu, nu lo'o ngua'ni Ni cha' ndyu'ú nu ñati̱ bi' chaca quiya' lo'o cua ndyujuii ngu' ji'i̱.
32Nu lo'o ndyuna ngu' quichi̱ cha' bi', cha' cua ndyu'ú sca ñati̱ chaca quiya' ca su ntsiya ngujuii, li' nxtyí lo'o tsa ngu' ji'i̱ Pablo. Lo'o jua'a̱ ntsu'u xi xa' la ngu' nu nchcui' lo'o yu:
―Culu'u nu'u̱ cha' bi' ji'i̱ ya chaca quiya' chaca tsa̱ ―nacui̱ ngu' bi' ji'i̱ yu.
33Li' ngutu'u Pablo ca Areópago su ntucua ngu'. 34Pana ndu'u lca'a̱ xi ngu' ji'i̱ yu li', xqui'ya cha' jlya ti' ngu' bi' cha' nu cua nchcui' yu lo'o ngu'. Sca nu qui'yu nu naa Dionisio ngusñi cha' bi', masi laca Dionisio sca ngu' cusu' nu ndya'a̱ ca Areópago; jua'a̱ sca nu cuna'a̱ nu naa Dámaris ngusñi cha' bi', lo'o xi xa' la ñati̱ ngusñi cha' bi'.
Currently Selected:
LOS HECHOS 17: cta
Highlight
Share
Copy

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 1981, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.