Lucas 11

Nucën Papa Diosbë banaquin ësaquin cati Jesusan ñuia

(Mt 6.9-15; 7.7-11)

1Nëtë itsin aín Papabë banatancëxa sënënia ca aín ꞌunánmicë uni achúshinën Jesús cacëxa:

—Juanën ca aín ꞌunánmicë unicama Nucën Papa Diosbë banati ꞌunánmiaxa. Usaribi oquin camina nuribi abë banati ꞌunánmiti ꞌain.

2Cacëxun ca Jesusan cacëxa:

—Nucën Papa Diosbë banaquin camina ësoquin cati ꞌain:

ꞌËn Papa Dios, naínu ꞌicë, mix camina asérabi min sinan upíira ꞌain. —Usa camina mix ꞌai —quiax ca camabi uni mi ñui upí banáinshi banati ꞌicën. Aín ꞌApu ꞌicëa camabi unin mi rabiti cana cuëënin. Usaquian mi ꞌanun camina ꞌimiti ꞌain. Min nëtënuxuan ángelcaman ꞌacësaribi oquian ënë nëtënuxun unicaman mix cuëëncësabi oquin ꞌati cana cuëënin. Usaquian ꞌanun camina ꞌimiti ꞌain. 3Bërí nëtën camina nun piti anun nux tsóti a nu ꞌinánti ꞌain. 4Unían nu ꞌatimocëxunbinu aribi ꞌatimoquinma a ñucama sinánquinma manucë ꞌain camina nuxnu ꞌuchacëcama nu tërë́nxunquin manuti ꞌain. Ñunshin ꞌatimanën ꞌapúan nu ñu ꞌatima ꞌamixunma ꞌanun camina nu bërúanti ꞌain.

5-6Ësaquinribi ca Jesusan aín ꞌunánmicë unicama cacëxa:

—Ënëx ca ësa ꞌicën. Micama achúshinëx camina axa mibë nuibanancë unin xubunu imë́ naëx cuanxun cati ꞌain: Mix camina ꞌëbë nuibanancë uni ꞌain. Axa ꞌëbë nuibanancë uni itsi ca ꞌuracëox ubaiti bërí bëbaxa. ꞌAínbi ca a ꞌën ꞌinánti piti ñu ꞌaíma ꞌicën. ¿Usa ꞌain caramina a piti ñu a ꞌinánun ꞌë ꞌinántima ꞌain? 7Cacëxunbi ca unin aín xubu mëúxun mi cati ꞌicën: ꞌË ubíoxunma ca ꞌat. Xëcuë ca xëpucë ꞌicën. ꞌImainun ca ꞌën bëchicëcama ꞌëbë ꞌuxi ꞌibúaxa. Usa ꞌain cana mi ñu ꞌinani niruiman. 8Catancëxunbi ca mibë nuibanancë cupí mi ꞌinani nirutisama tanquinbi —ꞌëma ubiotëcënia —quixun sinani niruxun min cuëëncë ñucama mi ꞌinánti ꞌicën. 9-10Usa ꞌain cana ꞌën mitsu cain, ui unin cara Nucën Papa Dios ñucáquin caia a uni ca Nucën Papa Diosan ꞌinania. Ënëx ca ësa ꞌicën: Bari bariquin ca unin ñu mëraia. ꞌImainun ca unían bëtsi unin xëcuë taxcaia cuaquin a xubunu ꞌicë unin xëocaxunia. Usaribi oquinmi mitsun ñucáquin cacëxun ca mitsun bana cuaquin Nucën Papa Diosan mitsux cuëëncë ñu mitsu ꞌaxunti ꞌicën. 11¿Mix aín papa ꞌixun caramina min bëchicënëan mi pán ñucácëxun maxax ꞌinánti ꞌain? Camina ꞌinántima ꞌain. ¿Tsatsa mi ñucácëxun caramina runu a ꞌinánti ꞌain? Camina ꞌinántima ꞌain. 12¿ꞌAtapa batsi mi ñucácëxun caramina nibanti ꞌinánti ꞌain? Camina ꞌinántima ꞌain. 13Mitsux ꞌatima uni ꞌixunbi camina mitsun bëchicë upí ñu ꞌinanin. Mitsúnmi ꞌacësamaira oquin ca Nucën Papa Dios naínu ꞌicë, an a ñucácë uni aín Bëru Ñunshin Upí abëa ꞌinun ꞌinánti ꞌicën.

Anun ñunshin ꞌatima chiquínti cushi ñui quicë bana

(Mt 12.22-30; Mr 3.19-27)

14An ꞌimicëxa uni achúshi banañuma ꞌain ca Jesusan a uninua ñunshin ꞌatima chiquíancëxa. Usoquin chiquíncëbëa banaia isi ca anu ꞌicë unicama ratúacëxa. 15Usoquin Jesusan ñunshin ꞌatima chiquinia isi ca anu ꞌicë uni raírinëx quiacëxa:

—Ñunshin ꞌatimanën ꞌapu, Beelzebú, an ꞌamicëxun ca ënë unin ñunshin ꞌatima chiquinia.

16Quimainun ca raírinën, Nucën Papa Diosan cushin caraisa ñu ꞌaia iscatsi quixun, aín sinanënbia unin iscëma ñu naínu ꞌanun quixun cacëxa. 17Cacëxun ca Jesusan usaquin ca sinania quixun ꞌunánquin cacëxa:

—Ësa ca. Achúshi menuxuan an ꞌapu ꞌimicë unibunën cushicaman bëtsi bëtsi oquin sináncë ꞌain ca a menu bucucë unicamax ꞌitsa ꞌaíshbi upitax bucui bëtsibë bëtsibë nuibananima ꞌacanani cëñutia. Usaribiti ca unicamax aín aintsibë nuibananima mëëanani tsuáqui nëtëtia. 18Mitsux camina quin, ñunshin ꞌatimanën ꞌapu, Satanás, Beelzebúribi cacë, an ꞌamicëxun isana ñunshin ꞌatima chiquinin. Usaími mitsux ꞌë ñui quicë ꞌaínbi ca ñunshin ꞌatimanën ꞌapúan ñunshin ꞌatima raíri chiquíncëbë an ꞌamicëxuan ñu ꞌati ñunshin ꞌatima ꞌaíma ꞌiti ꞌicën. Usa ꞌain ca ñunshin ꞌatimanën abë ñunshin ꞌatima chiquinima. 19ꞌËn ñunshin ꞌatimanën ꞌapun ꞌamicëxun ñunshin ꞌatima uninua chiquíncë ꞌain, ¿cara mitsun unibunën uin ꞌamicëxun ñunshin ꞌatima uninua chiquinin? Mitsun unibunën ca mitsu cati ꞌicën, ñunshin ꞌatimanën ꞌapun ꞌamicëxunma ca Nucën Papa Diosan ꞌamicëxuinshi ñunshin ꞌatima uninua chiquínti ꞌicë quixun. Usaquin cacëxun camina ꞌunánti ꞌain, mitsúnmi ꞌë ñui quicë bana ax ca asérabima ꞌicë quixun. 20Nucën Papa Diosan ꞌamicëxun uninua ꞌën ñunshin ꞌatima chiquíncë ꞌain camina ꞌunánti ꞌain, Nucën Papa Diosan ca axa ꞌëmi catamëcë unicama ainan ꞌiminuxun ënë menu unun ꞌë xuaxa quixun. 21Ënëx ca ësaribi ꞌicën. Cushi unían anun ꞌacananti ñuñu ꞌixun aín xubu bërúancëbëtan ca uinu ꞌicë unínbi aín ñu bicuantima ꞌicën. 22Usa ꞌaínbi ca asamaira cushi uni uquin a mëëquin ñusmoquin axa anun ꞌacanancë ñucama, amia catamëcë, acama bianan aín ñu raíriribi biquin aín unicama mëtícaquin ꞌinánti ꞌicën. Usaribi oquin cana ꞌën aín ꞌapusama cushiira ꞌixun ñunshin ꞌatima chiquinin. 23Ësaribi ca. Unían bërúanquin timëcëma ꞌaish ca aín ꞌaracacë ñuina tsuáquia. Usaribi oquin ca an ꞌëmia sinánun uni ꞌaquincëma uni an ꞌëmi sinánxma ꞌinun uni ꞌimia.

Anuaxa chiquícë uni anubia ñunshin ꞌatima cuantëcëan

(Mt 12.43-45)

24Ësaquinribi ca Jesusan cacëxa:

—Uninuax chiquítancëx anua ꞌunpax ꞌicëma menu cuani ca ñunshin ꞌatima anua ꞌiti bari nitsia. Bariquinbi mëraquinma ca sinania, —anuax ꞌëx chiquía, anubi ꞌi cana cuantëcënti ꞌai —quixun. 25Sinánbia cuani bëbaquinbi ca xubua unin maë́nquin mëníocëx upí usaribi ꞌicë a unin nuitu isia. 26Isbiani cuanxun mëcën achúshi ꞌimainun rabë́ ñunshin ꞌatimaira mërabianquin buanx ca anuaxa chiquía uni anubi abë atsíntëcënia. Usa ꞌain ca anua ñunshin ꞌatimacama atsíncë uni ax bëráma ꞌiásamaira ꞌia.

Asérabi upí sinánñu ꞌaish cuëëinra cuëënti

27Usaquian unicama ñuixunia ca xanu achúshinën munuma banaquin Jesús cacëxa:

—An tuutancëx bacë́nxun mi xuma ꞌamiá xanu ax ca cuëëinra cuëënti ꞌicën.

28Cacëxun ca Jesusan cacëxa:

—Usa ꞌaínbi ca an Nucën Papa Diosan bana cuanan a bana quicësabi oquin ꞌacë uni, axira ꞌën titaxa cuëëncësamaira oi cuëënti ꞌicën.

ꞌAtima unicaman Jesús uni itsin ꞌacëma ñu ꞌanun ca

(Mt 12.38-42; Mr 8.12)

29ꞌItsa unia ricuatsini timëcamëꞌëocëbëtan ca Jesusan cacëxa:

—Bërí bucucë unicama Nucën Papa Diosmi sináncëma ꞌixun ca atun isnun uni itsin ꞌacëma ñu ꞌanun quixun ꞌë caia. Usa ꞌaínbi cana, ꞌëx cana asérabi Nucën Papa Diosnuax uá ꞌai quixun atun ꞌunánun, bëtsi ñuribi atúan ñucácëxunbi ꞌaiman. Ënëishi cana mitsu cain, Jonás ꞌiásaribiti cana ꞌëx ꞌiti ꞌain. 30Nínive cacë ëma chaira anu ꞌicë unicaman ca Jonasan Nucën Papa Dios quicë bana ñuixunia cuacëxa. Jonasan acama bana ñuixuansaribi oquin cana uni ꞌinux Nucën Papa Diosnuax uá ꞌën ënë menu ꞌicë unicama Nucën Papa Dios quicë bana ñuixunin. 31Salomón cacë uni, axa ꞌapu ꞌianan ꞌitsa ñu ꞌunáncë ꞌain, ca ꞌura menu ꞌicë ꞌapu xanu, ax aín bana cuati cuancëxa. Cuanx bëbatancëxun ca cuëënquin aín bana cuacëxa. Salomón ꞌiásamaira cana ꞌëx ꞌain. ꞌËx usa ꞌicëbi ca ënë nëtënua bucucë unicaman ꞌën bana cuaisama tania. Usa ꞌain ca anúan Nucën Papa Diosan camabi unían ñu ꞌacë isti nëtën, a xanun Salomónën bana cuacë ꞌixun, ënë nëtënu bucucë unicama ꞌën bana ñuixuncëxunbia cuacëma ꞌicë, ꞌuchoti ꞌicën. 32Nínive cacë ëmanu ꞌicë unicamax ca ꞌaisama ꞌicëbia Jonasnën Nucën Papa Dios quicë bana ñuixuncëxun cuati sinanati ami sináncëxa. Jonás ꞌiásamaira cana ꞌëx ꞌain. Usa ꞌicëbi ca ënë nëtënu bucucë unicaman ꞌën bana cuaisama tania. Usa ꞌain ca anúan Nucën Papa Diosan camabi unían ñu ꞌacë isti nëtën, Nínivenu ꞌicë unicaman ënë nëtënu bucucë unicama cati ꞌicën: Mitsun Jesusan bana ñuixuncëxunbi cuacëma ꞌaish camina nux ꞌiásamaira ꞌaisama ꞌai quixun.

Cristonën ca aín unicama upí sinánñu ꞌimia quicë bana

(Mt 5.15; 6.22-23)

33Ësaquinribi ca Jesusan cacëxa:

—Uinu ꞌicë unínbi ca lamparín bimitancëxun xubu amo unëquin nanima. ꞌImainunribi ca bunánti buinaxun anun mapuquin nanima. Usoquinma ca axa xubunu atsíncë unicaman upí oquin isnun bimitancëxun anu lamparín nanti anu nania. 34Lamparínën pëcacëbëtan ca unin bëruñu cupíshi an pëcacë ñucama ꞌimainun xabá isia. Min bëru upí ꞌain camina upí oquin isquin min ñu mëëti ꞌati ꞌain. Min bëru ꞌaisama ꞌain camina xabá isquinma min ñu mëëti upí oquin ꞌatima ꞌain, bëánquibucënuxun ꞌacësoquinshi camina ꞌati ꞌain. Usaribiti camina Nucën Papa Diosan ꞌimicëx min sinan upí ꞌianan an sinánmicë ꞌaish min sinan an pëcacësa ꞌain. Usa ꞌaínbi camina an sináncësaribi oquin sináncëma ꞌaish bëánquibucënu nicësa ꞌain. 35Usa ꞌain camina —anun ꞌën sinan upí ꞌiti ca ꞌaíma ꞌicë —quixun sinánti rabanan bërúancati ꞌain. Min —anun ꞌën sinan upí ꞌiti ca ꞌaíma ꞌicë —quixun sináncë ꞌaish camina Nucën Papa Diosan sináncësaribi oquin sináncëma ꞌaish bëánquibucënu nicësa ꞌain. 36Usa ꞌaínbi camina Nucën Papa Diosmi sinania an ꞌimicëx min sinan upí ꞌixun Nucën Papa Diosan sináncësaribi oquin sinanin. Usa ꞌixun camina ax cuëëncësabi oquin upí oquin ñu ꞌati ꞌain, lamparínëan pëcacën isquin upí oquin ñu ꞌacësaribi oquin.

Fariseo unicamacëñuan an Moisésnën cuënëo bana ꞌunáncë unicama Jesusan ñu ca

(Mt 23.1-36; Mr 12.38-40; Lc 20.45-47)

37-38Unicama ꞌunánmia ca fariseo uni achúshinën Jesús aín xubunuxuan pi cuanun quixun cacëxa. Cacëx cuanx bëbatancëxbi ca judíos unicamaxa aín nuitu isa upí ꞌinun quixun sinani pinux pain mëchucacësaribiti Jesús ꞌiama ꞌicën. Mëchucatíma ca mesanu pi tsóbuacëxa. Usai ꞌia isquin ca fariseo unin —¿uisacatsi cara mëchucacëma ꞌicë? —quixun sináncëxa. 39Usaquin sinania ꞌunánquin ca Nucën ꞌIbu Jesusan cacëxa:

—Mixmi fariseo uni ꞌicë cana mi cain, mitsux fariseo uni ꞌixun camina Nucën Papa Diosainsa mitsun nuitu upí isnun quixun, xanpa ꞌimainun manë ñutë, acama aín caxu chucain. Usaquin ꞌaquinbi camina mitsun nuitu mëu upíma ñu sinanin. Uni paránquin camina aín ñua mitsu ꞌinánun quixun sinánmianan ñunshínquin ñu ꞌatima ꞌati sinanin. 40Sinánñuma unisa camina mitsux ꞌain. ¿Caramina ꞌunaniman, an ñutë ꞌacë uni an ca aín namë́ ꞌacësaribi oquin aín caxuribi ꞌaia quixun? 41Xanpa, ñutë chucati acama sinánquinbi camina unicama nuibaquin axa ꞌaquinsa ꞌicë ꞌaquinti ꞌain. ꞌAquinquin ca ñu ꞌinán. Usaquin ꞌaia isquin ca Nucën Papa Diosan mitsu upí isti ꞌicën.

42Catancëxun ca ësaquinribi Jesusan atu cacëxa:

—Fariseo unicama, mitsu ca Nucën Papa Diosan uisa cara oti ꞌicë usoquin ꞌati ꞌicën. Mitsun camina Nucën Papa Dios anuxun rabiti xubunuxun ñu ꞌacë unicama mitsun pitimi anun nëish ocë robi mësú ꞌinanin, Moisés quiásabi oquin. Usa ꞌixunbi camina a bana itsi, axa quicësabi oi ꞌiti, axa quicësa oquin ꞌaiman. Nucën Papa Diosmi upiti sinánan upí sinánñu ꞌixun uni ꞌaquinti, acama camina ꞌaiman. Usaquinmi mitsun ꞌacëx ca asábiira ꞌitsíanxa. Usoquin ꞌaquinmi mitsun ro mësúribi ꞌinánti ca asábi ꞌitsíanxa.

43ꞌIanan camina anu judíos unicama timë́ti xubunu unicamabë timëti, anua mitsun cushicamax tsóti anu tsótishi cuëënin, camabi unínsa mitsu isnun quiax. ꞌIanan camina anuxuan unin ñu marucë anuxun isquian bëtsi unin —ax ca nun cushi ꞌicë —quixun sinánquin mëcën ꞌinánquin biti cuëënin. Usaími ꞌiti cuëënquinma ca Nucën Papa Diosan uisa cara oti ꞌicë usoquin mitsu ꞌati ꞌicën.

44Mitsux camina cëmë́ntapun ꞌain. Anu uni maíncë meesaribi camina mitsux ꞌain. A me ꞌunánti ocëma ꞌain ca uni raírinëx anun niquin —uni bamacë ca anu maíncë ꞌicë —quixun ꞌunanima. A meesaribi camina mitsux ꞌain. Unían mitsun nuitu ꞌunánquinma upíisa quixun sináncë ꞌaíshbi camina mitsun nuitu mëú upíma ꞌain. Usai mitsux ꞌiti cuëënquinma ca uisa cara oti ꞌicë usoquin Nucën Papa Diosan mitsu ꞌati ꞌicën.

45Usaquin cacëxun ca an Moisésnën cuënëo bana ꞌunáncë ꞌixun unicama ꞌësëcë uni achúshinën Jesús cacëxa:

—Usai fariseo unicama ñui quiquin camina nuribi ñuin.

46Quia ca Jesusan cacëxa:

—Mitsuribi upíma isquin ca Nucën Papa Diosan uisa cara oti ꞌicë usoquin mitsuribi ꞌati ꞌicën. Moisésnën cuënëo banaishima mitsúnbi sináncë banaribi camina unicamax isa usai ꞌinun quixun ñuixunin. Usaquinmi ñuixuncëxbi ca a banacamax mitsúxmi quicësabi oi ꞌiisama ꞌicën. Mitsúxribi camina usai ꞌiman. Mitsúnmi ñuixuncë bana quicësabi oquian ꞌanun camina unicama ꞌaquiniman.

47Upíma isquin cara Nucën Papa Diosan mitsu uisoti ꞌicën. Mitsun raracaman ꞌacëa an Nucën Papa Dios quicë bana uni ñuixuncë unicama anu maíncan, a me camina upí ꞌinun mëníoin. 48Usaquinmi ꞌaia isquin ca, mitsun raracaman ꞌá ñu, ax isa upí ꞌicë quixun camina sináncani quixun, camabi unin ꞌunania. 49Nucën Papa Dios an camabi ñu ꞌunáncë ꞌaish ca usaía ꞌicëma pan ꞌain, ësai quiacëxa: “ꞌËn unicama raíri ꞌën bana ꞌunánquian a uni ñuixunun ꞌimianan raíriribi ꞌën bana unicama ꞌunánminun ꞌimiabi ca unin raíri ꞌanan raíri bëtsi bëtsi oti ꞌicën”. 50Usoquin ꞌati ca ënë nëtënua bërí bucucë unicamax ꞌicën. Usa ꞌixun camina mitsun raracaman ꞌásaribi oquin ꞌain. 51Abel pain ca ꞌacëxa. Usaribi oquin ca mitsun raracaman an Nucën Papa Dios quicësabi oquin ꞌacë unicama bari itsi bari itsi inúmiquin ꞌacëxa. ꞌA ꞌaían ca raírinënribi ꞌacëx Zacarías ax anuxun Nucën Papa Dios rabiti xubu rapasu bamacëxa. Mitsun raracaman ꞌásaribi oquin camina mitsun ꞌain. Usa ꞌain ca atu ꞌásaribi oquin Nucën Papa Diosan mitsu castícanti ꞌicën.

52Ësaquinribi ca Jesusan atu cacëxa:

—Mitsun Moisésnën cuënëo bana ꞌunáncë ꞌixun unicama ꞌësëti ꞌixunbi camina uisai quicë cara a bana ꞌicë quixun ꞌunánmiman, ꞌunánmiquinma camina bëtsi oquin ꞌunánmin. Usa ꞌain camina mitsúnbi, a bana upí oquin cuaisama tancë ꞌixun, an a bana uisai quicë cara quixun ꞌunántisa tancë unicamanribia cuaxunma ꞌanun ꞌimin. Mitsúxmi usa ꞌicë isquin ca uisa cara oti ꞌicë usoquin Nucën Papa Diosan mitsu ꞌati ꞌicën.

53-54Usaquin catancë́xa fariseonën xubunuax cuania ca an Moisésnën cuënëo bana ꞌunáncë unicama ꞌimainun fariseo unicaman ami nishi, ami manáncatsi quixun sinánquin, uisai caraisa quia cuacatsi quixun, bëtsi bana ñuiquin ꞌaisamaira oquin ñucáquin Jesús ubíocëxa.

Currently Selected:

Lucas 11: cbrPB

Highlight

Copy