SAN MATEO 13
13
Jesús apyetcháseykekxoho énxet apkeneykekxa aktek
(Mr 4.1-9; Lc 8.4-8)
1Aptekkek axta Jesús kañe' tegma, aphakmek axta neyáwa wátsam ekpayhegwayam, natámen xa. 2Apchánteyk axta Jesús yántakpayhe, hakte apxámok axta énxet apya'ayam, aphakmek axta m'a kañe' yántakpayhe,#Lc 5.1-3. keñe axta énxet'ák apheyncha'a neyáwa wátsam ekpayhegwayam. 3Apkeltennáseyha axta ekxámokma amya'a apyetcháseykekxoho.
Aptahak axta apkeláneya s'e: “Apxegkek axta énxet yakwayam epalchesagkok eknekxak aktek. 4Appalcheságkek axta aktek, nekha aktek axta pálwokmok ámay awáxok, keñe axta ekpálwa'a náta ektókagko. 5Neyseksa meteymog axta nahan pálwokmok nekha aktek eyesextexa xóp; ñohok axta anhan ektepa m'a aktek nak, hakte takhók axta m'a; 6wánxa agkok, xama axta ektepa ekhem, kelmetchek axta, kelyameygkek axta anhan, hakte méko axta kepmenák. 7Neyseksa yányemmék axta pálwokmok nahan nekha aktek, kektegkek axta m'a yányemmék nak, keñe axta ennapa m'a aksok aktek ekteyapma. 8Wánxa agkok, pálwokmek axta nekha aktek ektakmelakxa xóp, tekkesek axta anhan ektakmela eknakxamáxche ekyexna m'a; cien aktek axta cha'a wokmok xama ekyexna, keñe axta mók ekyexna ekwokmo cha'a setenta aktek, keñe mók ekyexna ekwokmo cha'a treinta aktek. 9Kéxegke ektahakxa enxoho ekha kélheyk'ák, kóleyxho.”
Jesús apkeltennáseykekxoho ektémakxa aksok apyetcháseykekxoho
(Mr 4.10-12; Lc 8.9-10)
10Apya'aweykxeyk axta Jesús apkeltámeséyak, aptahak axta apkelmaxneyeyncha'a s'e:
—¿Yaksak ektaha apkeltennásencha'a nak énxet'ák aksok apyetcháseykekxoho? 11Aptahak axta apchátegmowágko Jesús se'e: “Apkelya'asásegwokmek kéxegke Dios aksok elyexamaxche eleñama nak ma'a aptémakxa nak Wese' apwányam Dios; akke elya'asásegwokmok xa énxet'ák nak. 12Kéxegke ekyetnakxa enxoho aksok, kólmeyásekxohok sat makham mók, kayeykhágwomok sat nahan; keñe kéxegke meyke nak aksok, kóltápexcháseshok sat kólyementemekxak ma'a ekyetnakxa enxoho, antawók eykhe katnehek.#Mt 25.29; Mr 4.25; Lc 8.18; 19.26. 13Ekeso eñamakxa seltennásencha'a nak aksok sekyetcháseykekxoho; hakte apkelanawók eykhe xa énxet'ák nak, akke elwet'ak; aphaxnawók eykhe anhan, akke elleg'ak, melya'ásegkok nahan ektémakxa. 14Temék kaxwo' ektémakxa axta apxeyenma Isaías Dios appeywa aplegaso xa énxet'ák nak, aptéma axta appeywa s'e:
‘Eleyxhok sat eykhe,
melya'asagkek sat eyke ektémakxa,
elanok sat eykhe, melwetyehek sat eyke.
15Hakte kalyeha'ak apwáxók xa énxet'ák nak,
apkelapmeyk nahan apeyk'ák,
apnaktenchesegkek nahan apakta'ák,
yakwayam enxoho melwetyehe'
tén han melegye',
tén han melyekpelchágwome',
yakwayam enxoho metnekxék mehey'áseyam ko'o,
keñe ko'o mamasésesek ma'a ektamheykegkaxa nak.’#Is 6.9-10.
16“Wánxa agkok, kéleñémo eyke kéxegke, hakte yetneyk kélakta'ák yakwayam kólweta', yetneyk nahan kélheyk'ák yakwayam kóllega'. 17Apxámok axta énxet'ák Dios appeywa apkellegaso, tén han ma'a énxet'ák eltakmela nak apkeltémakxa apmopmenyého elwetak se'e kélwet'a nak kéxegke, axta eyke elweteyk; apmenyék axta eykhe ellegak xa kélleg'awo nak kéxegke, axta eyke ellegeyk.#Lc 10.23-24. Nakso' xa sektahakxa nak seláneya kéxegke.
Jesús apkeltennáseykekxoho énxet'ák ektémakxa m'a apyetcháseykekxoho nak énxet apkeneykekxa aktek
(Mr 4.13-20; Lc 8.11-15)
18“Kóleyxho kéxegke ektahakxa nak sekyetcháseykekxoho m'a énxet apkeneykekxoho nak aktek; 19Enxet'ák ektahakxa enxoho apkellegé amya'a ekxeyenma nak ma'a aptémakxa nak Wese' apwányam Dios, keñe melya'asagke' ektémakxa, máxa etnahagkok ma'a aksok aktek ekpálwayamla'a ámay awáxok; xegakmek agkok kelyekhama', keñe kalekkesek ma'a amya'a kélpekkencheso nak apwáxok. 20Aktek ekpálwayam axta neyseksa meteymog ekyetchesamaxkoho m'a énxet apkellegé nak amya'a, ñohok nahan emok takha' yetlo ekpayheykekxa apwáxok, 21wánxa agkok, melenxanmók eyke apkelyennaktésamo apteme melya'áseyam, hakte megkeytek kaño' agko' apwáxók ma'a amya'a kéllegaso nak; wa'ak agkok apkellegeykegkoho ekyekkónma, esenhan ma'a kélmenxeneykha nak, eñama apma takha' xa amya'a nak, elwátesagkok nahan aptamhéyak melya'áseyam. 22Aktek ekpálwayam nak neyseksa yányemmék ekteme ekyetchesamaxkoho m'a énxet'ák apkellegé nak amya'a kéllegaso, wánxa agkok, akke xéneykha apwáxók ma'a aksok nenxamáseyak nak keso náxop, tén han eknaktawáseykencha'a m'a apkelmopmenyého nak etnahagkok ekxákma aksok apagkok, kamaséseshok cha'a ekyetno apwáxók amya'a kéllegaso ekyókxoho xa aksok nak, megkahayók nahan kótaksek apyakmagkaso axnagkok apkeltémakxa. 23Aktek ekpálwayam nak ektakmelakxa xóp ekteme ekyetchesamaxkoho m'a énxet apkellegé nak amya'a kéllegaso, ey'asagkohok nahan ektémakxa, tásek nahan katnehek ekteyapma apkelyakmagkaso axnagkok apkeltémakxa, ekhawo m'a aksok eknakxamáxchel'a ekyexna. Exnágwakxohok ma'a hótahap apyexna ekteyapmol'a cien apaktek, esenhan ma'a ekteyapmol'a sesenta apaktek, esenhan ma'a ekteyapmol'a treinta apaktek.”
Jesús apyetcháseykekxoho menóke ekteyapma nepyeseksa hótahap kélcheneykekxa
24Apkeltennáha axta makham Jesús mók apyetcháseykekxoho. Aptahak axta s'e: “Máxa énxet apkeneykekxa axta aktek ektakmela namyep apagkok ma'a aptémakxa nak Wese' apwányam Dios; 25xama axta eknakténéxko, apwokmek axta énxet aptaha apkenmexma, apkenákxeyk axta menóke nepyeseksa hótahap, keñe axta apxega. 26Xama axta apkektega hótahap, apyexneyk axta anhan, keñe axta ektepa anhan menóke nepyeseksa. 27Apkeltennáseykxeyk axta wese' apagkok ma'a énxet'ák ektaha axta apkeltamheykha. Aptahak axta apcháneya s'e: ‘Wese', ¿táseya axta m'a aksok aktek apkenákxo axta exchep namyep apagkok? ¿Háxko eñamakxa m'a menóke ektepa nak ma'a?’ 28Aptahak axta ektaha apagkok hótahap se'e: ‘Senmexma ko'o neyk setnéseso xa’. Aptahak axta apkelmaxneyeyncha'a énxet'ák ektaha axta apkeltamheykha s'e: ‘¿Apmenyéya exchep agápetwakxak negko'o m'a menóke nak?’ 29Wánxa agkok, aptahak axta apkeláneya wese' apagkok se'e: ‘Ma', hakte kélapteyk agkok ma'a menóke nak, kólaptohok nahan ma'a hótahap. 30Tásek óghok aksa kaktegagkohok xamo' ekwokmoho m'a nennakxamakxal'a apyexna hótahap; keñe sat ko'o aláphaksek ma'a énxet'ák apnakxamol'a hótahap apyexna yakwayam enxoho yánchesekxak sekxo' amonye m'a menóke, tén han enaktétek ma'a nennaktetmol'a yakwayam enxoho ewatnekxa', keñe ekxakhagwók hótahap ma'a tegma sekxátamakxal'a cha'a.’ ”
Jesús apyetcháseykekxoho yámet ekweseyl'a mostaza aktek
(Mr 4.30-32; Lc 13.18-19)
31Aptahak axta makham apkeltenneyncha'a Jesús apyetcháseykekxoho s'e: “Máxa yámet ekweseyl'a mostaza aktek apkeneykekxa énxet apkelchekha m'a aptémakxa nak Wese' apwányam Dios. 32Ketsék agko' aktek ma'a, megkaxnawok ma'a ekyókxoho aksok aktek nak; wánxa agkok, wánegyek agkok ma'a, kayeykhágwomhok ma'a ekwánxal'a éktega aksok kélcheneykekxa namyep, yámet ekyawe nahan katnehek, kalyakwók nahan náta, keñe kalának axanák ma'a aktegák.”
Jesús apyetcháseykekxoho kempáseyak
(Lc 13.20-21)
33Aptahak axta makham apkeltenneyncha'a Jesús apyetchásekekxoho s'e: “Máxa kempáseyak ekmeykencha'awol'a kelán'a kanchahak hótahap apxámokma m'a aptémakxa nak Wese' apwányam Dios, yakwayam enxoho kampasagkok apyókxoho hótahap ekyelakteso.”
Aptémakxa axta cha'a Jesús étchásekxohok aksok
(Mr 4.33-34)
34Apkeltennásek axta Jesús énxet ekyókxoho xa apyetcháseykekxoho nak, axta eltennáseykha cha'a énxet meyke apyetcháseykekxoho. 35Cháxa ektahakxa axta, yakwayam enxoho katnehek ma'a ektémakxa axta apkeltenneykha énxet Dios appeywa aplegaso aptéma axta s'e:
“Altennaha sat ko'o m'a
sekyetcháseykekxoho nak;
Axének sat ko'o aksok
ektéma axta ekyexamaxkoho
eyeynamókxa m'a sekxo' axta apkeláneya Dios
keso náxop.”#Sal 78.2.
Jesús appeykesáseykekxa ektémakxa apyetcháseykekxoho menóke nepyeseksa hótahap
36Apkexakkek axta aksa Jesús énxet'ák aptaxnegwokmo kañe' tegma, cham'a apya'aweykxexa axta apkeltámeséyak apmahágkaxa, apkeltamhok axta epeykesásekxak ektémakxa apyetcháseykekxoho apxéna axta m'a menóke ekteyapma nak nepyeseksa hótahap. 37Aptahak axta apchátegmowágko Jesús se'e: “Enxet apkeneykekxa nak aksok aktek ektakmela, cham'a aptaha nak Apketche énxet ma'a, 38keñe m'a namyep nak ekyetchesamaxkoho keso náxop. Aksok aktek ektakmela nak ekyetchesamaxkoho m'a énxet apkeleñama nak ma'a aptémakxa nak Wese' apwányam Dios, keñe m'a menóke nak ekyetchesamaxkoho m'a énxet'ák ektaha nak kelyekhama' agkok, 39keñe apkenmexma ektaha nak apkeneykekxa menóke ekyetchesamaxkoho m'a kelyekhama'. Keñe m'a eknakxamáxche nak ekyexna ekyetchesamaxkoho m'a ektemegwánxa sat néxa ekhem, Dios apkelásenneykha m'a ektaha nak apnakxo ekyexna. 40Sat nahan katnehek ektemegwánxa néxa ekhem ma'a ektémol'a kólaptek menóke, keñe kólchexak ma'a nátex yakwayam kólwatnekxa'. 41Eláphaksek sat apkelásenneykha m'a aptaha nak Apketche énxet yakwayam enxoho eyekhekxak ma'a énxet'ák apkeláneso nak melya'asáxma apnámokkok, tén han ma'a apkeláneyak nak apkeltémakxa ekmaso, cham'a appáxakxama nak Dios énxet'ák apagkok. 42Ekxakhagwók sat ma'a eyáléweykegkaxa nak táxa, cham'a yakwánxa sat ellekxagwaha m'a, tén han eltakxek apma'ák eñama apkellegeykegkoho ekmáske. 43Keñe sat ma'a énxet'ák apkelpéwomo nak elápogwátek sat ektémol'a ekhem,#Dn 12.3. cham'a aptémakxa nak Wese' apwányam Dios Egyap. Kéxegke ektaha nak ekha kélheyk'ák, kóleyxho.
Jesús apyetcháseykekxoho aksok ekmomnáwa ekpowásamáxkoho
44“Máxa aksok ekmomnáwa ekpowásamáxkoho xama yókxexma m'a aptémakxa nak Wese' apwányam Dios. Enxet ektahakxa enxoho apweteykekxa xa aksok ekmomnáwa nak, keñe ekpowásekxak makham ma'a apwetakxa exchek; yetlo ekyawe ekpayheykekxa apwáxok exog, keñe ekxeykxak ma'a ekyókxoho aksok apagkok ekyetnakxa enxoho, keñe emok ma'a yókxexma nak.
Jesús apyetcháseykekxoho lamom ekmomnáwa
45“Máxa énxet aptegyeykhal'a lamom ekmomnáwa m'a aptémakxa nak Wese' apwányam Dios; 46apwet'ak agkok xama ekmomnáwa agko' la'a, keñe etakhekxa', ekxeykxak ma'a ekyókxoho aksok apagkok ekyetnakxa enxoho, keñe emok ma'a lamom ekmomnáwa nak.
Jesús apyetcháseykekxoho yám'én
47“Máxa nahan yám'én kélyamasma kañe' wátsam ekwányam ma'a aptémakxa nak Wese' apwányam Dios, keñe kalmok ekyókxoho ektémakxa kelasma. 48Lanak agkok kelasma m'a yám'én nak, keñe ey'ásekxak neyáwa wátsam ekwányam énxet'ák ektaha aptegyéyak kelasma, exmakha nahan eyekhekxak ma'a, exatmok apxata m'a eltakmelakxa enxoho, keñe ekxák ma'a elmasagcha'a nak. 49Sat nahan katnehek ekwokmo sat néxa ekhem: elántépok sat Dios apkelásenneykha yakwayam yexpánchesek ma'a énxet'ák elmasagcha'a nak apkeltémakxa, tén han ma'a eltakmela nak apkeltémakxa, 50keñe sat ekxakhagwók kañe' máxek eyálewomakxa táxa m'a énxet'ák elmasagcha'a nak apkeltémakxa, cham'a yakwánxa sat ellekxagwaha tén han eltakxek apma'ák eñama apkellegeykegkoho ekmáske.”
Jesús apyetcháseykekxoho aksok axnagcha'ák tén han aksok apák nak
51Aptahak axta apkelmaxneyeyncha'a Jesús se'e:
—¿Kélya'ásegkoya kéxegke ekyókxoho xa?
—Ehay, —axta aptahak apkelátegmowágko xa énxet'ák nak.
52Keñe axta aptaha apkeláneya Jesús se'e:
—Apkeltámesamakpek agkok énxet apkelxekmóso nak apnámokkok ektémakxa segánamakxa m'a aptémakxa nak Wese' apwányam Dios, máxa etnehek ma'a énxet ekhal'a apxagkok, ey'asagkohok elhexyawásekxak ma'a aksok axnagcha'ák, tén han ma'a aksok apák nak, cham'a apnegkenmakxal'a aksok apkeltakmelcheso.
Jesús apha tegma apwányam Nazaret
(Mr 6.1-6; Lc 4.16-30)
53Xama axta apsawha apkeltenneykha Jesús xa aksok apyetcháseykekxoho nak, apxegkek axta, 54apwákxeyk axta m'a ektahakxa nak apchókxa, apkelxekmósek axta énxet'ák kañe' apchakneykekxexa judíos ma'a yókxexma nak. Pelakkasek axta apkelwet'a énxet'ák, aptahak axta apkelpakmeta s'e:
—¿Háxko eltámegweykenxa ekyókxoho apya'áseyak xa énxet nak? ¿Háxko kexaha ektémakxa apmopwágko nak elána' aksok sempelakkaso nak agweta'? 55¿Háweya yántéseksek apkelanél'a apketche xa, háweya anhan egken ma'a María? ¿Háweya Santiago apepma' xa, tén han ma'a José, tén han ma'a Simón, tén han ma'a Judas? 56¿Yagkaxnáha apkelyáxeg kelwán'ák negyeseksa negko'o? ¿Háxko eñamakxa apya'áseykegkoho nak, tén han xa apmopwána nak?
57Apya'ásekmek axta xa énxet'ák nak. Wánxa agkok, aptahak axta Jesús apkeláneya s'e:
—Ekyókxoho yókxexma cha'a kóltehek kéláyo m'a énxet ektaha nak aplegaso Dios appeywa, keñe megkóltehek kéláyo m'a apchókxa, tén han ma'a apxagkok.#Jn 4.44.
58Axta elanak Jesús ekxámokma aksok sempelakkaso agweta' ma'a, hakte apya'ásekmek axta énxet'ák ektaha axta apheykha m'a.
Lengua Sur (Enxet) New Testament © United Bible Societies, 1992.