Matìo 5
5
Yɛso kə̀a shwaʼ ù Kəzə̀ aŋ ukwàʼ
1A m bùhò Yɛso kòʼ aŋghəa ghî à ŋgeē tsuŋu wo a te, ù n nùghù kɔ̀ʼ ndùw aŋ ukwàʼ, kɔ̀ʼ gàʼ dòʼò tsughu a fughu, tsə̀təndə̄ghā tə wə̄n tə ŋ kɔ̀ʼ kòʼ ndùw wə̄n. 2Ù ŋ kàʼ ndùw ghee alezoʼnlo enyəa,
3“Dzɔ̀ lò â ghì ghəla ghe ləə̄m təla ko â Zə̀ kò,
nu fɔ̂e u kəwālā u lo â ghee.
4 #
Èzy 61:2
Dzɔ̀ lò â ghì ghəla ghe dînlo êzə̄ŋ,
nu Zə̀ kə̀ lo tsəmso nǔ ghee.
5 #
Sms 37:11
Dzɔ̀ lò â ghì ghəla ghe zʉ̂ tsughu ghue zo,
tɔŋlo enyəa ghe lo kele nù fʉgha wə̄n ù dzə̀m Zə̀ kə̀ to naŋā â ghee.
6 #
Èzy 55:1, 2 Dzɔ̀ lò â ghì ghəla ghe ŋgeē dəmà alelō tsəghatsəgha an sə kə Kəzə̀,
tɔŋlo enyəa Zə̀ kə̀ kê ghə̌əŋ nù ghe doʼò fəgha kəla ghe ləghaa.
7Dzɔ̀ lò â ghì ghəla ghe ki se è kwuso zo,
nu Zə̀ kə̀ lo kwuso sùghò nù se zo a zəŋò ghee.
8 #
Sms 24:3, 4 Dzɔ̀ lò â ghì ghəla ghe ki fə̂ŋ tə̀ zɔlɔ to,
tɔŋlo enyəa ghe lo kòʼò nǔ Zə̀ kò.
9Dzɔ̀ lò â ghì ghəla ghe bughô â bughuso zo,
tɔŋlo enyəa ghe lô ghee tɔɔŋ tsughuu enyəa ghe lo wɛ a Kə̀zə̀.
10 #
1Pi 3:14
Dzɔ̀ lò â ghì ghəla ghî à ndzaŋso ghee, mbuu ghe lô tsəghatsəgha,
tɔŋlo enyəa kə ghee kə lo fɔ̂e u kəwālā.
11 #
1Pi 4:14
Dzɔ̀ lò â ghɛ̀ abugho ghî a tsɔ̂ɔm ghɛ̀, ndzaŋso ghɛ̀, bə̀ghàan nǎaŋ wò bòobò tə agha a zəŋò ghɛ̀ tsə̀təndə̄ghā taŋa. 12#2Tw 36:16; Kfw 7:52 E saŋlo nlò, ghɛ̀ è nyumlo, tɔŋlo enyəa namso kɛʼɛ kə dûuw nù alo kəwālā. À lò sugho eghala aŋghəa ghe fə̀ ndzaŋso ghiīshʉ̀ghà a Kəzə̀ a sûesʉ gho êzə̀.”
Yɛso dzɛ̀ enyəa tsə̀təndə̄ghā tə wə̄n tə lo tò ntsôʼ à kɛ̀ʼɛ̀ kò
(Mâk 9:50; Lûk 14:34-35)
13 #
Mâk 9:50; Lûk 14:34, 35 “Ghɛ̀ lo tò ntsôʼ â ghì a mbī gho; abugho tsòʼ ŋ kôom kpəŋò yo, a lo aleghəŋlo ênzə̂n enyəa ŋ kòom kpə̂ŋ a? M̀ fi kôom kì yo fwàʼ kò, n lò ko alekwə̀là maʼà, ghî ghə̀ è dzughònlò.
14 #
Dzn 8:12; 9:5 Ghɛ̀ lo kəkɛ̀ʼɛ̀ â ghì a mbī gho. Naʼ zəla e lo aŋ kwàʼ yò nàn kə enaʼ. 15#Mâk 4:21; Lûk 8:16; 11:33 Ghùw yò aledàa tsughu lâm ù pfʉā naŋā tsughu an ndzə̀ŋ. Ù lǎam tìso naaŋ kɔʼ an ti kə lâm enyəa zə̀ è baŋā ndughu e dzə̀m. 16#1Pi 2:12 Ghəəŋ tsughu nlò enyəa kɛ̀ʼɛ̀ kɛʼɛ kə e bɔɔm baŋā sugho êzə̀ an sə kə aghì. Ghe e koʼō ghəa fwàʼ kɛʼɛ kə dzɔɔ̄ a te, ghe e kɔʼso Tsele wɛʼɛ wəla ù lò alo kəwālā.”
Lâŋ kə̀ zoʼn ko
17“Kà nlò môʼ enyəa M̀ bughò alebùghò bughū naŋa kə̀làŋ àsùghò shwaʼ u ghǐishʉ̀ghà wò, Ŋ̀ kâ bùghò dzə̀ alebùghò bughū naŋa, Ŋ̀ laam bùghò alebùghò lueso tsughu lâŋ kə te ko. 18#Lûk 16:17M̀ fɛ kùu dzàa wò nù â ghɛ̀, wala kə lo ê bughò tsəghà mîa, à ghueekətsə̄ ko, nyàaŋnyâaŋ fə eghəa ŋkāa dəŋò fə̀ li fo alo kəlàŋ, kê kǔuwn sə̀ nùghù kòʼ yò mo ghəa a te gho a dzə̀m kà bala kə nî kɔ̀ʼ dzə̀. 19Ghùw wəla u bùʼ tue maʼà tsughu ko alezuw nyàaŋ fə eghəa alo kəlàŋ, zoʼn ndûw sughò àghì êzə̀, ù kè lǒ tò tsəlechìa e ghûw am fɔ̀e u kəwālā. Ghùw wəla ù kuūwn boo mɛʼɛ̀ tsughu lâŋ ko, vʉ̀a ù zoʼn ndûw sugho ghî ghò a te, ghe lô wən kwo tò komndzūghū am fɔ̀e u kəwālā. 20Ghəa Ǹ dzâa wô fɛ â ghɛ̀, à gɔ̀ʼɔ̀ ko mò ghɛ̀ doʼò tsùghù tsəghatsəgha tsə̀ghàtàʼà tsughu ghê Dèekə̀làŋ à ghì a Falasîi ghò, ghùw wɛʼɛ kê tsò nyə̀ kòʼ yò am fɔ̀e u kəwālā.”
Yɛso zòʼnlo àghì kùu ndùw nʉ̀ghà ù pfʉso wo
21 #
Ksm 20:13; Lwa 5:17 “Ghɛ̀ n zuw enyəa ghe fə̀ dzɛ â ghi à wii gho enyəa, kǎ ghùw wī, àsùghò enyəa abugho ghùw wi ghùw, ghe fi ki alesāʼ wə̄n. 22Ǹ so Ŋ̀ kuūwn dzâa wô â ghɛ̀ enyəa, abugho ghùw bùʼ pfʉso kɔʼ ko nʉ̄ghà wò ghèe wàazə̀, ghe ki alesāʼ wə̄n; ghùw wəla ù sùuwn nduw wàazə̀, ù kì alendùw aŋ kaŋsì, wəla ù dzɛ̀ tsughu enyəa, ‘Làʼsò kə kəfəgha kən.’ Ghuw ù te ki alendùw pfʉ an wə̀n u tsə̀ fə̀ baŋa fo. 23Abugho ghù kɔʼɔ nduw êzə̄ŋ alekɔʼɔ̄ fughu fughu kə̂a â Zə̀ kò alo kətsāʼ, ghù vʉ̀a ù tɛ̀ moʼn tsughu a fughu êzə̀ enyəa ghɛ̀ à wàazùghù kì utsû, 24gaʼ naŋa tsughu fughu kə̂a kò a vʉ̀a tsaʼ ko, ghù nduw bian tsughu dzə ghɛ̀ à wàazùghùu vʉ̀, ghù daŋso bugho ni fughu nduw fughu kə̂a kò â Zə̀ kò. 25Abugho ghùw kwu wô ghû alo eghəa, vʉ̀a ù nì ndûw ghû an tia e saʼ, bian kǒom tsughu ghàa a ghùw ù te mò ghɛ̀ kaām tsughu doʼo an tia esāʼ, e kwo ù è ndûw fughuu ndûw ghù â sàʼàtə̀saʼ, sàʼàtə̀saʼ nîi fughuu ndûw ghù â gbèle to, ghe nîi dzəlà ndûw ghù an ndùghùtsāʼ. 26Kùmkùm, M̀ fɛ dzàa wò nù â ghɛ̀, abugho ghe nî dzə̂n ndûw ghû êzə̀ an ndùghùtsāʼ, ghù kè sə̀ kòʼ yò, à gɔ̀ʼɔ̀ mò ghù n tsə̀ mɛ̀ʼɛ̀ fəgha kəla ghe bvʉa â ghù.”
Yɛso zòʼnlo àghì kùu ndùw ènùŋlò
27 #
Ksm 20:14; Lwa 5:18 “Ghɛ̀ n zuw enyəa ghe fə̀ dzɛ enyəa, ‘Kà sə nyəŋè ghɛ̀ à ghùw mò à yǒ wi wʉ̂a ŋkāa nùm wʉ̀a.’ 28M̀ fɛ kuūwn dzàa wò nù â ghɛ̀ enyəa, ghùw wəla ù bùʼ lɛɛ̄n ndûw ko wìzən an sə è kəəŋ zo, ù fi sə nyə̀ŋè dzə̀ nù ghɛ̀ à wìzən ù te am fə̂ŋ è wə̄n. 29#Mat 18:9; Mâk 9:47 Abugho sə zə̀ghà e kwè ù təma e tsoōm ghû enyəa ghù ghəəŋ bo zo, bʉ̀ɛʼɛ màʼa sə wò; tɔŋlo enyəa â Zə̀ ko alenìi màʼà gwən e ughùe zəghà e dzə̀m an tsə̀ fə̀ baŋā fo, dzɔ̀ lò enyəa ghù kuuwn guŋū bâ kə ughùe kò kə mɔ̀ʼ. 30#Mat 18:8; Mâk 9:43Abugho kwe kə̀a kə̀ təma kə tsoōm ghû enyəa ghù è ghəəŋ bo zo, kə̌a màʼâ, tɔŋlo enyəa â Zə̀ kò alenìi maʼà gwən e ughùe zəghà e dzə̀m an tsə̀ fə̀ baŋā fo, dzɔ̀ lò enyəa ghù guŋu bâ kə ughùe kə̂a kò kə mɔ̀ʼ.”
Yɛso zòʼnlo àghì kùu ndùw ghue è zəghaan zo
(Mat 19:9; Mâk 10:11-12; Lûk 16:18)
31 #
Lwa 24:1-4; Mat 19:7; Mâk 10:4 “Ghe fə dzɛ sugho enyəa, ‘Mò ghùw sɛ̀ɛ ghèe wì, ù ŋ kì alefughūu ndûw wə̄n â mwàʼsò kò kə dêe tsughuu enyəa ghee wə̄n kôom yò a dzə̀m.’ 32#Mat 19:9; Mâk 10:11, 12; Lûk 16:18; 1Kò 7:10, 11Ŋ̀ kuuwn dzàa wò â ghɛ̀ enyəa, Ghùw wəla ù sɛ̀ɛ tsughu ghèe wì mò à yò dzə̀ enyəa wìzən ù te mò sə̀ nûuŋ nû, à fi lo wə̄n ù ghəŋlo enyəa wìzən vʉ səā nûŋlò. Ghùw wəla ù nì tsughu sugho wìzən wə̄n, ù fi sə nùuŋ sùghò nù.
33 #
Lɛv 19:12;
Taŋ 30:2; Lwa 23:21 Ghɛ̀ maā zuw kpeʼe sùghò enyəa ghe fə̀ dzɛ â ghì à wii gho enyəa, ‘Kà kɛ̂ zən e Kəzə̀ abugho ghù kaŋ gha gho, kuuwn fwàʼa ndùw ghəa zəla ghù boō naŋā â Mughu ù te.’ 34#Dzm 5:12; Èzy 66:1; Mat 23:22M̀ fɛ kuūwn dzàa wô â ghɛ̀ enyəa, kà zɛʼɛ̄ e tso kɛ̀ kòʼ tsə̀ghà bùʼù mɔ̀ɔ ndùw kəwala, à lo ndàŋ è Kə̀zə̀, 35#Èzy 66:1; Sms 48:2 ŋkāa mɔ̀ɔ ndùw ghueekətsə̄, tɔŋlo enyəa à lò luʼū kə wə̄n kə̀ gaʼŋ kə aghùw kò, ŋkāa mɔ̀ɔ ndùw Yɛ̀lusalɛ̀m, tɔŋlo enyəa à lò naʼ e Də̀ŋ kə̀ ghaʼa ko. 36Kà è kaā tuw kə̀a kò, mbuu ghù yò aleghəŋlo enyəa nyùŋ e mɔ̀ʼ a te fə̂m ŋkāa è ləŋ. 37Mò ghù bǒo èghəa, ghù mo enyəa, Òo! Ŋkāa mò ghù tùe nû, ghù mo enyəa Ɛ̂ŋgaŋ — mo ghəa e kôom bàʼso wò a te, e fi sə aŋ ghùu Vʉatsə̄a gho.”
Tuʼ è tsəa zo (kə̀sɔ̀lɔ̀)
(Lûk 6:29-30)
38 #
Ksm 21:24; Lɛv 24:20; Lwa 19:21 “Ghɛ̀ maā zuw sùghò enyəa, ‘Abugho ghùw sɔ̀ʼ sə zə̀ghà zò ghù n sɔ̀ʼ sùghò e wə̄n zo. Mò ghùw kwɛ̀ɛ sɔŋ zə̀ghà, ghù ŋ kwɛ̀ɛ sùghò e wə̄n zo.’ 39M̀ fɛ kuuwn dzàa wò â ghɛ̀ enyəa, kà fən mbə̀ghà a zəŋò ghùw wəla ù ghəəŋ boōn tsughu ghû â ghəa zo. Abugho ghùw sə̀ghàa dzôʼ kə̀a kə kwè ù təma wo alo kəsɛ̄ɛ, ghù n dè mɛ̀ʼɛ̀ ndùw kə̀ li kən. 40Mò à lò wəla ù nì ndûw ghû an tia esaʼ alenìi nughù fə̀ghà laso fə ughùe fəghà fò, fughu mɛ̀ʼɛ ndǔw sàŋ zə̀ghà â wə̄n. 41Mò ghùw kwù tsùghù sùghò ghù alo esə̀ŋ enyəa ghù boʼo mbə̀ghà è ghee, ghɛ̀ bwii bəghaa zo e mɔ̀ʼ, kuuwn bwǐi tsughu bəghaa to tə bə̀ghà ghɛ̀ à wə̄n. 42Abugho ghùw nɔe fəgha ko â ghù, fughù; mò ù fɔ̀ɔn nù, kà tue.
43Ghɛ̀ n zuw ghəa ghe tɔm naŋā an làŋ kə Musî enyəa, ‘Ghù ki aleləghaa wàazùghù, bàa ghùwkə̀tuw wʉ̂a!’ 44M̀ fɛ kuuwn dzàa wò â ghɛ̀ êzəŋ enyəa ghɛ è ləghaa nduw ghî ghəla ghe bâa ghɛ, gɔ̀ɔŋ ndùw an tuw u ghì ghəla ghe bwiī an tàaŋ tə efwe tɛʼɛ̄, 45ghɛ̀ lô kpaʼā dôʼn wɛ gho â Tsele wɛʼɛ wəla ù lò alo kəwalā. Tɔŋlo enyəa ù ghə̌əŋ nù tsə̀ è wə̄n zə̀ è tughūu an tuw u ghì à biigh gho, tò è tughūu sugho an tuw u ghì a dzûŋ ghò, ghəŋlo ghuuw zə e tsughuu â bəən tə aghì to e tsughuu sugho â ghì à zɔlɔ gho. 46Abugho ghù ləghaa ko ghî ghəla ghe ləghaa ghû, ghù a te lo alezəā kɔʼ kwò a? Ghê dzə̀akə̀mwàʼsò ŋgə̌əŋ ghəəŋ sùghò ghəa è mɔʼɔ̄ zo 47Abugho ghù səā dzɔ̂ɔ ko ghɛ̀ à ghê waazughù ghò, ghù m moʼò enyəa ghù fi dzə̂a èghəa ò à? Toʼò e mgbaŋa ŋgəəŋ ghəəŋ sùghò ghə̀a è mɔʼɔ̄ zo. 48#Lɛv 19:2; Lwa 18:13 À fi lo enyəa ghù kì aletèlè doʼò tsughu tsəghatsəgha, tò Tsùghò alo kəwālā lô tsəghatsəgha.”
Àwon tá yàn lọ́wọ́lọ́wọ́ báyìí:
Matìo 5: agq
Ìsàmì-sí
Pín
Daako
Ṣé o fẹ́ fi àwọn ohun pàtàkì pamọ́ sórí gbogbo àwọn ẹ̀rọ rẹ? Wọlé pẹ̀lú àkántì tuntun tàbí wọlé pẹ̀lú àkántì tí tẹ́lẹ̀
