Matiu 5
5
Jesu I Koe Kubolo I Vatatana Qira Basoero
(Luka 6.20-23)
1Jesu i mia qira topu sasakata basoero gonae i popoka za kubolo iza koloku. Mana ria disipoloro ia iri lama teṉo kolo ia. 2Gonae iva tupiana ne vatatana qira basoero ne. Ia dena to pataro i vatatana qirae,
3“Kula vano iri situ go, tanego iri soko vatovato velaka ia Batu ne.
Vari miasoka ia Batu ne i koe to de iri koego.
4Kula ria basoero iri nanao maqata,
God tinara va kula qira.
5Kula ria basoero iri va qoqore tanuqira,
tarinara pala pata velaka ro i pui bana nego God.
6Kula basoero iri lene go zazu ne na pataro i soko go Batu ne.
Tanego God tinara teke ne qira pataro iri soko go zazu ne na.
7Kula ria basoero iri manava ne qira ria kero ne basoero,
God tinara manava ne qira taramuzina.
8Kula ria basoero i velaka go nanaoqira,
tarinara mia God taramuzina.
9Kula ria basoero iri zazu ne go vari va bule,
tarinara koru qirae salero ia God.
10Kula ria basoero iri vasasakata ne qira, tanego iri lulua zuka totoloṉo i soko go God,
vari miasoka ia God i koe de iri koe go.
11Kula ria basoero iri seko sakata qira, iri vasasakata qira mana iri poqe ne qira, tanego iri luluava era. 12Kula tanego voliqamu tinara lete lavate tepa rani ne. Ia to dena de iri vane go va sasakata iri vae ne qira go propeta ro iri ko bana me ṉalu bana ne.”
Ramu Qamu Gere Keno Mana Tatavata
(Maka 9.50; Luka 14.34-35)
13Jesu igo napu dena, “Ramu qamu keno na pua ne. Do ṉalu keno ki gagaemana gere kaega keno, ki ara velaka napu kaega, ki tora kaega nara vazazu napua go, iago i tora na vanaqe pua ne mana kube vana ne go.
14Ramu qamu gere tatavata de iri koe basoero na kolabana pua ne. Komala ikoe kubolo tina mazala bana so basoe mia na. 15Basoe ṉalu iva kamua pazi, ia tiniki taru zaqe kaega polana vesu, do tina taru va zakazaka zaqe, go i mazala tatavata lupo ne qira ria iri koe loborona pade ne. 16Gerena napu so, tatavata ireqe de qo koe aro mara tatavata ne qira basoero, go ṉalu tarina mia vatovato velaka raro, tarina vazaka Tamaqamu ikoego rani ne.”
Vari Vatatana Na Tamana Ia Mosese
17Jesu igo napu dena, “Muniki nanao era qa lama go tuna vakuziki ne Tamana ia Mosese mana vari vatatana ria propetaro. Kaega, era qa lama go tuna va lupo velaka qira vari vatatana ro dena. 18Ma sine ne qamu pata ogoto, tina doka ṉalu rani, mana pua tiruna lupo, do kaega kaki desuka seko na Tamana tina kuziki go, ṉalu tina lupo go osina pataro. 19Iago, ka basoe ki lulua kaega Tamana ro dena, patavolomo seko suka sivala na Tamana, basoe i vae mana va mia qira kerone basoero tarina lulu napua gogo ne, basoe nae tina lete qoqoro sivala ne qira basoero ne. Do basoe i lulua Tamana mana i vamia napu qira kero ne basoero, go tarina lulua, basoe nae tina lete zakazaka sivale dekoe vari miasoka ia God. 20Ma sine ne qamu pata ogoto ṉalu qamuki lulua kaega vatovato velaka i soko go God, gere qira ria vano Parisio mana vano tarove na tamana gogo ne, qamu ki mazala kaega tamuna keba zago de ikoego vari miasoka ia God.”
Jesu I Vari Vatatana Ne Dego Ṉalu Basoe I Muma
21Jesu igo napu dena, “Ramu qamu gata bana seko ro iri sine bana ne qira ria kazigarata bana ro ita ṉalu bana ne, igo, ‘Muniki vae vale basoe. Ṉalu basoe i vae vale basoe, basoe nae na pala vazao ze loborona varitanae.’ 22Do ma sine qamu, basoe i muma ne kaena ba togana gogone na pala vazao ze loborona varitanae. Basoe i seko sakate kaena ba togana nara vazao ze de iri koego vano gatagata pepeu go tarina va kimate ia. Basoe idamua kaena ba togana gogo ne, basoe nae tina zae loborona nako ne. 23Iago, ṉalu qo palame sosovolomo aro tarakenaqana aletare ne, do ṉalu qo rove kaki pata qaburu vari vamuma ne tamakena, 24taruze tekere sosovolomo aro tarakenaqana aletare ne, mo za mana zava kameka ne teke kaemu ba togamu, taramuzina ono ara tekene zaqe sosovolomo aro de ikoego God.
25Mana ṉalu kaki basoe i soko pala ge aro varitanae sauna bana kaki pata kebu qo zazu bana ne, do aro ono pada ne vatotoloṉo ze valeke nae torana qaburu ara kaebo go zae na varitanae. Niki go ṉalu qaburu zae go varitanae iri vazao ge aro bara ne. 26Ma sine ne qamu pata ogoto, qoki mazala kaega tono siporo go tina doka ṉalu tono voli lupo go lepulepu aro.”
Vari Vatatana Na Taunata
27Jesu igo napu dena, “Qamu gata bana Tamana ia Mosese igo, ‘Muniki taunata.’ 28Do ma sine ne qamu iadena, basoe i mia kaki qole mana nanao na i lete soko zaqe gogo ne, i taunata bana ze loborona puṉu na ia tane qole igogone. 29Ṉalu mata i koe tepa mataumu iva soru zigoe vasakata pata, lobiki vakuziki ne mana vanaqe go. Tanego ṉalu qova kuzikine kaki dia tokamamu iki lete sivala ne kaega vokara na ṉalu i osigo osina tokamamu gonae zae nako ne go. 30Mana ṉalu karisi mataumu iva soru zigoe vasakata pata koboro vakuziki ne mana vanaqe go. Tanego ṉalu qova kuziki ne kaki dia tokamamu, iki lete sivala ne kaega vokara ṉa ṉalu i osigo osina tokamamu gonae zae nako ne.”
Vari Vatatana Na Dego Vano Iri Busi Kasi Go
(Matiu 19.9; Maka 10.11-12; Luka 16.18)
31Jesu igo napu dena, “Tamana ia Mosese igo, ‘Ka valeke i busi kasine qole ia mara tekene qole ia kaki pepa na vari vaule i karo go, go tina rove ia busi riru i talukasa to’. 32Do era ma sine ne qamu, ṉalu kaki valeke i busi kasine qole ia, do qole ne iki vasakate kaega kapata gogone, valeke nae tane iva taunata go qole bana ia, ṉalu go i za busi napu. Mana valeke i busia go qole busi kasi nae ne i taunata napu go.”
Vari Vatatana Na Odo Odo De Koe Batu Ne
33Jesu igo napu de, “Qamu gata bana sekoro iri sine bana mego kazigarata bana ro ita igo, ‘Oniki va sakate pui aro, do ono va pata ogote pata qo odoodo ze de ikoego Batu ne.’ 34Do ma sine qamu ia dena, kasi odoodo ṉalu qamu pui ne kaki pata, kasi susuku aqe rani ne tanego rani ne i de koko batubatu ia God go iara miasoka qita mego. 35Gerena napu so vudu pua ne, tanego vudu pua i ko napu eso vari miasoka ia God. Mana igo napu so Jerusalema go, tanego i komala ia Batu lavata ne. 36Oniki odo odo ne nanao ireqe go kuzukumu, tanego i makuri go tono va kakase mana va poṉo kameka minena ugurumu, 37pata mo sine ‘O’ ba ‘kaega’ ṉalu qo sine napua kaki pata kakavata, ianae i reqe me dekoe manuru sakata.”
Jesu I Vari Vatatana Ne Oniki Toline Kene Basoe
(Luka 6.29-30)
38Jesu igo napu dena, “Qamu gata bana seko Tamana ia Mosese igo, ‘Ṉalu qaburu pera kaki basoe gonae i vae vasakate matamu go go ne, ono vae vasakata napua matana. Ṉalu iva sakate ia saqemu ono vae vasakata napua saqena.’ 39Do ma sine ne qamu seko dena, oniki biru ne kaki seko basoe iva sasakata ni go. Ṉalu basoe i lakape papara mataumu teke napu ne kene papara. 40Ṉalu kaki basoe i pala zigoe varitanae tanego i soko pala na roku aro, teke napu ne ia roku menomeno aro. 41Ṉalu kaki soldia i vatutubo zigoe pala zaza ne kurama ia torana takoboro na musaqara, i velaka so aro ono pala zaza ne kurama ia torana kameka musaqara. 42Ṉalu basoe i pene zigoe kaki pata ono teke ne. Ṉalu i soko mara vazazua so tekere kakia patapata aro igo ono vamao ne mara pala tekere.”
Mamaligara Ne Qira Basoero Iri Sakati Go
(Luka 6.27-28,32-36)
43Jesu igo napu de, “Qamu gata bana seko igo, ‘Muna mamaligara ne qira vakitaka ro ramu mana muniki va kameka ne qira basoero iri kana ne qamu.’ 44Do ma sine ne qamu, muna mamaligara ne qira ria iri kana ne qamu, mana pene ne qira ria iri va sasakata ne qamu go. 45Ṉalu qamu lulua zuka dena ianae iva sadake ramu qamu salero ia God Tamaqamu i koe rani ne, tanego God izazu ne saṉa go tina damara qira ria vano sakata mana vano velaka go. 46Ṉalu qamu mamaligara ne qira so ria iri mamaligara ne qamu, avigo qamu nanao God tina tekeme qamu voli na? Ria vano palapala takisi do iri zazu neso vatovato igogo ne. 47Mana ṉalu qamu seko velaka qira so ria vakitakaro ramu, avigo qamu zazu ne kaki pata i lete kakavata? Ria vano rodoko do iri zazu neso vatovato igogo ne. 48Iago muna lete va velaka sivale loborona zazu ramu dekoe Batu ne, gerena God i lete velaka sivala, i mamaligara ne qamu go.”
Iliyochaguliwa sasa
Matiu 5: VRSNT
Kuonyesha
Shirikisha
Nakili
Je, ungependa vivutio vyako vihifadhiwe kwenye vifaa vyako vyote? Jisajili au ingia
The New Testament in Varisi, Solomon Islands © Bible Society of the South Pacific, 1994, 2004.