Rzeczą ludzką jest snucie planów,
odpowiedź jednak pochodzi od PANA.
Wszystkie drogi człowieka
wydają mu się właściwe,
lecz PAN jest tym, który bada
motywy.
Powierz PANU swoje sprawy,
a wtedy spełnią się twoje plany.
PAN uczynił wszystko w określonym celu,
w tym też dla bezbożnego przewidział
dzień nieszczęścia.
Wyniośli sercem są ohydą
dla PANA
i na pewno nie ujdą bez kary.
Łaska i wierność zapewniają
przebłaganie za winę,
a bojaźń PANA — unikanie zła.
Gdy drogi człowieka podobają się PANU,
godzi On z nim również jego nieprzyjaciół.
Lepiej mało, a przy tym sprawiedliwość,
niż wielkie zyski z pogwałceniem prawa.
Serce człowieka obmyśla jego drogę,
lecz PAN kieruje jego krokami.
Król daje wyraz Bożym rozstrzygnięciom,
niech w czasie sądu nie dopuszcza się
wiarołomstwa.
Waga i szale prawa należą do PANA,
Jego dziełem są odważniki w sakiewce.
Niegodziwe postępowanie jest ohydą
dla królów,
ponieważ sprawiedliwość jest
podstawą tronu.
Sprawiedliwe wargi są rozkoszą królów,
każdy z nich ceni tego, kto mówi
prawdę.
Gniew króla to zapowiedź śmierci,
ale mądry człowiek potrafi ten gniew
uśmierzyć.
Radosna twarz króla zapowiada życie,
a jego przychylność jest jak
deszcz wiosenny.
Lepiej zdobyć mądrość
niż nabywać złota!
Lepiej zdobyć rozum niż srebro
pierwszej próby!
Unikanie zła to zasada
prawych.
Kto dba o swe zasady, dba
o swoje życie.
Pycha chodzi przed upadkiem,
wyniosłość ducha — przed potknięciem.
Lepiej uniżyć się z pokornymi
niż dzielić zyski w gronie pyszałków.
Kto zważa na Słowo, zyska powodzenie,
a kto ufa PANU, temu dopisze szczęście!
Kto ma mądre serce, tego zwą
rozumnym,
a miłymi słowami łatwiej jest
przekonać.
Rozum rozsądnego jest mu źródłem życia,
głupota natomiast jest karą dla głupców.
Serce mędrca udziela rozsądku jego słowom
i pomnaża ich moc przekonywania.
Miła mowa jest jak plaster miodu —
słodyczą dla duszy i lekarstwem dla ciała.
Bywa, że jakaś droga wydaje się prosta,
lecz u swego kresu okazuje się drogą do zguby.
Pragnienie pracownika służy jego korzyści,
ponieważ jego usta naglą go do dzieła.
Człowiek pozbawiony skrupułów wywleka,
co najgorsze;
to, co na jego wargach, przypomina żar ognia.
Człowiek przewrotny bywa źródłem kłótni,
oszczercy rozdzielają najbliższych przyjaciół.
Człowiek gwałtowny potrafi zwieść bliźniego
i sprowadzić go na niewłaściwą drogę.
Kto nie patrzy w oczy, miewa myśli
przewrotne,
kto zaciska wargi — już popełnił zło.
Siwizna to wspaniała korona,
dochodzi się do niej dążeniem
do sprawiedliwości.
Lepszy jest cierpliwy niż bohater,
a ten, kto panuje nad sobą, znaczy więcej
niż zdobywca miasta.
Losem potrząsa się w zanadrzu,
rozstrzygnięcie jednak należy do PANA.