Waarom moest Jezus sterven?

"Want ook de Zoon des mensen is niet gekomen om Zich te laten dienen, maar om te dienen en zijn leven te geven als losprijs voor velen" (Marcus 10:45, NBG51).

Waarom moest Jezus sterven? De Bijbel beschrijft zijn dood in termen van redding en bevrijding. Hoe bracht zijn dood dan bevrijding? Móést het echt zo gaan? Dat is wel wat de Bijbel zegt. Jezus kwam om mensen te bevrijden uit de macht van kwaad en dood. Dat deed Hij door heel zijn optreden. Jezus nam het op tegen kwade geesten, ziekten, natuurgeweld, maatschappelijke uitsluiting, hypocrisie en de hardnekkige scoringsdrift ten koste van anderen. Met belangeloze liefde als wapen brak Hij de macht van het kwaad, en Hij riep zijn volgelingen op hetzelfde te doen. Hij gaf niet op. Liever aanvaardde Hij de dood, dan verraad te plegen aan Gods nieuwe wereld.

Dat Jezus’ dood onvermijdelijk was, volgt uit de macht van het kwaad. Het kwaad gaf niet op. Daar is geen mensenleven tegen opgewassen. Op het eerste gezicht is het dan ook alsof Jezus’ dood aan het kruis betekende dat zijn missie mislukt was; pijnlijker en vernederender krijg je het niet. Dat is een begrijpelijke, menselijke reactie. In de latere theologie is er een sluitend verhaal van gemaakt: God wilde bloed zien, als een offer voor de menselijke schuld. Dan wordt Jezus’ dood een geplande transactie.

De Bijbel zegt het echter net anders. Jezus’ dood was een vrijwillig gebracht offer in de strijd tegen de kwade machten die de wereld beheersen. Zijn dood was nodig omdat op die manier degenen die bij Hem horen kunnen worden ‘vrijgekocht’. Het loskopen of vrijkopen van zijn volgelingen wordt in het Nieuwe Testament vaak genoemd als het effect van Jezus’ dood. Het beeld dat wordt opgeroepen is dat van slaven die dankzij Christus worden vrijgekocht uit een uitzichtloos bestaan.

En Gods rol? Had Hij Jezus niet kunnen beschermen in plaats van Hem in het diepst van de strijd te verlaten? Nee, want alleen zo was Jezus’ offer de ultieme zelfopoffering. Als Jezus had gewonnen naar aardse maatstaven, was Hij een bevrijder geweest in de gewone zin van het woord. Inspirerend, maar behorend tot een klein hoekje van de geschiedenis. Maar Hij won naar Gods maatstaven. Juist door zijn leven te geven onder de afschuwelijkste omstandigheden.

Waar om je heen (of misschien wel in jezelf) zie jij het kwaad aan het werk?