Matta 13
13
Byelə səɗe a nə nzə-ka daase
(Markus 4.1-9; Luka 8.4-8)
1A fərəngɨn Yesu a dɨmgə hwoɗye a dɨ nzaa kwaka gərə Galili. 2Kaɓa təkə-təkətɨ ɓwaare a takadən a peyə, də nda pɨrə vor koombotə a nza, mbiɗitɨ ɓwaare kat a kangə kwaka gəre. 3Nda kənərən shee hananang ka byelə səɗe, nda sarən atɨ, “A nzə-hawti a dɨmə a muɗə ɓa dɨ ka daase. 4Ite sɨne dɨ ka daase, a daasə a kəji nə tɨfe, ɓakarye a gwakə kat. 5A daasə a leyə a pukə nə girɨnge. Nda za tan-tan a kangə, shezə gəkɨlə ndaa ɗɨm njiya pepeye a kangədə, 6ite fəre a ɓɨrə, nda hinarən təna kpamə gə kworyingrən aa pɨrə njiya. 7A daasə a kəji waka hwole, ite daasəngɨn a za a kangə, hwoləngɨn a jiyə a zobrən kat. 8A daasə mgban a pukə nə njiya pepeye, daasəngɨn a za a kangə pepe, a ɗa daase haru hiɗə, a daasə bəwtə tukoltaka, a daasə mgban bəwtə mwaakɨn. 9Ma ka kwaki kɨl le maa nda saa kwakingɨn a kɨlə.”
10Lagbe dan a shi hakan a ɗiyən, “Mɨnə ɗa hye ɓə dɨ ɗa ɓwaare byelə səɗe?”
11Nda luwa a sarən, “Hɨnggəwnə mye bɨləwnə shee a ɓotə a nə həmnə pwa bwang, mbiɗitɨ ɓwaare kat myaa bɨlərən. 12Ma ka se kat, sɨnə mya mɨna ɗɨkən də gə nda ɗɨmə kpan. Ma kat taa asə kan mgban, nagi nzɨ a ɓyelənga nda gə kan nə, mya kpawan a lugən. 13Səngɨn nə ɗa na dɨ boyərən ləməgye ka byelə səɗe:
“Nagi təna sara diingrən
a dɨ niyə,
tənaa dɨ naa asə,
nagi təna wana kwakingrən
a dɨ kɨl le,
tənaa dɨ takaləngɨn.
14A nəngrən kpalta Ishaya a naa ite nda sarən atɨ,
‘Nagi gə kɨltə
hwun ɓawa kɨlə,
hwunaa dɨ lee kpəshi ləngɨn,
sə mgban nagi hwuna sara diingəwnə,
hwunaa dɨ naa asə.
15Gə kwa-hubo mingɨn takə,
tənaa yə mba alə
a kɨlə ka kwakingrən,
təna ɗyanga a vwata diingrən.
Anda aa sə,
tən ɓa nda naa haa ka diingrən,
tən ɓa nda kɨl le ka kwakingrən,
hubosərən a banga mgban,
təna virwa a por-njiya,
na gwadərən.’#13.15 Naasə: Ishaya 6.9,10.
16Shezə Həmɨnpwa wuladəwnə ka wule sa diingəwnə a nan ka wule ləməgyee kwakingəwnə a kɨlə. 17Diyalə na dɨ boyownə atɨ, kpalye hananang ka mi pepeye da Həmɨnpwa hɨma gəkɨlə təna naa sa hwuna dɨ nan gətɨnə, tənaa nan, tən hɨma mgban gəkɨlə təna kɨl la hwuna dɨ kɨlə, tənaa kɨlə.
18“Kɨləm naarə byelə səɗa a nə nzə-ka daase: 19Nagi ndo ma kat kɨl le a nə həmnə pwa, ndaa lee naarə ləngɨn, ma hase a dɨ shi nda hɨrgən ləngɨn a porgə daasa mya laga a vor hubo mangɨn. Sɨnə daasa pukə nə tɨfe. 20Daasa kəji nə girɨnge, sɨnə wule ma dɨ kɨl le da Həmɨnpwa nda luwo tan-tan ka hanɨngtə. 21Wule mangɨn aawa kangə a ɓongə, gəkɨlə le da Həmɨnpwa aa za kworye kuɓuk a hubosən. Gə ləngɨn tənətə kana maɗa gə ləmə feməngɨn, nda dɨ fukə tan-tan. 22Daasa pukə waka hwole, sɨnə wule mangɨn a dɨ kɨl le da Həmɨnpwa nda pɨrə ɗyengle a nə shi vɨratə, ka vwakaha gə ɗɨm gɨnətɨ vɨratə. Shingɨn kat a dɨ zob le da Həmɨnpwa a vor hubosən, ndaa yə ɗa daase. 23Shezə daasa pukə nə njiya pepeye, sɨnə ma dɨ kɨl le da Həmɨnpwa, nda le naarəngɨn. Wule mangɨn nə a dɨ ɗa daase haru hiɗə, ka daase bəwtə tukoltaka, naasə daase bəwtə mwaakɨn.”
Byelə səɗe a nə kwangaa a vor gaashe
24Yesu a mɨna ɗarən byelə səɗe atɨ, “Həmnə pwa nə ɓətɨ ma laga daasə shi-pepeye a vor gaashe dan. 25Ite ɓwaare ɓe shenə, nzə-nyaagən a shi a laga kwange a vor zumwe, a kɨt tɨfe a muɗə. 26Ite zumwe a maɗə a puka, kwange mgban a maɗə a puka.
27“Kɨse da həmɨ gaashingɨn a shi hakan a ɗiyən, ‘Həmɨ-hwoɗye, aa daasə femə hye laga a vor gaashe dəw ma? Ɓə dɨ ndo haa kwange a dɨma?’
28“Nda luwa a sarən atɨ, ‘Nzə-nyaagi nə ɗa shingɨn.’
“Kɨse dan a ɗiyən atɨ, ‘Hye ɓa mwenə hina wudə a moggə kwangəngɨn?’
29“Nda sarən atɨ, ‘Ə'ə! Ndəng hwun kana zə moggə kwange hwuna pedən kat ka zumwe. 30Ɗakamərən dɨ kpeyə, təna maɗə kat a kən ɗawti. A fərəngɨn hɨn ɓa boyə ji-ɗawshe təna tiya ka kwange, təna ɓoyo a gbəwdən gə mya hinan, zumwe mgban, mya pedən a pukə vor bongge de.’ ”
Byelə səɗe a nə daasə bagale ka maɗe
(Markus 4.30-32; Luka 13.18-21)
31Nda mɨna ɗarən i byelə səɗe atɨ, “Həmnə pwa nə ɓətɨ daasə bagalə a ama a laga a vor kaanda dan. 32Daasəngɨn nə kur-kur, kat ka angɨn ndi kana za a kangə, nda dɨ gbyala a pɨrgə mbiɗitɨ kadee a vor gaashe kat, nda gəə kada kpanə a ɓakarye ɓa ɗa vənye a basengɨn.”
33Nda mɨna boyərən alə ka byelə səɗe atɨ, “Həmnə pwa nə ɓətɨ maɗə a metə a ngguro a nggəmə ka humbotə kaɓa kpan, maɗəngɨn a ɗɨkdə humbotɨngɨn ngga hɨtɨka a naa pas.”
34Ləməginə kat Yesu a boyə təkə-təkətɨ ɓwaarengɨn ka byelə səɗe, ndaa boyərən alə aa ka byelə səɗe. 35Gəkɨlə la kpale a boyo a naa atɨ,
“Hɨn ɓa tiya byelə səɗe.
Hɨn ɓa bwe ləməgyee a haa ɓotə dɨ fəra
mya kwak vɨratə də.”#13.35 Naasə: Dyemshe 78.2.
Naarə byelə səɗa a nə kwange
36Nda ɗaka təkə-təkətɨ ɓwaare a pɨrə vor hwoɗye. Lagbe dan a koɗən a hwoɗye a san, “Kənenə naarə byelə səɗa hye boyo a nə kwanga a vor gaashe.”
37Yesu a sarən, “Ma laga daasə pepeye nə hɨn Nze da Ɓwaara. 38Gaashe mgban tənə vor vɨratɨnə, daasə pepeye nə myee a vor həmnə pwa, kwange mgban sɨnə myee da ma hase. 39Nzə-nyate laga kwangəngɨn nə Nzə-tɨmbɨrha ka nənəngɨn. Ɗawshe nə kpawtɨ vɨratə. Ji-ɗawshe mgban tənə malyenye da Həmɨnpwa.
40“Ɓətɨya mya mwoggə kwange a hinan ka ɗiye, sə ɓa gə mgban a mattɨ vɨratə. 41Hɨn Nze da Ɓwaara hɨn ɓa lyen malyenye de, tən ɓa dɨmdə nagi ndo sə a dɨ shi ka səhase a vor həmne de kat ka ji-ɗa səhase. 42Malyeningɨn ɓa ɗongdərən a vor ɗiyə kɨlate dɨ ləwi, a hangɨn tən ɓa təwo ka tuula lintə. 43Də mi pepeye ɓa maɗə ta ɓɨra ɓətɨ ɓɨrtɨ fərə a vor həmne da Baagərən. Ma ka kwaki kɨl le maa nda kɨlə.
Byelə səɗe a nə gɨnəte mya ɓodə ka i fare hal-halye
44“Həmnə pwa nə ɓətɨ gɨnəte myaa ɓodə a vor gaashe. Ama kana ɗɨmə, nda mɨna ɓodə, ka hanɨngtə nda muɗə a dɨ ɗərdə shee nda gə kaarən kat, nda mɨna asɨ ɗər gaashingɨn.
45“Mɨni ɓə həmnə pwa nə ɓətɨ nzə-nggalate dɨ woyi ɨl fare hal-halye. 46Ite nda ɗɨm a taangɨn a la kɨr-kɨr, nda muɗə a dɨ ɗərdə shee nda gə kaarən kat asɨ ɗərə.
Byelə səɗe a nə ndwambe
47“Mɨni ɓə, həmnə pwa nə ɓətɨ ndwamba mya ɗongə gəre a til zərgi vaakye som-som. 48Ite ndwambe a naa ka vaakye, ji-kəɗe a fuwa a nggɨra kan a kwakatə, təna nza a taggə vaaki pepeye a pukə konye, təna kəjidə i hashe. 49Sə mgban ɓa gə a kpawtɨ vɨratə. Malyenye ɓa shi a taka waka mi hashe ka ji-ɗa səfeme, 50mya ɗongdə mi hashe a vor ɗiyə kɨlate dɨ ləwi, a hangɨn tən ɓa təwo ka tuula lintə.”
51Yesu a ɗiyərən, “Hwun lee naarə ləməginə kat?”
Təna san atɨ, “Hin leyə.”
52Yesu a mɨna sarən atɨ, “Angɨn nə ɓətɨ ji-lee kəndə ɓashita Musa 'ye mya kənərənshe a nə həmnə pwa, mingɨn nə ɓətɨ həmɨ-hwodyee dɨmaadə gɨnətɨ hweltə ka i iitə dɨ vor haa nda kəpdərən də.”
Kpale tam ka fukatə a hwodan
(Markus 6.1-6; Luka 4.16-30)
53Ite Yesu a kənərən shee ka byelə səɗe a mbəə kat, nda ɗaka hangɨn. 54Tɨlsən a vɨrate nda la də, nda tiya ta kənə ɓwaare shee a vəni kəndəshe da Yawude. Ɓwaare a ɗa ndəle ka wule kəndəshe dan, təna ɗiyəsə atɨ, “Dɨ ndo haa ma a ɗɨma wule lee shea? Ɓə wule gəte nda dɨ ɗa shikoshopye kaarə mgban, dɨ ndo haa nda ɗɨma gətɨngɨn? 55Aa nze da nzə-gbalshee nə a ma? Aa kwakɨ nuwogən nə Maryamu ma, ɓə mwafengɨn mgban aa tənə yə Yakubu ka Yusufu ka Siman ka Yawuda? 56Ɓə mwafengɨn i mandye mgban, aa tənə ga a hakam? Ɓə dɨ ndo haa ma a ɗyegən wule shee kat?” 57Səngɨn nə ɗa təna ɓə ushi Yesu, tənaa nggutən tikɨs.
Shezə Yesu a sarən atɨ, “A vɨrata kpale nə ɓəmbə ka vor hwodan ndaawa gə ka fukatə.”
58Ndaa ɗa i shikoshopyi hananang a hangɨn gəkɨlə ɗongə mwadiyale darən.
(New Testament) © 2023 the Nigeria Bible Translation Trust
In cooperation with the
Ɓwaatiye Bible Translation and Language Development Project
and Wycliffe Bible Translators, Inc.
