Mateus 5

Pyry hete g̃a pe, ei Jesus'ga

(Lucas 6.20-23)

1Onhimongyve'g̃a ndepiagame Jesus'ga jiupiri yvytyra rehe. Pevo ga apygame garemimbo'ehara'g̃a nduri ga pyri tihendu ganhi'ig̃a javo. 2Ombo'embo'e ga g̃a kiro. 3A'ero ga ehetei g̃a pe:

—Pyry hete g̃a pe – kiroki g̃a e'i ikwahava oyvytera: “Tupana'ga ji pokogame jate po ti ji rekokatui nehẽ.”

G̃a erame na ojikoheteavo Tupana'ga rehe pyry hete g̃a pe.

A'ereki g̃anduvihavuhuhetero Tupana'ga gwepia katu g̃a imombyryva g̃a pe, ei Jesus'ga.

4Pyry hete g̃a pe – kiroki g̃a okoveveuhu ojehe'gwovo.

A'ereki g̃a ko Tupana'ga remimbohoryva'javag̃wama, ei Jesus'ga.

5Pyry hete g̃a pe – kiroki g̃a oko nhyrõ onhimbohetee'yma.

A'ereki yvya koty Tupana'ga remimondoag̃wama g̃a pe ga ero g̃waramo, ei Jesus'ga.

6Pyry hete g̃a pe – kiroki g̃a oko katu pota hete okoheteavo Tupana'ga remimbotarimova'ea rupi.

A'ereki g̃a ko Tupana'ga remimombyryvag̃wama, ei Jesus'ga.

7Pyry hete g̃a pe – kiroki g̃a ojipe'g̃a porogwety.

A'ereki g̃a tuhẽ ko Tupana'ga rembiporogwetygag̃wama, ei Jesus'ga.

8Pyry hete g̃a pe – kiroki g̃a gweaporog̃ita katu Tupana'ga reaporog̃ita rehe jate xako javo.

A'ereki g̃a Tupana'ga repiagag̃wama, ei Jesus'ga.

9Pyry hete g̃a pe – kiroki g̃a onhoarõuka hete ojipe'g̃a pe.

A'ereki a'ea Tupana'ga eag̃wama g̃a pe. “G̃a ko jira'yra'g̃a,” e po ti Tupana'ga g̃a pe nehẽ, ei Jesus'ga.

10Pyry hete g̃a pe – kiroki g̃a pe ojipe'g̃a okote'varuhu.

G̃a ndekoro g̃waramo Tupana'ga nhi'ig̃a rupi ojipe'g̃a te'varuhuro g̃a pe.

Pyry hete g̃a pe – kiroki g̃a pe g̃a ite'varuhu.

A'ereki g̃anduvihavuhuhetero Tupana'ga gwepia katu g̃a imombyryva g̃a pe, ei Jesus'ga.

11—Pyry hete pe me g̃a ete'varuhurame pe me. G̃a imondorame hahyva'ea pe me pyry hete pe me. Ite'varuhuparavuhuva'ea pe nhaporemo ti g̃a ei pe me o'mbero nehẽ pe ndekoro g̃waramo jireheva'ero. G̃a erame na pyry hete pe me, ei Jesus'ga g̃a pe.

12—Pejoryjory hete ti g̃a jigwarairame pe ndehe nahã. A'ereki Tupana'ga gwereko katu pe me yvagi pe ikwepykavuhua pyryheteva'ea. Aerẽ po ti ga imondoi pe me nehẽ. A'ereki pe peko ymyahũva'ea ja Tupana'ga nhi'ig̃a mombe'uharava'ea ja hahyrame pe me. A'ereki ymyahũ ag̃wamove'g̃a namonhava'ea ojigwarai Tupana'ga nhi'ig̃a mombe'uharava'ea rehe no, ei Jesus'ga g̃a pe.

Jukyra ndogwerekokatua'javi mbatera

(Marcos 9.50; Lucas 14.34-35)

13—Jukyra omongo katu mbatera imonemukare'yma jupe. Pyry mbatera a'ero, ei Jesus'ga. Peko pe jukyra ja yvyakotyve'g̃a pe g̃a mongokatuavo. A'ereki pe peko katu pendoryndoryvamo g̃apyteri pe Tupana'ga pyryva repiuka g̃a pe Tupana'ga nhi'ig̃a mombe'gwovo g̃a pe nahã po ahe toko hamo javo. Penhi'ig̃a rendukaturame po ti g̃a ndekokatui nehẽ no, ei Jesus'ga g̃a pe.

—Po jukyra ndapyryva'javi, marã po ti ahe imombyryva'javi jukyra a'ero nehẽ? Ahe nombyryva'javi tuhẽ jukyra, ei Jesus'ga. A'ero ahe ndopo'rua'javi jukyra. Omombo ahe a'ero. Hehe ahe pyrug̃i a'ero ohoohorame, ei Jesus'ga. Po na jitehe pe ndapepyryva'javi, maranuhũ pe ojipe'g̃a mongokatui naerũ? Maranuhũ po ti ji nhimoirũukara'javi pe me nehẽ pehepiuka ti Tupana'ga pyryva g̃a pe javo pe me naerũ? ei Jesus'ga g̃a pe.

Peko pe kojahuva'ea'javuhuva'ea, ei Jesus'ga

(Lucas 8.16; 11.33)

14—Peko pe kojahuva'ea'javuhuva'ea yvyakotyve'g̃a pe Tupana'ga repiuka g̃a pe, ei Jesus'ga. Cidade ituvame yvytyruhua rehe nhande nhaporemo hepiagi. A'ereki pevo jukwaha upa, ei Jesus'ga. 15Imondygame lamparina ahe ndohovapygi lamparina hyrua pyvõ. Pyte'mbia rehe ahe omondo lamparina. Ombokojahu lamparina ongapypeve'g̃a pe nhaporemo a'ero tohepia ti g̃a javo, ei Jesus'ga.

16—Na jitehe ti pembokojahuuka yvyakotyve'g̃a akag̃i pe. Marã po pe imbokojahuukari g̃a pe? Kiro ji imombe'ui pe me. Peko katu ti Tupana'ga ja pejuvete'ga ja pejikoga ga rehe g̃a pokoga. Pendekokatua repiagame po ti g̃a ikwahavi Tupana'ga pyryva ga mboheteavo yvagipeve'ga mboheteavo nehẽ Tupana'ga omombyry g̃a javo. Nahã pe Tupana'ga repiukari g̃a pe.

Jesus'ga ombo'e Moisésva'ea remimbo'eagwera rehe

17—Tape'ei ti pejiyvyteri pe: “Jesus'ga uhu yvya koty javo nhande ve. ‘Tapekoa'javi ti Moisésva'ea remimbo'eagwera rupi,’ e po ti ga nhande ve nehẽ. ‘Tapekoa'javi ti Tupana'ga nhi'ig̃a mombe'uharava'ea nhi'ig̃agwera rupi no,’ e po ti ga nehẽ.” A'ea ti tape'ei pejiyvyteri pe, ei Jesus'ga g̃a pe. A'ereki nanongara pe rũi javo ji ruri ikwehe, ei ga.

—Ajo ji pe mbo'ekatuavo ahe'eagwera po'rua rehe, ei Jesus'ga g̃a pe. 18Imombe'ukatuavo ji ei: Moisésva'ea remimbo'eagwera ti ndopavi'i'i nehẽ. Yvaga pave'ymame po ti Moisésva'ea remimbo'eagwera ndopavi'i'i nehẽ. Yvya pave'ymame po ti Moisésva'ea remimbo'eagwera ndopavi'i'i nehẽ. Xunhi'i'ĩva'ea vehevi po ti ndopavi aheremimbo'eagwera hugwi nehẽ. Aheremimbo'eagwera apiavo ihoi nehẽ. A'ea renonde po ti aheremimbo'eagwera ndopavi nehẽ, ei Jesus'ga g̃a pe.

19—Ojipe'ga po ndokopavi Moisésva'ea remimbo'eagwera rupi. A'ereki ga e'i: “Jara rupi aheremimbo'eagwera rupi ji rekoi. A'ereki a'ea pyry aheremimbo'eagwera. Jara rupi aheremimbo'eagwera rupi ji ndakoi. A'ereki akoja hohe jara koji'i pyry aheremimbo'eagwera,” e po ga. Nahã po ga ojipe'g̃a mbo'ei g̃a pe hendukatuuka onhi'ig̃a. Nanongara'ga pe po ti Tupana'ga ei nehẽ: “Ndahuvihavi'i'i ko ga.” Nahã po ti Tupana'ga ei okovo g̃anduvihavuhuhetero g̃a ndepiakatuavo nehẽ, ei Jesus'ga.

—Ojipe'ga po oko Moisésva'ea remimbo'eagwera rupi nhaporemo ojipe'g̃a mbo'ekatuavo hehe g̃a pe hendukatuuka aheremimbo'eagwera nhaporemo. Nanongara'ga pe po ti Tupana'ga ei nehẽ: “Ga ko huvihava.” A'ea po ti Tupana'ga ei okovo g̃anduvihavuhuhetero g̃a ndepiakatuavo nehẽ, ei Jesus'ga.

20—A'e ji pe me a'ero: Koji'i ti peko katu hete pembo'ehara'g̃a hohe fariseus'g̃a hohe no. Po g̃a hohe rũi pe ndekokatui, a'ero po ti Tupana'ga penduvihavuhuhete'ga rũi nehẽ. A'ero po ti ga napenderohoi yvagi pe nehẽ, ei Jesus'ga g̃a pe.

Jesus'ga omombe'u katu onhoarõe'ỹve'g̃a

21—Pekwaha pe nhaneramonhava'ea mog̃itagwera, ei Jesus'ga. A'ea e'i: “Tapejukai ti ojipe'g̃a,” e'i nhaneramonhava'ea mog̃itagwera. “Po pe g̃a jukai, a'ero po ti ojipe'g̃a pe nderohoi juiz'ga rovai pyteri pe te'i ti ga pe me nehẽ: ‘Pehe ti pemano ahe ja kiro pendekote'varuhuro g̃waramo’.” A'ea nhaneramonhava'ea mog̃itagwera i'ei, ei Jesus'ga.

22—Jihi reki a'e pe me: Po pe nhimonha'ngatehei pejikotyve'ga rehe, a'ero po ti ojipe'g̃a pe nderohoi juiz'ga rovai pyteri pe te'i ti ga pe me nehẽ: “Pehe ti pemano kiro pendekote'varuhuro g̃waramo.” Na tuhẽ po ti nehẽ, ei Jesus'ga. Pe'e tehe po pe pejikotyve'ga pe: “Ikwahave'ỹheteva'ea!” Po nanongara pe ei ga pe ga mbotegweteavo penhimonha'ngavo ga rehe, a'ero po ti ojipe'g̃a pe nderohoi judeus'g̃a mog̃itahara'g̃a ndovai pyteri pe nehẽ te'i ti g̃a pe me: “Pehe ti pemano kiro pendekote'varuhuro g̃waramo.” Na tuhẽ po ti nehẽ, ei Jesus'ga. Pe'e tehe po pe pejikotyve'ga pe: “Ndereakwahavihu nde ekovo!” Po nanongara pe ei ga pe ga mbotegweteavo penhimonha'ngavo ga rehe, a'ero po ti Tupana'ga pe mondoukari tata pype hahyva'ea ruvihava pype nehẽ, ei Jesus'ga. Na tuhẽ po ti nehẽ, ei Jesus'ga.

23—A'ero ji ei nde ve: Ereru tehe po nde Tupana'ga pe tamondouka ti ji ikwava'ẽhava rehe javo. Herurame po nde erekwahava'ja, jikotyve'ga onhimonha'nga ji rehe javo. Ikwahava'javame ti teremondoi ve Tupana'ga pe a'ero. 24Eheja ti ikwava'ẽhava pyri. Eho na'ẽ ti ejikotyve'ga pyri gapy'a nog̃atuavo ejihe ga mbohoryva'java. A'erorame jate ti ejora'ja ikwava'ẽhava pyri hehe imondoteheavo Tupana'ga pe, ei Jesus'ga.

25—Po nde rekote'varuhuro ojipe'ga pe, a'ero po ti ga ei nde ve nehẽ: “Xaho tuhẽ ji rupi juiz'ga pyri,” e po ti ga nehẽ. “Ga pe po ti ji ndete'varuhua mombe'ui nehẽ te'i ti ga nhandereaporog̃ita pe javo,” e po ti ga nde ve nehẽ. Ga nde rerohorame juiz'ga pyri kotihĩ ti ere ga pe ga ma'ngoma'ngoga ga rupi egwovo. Ere ti ga pe: “Nhande tuhẽ ti xanhimbovyvy na'ẽ.” A'ea ti ere ga pe. Po ti nde nerema'ngoma'ngogi ga pehea rupi nehẽ, a'ero po ti ga nde rerohoahyi juiz'ga pyri. A'ero po ti juiz'ga nde mondoukari guarda'ga pe nehẽ. Guarda'ga po ti nde mongi cadeia pype nehẽ. 26Imombe'ukatuavo ji ei nde ve: A'ea pype po ti nde pytai nehẽ. Nde imondokatupave'ymame ikwepykava, a'ero po ti guarda'ga nanerenohema'javi nehẽ, ei Jesus'ga imombe'gwovo g̃a pe.

Taperekoi ti penhimbireko'g̃arũive'g̃a, ei Jesus'ga

27—Pekwaha pe nhaneramonhava'ea mog̃itagwera, ei Jesus'ga. “Taperekoi ti penhimbireko'g̃arũive'g̃a.” A'ea nhaneramonhava'ea mog̃itagwera i'ei, ei Jesus'ga.

28—Jihi reki a'e pe me: Kiroki ga hẽa repiaguhu hẽa rerekopotaheteavo – gareaporog̃ita ite'varuhu. A'ereki hẽa garembirekohẽa rũi. Ga hẽa rerekorame Tupana'ga ei a'ea ko ite'varuhu javo. Na jitehe Tupana'ga ei ite'varuhu javo ga hẽa potaruhurame.

29—Po ejeakwara pyvõ ejohukoty rũi nde rekote'varuhui, a'ero ti ehekyi ejeakwara imomboa nahã imombiga ejekote'varuhua! ei Jesus'ga. Tiruahũ ti nde ve ndereakwara mombora nehẽ. Po imombore'yma nde neremombigi ejekote'varuhua, a'ero po ti koji'i tiruahũ nde ve nehẽ Tupana'ga nde momborame hahyva'ea ruvihava pype nde rekote'varuhuro g̃waramo. A'ero ji ei nde ve: Koji'i pyry nde imomborame ejeakwara ejekote'varuhua mombiga, ei Jesus'ga g̃ambote'varuhua mombora pe javo. Nderekote'varuhua pigame po ti Tupana'ga nanemombora'javi hahyva'ea ruvihava pype nehẽ, ei Jesus'ga.

30—Po epoa pyvõ ejohukoty rũi nde rekote'varuhui, a'ero ti ehaygwe'ro epoa ejihugwi imomboa nahã imombiga ejekote'varuhua! ei Jesus'ga. Tiruahũ ti nde ve ndepoa mombora nehẽ. Po imombore'yma nde neremombigi ejekote'varuhua, a'ero po ti koji'i tiruahũ nde ve nehẽ Tupana'ga nde momborame hahyva'ea ruvihava pype nde rekote'varuhuro g̃waramo. A'ero ji ei nde ve: Koji'i pyry nde imomborame epoa ejekote'varuhua mombiga, ei Jesus'ga g̃ambote'varuhua mombora pe javo. Nderekote'varuhua pigame po ti Tupana'ga nanemombora'javi hahyva'ea ruvihava pype nehẽ, ei Jesus'ga.

Ahepohira hembirekoa hugwi

(Mateus 19.3-9; Marcos 10.2-12; Lucas 16.18)

31—Nhaneramonhava'ea mog̃itagwera e'i: “Kiroki ga opohi g̃wembirekohẽa hugwi – a'ea ti ga tokwatija na'ẽ imondovo hẽa pe aerẽ hẽa mondovo ojihugwi nehẽ.” A'ea ahemog̃itagwera i'ei, ei Jesus'ga.

32—Jihi reki a'e pe me: Opohi po ga g̃wembirekohẽa hugwi ojipe'ga hẽa rerekoro g̃waramo, ei Jesus'ga. Po ojipe'ga ndogwerohoi hẽa hẽarembireko'ga hugwi. Naname hẽarembireko'ga opohirame hẽa hugwi opohi tehe hẽa hugwi. Gapohitehea ndapyryvi Tupana'ga pe, ei Jesus'ga.

—Ga pohiteherame hẽa hugwi po ti hẽa ojipe'ga rerekopotari a'ero nehẽ, ei ga. Ga rerekorame hẽa ajuajuri a'ero. A'ereki hẽa hembireko jitehe jypyve'ga pavẽi, ei ga. Hẽarembirekoypy'ga reki ite'va hete a'ero, ei Jesus'ga. A'ereki ga hẽa mboajuajuruka opohitehero g̃waramo hẽa hugwi, ei ga. Tupana'ga ndopotari nanongara.

—Kiroki ga kirẽ gwereko hẽa – gaha ite'varuhu. A'ereki ga gwereko garembirekohẽa. Tupana'ga ndopotari nanongara no, ei Jesus'ga.

Tapehenoi ti pe'erame, ei Jesus'ga

33—Pekwaha tuhẽ pe nhaneramonhava'ea mog̃itagwera, ei Jesus'ga. Ymyahũ nhaneramonhava'ea mog̃itagwera i'ei: “Pe'e po pe Tupana'ga renoina: ‘Nahanahã po ti ji rekoi nehẽ. A'itituhẽva'ea pe kiro ji ei. Tupana'ga ji'ea renduvame ga ei ji ve a'itituhẽva'ea pe ga ei javo.’ Po a'ea pe ei, a'ero na tuhẽ ti peko Tupana'ga pe ndepiagame,” e'i nhaneramonhava'ea mog̃itagwera, ei Jesus'ga.

34—Jihi reki a'e pe me: Tapehenoi ti Tupana'ga pe'erame nahã po ti ji rekoi nehẽ javo, ei ga.

—Na jitehe ti tapehenoi Tupana'ga apoa pe'erame a'ero po ti g̃a nhinhi'ig̃a reroviari nehẽ javo, ei ga. Tapehenoi ti yvaga a'ero. A'ereki a'ea ko Tupana'ga apykava nhanderuvete'ga apykava. Pe yvaga henonhame pe Tupana'ga renoi a'ero, ei ga. Nurã ti tapehenoi yvaga pe'erame nahanahã po ti ji rekoi nehẽ javo.

35—Tapehenoi ti yvya no. A'ereki yvya ko Tupana'ga pya nongava. Nurã ti tapehenoi yvya pe'erame nahanahã po ti ji rekoi nehẽ javo.

—Tapehenoi ti cidade de Jerusalém. A'ereki Jerusalém ko Tupana'ga cidade nhanderuvihavuhuhete'ga cidade. Nurã ti tapehenoi Jerusalém pe'erame nahanahã po ti ji rekoi nehẽ javo.

36—Tapehenoi ti penhiakag̃a. A'ereki tegwete pe me peji'ava mbotehava imotig̃a! Tegwete pe me peji'ava mbotehava imohuna no! Tupana'ga jate oapo pe'ava imotig̃a imohuna no, ei Jesus'ga. Nurã ti tapehenoi penhiakag̃a pe'erame nahanahã po ti ji rekoi nehẽ javo.

37—Po ti na pendekopotarame pe'ji ti: “Nahã po ti ji rekoi nehẽ.” A'ea jate ti pe'ji Tupana'ga renonhe'yma ga'apoa renonhe'yma no. Po ti na rũi pendekopotarame pe'ji ti: “Ndakoi po ti ji na nehẽ.” A'ea jate ti pe'ji Tupana'ga renonhe'yma ga'apoa renonhe'yma no. A'ereki ite'varuhuve'ga Diabo'ga pe mbo'e Tupana'ga renonha rehe mbatera renonha rehe no, ei Jesus'ga.

Terejipygi ti ga rehe, ei Jesus'ga

(Lucas 6.29-30)

38—Pekwaha pe nhaneramonhava'ea mog̃itagwera, ei Jesus'ga. A'ea e'i: “Po ojipe'ga hekyi ndereakwara, a'ero ti ehekyi gareakwara ejipyga. Po ojipe'ga nde kwari imbo'gwya neranha, a'ero ti embo'gwy garanha ejipyga.” A'ea nhaneramonhava'ea mog̃itagwera i'ei, ei Jesus'ga.

39—Jihi reki a'e nde ve: Terejipygi ti ojipe'ga rehe ga rekote'varuhurame nde ve, ei Jesus'ga. Po ga kwari nderetyvapea rehe, a'ero ti ejirova ga pe tokwa ti ga ojipea rehe no javo, ei Jesus'ga.

40—Po ojipe'ga nde rerohoi juiz'ga pyri hekyjukapota ndecamisa nde hugwi ga ite'varuhu ji ve javo juiz'ga pe, a'ero ti a'ea ehekyi ejihugwi imondovo ga pe. Ehekyi ti ojipea imondovo ga pe no epaletó, ei Jesus'ga.

41—Po ojipe'ga ei nde ve: “Eroho ti jiapoa ji ve pevo um quilômetro.” Ga erame na nde ve um quilômetro rehemo'i ti eroho ga'apoa a'ero dois quilômetros. Nahã ti tandepyry ga pe, ei Jesus'ga. 42Po ojipe'ga ei nde ve embuhu ti ji ve javo, a'ero ti emondo ga pe. Po ojipe'ga ei nde ve embuhu'rã ti ji ve javo, a'ero ti emondo'ã ga pe, ei Jesus'ga.

Pearõ hete ti penhiarõe'ỹve'g̃a, ei Jesus'ga

(Lucas 6.27-28, 32-36)

43—Pekwaha tuhẽ pe nhaneramonhava'ea mog̃itagwera, ei Jesus'ga. A'ea e'i: “Pearõ hete ti penhiarõheteve'g̃a. Tapearõi ti penhiarõe'ỹve'g̃a.” A'ea nhaneramonhava'ea mog̃itagwera i'ei, ei Jesus'ga.

44—Jihi reki a'e pe me: Pearõ hete ti penhiarõe'ỹve'g̃a, ei Jesus'ga. Po g̃a ndekote'varuhui pe me, a'ero ti penhi'ĩ Tupana'ga pe emombyry ti g̃a pe javo, ei Jesus'ga. 45Nahã ti peko katu Tupana'ga ra'yramo yvagipeve'ga ra'yramo tiandepyry ti nhandejuvete'ga ja javo. A'ereki ga pyry hete okote'varuhuve'g̃a pe pyryve'g̃a pe no, ei Jesus'ga. Pyry hete ga g̃a pe oapoa japoi kwara japoi imomboruka g̃a pe. Ga pyry g̃a pe imongyrukari amana g̃a pe. Nahã ga g̃a nderekokatui okokatuve'g̃a okote'varuhuve'g̃a ndeheve, ei Jesus'ga.

46—Po penhiarõheteve'g̃a jate pe pearõ hete, a'ero Tupana'ga ei pe me: “Pe okote'varuhuve'g̃a ja reki penhiarõheteve'g̃a aromo penhiarõe'ỹve'g̃a arõe'yma.” Nahã ga ei pe me. A'ereki okote'varuhuve'g̃a – kiroki g̃a omono'ono'og̃uhũ itambere'ia governo pe – g̃a na jitehe oarõ oarõheteve'g̃a jate, ei Jesus'ga.

47—Po pe nhi'ig̃atui pejikotyve'g̃a pe jate pendoryndoryvamo g̃a ndehe, a'ero ojipe'g̃a hohe rũi pe ndekokatui reki. A'ereki Tupana'ga kwahave'ỹve'g̃a onhi'ig̃atu ojikotyve'g̃a pe jate gworygworyvamo g̃a ndehe no, ei Jesus'ga.

48—Pearõ hete ti g̃a nhaporemo penhiarõheteve'g̃a penhiarõe'ỹve'g̃a ndeheve. Nahã po ti pe ndekopyryvamo pejuvete'ga javijitehe yvagipeve'ga javijitehe nehẽ, ei Jesus'ga.

Attualmente Selezionati:

Mateus 5: pah

Evidenziazioni

Copia