Piligu 31
31
Yaakubu zo Leeban sani
1Di saha ka Yaakubu daa wum ni Leeban bidibisi yɛrimi, “Yaakubu n-fa ti ba binshɛɣukam zaa, ka binshɛlikam din nyɛ ti ba dini, dina ka o zaŋ nya buni.” 2Ka Yaakubu daa nya ka Leeban bi lan bɔr’ o yɛla kaman o ni daa pun bɔr’ o yɛla shɛm la. 3Di saha ka Yawɛ daa yɛli Yaakubu, “Labim’ a ba min’ a dɔɣiriba tiŋgban’ ni. N ni be a sani.”
4Dinzuɣu ka Yaakubu daa tim ti boli Reechɛl mini Liya ni bɛ ka o sanna o ni daa mal’ o biŋkɔbiri be mɔɣu ni luɣ’ shɛli la. 5Ka o daa ti yɛli ba, “N nyaya ka yi ba bi lan bɔri n yɛla kaman o ni daa yi bɔri n yɛla shɛm la. Amaa m ba Naawuni la kul be n sani. 6Yi mi ni n tum tuma ni n yaa zaa ti yi ba. 7Amaa ka o ŋari ma. O taɣi n yɔri la siɣimsiɣim bupia, amaa Naawuni bi saɣi ka o niŋ ma shɛli. 8O yi yɛli, ‘Bu’ shɛb’ bɛn liɣisiliɣisi ka n yɛn zaŋ yo a,’ buhi maa zaa ti dɔɣirila bubihi shɛb’ bɛn liɣisiliɣisi; ka o yi lan yɛli, ‘Bu’ shɛb’ bɛn mali bomaboma ka n yɛn zaŋ yo a,’ buhi maa zaa ti dɔɣirila bubihi shɛb’ bɛn mali bomaboma. 9Lala ka Naawuni niŋ zaŋ yi ba biŋkɔbiri ti ma.
10“Biŋkɔbiri maa tab’ dubu saha ka n daa ti zahim zahindi nya ka bulahi bɛn duri buhi maa nyɛla zaɣ’ bomaboma mini bɛn liɣisiliɣisi ni bɛn nyɛ zaɣ’ bɔribɔri. 11Di saha ka Naawuni malaika daa yɛli ma zahindi maa ni, ‘Yaakubu,’ ka n saɣi yɛli, ‘N-nyɛ ma!’ 12Ka o yɛli ma, ‘Kpuɣim’ a zuɣu lihi nya bula shɛb’ zaa bɛn duri buhi ŋɔ, bɛ nyɛla zaɣ’ bomaboma mini bɛn liɣisiliɣisi ni bɛn nyɛ zaɣ’ bɔribɔri, dama n nya Leeban ni niŋd’ a shɛm. 13#Pil 28.18-22 Mani n-nyɛ Bɛtɛl Naawuni, luɣ’ shɛl’ a ni daa booi kpam bahi bimbini zuɣu ka po pɔri n san’ la. Yiɣisim’ tiŋgbɔŋ ŋɔ ni lab’ bɛ ni daa dɔɣ’ a tiŋgbɔn shɛl’ ni pumpɔŋɔ.’ ”
14Di saha ka Reechɛl mini Liya daa yɛl’ o, “Binshɛli ka ti ba yiŋa ka ti yɛn di li fali. 15O lihi ti la tinzunnima. O zaŋ ti mi kɔhi, ka mali bɛ ni zaŋ laɣ’ shɛli yo ti zuɣu maa dira. 16Naawuni ni deei binshɛlikam zaa ti ba sani maa nyɛla ti mini ti bihi dini; dinzuɣu Naawuni ni yɛl’ a ni a niŋm’ shɛlikam zaa, nyin’ niŋm’ li.”
17Di saha ka Yaakubu daa zaŋ o paɣiba min’ o bihi balisi laakumnima, 18ka taɣ’ o niɣi min’ o biŋkɔbbaligu shɛb’ zaa bɛn daa nyɛ o nyɔri m-pah’ o ni daa zali naɣ’ shɛb’ Mɛsopoteemia la zuɣu n-lu soli kuni Keenan tiŋgbɔŋ ni o ba Yisahaku sani. 19Leeban daa chaŋla o piɛri kɔbiri chɛbu, ka Reechɛl daa zu n-kpuɣ’ o ba wuna. 20Yaakubu daa yɔhim Leeban ŋun daa nyɛ Aram nir’ maa, o ni daa bi yɛl’ o ŋun’ Yaakubu ni daa lo ni o yiɣisi nimaani la zuɣu. 21O daa zaŋla o ni mali binshɛɣukam zaa yiɣisi zo n-chaŋ ti gbaai Yufretiiz Mɔɣili du n-zaŋ o zuɣu kpa zoya ni tin’ shɛli din yuli booni Giliad la polo.
Leeban kari Yaakubu naba
22Di daba ata dali ka bɛ daa ti yɛli Leeban ni Yaakubu yiɣisiya zo. 23Ka Leeban daa zaŋ o dɔɣiriba pa omaŋ’ zuɣu n-kari Yaakubu naba daba ayopɔin hal ti mir’ o zoya ni tiŋ’ shɛli din yuli daa booni Giliad maa. 24Amaa ka Naawuni daa ka Leeban ŋun nyɛ Aram nir’ maa sanna yuŋ zahindi ni ti yɛl’ o, “Miri ka a yɛli Yaakubu yɛtɔɣ’ viɛlli bee yɛtɔɣ’ biɛɣu.” 25Ka Leeban daa kana ti paai Yaakubu. Yaakubu daa tila o suɣa zali zoya ni, ka Leeban mi min’ o dɔɣiriba maa daa ti bɛ suɣa zali zoya ni tin’ shɛli din yuli booni Giliad la.
26Ka Leeban daa bɔhi Yaakubu, “Bɔzuɣu ka a ŋari ma zaŋ m bipuɣinsi zo kaman tɔbu ka a tuhi gbahi ba maa? Tuun’ bɔ ka a lee tum ma maa? 27Bɔ n-niŋ ka a ŋari ma ka sɔɣi zo, ka bi yɛli ma. N naan chɛbis’ a ni suhupiɛlli, ka ŋme goonjɛnim’ ka chaɣisi sayɛya ka yili yila niŋ a. 28Bɔ n-niŋ ka a bi chɛ ka m mɔɣisi n yaansi maa mini m bipuɣinsi maa kparima n-chɛbisi ba? A tum gala. 29M mali yiko ni n di niŋ a zaɣ’ biɛɣu, amaa a ba Yisahaku Naawuni la sa yɛli ma yuŋ la, ‘Miri ka a yɛli Yaakubu yɛtɔɣ’ viɛlli bee zaɣ’ biɛɣu.’ 30A ni bɔr’ a ba yiŋ’ la zuɣu ka a yiɣisi zɔri maa, ka bɔ n-niŋ ka a zu n-kpuɣi n wuna?”
31Ka Yaakubu daa garigi yɛli Leeban, “N daa zɔr’ a mi, dama n daa tɛhimi ni di pa shɛli ka a ti zaŋ kiŋkansi fa a bipuɣinsi maa n sani. 32Amaa a yi nya a wuna maa so sani, bɛn’ kum’ o. Lihimi n nɛma ŋɔ ni nya, a bini yi be di ni, nyin’ yihim’ li ti dɔɣiriba ŋɔ zaa ninni.” Yaakubu daa bi mi ni Reechɛl n-zu n-kpuɣi wuna maa.
33Ka Leeban daa kpe Yaakubu suɣili ni n-yi nimaani kpe Liya suɣili ni, ka yi nimaani kpe dabipaɣiba ayi la suɣa ni, amaa ka bi nya shɛli di ni. Ka o daa yi Liya suɣili ni chaŋ ti kpe Reechɛl suɣili ni. 34Di saha ka Reechɛl daa kpuɣi wuna maa n-zaŋ niŋ laakum gal’ ni n-du n-ʒi di zuɣu. Ka Leeban daa vihi suɣili maa ni zaa bo li ka bi nya li. 35Ka Reechɛl daa yɛl’ o ba, “N dana, di je suli niŋ ma n ni ku tooi yiɣisi zani a tooni maa zuɣu, dama paɣitali biɛhigu ni ka m be.” Ka Leeban daa vihi bo wuni maa ka bi nya li.
36Di saha ka Yaakubu suhu daa yiɣisi bahi Leeban zuɣu ka o bɔhi Leeban, “Taal’ bɔ ka n lee tum’ a? Ka alahichi dini ka n lee tum ka a kariti n naba na? 37A ni vihi m binshɛɣukam zaa ni maa, a yiŋ’ bimbɔ ka a nya di ni? Zaŋm’ li zali n dɔɣiriba min’ a dɔɣiriba ŋɔ ninni, ka bɛ baŋ ti ni ŋun mali yɛlimaŋli. 38N ni be a sani yuun’ pisi shɛŋa ni ŋɔ zaa, a piɛri min’ a buhi ni zaɣ’ yino gba na ʒi m-mali baɣili nti zaŋ li bahi, ka m mi na ʒi n-gbaag’ a piɛlaa kɔrigi ŋubi. 39Mɔɣu ni biŋkɔbiri daa yi gbaag’ a piɛɣu, m bi zaŋd’ o na ti wuhir’ a, amaa n daa yi gbaarila mmaŋmaŋ’ piɛɣu zal’ o zaani. Bɛ daa yi zu binshɛli wuntaŋ’ ni bee yuŋ, a chɛrimi ka n yo a li. 40Wuntaŋ’ daa kul wɔbiri ma mi dabisili kam, ka wari mi kpɛri ma yuŋ, ka n gaani gom. 41Yuun’ pisi zaa ka m be a yiŋa. N tum tuma ti a la yuun’ pinaanahi a bipuɣins’ ayi ŋɔ zuɣu; ka gul’ a biŋkɔbiri mi yuma ayɔbu; ka a taɣi n yɔri siɣimsiɣim bupia. 42Ka n yaannim’ Naawuni ŋun nyɛ Ibrahimma Naawuni ka nyɛ Yisahaku ni jɛmdi so ŋɔ yi di ka n sani, biɛhiŋ kani, a naan chɛ ka n chaŋ ni nuzaŋa. Naawuni nya n wahala mini n ni tum tuun’ shɛŋa, ka sa kpah’ a zuɣu ni yuŋ maa.”
Yaakubu mini Leeban lo tab’ alikauli
43Ka Leeban daa yɛli Yaakubu, “Bipuɣinsi ŋɔ nyɛla m bipuɣinsi, ka bihi ŋɔ nyɛ m bihi, ka biŋkɔbiri ŋɔ nyɛ m biŋkɔbiri; ka a ni nya binshɛɣukam zaa kpe ŋɔ nyɛla n dini. Amaa zuŋɔ dabisili ŋɔ wula ka n yɛn niŋ m bipuɣinsi ŋɔ mini bɛ ni dɔɣi bi’ shɛb’ ŋɔ? 44Pumpɔŋɔ chɛ ka m min’ a lo tab’ alikauli, ka chɛ ka di leei shɛhira m min’ a sunsuuni.”
45Di saha ka Yaakubu daa pii kuɣili sa nimaani ni di nyɛ din teeri ba. 46Ka Yaakubu daa yɛl’ o dɔɣiriba, “Pihimiya kuɣa na,” ka bɛ daa pihi kuɣa maa na nti kahi li duhi, ka daa ʒini kuɣ’ duli maa gbini di bindirigu. 47Ka Leeban daa boli di yuli Jɛgarisahaduta;#31.47 JƐGARISAHADUTA: Aramaikili ni yuli ŋɔ gbinni nyɛla, “Kahi duhi ni teeri ti”. Leeban yɛtɔɣa daa nyɛla Aramaikili. ka Yaakubu mi boli di yuli Galiid.#31.47 GALIID: Hiburuli ni di gbinni nyɛla, “Kahi duhi ni teeri ti”. 48Ka Leeban daa yɛli Yaakubu, “Kuɣ’ duli ŋɔ nyɛla shɛhira m min’ a sunsuuni zuŋɔ dabisili ŋɔ.” Dinzuɣu ka bɛ daa boli di yuli Galiid. 49Ka Leeban daa yɛli, “Ti ni yɛn woligi tab’ ŋɔ, n suhiri Yawɛ ni o gul’ ti.” Dinzuɣu ka bɛ daa lan boli nimaani yuli Mizipa.#31.49 MIZIPA: Hiburuli ni di gbinni nyɛla, “Luɣ’ shɛli a ni yɛn zani gu”. 50Leeban daa lan yɛli, “A yi nahim m bipuɣinsi ŋɔ bee a yi kpuɣi paɣiba pahi bɛ zuɣu, ka n ʒi di yɛla, nyin’ teemi ni Naawuni n nyɛ m min’ a shɛhiralana. 51N-nyɛ kuɣ’ duli shɛli n ni pihi sɔŋ m min’ a sunsuuni. 52Kuɣ’ duli ŋɔ mini kuɣ’ shɛli din yɛn teeri ti ŋɔ nyɛla shɛhira din wuhiri ni n ku yaɣ’ kuɣ’ duli maa zuɣu ka a sanna ti niŋ a zaɣ’ biɛɣu, ka a gba ku yaɣ’ kuɣ’ duli maa zuɣu ka n sanna ti niŋ ma zaɣ’ biɛɣu. 53Ibrahimma Naawuni mini Nahɔr Naawuni#31.53 IBRAHIMMA mini NAHƆR: Ibrahimma daa nyɛla Yaakubu yabidoo, ka Nahɔr mi daa nyɛ Leeban yabidoo. ni bɛ yaannim’ Naawuni ŋɔ ni woligi yɛlimaŋli ti ti.” Ka Yaakubu daa po o ba Yisahaku ni jɛmdi Naawuni so maa. 54Ka o daa mali sara zoli zuɣu n-laɣim’ o dɔɣiriba ni bɛ kana ka bɛ min’ o ti laɣim di bindirigu, ka bɛ daa kana ka bɛ min’ o ti laɣim di bindirigu maa ka kpalim be zoli maa zuɣu yuŋ hal ka biɛɣu ti neei. 55Ka Leeban daa ti daŋ yiɣisibu asibaasi m-mɔɣis’ o yaansi min’ o bipuɣinsi maa kparima, ka niŋ alibarika niŋ bɛ ni ka lab’ kuli.
Nke Ahọpụtara Ugbu A:
Piligu 31: DBwDB
Mee ka ọ bụrụ isi
Kesaa
Mapịa
Ịchọrọ ka echekwaara gị ihe ndị gasị ị mere ka ha pụta ìhè ná ngwaọrụ gị niile? Debanye aha gị ma ọ bụ mee mbanye
Dagbani Bible with Deuterocanonical Books © Bible Society of Ghana, 2011.