Mateo 13

1Kɨvɨ un ni kee Jesús veꞌe un kuaꞌan ya, ti ni nukoo ya yuꞌu lago Galilea un. 2Ti kuaꞌa xaan yɨvɨ ni ka kututu nuu ya. Yukan ti ni kɨvɨ ya ini ɨɨn barco, ni kɨvɨ ya ini nducha un, ti tendɨꞌɨ yɨvɨ un ni ka kendo nuu ñɨtɨ yuꞌu nducha un. 3Yukan ti ni xnaꞌan ya nuu yɨvɨ un siaꞌan, ni kachi ya:

―Ɨɨn chaa jitu triu ni kenda da kuan saka da triu.

4Ti nuu kuaꞌan da jacha da triu un sava triu un ni ka nukoyo ini ichi, ti ni ka chakoyo saa un naa tɨ, ti ni ka nastutu tɨ. 5Uu ga triu un ni ka jinu nuu yuu nuu kanchuku yaxin ñuꞌun, ti ni jinu triu un, chi ni niꞌin kajin. 6Ti nu ni kaña ndikandii, ti ni kuu niꞌni xaan, ti ni ka ichi triu un, chi tu ni niꞌin yoꞌo. 7Sava ga triu un ni ka jinu nuu yɨꞌɨ yoꞌo nuꞌiñu. Ti nu ni kaña numa nuꞌiñu un, ti ni ka jasɨ nuu triu un. 8Ko sava ga triu un ni ka jinu i nuu yɨꞌɨ ñuꞌun vaꞌa, ti ni kaña triu un ti ni jaꞌnu, ti vaꞌa xaan ni kuu. Sava yoko triu un ni nakuaꞌa ɨɨn ciento triu nuu ɨɨn triu tata. Uu ga ni ka nakuaꞌa uni xiko triu, ti uu ga oko uxi. 9Ti nau roꞌo na kuni chunsoꞌo, ti chunsoꞌo vaꞌa jnuꞌun kaꞌan ri ―kachi ya.

Xndaku Jesús jnuꞌun ni kaꞌan ya un

(Mr. 4.10‑12; Lc. 8.9‑10; 10.23‑24)

10Yukan ni ka tuꞌva ndajaꞌa Jesús nuu ya, ti ni ka jikajnuꞌun da:

―¿Ndoo kaꞌan ni siaꞌan nuu yɨvɨ jaꞌa, ti ndoo kuni kaꞌan jnuꞌun un, nusa? ―ni ka kachi da.

11Yukan ti ni kachi ya:

―Ja kuu roꞌo naa ra, xnaꞌan Yandios nuu ra naa ra nasa kuu jniñu taꞌu ya, ko yɨvɨ jaꞌa tu kujnuni ini i nasa kuu jniñu un. 12Ti yɨvɨ na kandixia jnuꞌun Yandios, ti viꞌi ga niꞌin jnaꞌan i inijnuni i ja kunukuachi i nuu ya. Ko yɨvɨ ja tu kandixia, ti viꞌi ga kendo i, jaku ga koo i, ansu nava ni kaa i undi nuu. 13Ja yukan kuu ja kaꞌan ri jnuꞌun jaꞌa nuu yɨvɨ naa i, chi vasu ka ñusoꞌo i jnuꞌun kaꞌan ri, ti ka ndeꞌe jniñu saꞌa ri, ko tu ka chaku ini i. 14Ja siaꞌan ka saꞌa i, ti yukan kundaa jnuꞌun ni kaꞌan profeta Isaías na ni kachi da:

Roꞌo, vasu na kunsoꞌo ra naa ra, ko tu chaku ini ra.

Ndeꞌe ra jiin nduchi ra naa ra ko tu kojnuni ini ra, chi tu kuni ra.

15Chi yɨvɨ niꞌin xaan ini ni ka nduu ini yɨvɨ jaꞌa, ti tu ka chunsoꞌo vaꞌa i.

Ti nanu ja ka ndiꞌyu nduchi i, chi tu ka nakuni i jandaa.

Chi ni tu ka chunsoꞌo i, ti ni tu ka chaku ini i.

Ni tu ka xndoo i kuachi i ja ndɨvɨ i jiin ri,

ti na nama ri i.

Siaꞌan ni kachi profeta Isaías, kachi tutu Yandios.

16Ko kandichi Yandios jiin roꞌo naa ra, chi ka ndeꞌe ra jiin nduchi ra, ka jini ra jniñu saꞌa ri, ti ka jinisoꞌo ra jnuꞌun kaꞌan ri. 17Ti jandaa na kachi ri nuu ra naa ra ja kuaꞌa xaan profeta ni ka kikoyo na janaꞌan, jiin yɨvɨ vaꞌa un, ni ka ñukuu ini i ja kuni i taka ja ka jini ra jaꞌa vijna, ko tu ni ka jini i. Suni ni ka ñukuu ini i ja kunsoꞌo i taka jnuꞌun ka jinisoꞌo ra jaꞌa vijna, ko tu ni ka jinisoꞌo i ―ni kachi Jesús.

Xndaku Jesús nasa kuni kaꞌan jnuꞌun chaa saka triu un

(Mr. 4.13‑20; Lc. 8.11‑15)

18Siin Jesús xndaku ya, ti ni kachi ya:

―Kunsoꞌo naa ra nasa kuni kaꞌan jnuꞌun chaa saka triu un. 19Yɨvɨ ka ñunsoꞌo nasa kuu jniñu taꞌu Yandios ko tu ka chaku ini i, yɨvɨ yukan ka kuu nanu triu ni jinu nuu yuꞌu ichi un. Chi chaa jaꞌuꞌu un ti kencha taka jnuꞌun vaꞌa ni chaku ini i. 20Ti triu ni jinu nuu kanchuku yaxin ñuꞌun nuu yuu, kuu i nanu yɨvɨ ni ka jinisoꞌo jnuꞌun kaꞌan ri, ni ka jantaꞌu i, ti ka kusɨɨ ini i jiin. 21Ko vanuxia changa ga kuñɨɨ ini i jiin jnuꞌun un, ti nu ni ka kejaꞌa ka jito uꞌu yɨvɨ i ja sɨkɨ jnuꞌun un, ti ka nakani ini i ti tukaa ga ka siin i. 22Ti triu ni ka jinu nuu yɨꞌɨ yoꞌo nuꞌiñu un, kuu nanu yɨvɨ ni ka chunsoꞌo jnuꞌun un, ko ka ndɨꞌɨ ga ini i ja kuu taka ga ja iyo nuu ñuyɨvɨ jaꞌa, ja na kuu riku i. Ti yukan kuu ja jasɨ ja tu ka siin jiin jnuꞌun Yandios, chi tu ka kuni kuandatu i nuu jnuꞌun ya. 23Ko triu ni ka jinu nuu ñuꞌun vaꞌa un kuu nanu yɨvɨ ni ka jinisoꞌo, ti ni ka chaku ini i nasa kuu jnuꞌun Yandios, ti ka siuku i jiin. Sava i ka kuu nanu triu ni ka nakuaꞌa ɨɨn ciento triu nuu ndɨ ɨɨn ndɨ ɨɨn xini, xi uni xiko, xi oko uxi triu nuu ndɨ ɨɨn ndɨ ɨɨn xini ―ni kachi Jesús.

Jnuꞌun ɨɨn yuku kueꞌe ni kaña maꞌñu triu

24Yukan ti ni kaꞌan tuku Jesús ɨnga jnuꞌun jaꞌa, ti ni kachi ya:

―Nava kuu kɨvɨ yɨvɨ ndaꞌa Yandios ja na taꞌu ya jniñu nuu i, kuu nanu ɨɨn chaa ni saka triu vaꞌa nuu ñuꞌun da. 25Ko nuu ni naa maꞌna da ka kixi da, ti ni jaa ɨɨn chaa jito uꞌu chaa xiin jniñu un, ti ni jacha da ndɨkɨn yuku kueꞌe nuu triu chaa un, ti kuaꞌan da. 26Nu ni jaꞌnu triu un, ni kejaꞌa kuu yoko. Yukan ti sa ni ka jini da ja iin yuku kueꞌe un jiin. 27Yukan ti ni ka jaꞌan muzu da, ti ni ka kaxjnuꞌun da nuu chaa xiin triu un ja siaꞌan ni kuu, ti ni ka kachi da: “Taa, ¿Ansu mani triu vaꞌa ni jacha ni nu? ¿Ti nanu ni kii yuku kueꞌe un nusa”? ni ka kachi da. 28Yukan ti ni kachi chaa xiin triu un: “Va ɨɨn ñakuasun ini ni saꞌa”, kachi da. Ti ni ka kachi muzu un: “¿Kuni ni ja na kiꞌin jnuꞌun na yuku un nu”? ni ka kachi da. 29Ti ni kachi chaa xiin triu un: “Tuu, chi nu na jnuꞌun ra yuku un naa ra ti suni kaña triu un. 30Sia, na kuꞌiin maa, ti undi na kuaꞌnu triu un, ti sa na taji ri muzu ja na kiꞌin kaꞌncha da yuku kueꞌe un xnaka. Ti na kaꞌncha da nuꞌni ti na kaꞌma yo, ti sa na nastutu da triu un, ja na ndɨvɨ vaꞌa ini veꞌe ri”, kachi da ―ni kachi Jesús.

Jnuꞌun ɨɨn ndɨkɨn lulu

(Mr. 4.30‑32; Lc. 13.13‑19)

31Ti ni siin kaꞌan Jesús:

―Kaꞌan ri ɨɨn jnuꞌun nasa kuu kɨvɨ yɨvɨ kuaꞌa ndaꞌa Yandios, ja na taꞌu ya jniñu nuu i. Yukan kuu nanu ɨɨn ndɨkɨn lulu nu ni xndee yɨvɨ ti kejaꞌa jaꞌnu. 32Jandaa kuu ja kuu ɨɨn ndɨkɨn lulu ga ja kuu taka ga ndɨkɨn, ko nu na kuaꞌnu, ti yukan kuu ja kuu kaꞌnu xaan ga ja kuu taka ga yuku. Ti kuu nanu ɨɨn yujnu kaꞌnu xaan tonto nu ka jaꞌan saa, ti ka saꞌa tɨ taka tɨ nuu ndaꞌa yujnu un ―kachi ya.

Jnuꞌun levadura

(Lc. 13.20‑21)

33Suni ni kachi ya ɨnga jnuꞌun jaꞌa:

―Kaꞌan ri ɨnga jnuꞌun ja nasa kuu kɨvɨ yɨvɨ kuaꞌa ndaꞌa Yandios, ja na taꞌu ya jniñu nuu i. Yukan kuu nanu levadura ja jajniñu ɨɨn ñasɨꞌɨ ja sakanuu ña jiin ɨɨn bolsa yuchi, ti ja tɨꞌlɨ levadura un saꞌa ja najinu nɨ tuꞌu yujña un ―kachi Jesús.

(Mr. 4:33‑34)

34Tɨjnɨ nuu jnuꞌun ni jajniñu Jesús ni kaꞌan ya nuu yɨvɨ naa i, ti tukaa ga naa jnuꞌun ni kaꞌan ya ja kuu jnuꞌun un. 35Yukan ni kundaa jnuꞌun ni kaꞌan profeta na ni chaa da tutu:

Xndaku ri nuu yɨvɨ jiin savaꞌni ga jniñu.

Siaꞌan kaꞌan ri jnuꞌun jaꞌa ja ni kendo saꞌyɨ undi kɨvɨ ni nukoo ñuyɨvɨ.

Ni ka kachi profeta ―ni kachi Jesús.

Xndaku Jesús sɨkɨ jnuꞌun yuku kueꞌe

36Yukan ti ni kanxiaꞌu Jesús jiin yɨvɨ un, ti kuaꞌan ya. Ni najaa ya veꞌe. Yukan ni ka ndututu ndajaꞌa ya jiin ya, ti ni ka jikajnuꞌun da:

―Kachi ni nasa kuni kaꞌan jnuꞌun sɨkɨ yuku kueꞌe ni kaña nuu ñuꞌun un ―ni ka kachi da.

37Yukan ti ni kachi Jesús jiin da:

―Ja saka triu vaꞌa un kuu ruꞌu, maa Seꞌe Yɨvɨ Ñuyɨvɨ, 38ti ñuꞌun un kuu ñuyɨvɨ. Triu un kuu yɨvɨ ja yɨꞌɨ nuu taꞌu Yandios jniñu. Ti nanu yuku kueꞌe un, ka kuu yɨvɨ ja ka yɨꞌɨ jiin jaꞌuꞌu un. 39Ti ñakuasun ini ja ni xndee ndɨkɨn kueꞌe un kuu maa jaꞌuꞌu. Ti kɨvɨ ndututu triu un kuu nanu kɨvɨ na ndɨꞌɨ ñuyɨvɨ jaꞌa. Ti chaa ka nastutu triu un ka kuu maa ángel Yandios ja kikoyo andɨvɨ. 40Ti siaꞌan nanu kuu jiin yuku un ja nastutu yo ti kaꞌma yo. Ti suni siaꞌan kuu nu na jaa kɨvɨ na naa ñuyɨvɨ. 41Ko maa Seꞌe Yɨvɨ Ñuyɨvɨ, taji ya ángel ya kikoyo i undi nuu andɨvɨ, ti nastutu ya taka yɨvɨ ka saꞌa kuachi jiin taka yɨvɨ ndevaꞌa kuɨtɨ. 42Ti ángel un jnaa da yɨvɨ un na kayu i nuu ñuꞌun. Yukan kondoꞌo i nundoꞌo, ti kuꞌyu yuꞌu i, ti na kee yɨꞌɨ i jnuꞌun i. 43Yɨvɨ na kachi Yandios ja ka kuu i yɨvɨ vaꞌa, ti nakuaka ya i ja na kunchuku i ñuu nuu taꞌu ya jniñu, ti nduñaꞌnu i nanu ndikandii un, ja jaꞌa nduva ja kuu nɨ tuꞌu ñuyɨvɨ yo. Ti nu na chunsoꞌo ra naa ra, ti chunsoꞌo jnuꞌun kaꞌan ri jaꞌa ―kachi Jesús.

Jnuꞌun ɨɨn jajnu xuꞌun yɨsaꞌyɨ

44Siin Jesús xndaku ya, ti ni kachi ya:

―Kaꞌan ri ɨnga jnuꞌun nasa kuu kɨvɨ yɨvɨ ndaꞌa Yandios ja na taꞌu ya jniñu nuu i. Yukan kuu nanu ɨɨn jajnu xuꞌun yɨsaꞌyɨ chii ñuꞌun. Nu ɨɨn chaa na naniꞌin jajnu xuꞌun un nuu ñuꞌun ɨnga yɨvɨ, ti nachisaꞌyɨ tuku da nuu kande un. Ti ja kusɨɨ ini da jiin ja kande un, nandeokuñɨ da ti xiko ndɨꞌɨ da ja ñavaꞌa da ti kiꞌin da, ti nakuaan da ñuꞌun un ―kachi Jesús.

Jnuꞌun ɨɨn yuu xiñu ja fino xaan

45Siin Jesús xndaku ya, ti ni kachi ya:

―Kaꞌan ri ɨnga jnuꞌun nasa kuu kɨvɨ yɨvɨ ndaꞌa Yandios ja na taꞌu ya jniñu nuu i. Yukan kuu nanu ɨɨn chaa yaku da nduku da yuu xiñu fino xaan. 46Ti nu ni niꞌin da ɨɨn yuu fino xaan un ja nchaa yaꞌu xaan tonto ga, kiꞌin da ti xiko da taka ja ñavaꞌa da, ti kuaan da yuu fino un―kachi Jesús.

47Siin Jesús xndaku ya, ti ni kachi ya:

―Kaꞌan ri ɨnga jnuꞌun nasa kuu kɨvɨ yɨvɨ ndaꞌa Yandios ja na taꞌu ya jniñu nuu i. Yukan kuu nanu ɨɨn ñunu ja chunde da nuu nducha mar, ti jnɨɨ da taka nuu chāká. 48Nu ni chitu ñunu un, yukan na ti chaa ka jnɨɨ chāká un tava da ñunu un yuꞌu mar, ti yukan nukoo da nakaji da chāká un, nasavaꞌa da chāká vaꞌa un ini chika da, ti sukoyo da chāká kueꞌe un. 49Ti siaꞌan kuu jiin yɨvɨ na ndɨꞌɨ ñuyɨvɨ jaꞌa. Chakoyo ángel Yandios ja kii undi andɨvɨ, ti sasɨɨn i yɨvɨ kueꞌe un, ti suni sasɨɨn i yɨvɨ ja na kachi Yandios ja ka kuu i yɨvɨ vaꞌa. 50Ti jnaa i yɨvɨ kueꞌe un ja na kayu i nuu ñuꞌun, ti yukan nakani ini yɨvɨ un ti ndeꞌe, ti kuꞌyu yuꞌu i ―ni kachi ya.

Ja kuu ɨɨn ndajniñu ava jiin ndajniñu jaa

51Yukan na ti ni jikajnuꞌun Jesús maa da naa da, ti ni kachi ya:

―¿Ka chaku ini ra taka jnuꞌun jaꞌa nu? ―ni kachi ya.

Ti maa da ni ka kachi da:

―Ka chaku ini na ―kachi da naa da.

52Ti ni kachi Jesús:

―Nu ɨɨn chaa xnaꞌan ley Israel, nu na nakuni ndaa da nasa kuu nuu taꞌu Yandios jniñu, ti ni kuu da nanu ɨɨn chaa xiin veꞌe, ja jini da sasɨɨn da ndajniñu jaa, ti sasɨɨn da ndajniñu ava ―ni kachi Jesús.

Tu ni ka jajnuꞌun yɨvɨ ñuu Nazaret ya

(Mr. 6.1‑6; Lc. 4.16‑30)

53Nu ni ndɨꞌɨ ni kaꞌan Jesús taka jnuꞌun un, ni kee ya kuaꞌan ya. 54Ti ni najaa ya ñuu maa ya, ti yukan ni kejaꞌa ya ni xnaꞌan ya nuu yɨvɨ ini veñuꞌun Israel ñuu yukan. So ni ka naa ini yɨvɨ un, ti ni ka kejaꞌa ka kaꞌan:

―¿Nanu ni jan skuaꞌa chaa jaꞌa taka jnuꞌun un? ¿Nasa kuu ja kuu saꞌa da taka jniñu ñaꞌnu un? 55¿Ti ansu seꞌe chaa yokon yujnu un kuu chaa jaꞌa nu? Ti nana da kuu María. Ti ñani da ka kuu Jacobo, José, Simón jiin Judas. 56Ti suni jaꞌa kanchuku kuaꞌa da jiin yo jaꞌa naa yo. ¿Ko nanu ni jan skuaꞌa chaa jaꞌa taka jnuꞌun un nusa? ―kachi naa.

57Siaꞌan ni ka ndeꞌe yɨvɨ un ya nanu ɨɨn chaa ndevaꞌa ni. Ja yukan kuu ja tu ni ka ndee nuu ya. Ko ni kachi Jesús jiin da:

―Taka ga yɨvɨ ka jaꞌa ja yɨñuꞌun ɨɨn profeta, ja kaꞌan da jnuꞌun Yandios. Ko yɨvɨ ñuu maa da, jiin yɨvɨ ini veꞌe da, tu kuantaꞌu i maa da ―kachi Jesús.

58Ti ja yukan kuu ja tu ni saꞌa ya tɨjnɨ jniñu ñaꞌnu ñuu yukan, chi tu ni ka kandixia i ya.

Ni jiꞌi Juan, chaa ni skuanducha

(Mr. 6.14‑29; Lc. 9.7‑9)

Pilihan Saat Ini:

Mateo 13: mpm

Sorotan

Berbagi

Salin