Mata 13
13
Karabu ata Kǝra Ndǝr Ɓutsǝ Kulfɛ ni
(Mar 4:1-9; Luk 8:4-8)
1Tsu vǝr ndari Yɛsu ka lǝba akwa kǝi nda dzǝ ka ndzai ata nya manda. 2#Luk 5:1-3Ama akuya tǝ dlamiyir ndzi hang tara tsaɓtsǝnidzi adzǝni dzǝ ka lǝkwa sar ka ndzai akwa, sakatǝ sanga ndzi ada hyati ata nya manda. 3Antǝ dzǝ ka nkǝrɛ ala dar sǝ hang akwa karabu yarɛ, ka gha, “Ndǝr tsǝwhu laka tǝra lǝba thlǝka kulfɛ. 4Sakatǝ dzǝ ata kǝra ɓutsǝ kulfǝ ni, laka yarɛ ɗi akwa kuta whalɛ, ba ika yarɛ ka siya sǝnya tǝ dar. 5Laka yarɛ ka ɗi ata vui paya-paya yarɛ, kura hai hang ati. Dar ka ntsi bǝtǝbǝtu, kadǝbar tǝ hai adi ati hang wɛ. 6Ama sakatǝ tsǝtsi sǝba, dar ka kǝuntadzi, ba dar ka mbantadzi kadǝbar dar adi aka ngǝyang wɛ. 7Kulfǝ laka yarɛ ɗu akwa ntsa ntsǝkǝɗa yarɛ, ntsǝkǝɗa yarni ka kǝlakǝrdzi ala fu yarni ba dar ka ngyalti tǝ dar. 8Kulfǝ laka yarɛ tsuwɛ ka ɗi ata hai nam ɗaku, vui nam tǝ dar yai munya—kumthlani, nkwathlani wala makǝr thlani ka lǝbar sǝ nam tǝ ndǝ thlǝkati. 9Ndǝ nam aka thlǝmɛ, ngyar ka dzǝ ngati.”
10Ndzǝr nuwur Yɛsu ka si adzǝni ka yuwɛ apǝri, “Kami tǝ gǝ ada ndǝrɛ ala ndzi aka karabu yar?”
11Dzǝ ka kalaktsǝni, “Zǝndi asǝra kuhyikur nam atahyal ndǝ la gǝri, ama adi ala dar wɛ. 12#Mat 25:29; Mar 4:25; Luk 8:18; 19:26Kǝlara ndǝ nam akǝri ndǝ ata lari hang, ba dzǝ ata 'ya akǝri hangkurari. Kǝlara ndǝ nam kura akǝri, wala sǝ nam tǝ dzǝ akǝri ma ndǝ ata dlutsi akari. 13Əni ani sǝ nam tara 'ya tǝ Yi ada ndǝrɛ ala dar aka karabu yarɛ:
“Wala dar ada wulɛ, dar adi ada wula wɛ;
wala dar ada nga, dar adi ada ngati wɛ wala ngaba wɛ.
14 #
Isa 6:9,10 Aka dar dzǝri tǝ 'ya nabikur Isaya ni tara ghǝiyabadzi nam tara nkǝrɛ:
“ ‘Gǝri ata ndzai ka ngati, ama gǝri adi ata saga ngaba wɛ;
gǝri ata ndzai ka wulɛ, ama gǝri adi ata saga wula wɛ.
15Akuya ɗǝfa ndzǝ ǝni 'ya ɓaɓal;
nga tǝ thlǝmɛ ada 'ya dzau ala dar,
ba dar harti ntsa dar.
Ma adi ahani wɛ dar ata wula aka ntsa dar,
ka dar ngati aka thlǝma dar,
ka dar ngaba aka ɗǝfa dar,
ka dar mbaltǝdzi, ba Yi ata mbǝti tǝ dar.’
16 #
Luk 10:23,24 Ama sǝr kutsari ala ntsa gǝri kadǝbar dar ada wula, ba thlǝma gǝri kadǝbar dar ngati. 17Akuya Yi ada gha ala gǝri dzǝri, nabi yarɛ hang ba ndzǝ nam kal-kal bara ka dar wula sǝ nam tǝ gǝri wuti ama dar ta wula wɛ, ba ka dar ngati sǝ nam tǝ gǝri ngati ama dar ta ngati wɛ.
18“Siyamɛ thlǝm dzá, ka sǝ nam tǝ karabu nǝr ndǝr ɓutsǝ kulfɛ ni ada nkǝrɛ: 19Sakatǝ kǝlara ndǝ ngati labar ata kǝra Kuhyikur ni ba dzǝ ta ngaba tǝni wɛ, ndǝ kulɗa ni ada si ka mbuli atǝra sǝ nam tǝ ndǝ thlǝkati akwa ɗǝfari ni. Əni ani kulfɛ nam tǝ ndǝ thlǝkati akwa kuta whalɛ. 20Ndǝ nam tara dlutsi kulfɛ ni nam tara ɗi ata vui paya-paya ni, ani ndǝ nam tara ngati ndǝr ni tǝkǝma dzǝ ka dlutsi aka kutsari. 21Ama tǝng tǝ dzǝ adi aka ngǝyang wɛ, dzǝ ndzai saka nkyiɗǝ laka ɗiɗi. Sakatǝ damitsǝnidzi wala bwanai tara si kadǝbar ndǝr ni, tǝkǝma dzǝ dlantadzi. 22Ndǝ nam tara dlutsi kulfɛ ni nam tara ɗu akwa ntsa ntsǝkǝɗa yarɛ ni ani ndǝ nam tara ngati ndǝr ni, ama ɗǝngar ndzaiyir dunya ǝni ba zǝla ndɛ nǝr dunya akuya bara gǝna kǝ kǝlnta kǝr alari, ka mǝrti tǝni kura ya munya. 23Ama ndǝ nam tara dlutsi kulfɛ ni nam tara ɗi ata hai nam ɗaku ani ndǝ nam tara ngati ndǝr ni ka ngaba tǝni. Dzǝ ka yai munya—kumthlani, nkwathlani wala makǝr thlani ka lǝbar sǝ nam tǝ ndǝ thlǝkati.”
Karabu ata Kǝra Sizau ni
24Yɛsu ka nkǝrɛ ala dar karabu damwa, “Kuhyikur Hyal ni ani apa ndǝ laka nam tara thlǝkati kulfɛ nam ɗaku akwa fwakǝrni. 25Ama sakatǝ ndzi akwa hanyi, antǝ dawarni ka si ka thlǝkau sizau akwa ntsa lǝkama ni ka ngwara tǝra. 26Sakatǝ lǝkama ni tara kǝlí ka haba kǝr, antǝ sizau yɛ ka sǝba.
27“Antǝ madar kǝiyir ndǝ ni si ka gha alari, ‘Thlaku, adi kulfɛ nam ɗaku tǝ gǝ tara thlǝkati akwa fwakǝr ngǝ ni wɛ? ama dzá tǝ sizau yarni tara ɓuidzi?’
28“Dzǝ ka kalaktsǝni, ‘Dǝgun laka ani tara 'ya ǝni.’
“Madar kǝiyirni ka yu tǝni, ‘Gǝ ada bara ka yar mwara lǝka ngungudǝba tǝ dar ya?’
29“ Dzǝ sǝnau, ‘A'a wɛ; kadǝbar sakatǝ gǝri ata kǝra ngudǝ sizau yarni, gǝri ata siya ngunta lǝkama ni kaka dar. 30Ngyaramɛ tǝ dar ka dar kǝlí atakǝmaduku har sakar dlɛ. Ata saka ǝnda Yi ata nkǝrɛ ala ndzǝr dlǝ yarari: Tangkǝma ka dar tsaɓtsǝni sizau yarni ka dar mbwai tǝ dar kǝr-kǝr ka ndǝ mbanta; antǝ ka ndǝ tsaɓtsǝni lǝkama ni ka ndǝ si akǝr akwa biyirna.’ ”
Karabu ata Kǝra Munyar Bwala ba Thlǝlam ni
(Mar 4:30-32; Luk 13:18-19)
31Yɛsu ka nkǝrɛ ala dar karabu damwa: “Kuhyikur nam atahyal ani apa munyar bwala, nam tǝ ndǝ laka kǝtǝ ka lǝka thlǝkati akwa fwakǝrni. 32Wala tǝ dzǝ ani nkyiɗu akwa ntsa sanga munya yarɛ nam tǝ gǝri akǝri, ama sakatǝ dzǝ kǝlí, dzǝ dza ngga ta sang akwa fwakǝr fu yarɛ nda ba dzǝ ata ndzai fu nam dǝrdlǝm, ani ka ika yarɛ nam ati ata si ka pati kǝiyir dar akwa tsizuwari yarɛ.”
33Yɛsu ka dzakti gha ala dar karabu damwa: “Kuhyikur nam atahyal ni ani apa thlǝlam nam tǝ mwala tara kǝtǝ ka hǝrti akwa mpwɛ nam hang tǝ thlǝlam ni ka siya dlǝti sanga mpwɛ nam tǝ ndǝ tara hǝrti ni ka mbihǝtǝdzi.”
34Yɛsu nkǝrnta sanga sǝ ǝni yarni ala dlamiyir ndzi akwa karabu yarɛ; dzǝ ta nkǝrɛ kǝlara su ala dar kura dzǝ ta kǝthlǝr aka karabu wɛ. 35#Zab 78:2Ani apani kǝ ghǝiyabadzi sǝ nam tǝ ndǝ nkǝrnta atar nabi ni:
“Yi ata ndǝr ala dar akwa karabu yarɛ,
Yi ata siya nkǝrba ala dar sǝ yarɛ nam tara ɗǝwardzi tǝng akwa baditsǝni dunya.”
Ndǝ Nkǝrba Karabur Sizau ni
36Antǝ Yɛsu tǝra ka ngyar dlamiyir ndzi ka livi, ndzǝr nuwurni ka si adzǝni ka nkǝrɛ, “Nkǝrba ala yar karabur sizau akwa fwaku nda.”
37Yɛsu sǝnau ala dar, “Ndǝ nam tara thlǝka kulfɛ nam ɗaku nda ani Zǝr Ndɛ. 38Fwaku ni ani dunya; ba kulfɛ nam ɗaku ni ani madar nǝr Kuhyikur ni. Sizau ni ani madar ndǝ kulɗa ni, 39ba dǝgun nam tara thlǝka tǝ dar ni ani Satan. Sakar dlǝ ni ani dǝntar zaman, ba ndzǝr dlǝ ni ani ndzǝr hyantǝr Hyal.
40“Apa tǝ ndǝ ngunta sizau ni ka mbanta akwa u'u ni, ani tsu apani ata ndzai akwa dǝntar zaman. 41Zǝr Ndɛ ata siya hyanǝba ndzǝr hyantǝrni yarɛ, ka dar faba sanga sǝ yarɛ nam ada hau ndzi akwa 'ya biku aka sanga dar nam ada 'ya kǝmangarkur asǝba ta kuhyikurni. 42Dar ata pu tǝ dar akwa kawur u'u vui nam tǝ dar ata tuwa aka ɗǝhyir. 43Antǝ ndzǝ nam kal-kal ata mbǝli apa tsǝtsi akwa kuhyikur Tada dar. Ndǝ nam aka thlǝmɛ, ngyar ka dzǝ ngati.
Karabu ata Kǝra Gǝna nam Ɗǝwa-Ɗǝwa ba akwa Dai ni
44“Kuhyikur nam atahyal ani apa gǝna nam ɗǝwa-ɗǝwa akwa fwaku. Sakatǝ ndǝ laka ɓui, dzǝ ka dzakti ɗǝwar tǝni, akuya tǝ dzǝ aka kutsari akwa ɗǝfari dzǝ ka mwari ka lǝka ɗǝgǝlnta sanga sǝ nam tǝ dzǝ akari ka ɗǝlba fwaku nda.
45“Kadamwa, Kuhyikur nam atahyal ani apa ndǝr fǝli nam ada bara paya yarɛ nam ɗaku, nam tǝ ndǝ ada ka tǝ lu'ulu'u. 46Sakatǝ dzǝ kǝ ɓui paya laka nam ɗaku ta sang, dzǝ ka mwari ka lǝka ɗǝgǝlnta kǝlara sǝ nam tǝ dzǝ akǝri ka ɗǝlba tǝni.
Karabu ata Kǝra Lambusǝr ni
47“Tsuwɛ kadamwa, kuhyikur nam atahyal ani apa lambusǝr nam tǝ ndǝ tara ntsǝghǝl akwa manda ka ngǝngǝti sanga dzǝli kulfa. 48Sakatǝ dzǝ kǝ ghǝi, ndzǝr fa kulfa ni ka ndǝrba ata nya gar. Antǝ dar ka ndzai ka tsǝrkuba kulfa nam ɗaku ka pu akwa wulna yarɛ, ama nam kulɗa ni dar ka punta abǝla. 49Əni ani ata ndzai ahani akwa dǝntar zaman. Ndzǝr hyantǝr Hyal ata si ka ndǝghǝba ndzǝ nam kǝmangar akwa ntsa ndzǝ nam kal-kal. 50Ka pu tǝ dar akwa kawur u'u, vui nam tǝ dar ata tuwa aka ɗǝhyir.”
51Yɛsu ka yu, “Gǝri kǝ ngaba sanga sǝ ǝni yarni ya?”
Dar kalaktsǝni, “A.”
52Dzǝ ka nkǝrɛ ala dar, “Kadǝbar ǝni, kǝlara malǝmǝr mabari nam tara ndzai ndǝr nuwɛ ata kǝra kuhyikur nam atahyal ani apa thlakǝr kǝi nam tara faba sǝ yarɛ nam bǝlin-bǝlin aka nam fai-fai akwa fǝr ɗǝwa kariyirni.”
Ndǝ Adi Ada La Nggakur ala Nabi akwa Mǝlmǝrni wɛ
(Mar 6:1-6; Luk 4:16-30)
53Sakatǝ Yɛsu tara kurai nkǝr karabu yarɛ, dzǝ ka ngyar vui nda. 54Dzǝ ka si akwa diyirni, dzǝ ka baditsǝni hyipɛ ala ndzi akwa fǝr vǝkǝr sǝlaiyir dar, ba dar kǝ ndatǝdzi. Dar ka yuwɛ, “Ndǝ ni ɓui ama bǝrkawakur ni aka dǝnar sǝr ndati yarni?” 55“Əni adi zǝr ndǝr mǝrɛ fwu yarɛ ni wɛ? Adi angǝri ani tǝ thlǝmari Maryamu wɛ? Kǝna adi madar angǝri yarɛ ani Yakubu, Yusufu, Simaun, ba Yahuda ni wɛ? 56Kǝna adi ani sanga nkwaiyir angǝri yarɛ ani tǝ muri vwam kaka dar ni wɛ? Kasa ama dzá tǝ ndǝ ni ɓui sanga sǝ ǝni yarni?” 57#Yaw 4:44Ba ɗǝfa dar ka sǝwa alari.
Ama Yɛsu nkǝrɛ ala dar, “Ɗiɗi akwa mǝlmǝrni ba aivi aharni ani tǝ nabi kura aka sǝlai.”
58Antǝ dzǝ ta 'ya sǝr ndati yarɛ nam hang akwanda wɛ kadǝbar dar adi aka hamnta dzǝri wɛ.
©2023 Seed Company in collaboration with Language Developers and Bible Translators Association
