Luka 8
8
Ɓoi ngiɓa ɓa꞉salɨa Yeso
(Mat 13:2-23; Mak 4:1-20)
1Mbise ʉ moni ngikʉnanɨ, Yeso i꞉nye tiga kʉkɨnda amati ʉ ɓagʉlʉ kʉ di di di, nʉ amati ʉ lɨkʉmbʉ lɔɔ ɗɛ ɗɛ ɗɛ, kʉɓɨakɨa Ɨsaʉ yɛɛ Iɗo yɨ Ɓʉngama ɓʉ Asʉɓɨɨ. Ɓatitima ngiɓangɔ kumi nʉ ɓapɨnɨ ɓa꞉kɨndaka ɨzɔ nayɔ. 2Ɓi꞉nye kʉ ɨzɔ nʉ ɓoi ngana ngana ngiɓa Yeso i꞉nye uɓiseni mɨtʉma yɨ ɓabɨa, nʉ hiiso ɓakwisikiso kʉ di di di. Ɓi꞉nye nʉ ɔɔ Malɨa ngia ɓi꞉nye musoko yɛmɔ ɓɔ Magadala, iya Yeso a꞉miso mɨtʉma yɨ ɓabɨa ʉmalɨanɨka, 3nʉ Janɨ, moi ʉ ngama ʉ ɨkáa ngia yɨ Ɛlɔdɛ iya i꞉nye ino ɓɔ Kuza, nʉ Suzana ɨzɔ nʉ ɓoi ɓaja nga ɓɔmɔ. Ɛɓɔ ɓi꞉nye kʉkyananakɨa ɔɔ Yeso ɨzɔ nʉ ɓakpataka ngiɓangɔ tʉkʉ nʉ kumbo ʉndaɓʉ.
Isisinio yɨ mombi wʉ ɨhʉna
(Mat 13:1-9; Mak 4:1-9)
4Ungbutu wʉ ɓombi wi꞉nye tʉkʉ kʉka kʉʉngwa akʉ ɓagʉlʉ kʉ di di di, kʉmʉmanɨa anambamba ʉ Yeso, kija a꞉ɓʉngakɨa isisinio ngia:
5« Mombi ʉ ɨhʉna mʉngana a꞉sa kukinyiso masɔɔ kangɔ. Ati ngia i꞉nye kukinyiso engo, mikpekpe yɨ masɔɔ nga yɛmɔ ya꞉ɓwanaka anɨngbaa, kija ɓombi ɓa꞉ichoo nʉ mɨtɨndɨ. Ɓunoi ngiɓa ɓaabʉmbʉa akʉ maba kʉ ɓisi ɓa꞉ka ɓambʉɨdya. 6Mikpekpe nga yɛmɔ yambʉɓwanaka akʉ ɨtaka yɨ mukopi. Ati ngia ya꞉naa‑ɔɔ, ya꞉hʉya tʉkʉ mɔkɔkɔ jʉ ɨtaka yambikinye nʉ mepo. 7Mikpekpe nga yɛmɔ yambʉɓwanaka ati ʉ akpakiki, yambʉnaa tʉkʉ ɨzɔ nayɔ, akpakiki ngiinanɨ ambʉɨsangaka. 8Mikpekpe nga yɛmɔ yambʉɓwanaka akʉ ɨtaka yɨ dɔɓɔ. Ati ngia ya꞉yokoko‑ɔɔ, ya꞉cho tiga masɔɔ kɔɔ maja nadɨndɨ, ikanzi ngia ɓɔ 'ukpekpe mungono wi꞉nye mɔ tiga mɨkpekpe mɨa mʉngana. »
Mbise ʉ ngaka moni ngikʉnanɨ, Yeso ambʉtʉɓɨa ɓɔ: « Mombi ngia anʉ muchwei kɔɔ mʉkɛ ʉkɔ moni ngikʉnanɨ! »
Jʉtanɨ Yeso akʉyaka nʉ lisisinio
(Mat 13:10-17; Mak 4:10-12)
9Kija ɓakpataka ngiɓangɔ ɓa꞉muɓukuo tiga inyi yɨ isisinio ngiinanɨ. 10Gʉ ɛyɔ naɓɔ ɓɔ: « Asʉɓɨɨ a꞉ninzo inu mbɨmbanaka kʉmbɨa moni kʉ ɓaɗi kʉ Ɓʉngama ngiɓangɔ. Ɨkyɛmɨngana, akʉ ɓombi nga ɓɔmɔ, yambʉkɔmʉ ɓwanɨ. Maɓʉngakɨa moni ngikʉnanɨ tʉkʉ nʉ lisisinio aka ekoo ngia ɓɔ,
abana ɓakʉkanga ɓambʉkɔmʉ kʉna,
abana ɓakʉkɔ ɓambukupimiso ɨkyɛmɛ kʉ ɓwanɨ.#Popoko Ɨsa 6:9
Yeso akʉngakanakiso isisinio yɨ mombi wʉ ɨhʉna
(Mat 13:18-23; Mak 4:13-20)
11Ʉkeni tiga inyi yɨ isisinio ngiinanɨ. Masɔɔ ka mapanʉ kʉ Asʉɓɨɨ. 12Masɔɔ ngika ka꞉ɓwanaka anɨngbaa, yakʉpananiso ɨkyananakɨa yɨ ɓombi ngiɓa ɓaakɔ mapanʉ kʉ Asʉɓɨɨ kɔɔ. Mbise ɗɛkɛkɛ, Abɨa ambʉka kʉʉngwiso mapanʉ ngikʉnanɨ amati ʉ mɨtʉma ngiindaɓʉ, ambʉ ɓɔɔbayakɔmʉ nʉ ɓɔɔnyɨakɔmʉ nʉ ɓʉhɨa. 13Masɔɔ ngika ka꞉ɓwanaka akʉ ɨtaka yɨ mukopi, yakʉpananiso ɨkyananakɨa yɨ ɓombi ngiɓa ndʉ ɓaakɔ mapanʉ kʉ Asʉɓɨɨ, ɓambukuɓoto nʉ ɨgyagya. Ɨkyɛmɨngana, chʉkɔmʉ ʉpanʉ wambʉfana mii amati ʉndaɓʉ. Ɓaabaya akʉ mwanʉ wati gbititi, mbise, kanyo yɨɓʉgbʉkeni, ɓambʉkwa. 14Masɔɔ ngika ka꞉ɓwanaka ati ʉ akpakiki, yakʉpananiso ɨkyananakɨa yɨ ɓombi ngiɓa ɓaakɔ mapanʉ kʉ Asʉɓɨɨ kɔɔ. Ɨkyɛmɨngana, ndʉ ɓaapa nanɨ, ɓatanga, nʉ taa yɨ kumbo, nʉ ɓʉtɨpɨ ɓʉ ɨtaka ɓambʉɓʉsangaka ndʉ akpakiki. Kʉ ɓwanɨ, ɓambakamɔ tii ɓata lipumo ngila lʉkwanana kʉ'ʉtɨa. 15Masɔɔ ngika ka꞉ɓwanaka akʉ ɨtaka yɨ dɔɓɔ, yakʉpananiso ɨkyanankɨa yɨ ɓombi ngiɓa ndʉ ɓaakɔ mapanʉ kʉ Asʉɓɨɨ, ɓambukuɓoto nʉ 'ʉtʉma mungono wɔɔ uɗo nʉ wɔɔ ngbingbii. Masɔɔ ngikʉndaɓʉ ka moni kɔɔ muɗo ngika ɓaakyɨa nʉ 'ʉtʉma wɔɔ ʉta. »
Yeso unzo isisinio ekoo ʉ wanga
(Mak 4:21-25)
16Yeso ambʉmatɨa ɓata ɓɔ: « Mombi gʉkʉ mʉngana ambʉkʉkwanana kʉya wanga ɓɔ ʉukuto nʉ ɨkɔchɔ, gʉ ɓɔ ʉusingo ɛsɨ ʉ kanga. Ɨkyɛmɨngana, aʉnapɨa ekoo ʉ 'ʉbɨnga wɔngɔ, ambʉ ɓombi ngiɓa ɓaɓio kukumunio ambɛnɨ, ɓʉna wanga nguʉnanɨ.
17Jʉ moni kɔɔ mʉɓatanɨɛ kʉ muɓomu ka꞊ɓʉa sinani akʉ ɓʉmba. Nʉ yambʉkɔmʉ nʉ moni kʉ ɓaɗi ngika kambʉkʉmbɨanɨa sina akʉ ɓʉmba.
18Pɨmɨeni tɔ pɨmɨaa, akʉ na‑ɔɔ kʉkɔ moni ngika. Jʉ mombi ngia anʉ ɨkyɛmɛ ɓa꞊mʉmatɨa ɓata yɛmɔ kʉ aka ekoo ɔngɔ. Ɨkyɛmɨngana, mombi ngia ambʉkɔmʉ nʉ ɨkyɛmɛ, ɓa꞊mʉhɨnɨa ɨkyɛmɛ yɛɛ ɗɛkɛkɛ ngia akʉkwanaka ɓuu ɓɔ anayɔ kʉ hɨnɨaa. »
Inye nʉ ɓamanye ɓʉ Yeso
(Mat 12:46-50; Mak 3:31-35)
19Ɔɔ inye nʉ ɓamanye ɓʉ Yeso ɓa꞉ka ɓɔ ɓʉmʉna. Ɨkyɛmɨngana, ɓambikinye ikanzi ngia ɓaka anambamba angɔ aka ekoo ʉ ungbutu wʉ ɓombi. 20Kija ɓa꞉ɓɨa Yeso ɓɔ: « Ɔɔ anʉ nʉ ɓamananʉ ɓa ɓʉmaɨ aɓei eki. Ɓakʉkʉnda nɔwɛ kʉna. »
21Ɨkyɛmɨngana, Yeso ambuɓutisio ɓɔ: « Inoo nʉ ɓana ɓʉ inoo ya tʉkʉ ɓombi ngiɓa ɓakʉkɔ nʉ ɓakʉkyananakɨa mapanʉ kʉ Asʉɓɨɨ. »
Ɨbʉbʉ nʉ mepo kʉkɔ ʉpanʉ wʉ Yeso
(Mat 8:23-27; Mak 4:36-41)
22Ɓisi mʉngana, Yeso a꞉ɗito akʉ ɨngbɔɔ izi mɨngana nʉ ɓakpataka ngiɓangɔ, kija a꞉ɓusigio ɓɔ: « Kʉtapʉeni amondu ʉ yapuu yɛɛ ɨja ngia. » Kija ɓa꞉faniso tapʉa. 23Ati ngia ɓi꞉nye‑ɔɔ kʉtapʉa, Yeso ambʉkwaa tɔɔ. Chʉkɔmʉ nʉ igbalakisie, ɨbʉbʉ yɛɛ ɓʉmʉ yambufaniso pɨka akʉ yapuu yɛɛ ɨja ngiinanɨ. Ɨngbɔɔ yambuhuo mepo, ingyo naɓɔ tiga kʉ tinene. 24Kija ɓakpataka ɓa꞉ɗʉana anambamba ʉ Yeso nayɔ kʉjʉkaniso, ɓambumusigio ɓɔ: « Mʉpananakɨa, mʉpananakɨa, isu iɓa kakuwo akɛ. » Yeso ambʉjʉkana, ambʉngbaa nʉ mahuo nʉ lɨzana lɔɔ lɨja ngilʉnanɨ. Kija mahuo nguʉnanɨ wa꞉katana, gʉ mʉa tʉkʉ ɓʉ nyɛ. 25Yeso ambusigio tiga ɓakpataka ɓɔ: « Baya ngiindɛnʉ ya gbanɨ? » Ɨkyɛmɨngana, ɓa꞉kwa ʉɓa kingono. Kija ya꞉ɓʉmbangɨa nadɨndɨ, ɓambufaniso ɓokono ati ʉndaɓʉ ɓɔ: « Ikanzi yɨ mombi tɨmanɨ iyakɛ ɓɔ abana tʉkʉ mahuo nʉ mepo kamʉkɔ tʉkʉ kɔnɨ? »
Yeso akiso mɨtʉma yɨ ɓabɨa
(Mat 8:28-34; Mak 5:1-20)
26Kija ɓa꞉fʉma ɨngbɔɔ akʉ gɨpa ʉ Ɓagɨlasɛ,#8:26 Yɛmɔ ɓɔ: Gadalɛnɛ. iya a anʉ wagba wʉ mondu wʉ yapuu, kʉkangana mesu nʉ gɨpa ʉ Galilaya. 27Ati ngia Yeso i꞉nye‑ɔɔ kijo akʉ ɨdʉnda, mombi mʉngana wʉ ɨkʉmbʉ ngiinanɨ ambʉka kujunikio nayɔ. Mombi ngiinanɨ i꞉nye nʉ mɨtʉma yɨ ɓabɨa ɨja. Amati ʉ makwaa maja ambikinye pɨnya tii ɓata ɨpʉkʉ, nʉ ambikinye kwaa ambɛnɨ kʉ ɓwanɨ. I꞉nye kwaa tii tʉkʉ akʉ manzaʉ. 28-29Mɨtʉma yɨ ɓabɨa ngiinanɨ yi꞉nye muɓoto kʉ gomu. Kija ɓi꞉nye mʉsanga lɨkɔndɔ nʉ mɨtɨndɨ nʉ ɓaselegeni ɓʉ kpamu kpamu, nayɔ kʉpɨmakɨa. Ɨkyɛmɨngana, i꞉nye tinyo ɓaselegeni ngiɓʉnanɨ tʉkʉ ɓʉ tu tu tu. Kija mɨtʉma yɨ ɓabɨa yi꞉nye mutito kʉsa mesu tʉkʉ akʉ 'ukengu. Iya a꞉na Yeso ambʉnatɨa, ambʉkwa akʉ mɨtɨndɨ yangɔ, ambusigo nʉ iyo yɛɛ ɓʉmʉ ɓɔ: « Yeso, ɔwɛ ngia wa mwana ʉ Asʉɓɨɨ ngia Ekoo Nadɨndɨ. Wakʉkʉnda nɛmɛ kʉkyɨa tanɨ? Manɔwɛ kʉta ɓɔ: ‹ Wɔɔnakyananaka ɓaka! › » A꞉sigo ɓwanɨ jʉ Yeso i꞉nye unzeni 'ʉtʉma wʉ abɨa nguʉnanɨ ʉpanʉ ɓɔ wʉɓʉa amati ʉ mombi ngiinanɨ.
30Yeso ambumuɓukuo ɓɔ: « Wʉnʉ‑zʉ tanɨ? » Ambutisio ɓɔ: « Mʉnʉ ɓɔ: ‹ Ndiba! › » Jʉ mɨtʉma yɨ ɓabɨa yi꞉nye ihue amati angɔ ɓʉ ngu. 31Kija mɨtʉma yɨ ɓabɨa ngiinanɨ ya꞉kikilikio Yeso kusigo ɓɔ: « Wɔɔtitiokɔmʉ ɓaka ɓɔ kʉsa kʉkwa amati ʉ ʉpɨa wʉ ɓʉbɨa. » 32Akʉ mʉa nguʉnanɨ, imbi yɨ ɓanɛmbʉ yɛɛ ɨja mɨngana yi꞉nye kʉ ananɨ kʉdyakanaka akʉ ɨkpangba. Mɨtʉma yɨ ɓabɨa ngiinanɨ yambukikilikio Yeso ɓɔ: « Tititio ɓaka ɓɔ kʉsa kukumunio amati ʉ ɓanɛmbʉ ngiɓaɓɛ. » Kija a꞉ɓutitio. 33Mɨtʉma yɨ ɓabɨa ngiinanɨ yambʉɓʉa amati ʉ mombi ngiinanɨ, yambukumunio amati ʉ ɓanɛmbʉ. Imbi yɨ ɓanɛmbʉ ngiinanɨ kʉ iɓomu yambijo bangʉ akʉ 'ʉdʉdʉʉ yambʉsa kʉkwa akʉ yapuu yɛɛ ɨja ɓʉ kyɔɔ. Yambʉdʉka tʉkʉ ɓʉ ɗee.
34Iya ɓapɨmakɨa ɓʉ ɓanɛmbʉ ɓa꞉na moni ngikʉnanɨ, ɓambʉsa bangʉ kʉɓɨakɨa ɓombi ɨsaʉ amati ʉ gʉlʉ, nʉ ɓombi ngiɓa ɓi꞉nye akʉ matɨnɨ kʉtaa. 35Kija ɓombi ɓa꞉sa kʉna moni ngikʉnanɨ ki꞉nye kʉkyɨanɨeni. Ɓambʉɓʉya akʉ Yeso i꞉nye‑ɔɔ. Ɓambʉgbʉka mombi ngia ɓa꞉miso mɨtʉma yɨ ɓabɨa 'uwei anambamba ʉ Yeso ɓʉ jomu, nʉ lɨpʉkʉ lɨpɨnyɛ, 'ʉkatanɛ tii tʉkʉ ɓʉ dɨɨ. Yambuɓukiso kʉ ʉɓa. 36Ɓombi ngiɓa ɓa꞉na moni ngikʉnanɨ ka꞉kyɨanɨa, ɓa꞉ngakɨa tiga ɓombi nga ɓɔmɔ ɨsaʉ aka mombi ngiinanɨ i꞉nye nʉ mɨtʉma yɨ ɓabɨa a꞉hɨa‑ɔɔ.
37Tiga nanɨ, ɓombi kʉ ɓuɓomu ɓʉ gɨpa ngiinanɨ wʉ Ɓagɨlasɛ ɓa꞉ta Yeso ɓɔ uhoko na andaɓʉ tʉkʉ hokoo, jʉ moni ngikʉnanɨ ki꞉nye naɓɔ kukiso kʉ ʉɓa nadɨndɨ. Kija Yeso a꞉ɗito ɨngbɔɔ, ambʉʉngwɨa kɨnda. 38Kija mombi ngiinanɨ Yeso a꞉miso mɨtʉma yɨ ɓabɨa a꞉ta Yeso kusigo ɓɔ: « Kuɓio gɔ‑zʉ tii tʉkʉ ɨzɔ nɔwɛ. » Ɨkyɛmɨngana, Yeso a꞉bayakɔmʉ, kija a꞉musigio ɓɔ: 39« Chʉkɔɔ, tʉa‑zʉ tʉkʉ andɔɔ, wambʉngakɨa ɓombi moni kʉ muɓomu ngika Asʉɓɨɨ ʉ꞉nakyɨa. » Kija mombi ngiinanɨ a꞉sa kʉɓɨakɨa moni kʉ muɓomu ngika Yeso a꞉mʉkyɨa amati ʉ gʉlʉ ngiinanɨ kʉ 'uɓomu.
Yeso ʉjʉkaniso mʉnda wʉ mwana ʉ Yailo
(Mat 9:18-26; Mak 5:22-43)
40Iya Yeso a꞉tʉa ɓata amondu ʉ yapuu yɛɛ ɨja, ungbutu wʉ ɓombi wambʉka nayɔ kʉjananɨa, jʉ ɓombi kʉ ɓuɓomu ɓi꞉nye nayɔ kusiɓo. 41Kija mombi mʉngana iya i꞉nye ino ɓɔ Yailo a꞉ka. Ɛyɔ i꞉nye ngama ʉ ɨkáa yɨ nɨta ngia yɨ Ɓayuda yɨ mʉa nguʉnanɨ. Ambʉgbʉkʉmɨa akʉ mɨtɨndɨ yɨ Yeso, ambumukikilikio ɓɔ ʉsa ɓaka‑zʉ tʉkʉ andɔngɔ, 42jʉ i꞉nye nʉ mwana tʉkʉ mʉngana ɔɔ moi iya i꞉nye nʉ mugo kumi nʉ kapɨnɨ. I꞉nye kʉ tinene kʉtɨnɨa 'ʉtʉma.
Ati ngia Yeso i꞉nye‑ɔɔ kʉsa nani, ungbutu wʉ ɓombi wa꞉ka nayɔ kʉndʉndɨa tʉkʉ ɓʉ ndu. 43Ʉna tɔ, ati ʉ ungbutu wʉ ɓombi nguʉnanɨ, moi mʉngana i꞉nye nʉ kweso yɛɛ ɓʉɛ miniki amati ʉ mugo kumi nʉ kapɨnɨ. [Moi ngiinanɨ i꞉nye ʉgabeni kumbo ngiangɔ kʉ 'uɓomu kunzikio ɓamʉnganga ekoo ʉ kweso ngiinanɨ.] Ɨkyɛmɨngana, mʉnganga gʉkʉ mʉngana a꞉mʉhiisokɔmʉ. 44A꞉ka tʉkʉ akʉ 'ʉkɔngɔ wʉ Yeso, ambuɓoto 'ʉtʉ wʉ ɨpʉkʉ nguangɔ. Kʉ nɨma ngiinanɨ, miniki kambʉtɨnana. 45Kija Yeso a꞉ɓuɓukuo aka ɓɔ: « Anɨ‑zʉ iya unaɓoto aka ɓɔmʉ? »
Ɓombi ɓa꞉tata kʉ ɓuɓomu ɓɔ ɓumuɓotokɔmʉ. Pɛtɛlɔ ambumusigio ɓɔ: « Mʉpananakɨa, wakʉmbɨa kʉtaa ɓɔ ungbutu wʉ ɓombi wʉnandʉndɨa magba kʉ mabɔbɔ. »
46Ɨkyɛmɨngana, Yeso ambʉɓakana kusigo tʉkʉ ɓɔ: « Chʉkɔɔ, mombi unaɓoto tʉkʉ ɓotoo, jʉ mʉkɔnɔ angu nɛmɛ kʉɓʉa. » 47Iya moi ngiinanɨ a꞉na ɓɔ yɨmbɨanɨa mbɨanɨanɨ ɓɔ umuɓotoo, kija a꞉ɓwanɨa nʉ gʉgʉma, ambʉka kʉgbʉkʉmɨa akʉ mɨtɨndɨ yɨ Yeso. Kija a꞉faniso panzanakɨa apɛɛ ʉ ɓombi kʉ ɓuɓomu, nʉ ngaka ɓɔ umuɓoto jʉtanɨ, nʉ aka ʉhɨa‑ɔɔ kʉ nɨma ngiinanɨ. 48Yeso ambumusigio ɓɔ: « Mwana asɛmɛ, baya ngiisɔɔ yɨnahiiso hiisoo. Sa nʉ majɨɔ. »
49Ati ngia Yeso i꞉nye‑ɔɔ kusigo moni ngikʉnanɨ, mombi mʉngana a꞉ka kʉʉngwa ɔɔ Yailo andei, ambusigo ɓɔ: « Mwana asɔɔ u꞉wu woo, wɔɔndukuniso tii ɓata Mʉpananakɨa. »
50Ɨkyɛmɨngana, iya Yeso a꞉kɔ ɨsaʉ ngiinanɨ, ambusigio Yailo ɓɔ: « Wɔɔmbambaniakɔmʉ, ɓio tʉkʉ nʉ baya. A꞊hɨa hɨaa. »
51Iya ɓa꞉ɓʉya nayɔ andei, Yeso a꞉bayakɔmʉ mombi ɔmɔ kukumunio ɨzɔ nayɔ ambɛnɨ, kisukuo tʉkʉ ɔɔ Pɛtɛlɔ, nʉ Yʉanɨ, nʉ Yakɔbɔ, tiga nʉ ɨsɛ nʉ inye ʉ mwana. 52Ɓombi kʉ ɓuɓomu ɓi꞉nye kʉndɨa nʉ kʉdya ikoko ekoo ʉ mwana ngiinanɨ. Ɨkyɛmɨngana, Yeso ambuɓusigio tʉkʉ ɓɔ: « Nɔɔndɨakɔmʉ jʉ mwana ngia uwokɔmʉ, ʉkwaa tʉkʉ tɔɔ. »
53Kija ɓa꞉faniso nayɔ tʉkʉ nʉa, jʉ ɓi꞉nye kʉmbɨa iɗo tʉkʉ ɓɔ mwana uwo woo. 54Ɨkyɛmɨngana, Yeso ambuɓoto ɨkɔndɔ yɨ mʉnda wʉ mwana ngiinanɨ, ambusigo nʉ iyo yɛɛ ɓʉmʉ ɓɔ: « Mwana ɔɔ moi, ʉngwa ɨkʉʉ! » 55Kija 'ʉtʉma wʉ mwana ɔɔ moi ngiinanɨ wa꞉tʉa kʉtɔ. Tʉkʉ nɨma ngiinanɨ, ambʉʉngwa ɨkʉʉ tʉkʉ ɓʉ vanga. Kija Yeso a꞉titio ɓɔ ɓumunzo ɨkyɛmɛ yɛɛ ɨdyɛ. 56Moni ngikʉnanɨ ka꞉mbangɨa ɔɔ ɨsɛ nʉ inye tʉkʉ nadɨndɨ. Kija Yeso a꞉ɓusigio ɓɔ: « Kpɔ kpɔ kpɔ, nɔɔngakɨakɔmʉ mombi moni ngikʉnanɨ kʉkyɨanɨa. »
Actualmente seleccionado:
Luka 8: BudKoya
Destacar
Compartir
Copiar
¿Quieres tener guardados todos tus destacados en todos tus dispositivos? Regístrate o inicia sesión
© 2021, Wycliffe Bible Translators, Inc.