SAN MATEO 12

Nsuu ngu' si'yu trigo tsa̱ nu ndi'i̱ cña' ngu'

1Lo'o ngua tsa̱ ta'a nu ndi'i̱ cña' ngu' judío, li' ndyaa Jesús su nscua xtya̱ trigo ji'i̱ ngu' lo'o ngu' nu ndyaca tsa'a̱ ji'i̱. Cua ntyute' ngu' nu ndyaca tsa'a̱ ji'i̱, bi' cha' ngusuu ngu' xi si'yu trigo cha' cacu ngu' ña'a̱ ye'e ti. 2Li' na'a̱ ngu' fariseo cha' ndyu'ni ngu' jua'a̱, nchcui' ngu' lo'o Jesús li':

―¿Ha ná jlo ti' ma̱ cha' ná ntsu'u chacuayá' cua'ni na cña juani, cha' tsa̱ nu ndi'i̱ cña' na laca? ―nacui̱ ngu' bi' ji'i̱ Jesús―. Nu ngu' cua nu ndyaca tsa'a̱ jinu'u̱ ni, ¿ni cha' laca ndyu'ni ngu' cña juani lacua?

3Lo'o li' nguxacui̱ Jesús cha' ji'i̱ ngu' bi':

―¿Ha bilya chcui' ma̱ lo quityi ji'i̱ ycui' Ndyosi nu nscua ñi'ya̱ nu ngua'ni jyo'o David sa'ni? ―nacui̱ Jesús ji'i̱ ngu'―. Ngua sca tsa̱ ntyute' tsa yu li', lo'o jua'a̱ ntyute' tsa lcaa ngu' tya'a ndya'a̱ yu. 4Pana jlo ti' yu cha' ntucua xlyá nu laca msta̱ ji'i̱ ycui' Ndyosi lo mesa ne' ni'i̱ nu cuentya ji'i̱ Ni cajua. Bi' cha' ndyaa ngu' ne' ni'i̱ bi', ndyacu ngu' xlyá bi', masi ná ntsu'u chacuayá' cacu cua ña'a̱ ca ñati̱ ji'i̱; sca ti ji'i̱ ngu' sti jo'ó ntsu'u chacuayá' cacu ngu' xlyá bi'. 5Lo'o jua'a̱ ntsu'u chaca cha' nu nguscua jyo'o Moisés lo quityi, cha' ngu' sti jo'ó ni, ná nga'a̱ cña' sti jo'ó ne' laa tonu lo'o ndyaca tsa̱ nu ndi'i̱ cña' ngu'; ntsu'u cña nu ndu'ni ngu' sti jo'ó bi'. Pana la cui' ti ná ntsu'u qui'ya ji'i̱ ngu' bi' cuentya ji'i̱ ycui' Ndyosi ―nacui̱ Jesús ji'i̱ ngu' fariseo bi'―. 6Chañi cha' nu nchcui' na', sca cha' nu ndulo la ji'i̱ ma̱ que laa tonu bi' ji'i̱ ma̱. 7Ná ndube ti' ma̱ ñi'ya̱ nu nchcui' cha' nu nacui̱ ycui' Ndyosi, nu nscua lo quityi ndi'ya̱: “Nti' na' cha' cua'ni tya'na ti' ma̱ ji'i̱ tya'a ñati̱ ma̱”, nacui̱ Ni, “bi' cña nu tso'o la cha' cua'ni ma̱. Pana ná nti' na' cha' ta ma̱ quiña'a̱ tsa msta̱ 'na; ni na'ni scu̱' ma̱, ná ndu'ni cha' ta ma̱ 'na.” Si cua ngua cuayá' ti' ma̱ ñi'ya̱ nchcui' cha' nu nscua lo quityi bi', ná sta ma̱ qui'ya ji'i̱ ngu' cha' cuiñi ti. 8Lo'o jua'a̱ ta na' chaca cha' lo'o ma̱, cha' na' nu cua nda Ni 'na lijya̱a̱ cha' caca na' ñati̱ ni, laca na' loo, masi tsa̱ nu ndi'i̱ cña' ngu'.

Cha' ji'i̱ sca yu quicha nu nchcu̱' ya'

9Lo'o li' ndu'u Jesús, ndyaa yu xa' quichi̱, ndyatí̱ yu ne' laa ji'i̱ ngu' judío cajua. 10Li' na'a̱ yu cha' ndi'i̱ sca nu qui'yu nu quicha ya', cha' cua nchcu̱' tyucuí̱ sca tsu' ya'. Li' nchcuane ngu' ji'i̱ Jesús:

―¿Ha ntsu'u chacuayá' ji'na cha' cua'ni na jo'o ji'i̱ ngu' quicha tsa̱ ta'a, nu lo'o nga'a̱ cha' tyi'i̱ cña' na? ―nacui̱ ngu' ji'i̱ Jesús.

Nti' tsa ngu' bi' sta ngu' qui'ya hichu̱' Jesús. 11Lo'o li' nguxacui̱ yu cha' ji'i̱ ngu':

―¿Ha ná culo ma̱ ji'i̱ sca xlya' ji'i̱ ma̱ si tyú ni' ne' tyuu? ―nacui̱ Jesús ji'i̱ ngu'―. Culo ma̱ ji'i̱ ni' tu'ni, masi tsa̱ ta'a laca. 12Lo'o ñati̱ ni, ndulo la cha' ji'i̱ ñati̱ que ji'i̱ sca xlya', bi' cha' ntsu'u chacuayá' xtyucua na ji'i̱ ñati̱, masi tsa̱ nu tacati tsa ji'na, nu ná ntsu'u chacuayá' cha' cua'ni na cña.

13Lo'o li' nchcui' yu lo'o nu quicha bi':

―Xquiñi nu'u̱ ya' ―nacui̱ Jesús ji'i̱.

Lo'o nchquiñi nu quicha bi' ya', hora ti ndyaca tso'o ya' nu quicha, stu'ba ngua bi' lo'o chaca tsu' ya'. 14Lo'o li' ngua ñasi̱' tsa nu ngu' fariseo bi' ji'i̱ yu, ndu'u ngu', ndyaa ngu'; ngua ti' ngu' si caja ñi'ya̱ caca cua'ni tye ngu' cha' ji'i̱ Jesús li'.

Ñi'ya̱ nscua cha' ji'i̱ Jesús lo quityi cua sa'ni

15Pana ngua cuaya' ti' Jesús lcaa ña'a̱ cha' cuxi nu ntsu'u tyiquee ngu' fariseo, bi' cha' ndu'u yu ndyaa yu xa' se'i̱. Quiña'a̱ tsa ngu' ngutu'u lca'a̱ ngu' ji'i̱ yu, lo'o jua'a̱ ngua'ni yu cha' ndyaca tso'o lcaa ngu' quicha bi'. 16Lo'o li' ngulo yu cña ji'i̱ ngu' nu ngua quicha bi', cha' ná cacha' ngu' tilaca laca nu ngua'ni cha' ndyaca tso'o ngu'. 17Tya sa'ni cua nda ycui' Ndyosi sca cha' lo'o jyo'o Isaías cuentya ji'i̱ Cristo. Ndi'ya̱ nscua cha' bi' lo quityi:

18Ña'a̱ ma̱ ji'i̱ msu 'na nu cua ngusubi na' ji'i̱, nacui̱ ycui' Ni.

Tyaca'a tsa bi' jna', lo'o tso'o tsa ntsu'u tyiquee na' ña'a̱ na' ji'i̱ yu bi'.

Cua'ni na' cha' ca'ya Xtyi'i ycui' na' lo yu bi', cha' chcui' yu lo'o lcaa ñati̱, masi si'i ngu' judío laca ngu'.

Culu'u yu ji'i̱ ngu' ñi'ya̱ laca cha' liñi nu ndu'ni na' lo'o ñati̱, nacui̱ ycui' Ndyosi.

19Ná xu̱u̱ tya'a yu, ni ná xi'ya yu cui̱i̱;

ná cañi xtyi'i yu laja calle ti.

20Ycui' ca yu xtyucua yu ji'i̱ ngu' cha' xñi la ngu' cha' jna', masi nti' ngu' ñi'ya̱ nti' sca yaca quii nu cua catsa ti, cha' nguna'a̱ tsa ti' ngu'.

Lo'o jua'a̱ culu'u yu ji'i̱ ngu' cha' caca cuayá' la ti' ngu' lcaa cha' nu cuentya ji'i̱ ycui' na',

masi cua tye ti cha' tso'o nu ntsu'u tyiquee ngu', masi laca ngu' ñi'ya̱ laca sca candil nu cua tyubi' ti.

Jua'a̱ tyiji̱loo nu cha' liñi bi' ji'i̱ cha' cuxi.

21Ndu̱ ti' ñati̱ tyucui ña'a̱ chalyuu cha' cua ca̱a̱ ti yu.

Jua'a̱ nscua cha' ji'i̱ Cristo lo quityi bi'.

Nsta ngu' qui'ya ji'i̱ Jesús

22Lo'o li' ndyaa lo'o ngu' ji'i̱ chaca nu quicha slo Jesús; cua ngusñi cui'i̱ xña'a̱ ji'i̱, bi' cha' ngua cu'u̱ tu'ba yu, jua'a̱ ngua cuityi̱' yu. Hora ti ngua'ni Jesús jo'o ji'i̱ nu quicha bi', cha' xa' nchcui' yu, xa' nda Jesús xee ndyu'u cloo yu. 23Ndube tsa ti' lcaa ngu' nu na'a̱ ji'i̱ cha' bi' li'.

―¿Ha la cui' nu ñati̱ tya'a ji'i̱ jyo'o David bi' laca nu qui'yu re? ―nacui̱ ngu' ji'i̱ tya'a ngu'.

24Lo'o ndyuna ngu' fariseo cha' bi', xa' ña'a̱ cha' nchcui' ngu' bi' ji'i̱ Jesús:

―Sca ti chacuayá' ji'i̱ Beelzebú nu laca xu'na lcaa lo cui'i̱ cuxi, sca ti jua'a̱ nchca ji'i̱ nu qui'yu re culo ji'i̱ cui'i̱ cuxi nu ngusñi ji'i̱ ñati̱ ―nacui̱ ngu' fariseo bi'.

25Pana ngua tii Jesús ñi'ya̱ laca cha' cuxi nu ntsu'u tyiquee ngu', bi' cha' nchcui' yu lo'o ngu' bi' li':

―Si tya'be tya'a ngu' sca nasiyu̱ xqui'ya cha' nxu̱u̱ tya'a ngu' nu laca loo, tye cha' ji'i̱ ngu' bi' jua'a̱ ti li' ―nacui̱ Jesús ji'i̱ ngu'―. Lo'o jua'a̱ si xu̱u̱ tya'a ngu' sca quichi̱ ti, tye cha' ji'i̱ ngu' bi' jua'a̱ ti; masi xu̱u̱ tya'a ngu' nu ndi'i̱ sca ni'i̱ ti, la cui' ti cha' caca, tye cha' ji'i̱ ngu' bi' lo'o tya'a ngu', tyaa ngu' li'. 26La cui' jua'a̱ ná talo Satanás si xu̱u̱ tya'a ycui' Satanás lo'o msu ji'i̱ ycui'; tye cha' ji'i̱ nu xña'a̱ yala ti li'. 27¿Ha cha' liñi nchcui' ma̱ lacua, nu lo'o nchcui' ma̱ cha' chacuayá' ji'i̱ Beelzebú nclyo na' ji'i̱ cui'i̱ cuxi? Ná liñi nchcui' ma̱ tsiya' ti, cha' lo'o ngu' nu ndyaca tsa'a̱ ji'i̱ ma̱ ni, nclyo ngu' ji'i̱ cui'i̱ cuxi chacuayá' ji'i̱ ycui' Ndyosi, nacui̱ ngu'. Xqui'ya ngu' bi' caca cuayá' ti' ma̱ lacua; caca cuayá' ti' ma̱ si cha' liñi nchcui' ma̱, si cha' cuiñi ti nchcui' ma̱. 28Pana chacuayá' ji'i̱ Xtyi'i ycui' Ndyosi nclyo na' ji'i̱ cui'i̱ cuxi, bi' cha' taca ca cuayá' ti' ma̱ cha' cua nguxana cha' laca ycui' Ndyosi loo ne' cresiya ji'i̱ ñati̱.

29’Sca ñati̱ nguula ni, ná caja ñi'ya̱ tyatí̱ ngu' to' tyi yu cha' cuaana ngu' yu'ba ji'i̱ yu; sca ti si sca̱' ngu' ji'i̱ xu'na ni'i̱ clyo, taca cuaana ngu' na nu ntsu'u ji'i̱ yu bi' li'.

30’Ñati̱ nu ná ntaja'a̱ xñi cha' jna', na nxu̱u̱ tya'a ngu' bi' lo'o na', jua'a̱ ndyu'u cha' bi'. Lo'o jua'a̱ ñati̱ nu ná nxtyucua 'na, na ndaca'a ngu' bi' ji'i̱ tya'a ñati̱ ngu' cha' ná xñi tya'a ngu' cha' jna' lacua.

31’Bi' cha' ndacha̱' ji'i̱ ma̱ juani cha' taca cui'ya ycui' Ni cha' clyu ti' ji'i̱ ñati̱ xqui'ya lcaa qui'ya nu ntsu'u ji'i̱ ngu', masi cuxi tsa nchcui' ngu' ji'i̱ ycui' Ni; pana lo'o cuxi tsa nchcui' ngu' ji'i̱ cña nu ndu'ni Xtyi'i ycui' Ndyosi, li' nga'aa cui'ya ycui' Ni cha' clyu ti' ji'i̱ ngu' bi' tsiya' ti. 32Cui'ya Ni cha' clyu ti' ji'i̱ ñati̱ nu nchcui' cha' cuxi jna' nu cua nda Ni 'na lijya̱a̱ cha' caca na' ñati̱; pana lo'o chcui' ngu' cha' cuxi ji'i̱ cña nu ndu'ni Xtyi'i ycui' Ndyosi, li' nga'aa cui'ya ycui' Ni cha' clyu ti' ji'i̱ ngu' bi' lcaa tsa̱ lo'o tyi'i̱ ngu' chalyuu, masi tyucui tyempo nde loo la.

Nslo na sca yaca lo'o ña'a̱ na si'yu nu nda yaca bi'

33’Sca yaca ni, si tso'o yaca, ta si'yu tso'o li'; lo'o jua'a̱ si ná tso'o yaca, ná ta si'yu nu cacu na li'. Jlo ti' na si tso'o yaca lo'o ña'a̱ na si'yu nu nda yaca bi'. 34Pana, ¡ñi'ya̱ nti' cuaña tyaala, jua'a̱ nti' cu'ma̱! Ná nchca chcui' ma̱ cha' tso'o laja lo'o ntsu'u tsa cha' cuxi tyiquee ma̱; ñi'ya̱ nu ntsu'u tyiquee scaa na, jua'a̱ ndyu'u cha' nu nchcui' na. 35Cua ña'a̱ ca ñati̱ nu tso'o tyiquee ni, tso'o tsa nchcui' ngu' bi'; lo'o cua ña'a̱ ca ñati̱ nu cuxi tyiquee, cuxi ti nchcui' ngu' bi' li'. 36Ta na' sca cha' lo'o ma̱ juani: nu lo'o tyalaa tsa̱ nu cua'ni cuayá' ycui' Ni ji'i̱ lcaa ñati̱, li' ntsu'u cha' cacha' lyiji ycui' ca ngu' ji'i̱ lcaa cha' cuxi nu cua nchcui' ngu' nde chalyuu. 37Li' cui'ya Ni cuentya ji'i̱ lcaa cha' nu cua nchcui' ma̱ chalyuu; ñacui̱ Ni ji'i̱ ma̱ si ntsu'u qui'ya ji'i̱ ma̱ lo'o ycui' Ni, jua'a̱ si ná ntsu'u qui'ya ji'i̱ ma̱.

Ngua ti' ñati̱ cuxi ña'a̱ sca cha' tlyu

38Lo'o li' nga'a̱ xi mstru cha' jo'ó, lo'o ngu' fariseo nga'a̱, nchcui' ngu' lo'o Jesús:

―Mstru ―nacui̱ ngu' bi' ji'i̱ Jesús li'―, cua'ni nu'u̱ sca cha' tlyu cha' ña'a̱ cui'ya ya ji'i̱.

39Li' nguxacui̱ Jesús cha' ji'i̱ ngu' bi':

―Na xña'a̱ tsa ma̱ ca ta'a ma̱, cha' xcui' ndijña ma̱ cha' cua'ni na' sca cha' tlyu cha' ña'a̱ cui'ya ma̱ ji'i̱; laca ma̱ ñati̱ nu ná jlya ti' ji'i̱ ycui' Ndyosi tsiya' ti ―nacui̱ Jesús ji'i̱ ngu'―. Pana ná cua'ni na' jua'a̱. Nga'a̱ cha' tyi'u ti' ma̱ na laca ngua ji'i̱ jyo'o Jonás nu ngua tu'ba ji'i̱ ycui' Ndyosi cua sa'ni la. 40Ñi'ya̱ ndyanu nu Jonás bi' nde ne' cualya tonu bi' sna tsa̱ lo'o sna talya, jua'a̱ na' nu cua nda Ni 'na lijya̱a̱ cha' caca na' ñati̱, tyanu na' ne' tyuu sna tsa̱ lo'o sna talya. 41Lo'o tyalaa tsa̱ nu cua'ni cuayá' ycui' Ndyosi ji'i̱ lcaa ñati̱, li' sta jyo'o ngu' Nínive qui'ya ji'i̱ cu'ma̱ nu lu'ú chalyuu juani. Cacha' ngu' jyo'o bi' lcaa ña'a̱ cha' nu ndyuna ngu', cha' nu nda jyo'o Jonás lo'o ngu' tyempo bi', cha' li' ngua tyuju'u ti' ngu' ji'i̱ lcaa cha' cuxi nu ngua'ni ngu'; nguxtyanu ngu' ji'i̱ cha' cuxi bi' xqui'ya cha' cua ngusñi ngu' cha' ji'i̱ ycui' Ni. Pana ná stu'ba cha' nu ngulu'u jyo'o Jonás bi' ji'i̱ ngu' sa'ni lo'o cha' nu nclyu'u na' ji'i̱ ma̱ juani; tlyu la cha' ji'i̱ ycui' Ndyosi laca nu nclyu'u na' ji'i̱ ma̱ juani, pana ná nduna cu'ma̱ cha' bi' tsiya' ti. 42Lo'o caca cuayá' chalyuu ni, la cui' jua'a̱ tyatu̱ jyo'o reina nu ngua loo ji'i̱ ngu' nde Sur, cha' sta nu cuna'a̱ bi' qui'ya ji'i̱ cu'ma̱ nu lu'ú chalyuu juani. Li' chcui' ma' cusu' bi' ñi'ya̱ ngua lo'o ndyaa ycui' ma' slo jyo'o rey Salomón. Tyijyu' tsa quichi̱ tyi ma' reina bi'; pana cua ngujui cha' ji'i̱ ma' cha' ngua tsa ji'i̱ Salomón bi', cha' tso'o tsa cui̱i̱ nu nda yu. Bi' cha' ndyalaa ma' slo nu rey bi' cha' cuna ma' cui̱i̱ nu nda nu cusu' bi', masi xti la cha' ngulu'u jyo'o Salomón bi' que cha' nu nclyu'u na' ji'i̱ ma̱ juani. Tlyu la cha' ji'i̱ ycui' Ndyosi laca nu nclyu'u na' ji'i̱ ma̱ juani, pana ná nduna ma̱ tsiya' ti.

Cui'i̱ cuxi nu xtyu̱u̱ chaca quiya'

43’Lo'o xtyanu cui'i̱ cuxi ji'i̱ sca ñati̱, li' tya'a̱ yu'u cui'i̱ bi' ne' quixi̱' tyijyu' su ná ntsu'u ñati̱; tsaa cui'i̱ cuxi bi' tsaana su chca'a̱ cña' xi. Lo'o ná quije su chca'a̱ cña' bi' ni, 44li' ñacui̱: “Tya'a na' ni, xtyu̱u̱ na' nde su nguti'i̱ na' clyo”. Jua'a̱ culacua ti' cui'i̱ cuxi bi'. Lo'o tyalaa cui'i̱ bi' slo ñati̱ bi', li' ña'a̱ cui'i̱ bi' cha' tya laja ndi'i̱ cresiya ji'i̱ ñati̱ su ngutu'ú nquicha'; si'i cha' ngua tso'o la ñati̱ bi'. 45Hora ti tsaa cui'i̱ chaca quiya' tsaana ji'i̱ tya tyacati tya'a cui'i̱ nu xña'a̱ la, cha' stu'ba ti xñi lcaa cui'i̱ bi' ji'i̱ ñati̱ bi', cha' caja su tyi'i̱ cui'i̱ bi' lo'o ñati̱ nti'. Ca cuxi la cha' ji'i̱ ñati̱ bi' li', cha' quiña'a̱ la cui'i̱ xñi ji'i̱ li'. La cui' jua'a̱ cuxi la caca cha' ji'i̱ ñati̱ nu ndi'i̱ nde chalyuu juani, cha' xña'a̱ tsa ngu'.

Ndyalaa xtya'a̱ Jesús lo'o tya'a yu

46Tya nchcui' Jesús lo'o ngu', li' ndyalaa xtya'a̱ lo'o tya'a Jesús, ndu̱ ngu' nde liya' cha' nti' ngu' chcui' ngu' lo'o Jesús. 47Li' ndacha' sca ñati̱ ji'i̱ Jesús:

―Xtya'a̱ nu'u̱ lo'o tya'a nu'u̱, ndu̱ ngu' nde liya' ―nacui̱ yu ji'i̱ Jesús―. Cua nti' ngu' chcui' ngu' lo'o nu'u̱.

48Li' nguxacui̱ Jesús cha' ji'i̱ nu qui'yu bi':

―¿Tilaca nu chañi ca laca xtya'a̱ na'? ―nacui̱ Jesús ji'i̱―. ¿Tilaca nu chañi ca laca tya'a na'?

49Lo'o li' ngulu'u ya' yu ji'i̱ ngu' nu ndyaca tsa'a̱ ji'i̱:

―Nu ngu' re ni, stu'ba ti ndulo ngu' 'na ñi'ya̱ ndulo xtya'a̱ na' 'na, ñi'ya̱ ndulo tya'a na' 'na ―nacui̱ Jesús―. 50Tya'a na' laca lcaa ngu' nu ndu'ni ñi'ya̱ nu nti' Sti na' nu ntucua nde cua̱ cha' cua'ni ngu'; ñati̱ bi' laca ñi'ya̱ laca xtya'a̱ na', ñi'ya̱ laca tya'a na', masi nu qui'yu, masi nu cuna'a̱.

Currently Selected:

SAN MATEO 12: cta

Highlight

Copy