LOS HECHOS 19

Ndyalaa Pablo ca quichi̱ Efeso

1Laja lo'o ndi'i̱ Apolos quichi̱ Corinto, la cui' tyempo bi' ndyaa Pablo nde ca'ya, ña'a̱ cuayá' nu ndyalaa yu nde quichi̱ Efeso. Ca bi' ndyacua tya'a yu lo'o xi ñati̱ nu ndyu'ni tlyu ji'i̱ ycui' Ndyosi.

2―¿Ha cua ndyanu Xtyi'i ycui' Ndyosi ne' cresiya ji'i̱ ma̱ tya lo'o ngusñi ma̱ cha' ji'i̱ ycui' Ni? ―nacui̱ Pablo ji'i̱ ngu'.

―Ná ndyanu Ni ―nacui̱ ngu' ji'i̱ Pablo―. Ná jlo ti' ya na laca nu naa Xtyi'i ycui' Ndyosi.

3―¿Ni cha' laca ntyucuatya ngu' ji'i̱ ma̱ lacua? ―nacui̱ Pablo ji'i̱ ngu' li'.

―Cua ntyucuatya ngu' ji'i̱ ya ñi'ya̱ nu ngulu'u jyo'o Juan ji'i̱ ngu' cha' caca ―nacui̱ ngu' ji'i̱ yu.

4―Cua ntyucuatya Juan ji'i̱ ñati̱ cha' caca cuayá' ti' xa' ñati̱ cha' cua ngulochu̱' ngu' bi' lcaa cha' cuxi nu ntsu'u ne' cresiya ji'i̱ ngu' ―nacui̱ Pablo ji'i̱ ngu'―. Nchcui' Juan lo'o ngu' cha' cua ca̱a̱ ti chaca ñati̱ nu laca Jesucristo, lo'o jua'a̱ ntsu'u cha' xñi ngu' cha' ji'i̱ yu bi' li'.

5Ndyuna ngu' cha' nu ngulu'u Pablo ji'i̱ ngu', bi' cha' chaca quiya' ntyucuatya ngu' cuentya ji'i̱ ycui' Jesús nu Xu'na na. 6Li' ngusta ya' Pablo hique ngu'. Ndyanu Xtyi'i ycui' Ndyosi ne' cresiya ji'i̱ ngu' li'; hora ti nchcui' ngu' cha'cña ji'i̱ xa' ñati̱, lo'o jua'a̱ nchcui' ngu' ña'a̱ cha' nu nda ycui' Ni ji'i̱ ngu' cha' chcui' ngu' lo'o tya'a ngu'. 7Tii tyucuaa tya'a ngu' qui'yu ngua nu cua ntyucuatya li'.

8Lo'o li' ndyaa Pablo ne' laa ji'i̱ ngu' judío cha' chcui' yu cha' ji'i̱ ycui' Ndyosi lo'o ngu', cha' culu'u yu ji'i̱ ngu' ñi'ya̱ nclyo ycui' Ni cña. Ndya'a sna co' nu ngua'ni yu jua'a̱. 9Pana ntsu'u ngu' nu nchcui' cuxi ji'i̱ cha' nu nclu'u Pablo bi', xqui'ya cha' liye' ti' ngu'; ná ntaja'a̱ ngu' bi' xñi ngu' cha' ji'i̱ Jesús. Li' ndu'u Pablo ndyaa lo'o yu ji'i̱ ngu' nu cua ngusñi cha' bi', ndyaa ngu' nde ne' ni'i̱ scuelya ji'i̱ sca nu cusu' nu naa Tiranno. Li' tya ngulu'u yu ji'i̱ ngu' lcaa tsa̱. 10Tucua yija̱ ngua'ni yu jua'a̱, ña'a̱ cuayá' nu ndyuna lcaa ngu' loyuu su cuentya Asia cha' ji'i̱ Jesús. Nchcui' yu lo'o lcaa ngu' bi', masi lo'o ngu' judío, masi lo'o xa' la ngu'. 11Lo'o jua'a̱ nda ycui' Ndyosi chacuayá' ji'i̱ Pablo cha' cua'ni yu tyu̱u̱ tya'a cña tonu ca slo ngu', bi' cha' ngua'ni yu cha' ndyaca tso'o ngu' quicha. 12Lo'o jua'a̱ ngusñi ngu' lcaa late' nu cua ndyala' Pablo ji'i̱, ndyaa lo'o ngu' ji'i̱ late' bi' ca slo ngu' quicha tya'a ngu'. Ngua tso'o nu ngu' quicha bi' li', lo'o jua'a̱ ngu' quicha nu ngusñi cui'i̱ cuxi ji'i̱, ndu'utsu' cui'i̱ ji'i̱ ngu' bi' ndyaa li'.

13Quichi̱ bi' ndi'i̱ xi ngu' judío nu ná ntsu'u quichi̱ tyi, na ndya'a̱ yu'u ti ngu' bi'. Nchcui' ngu' cha' nchca ji'i̱ ngu' bi' culo ngu' cui'i̱ cuxi nu ngusñi ji'i̱ ngu' quicha. Lo'o li' ngua ti' ngu' cha' culo ngu' cui'i̱ chacuayá' ji'i̱ Jesús nu Xu'na na, masi ná ngusñi ngu' cha' ji'i̱ ycui' Jesús.

―Chacuayá' ji'i̱ Jesús tyu'utsu' cui'i̱ nu ngusñi ji'i̱ ma̱ ―nacui̱ ngu' ji'i̱ ngu' quicha bi'―, la cui' Jesús nu nclu'u Pablo cha' ji'i̱ ―nacui̱ ngu'.

14Jua'a̱ ngua'ni nu cati tya'a sñi' Esceva; lo'o nu cusu' Esceva ni, ngua bi' sca sti jo'ó nu laca loo cuentya ji'i̱ ngu' judío. 15Jua'a̱ nchcui' sñi' Esceva bi' sca quiya', lo'o hora ti nguxacui̱ nu quicha bi' cha' ji'i̱ ngu' bi' li':

―Cua nslo na' ji'i̱ Jesús ―nacui̱ cui'i̱ bi'―, lo'o jua'a̱ nslo na' ji'i̱ Pablo, ti ñati̱ laca bi' ―nacui̱―. Pana nu cu'ma̱ ni, ¿tilaca laca cu'ma̱?

16Li' ntejeya' nu quicha bi' ji'i̱ ca ta'a sñi' Esceva, ngua'ni lya' ti' ji'i̱ ngu', ngujui'i̱ tsa ji'i̱ ngu'. Hora ti ngusna ngu' ña'a̱ quichi' ti ngu', cha' ndye ste' ngu' ngutaa'. Ti'í tsa ngua quicha ngu' bi' li'. 17Lo'o li' ngujui cha' bi' ji'i̱ lcaa ngu' quichi̱ Efeso, masi ngu' judío, masi xa' la ñati̱. Ndyutsi̱i̱ tsa ngu' li', lo'o jua'a̱ ngua'ni tlyu ngu' ji'i̱ ycui' Jesús nu Xu'na na li'.

18Lo'o li' ya̱a̱ tyu̱u̱ tya'a ngu' nu cua ngusñi cha' ji'i̱ Jesús, nu ntyuju'u tsa ti' ji'i̱ lcaa cha' cuxi nu ngua'ni ngu'; 19jua'a̱ ngu' nu ngua'ni cucha'a̱, ya̱a̱ lo'o ngu' ji'i̱ quityi cuxi bi' ji'i̱ ngu', ndaqui̱ ngu' quityi cucha'a̱ bi' li'. Ngulacua ngu' ni tsa lo nga'a̱ quityi nu ndaqui̱ ngu' bi'; tu'ba tyi mil cñi plata, tsa lo cua ntsu'u lo quityi nu ndaqui̱ ngu' bi' li'. 20Jua'a̱ ngua cha' quiña'a̱ la ñati̱ ngua cuayá' ti' cha' ji'i̱ ycui' nu Xu'na na, ngua cuayá' ti' ngu' cha' tlyu tsa laca cha' ji'i̱ ycui' nu Xu'na na.

21Lo'o li' ngua ti' Pablo cha' tsaa yu ca loyuu su cuentya Macedonia, lo'o ca loyuu su cuentya Acaya, cha' tsaa yu slo lcaa taju ñati̱ ji'i̱ Jesucristo nu ndi'i̱ loyuu bi'. Nde loo la, li' tsaa yu ca Jerusalén ngua ti' yu. Lo'o jua'a̱ nchcui' Pablo cha' lo'o ntsu'u cha' tsaa yu ca nde quichi̱ Roma ca tiya' la. 22Pana clyo nchcui' yu lo'o Timoteo lo'o Erasto cha' tsaa ngu' ca Macedonia nde loo la ji'i̱ yu, tyanu la xi ycui' yu nde loyuu Asia, nti' yu.

Ñasi̱' tsa ngu' Efeso

23Li' nguxana ngunasi̱' ngu' quichi̱ Efeso xqui'ya ñati̱ nu ngusñi tyucui̱i̱ ji'i̱ ycui' nu Xu'na na. 24Ndi'ya̱ ngua cha': Sca ñati̱ nu naa Demetrio ngua su̱u̱ cha' ñasi̱' ngu' bi'; cuityi plata laca Demetrio bi', ndiñá yu lcui̱ plata ji'i̱ ni'i̱ su ndya'a̱ ngu' quichi̱ ndu'ni tlyu ngu' ji'i̱ jo'ó xu'na quichi̱, nu jo'ó Diana bi'. Lo'o jua'a̱ ndyiji tsa ngana ji'i̱ ngu' xqui'ya cña bi'. Ntsu'u tsa msu ji'i̱ Demetrio, cha' nxtyucua msu bi' ji'i̱ yu lo'o cña bi' ji'i̱. 25Li' ndyu'u ti'i̱ lcaa ñati̱ ji'i̱ yu, lo'o jua'a̱ lcaa cuityi plata nu ntsu'u quichi̱ bi', ndyu'u ti'i̱ ngu' se'i̱ ti.

―Cu'ma̱ tya'a ndu'ni na cña ―nacui̱ Demetrio ji'i̱ ngu'―, jlo ti' ma̱ cha' ndyiji tsa ngana ji'na lo'o cña nu ntsu'u ji'na ―nacui̱ yu―. 26Lo'o juani cua na'a̱ ma̱ cha' ndya'a̱ nu Pablo bi' quichi̱ tyi na re, lo'o jua'a̱ ndya'a̱ yu nde lcaa quichi̱ loyuu su cuentya Asia re. Cua ndyuna ma̱ cha' nu nclyu'u yu bi' ji'i̱ ngu', cha' ná tso'o cua'ni tlyu ngu' ji'i̱ jo'ó nu ndiñá ñati̱ ti; si'i ycui' Ndyosi laca jo'ó bi', nacui̱ Pablo. Lo'o nu juani ntsu'u tsa ngu' quichi̱ re nu ngusñi cha' nu nchcui' yu bi'. 27Cuxi tsa ndyu'u cha' bi', si nga'aa nti' ngu' cui'ya ngu' lcui̱ nu ndiñá na; nga'aa caja cña nu cua'ni na li'. Lo'o li' nga'aa tyaja'a̱ ngu' cua'ni tlyu ngu' ji'i̱ xtya'a̱ na jo'ó Diana nu laca loo tsiya' ti ne' laa ji'i̱ quichi̱ tyi na re. Juani lcaa ñati̱ loyuu su cuentya Asia ndyu'ni tlyu ji'i̱ jo'ó bi', lo'o jua'a̱ lcaa ñati̱ tyucui ña'a̱ chalyuu ndyu'ni tlyu ji'i̱. Ná tso'o si cua'ni tye ngu' cha' ji'i̱ jo'ó tlyu nu ntsu'u ji'na.

28Lo'o ndyuna ngu' nu ndiñá̱ lcui̱ jo'ó cha' bi', ñasi̱' tsa ngu' li'. Cui̱i̱ ngusi'ya lo'o ngu' ji'i̱ tya'a ngu' li':

―Tlyu tsa xtya'a̱ na jo'ó Diana, bi' laca jo'ó ji'i̱ lcaa ngu' Efeso tya'a na ―nacui̱ ngu'.

29Ná jlo ti' ngu' quichi̱ na laca ngua ji'i̱ ngu' cha' nxi'ya tsa ngu' jua'a̱, pana ngusna lcaa ngu' ndyaa ngu' cha' ña'a̱ cui'ya ngu' xi ji'i̱. Li' ntejeya' ngu' ji'i̱ Gayo lo'o Aristarco xqui'ya cha' ndya'a̱ ngu' lo'o Pablo, masi ngu' Macedonia laca ngu' bi', ndyaa lo'o ngu' bi' ji'i̱ ngu' ca su ndyu'u ti'i̱ ngu' quichi̱. 30Li' ngua ti' Pablo tsaa su ndyu'u ti'i̱ ngu' cha' chcui' yu lo'o ngu' quichi̱ bi', pana nu tya'a ñati̱ ji'i̱ Jesús bi', ngua'a ngu' ji'i̱ yu cha' ná tsaa yu. 31Lo'o jua'a̱ ntsu'u xi tya'a tso'o Pablo nu laca loo ji'i̱ loyuu su cuentya Asia bi', lo'o ngu' bi' nda ngu' cha' lo'o Pablo cha' ná tsaa ycui' yu tsiya' ti ca su ndyu'u ti'i̱ ngu' quichi̱. 32Quiña'a̱ tsa ñati̱ ndyu'u ti'i̱ se'i̱ ti li'; pana sca cha' nchcui' tsaca ngu', xa' cha' nchcui' chaca ngu' li', cha' ná jlo ti' ngu' quichi̱ ni cha' laca cha' ndyu'u ti'i̱ ngu'. 33Li' ndyojolaqui ngu' judío ji'i̱ sca nu qui'yu cha' tyu̱ yu ca nde loo ngu' quichi̱ bi', Alejandro naa yu bi'. Li' ngua'ni ya' yu cha' ca ti̱ lcaa ngu', cha' caja ñi'ya̱ nu chcui' yu lo'o ngu'. 34Pana nu lo'o ngua tii ngu' cha' lo'o Alejandro laca ngu' judío, lye la nxi'ya lo'o ngu' li'. Ndye tucua hora nu xcui' ngusi'ya lo'o ti nu ngu' quiña'a̱ bi' ji'i̱ tya'a ngu' ndi'ya̱:

―Tlyu tsa xtya'a̱ na jo'ó Diana, bi' laca jo'ó ji'i̱ lcaa ngu' Efeso tya'a na ―ndu'ni ngu'.

35Lo'o li' ngua'ni scaranu quichi̱ bi' cha' ngua ti̱ nu ngu' quiña'a̱ bi':

―Cu'ma̱ ngu' Efeso ―nacui̱ scaranu bi' ji'i̱ ngu' quichi̱―, jlo ti' lcaa ñati̱ chalyuu cha' ngu' tya'a na laca nu ña'a̱si̱i̱ na ji'i̱ laa ji'i̱ xtya'a̱ na jo'ó Diana ―nacui̱ yu―, na ña'a̱si̱i̱ na ji'i̱ ycui' jo'ó Diana nu ndyú nde cua̱. 36Ná tucui taca ñacui̱ cha' si'i jua'a̱ laca cha' bi'; bi' cha' cuaana ti ma̱ lacua, culacua xi ti' ma̱ na laca ndyu'ni ti ma̱ juani. 37Cua ñaa lo'o ma̱ ji'i̱ ngu' re, masi ni sca cha' cuxi ná ngua'ni ngu' ne' laa ji'i̱ ma̱, ni sca quiya' ná nchcui' suba' ngu' ji'i̱ jo'ó ji'i̱ ma̱. 38Lo'o Demetrio ni, lo'o tya'a ndu'ni Demetrio cña bi', si ntsu'u qui'ya cha' sta ngu' ji'i̱ ngu' re, ntsu'u cha' tsaa ngu' ca toni'i̱ cña; ca slo bese sta ngu' qui'ya ji'i̱ ngu', cha' ca cuayá' cha' bi' li'. 39Si ntsu'u xa' la cha' nu nti' ma̱ chcui' ma̱ ji'i̱ ngu', chcui' ma̱ lo'o ngu' cusu' quichi̱ re la cui' tsa̱ lo'o tyu'u ti'i̱ ngu'. 40¿Ñi'ya̱ caca chcui' na lo'o gobierno? Si ca̱a̱ ngu' gobierno bi' sta ngu' qui'ya ji'i̱ quichi̱ re cha' lye tsa ngusu̱u̱ tya'a na tsa̱ juani, nga'aa ntsu'u cha' nu xacui̱ na ji'i̱ ngu' bi' li'. Ná tyiquee' culacua ti' ngu' bi' cha' na nxu̱u̱ tya'a na lo'o ycui' gobierno li'.

41Jua'a̱ nchcui' scaranu lo'o ñati̱ quiña'a̱, lo'o li' ngulo yu cña ji'i̱ ngu' cha' tyaa ngu' to' tyi ngu'. Lo'o jua'a̱ ngua cha' ngua ti̱ cha' bi', ndyaa ngu' li'.

Currently Selected:

LOS HECHOS 19: cta

Highlight

Copy