YouVersion Logo
Search Icon

Lukas 6

6
Yesus arye, “Allah si erena ati pil dona kumce, didik sen sum, Sabat sum deiyoknye bira, na akunum unune” nyabuk yupu
(Matius 12:1-14; Markus 2:23—3:6)
1Yahudi yala nang, sik Allah si erena ati, didik sen sum, tonok, Sabat sum ara, Yesus ap, el mapu ap, yuk nang arye yakong wa wiamika noutamak banmek. Abanmek talak ara, sik kwaning patanmok ati, el mapu arye yakong atonun ning el si ara gandum#6:1 Gandum ara, mitik yakong atonun bukni, el urasin yuke. Aning ara, mitikto maning atonun bukni, deice tam ara, mitik duk weik moulamle. Aduk el urasin ara, beras atonun ulule. Aduk dobuka, teikukabikirye, mitik kiplobiceura, mek ap tabakikirye din ning el si ara roti dabuka dinyake. yakong langabuka, alip bama labuka batakikopura, yakong pinpinya akabuka imbik dinmek. 2Sik yakong dinmek sum ara, Yahudi yala nang sikce Allah si erebuka kina ati, didik senmek sum ak ara, yakong dakuka dipnin banmek. Yakong dakuka dipnin banmek talak ara, Farisi nang eibik akarye ara, ‘Wenepnuyap’ tenen, asipdeyik.
“Anggunda, yakong dakuka dipnin banmaluma ara, yata ati do? Musa sekamuk yupu noutamak ara, ‘Allah si erena ati, didik senyak sum, Sabat sum ara, wa win dam lilbana meme,’ nyabuka sekamsuke. Musa arye nyabuka sekamsuk bukni, anggunda yakong dakuka dinmaluma ara, wa win dam lilbana atonun wininmaluma ati, adeice arye, Allah yupu yaniplume. Awininmalum ning ara, yata ati do?” nyabuka, Farisi nang arye asipdeyikce wenebik.
3Nyabuka wenebikura, Yesus arye tamubuka, Farisi nang ati ayupu nyabuk.
Na mapu, sik awininmaka atonun, Allah yupu buku Samuel noutamak winyamuk ning ara, nyalamlum bukni, kum biklum do? Nun apu Daud ap, el melibuka neika balamik nang ap, kwaning pia patanmok ati, roti ara, Allah arena aik pum dabuka deipmeka ara, Daud arye dobuka dibuk. Tonda, el ap neika banmek nang ati, bokuka aribukura, dibik. Ati, Allah yupu buku Samuel noutamak winyamuk ning ara, nyalamlum bukni, kum biklum do? 4Allah arena ati, Yahudi yala nang arye, din ning roti 12 dabuka, Allah el tenda aik noutamak delilamik ning ara, nyapnusine. Yahudi yala nang arye, din ning roti 12 dabuka,#6:4 roti – Yahudi yala nang arye, ‘Nun pil dolamibya ani, dolonyap ning ara, dipkoprop Allah arye arisilyak dolonyabe, tenenamap’ tenen, din ning roti 12 dabuka, Allah arena aik, tia domik aik, tenda aik noutamak delilamik ning deiyok ara ani. Ara, Allah si erena ati, minggu-minggu nirya, sik Allah si erelamik sum, Sabat sum deice arye, roti winiryuk ning 12 dabuka, Allah arin aik pum tam delilamik. Aroti ara, talye nang arye pia kum dilamik. Mem ning atonun ulamuka ati. Bukni, minggu akunum upnopura, Allah arena ati pil dona deiyok nanguk, aroti dobuka dilamikce, winiryuk ning ton dabuka delilamik. Allah arena ati noutamak delilamik. Aroti ara, Musa arye nyabuka sekamuk touk, Allah arena aik pil dona deiyok nanguk dilamik. Aroti ara, mem ning ati, yuk talye nang ara kum dilamik. Talye nang ara kum dilamik bukni, atalak Daud arye winibuk ning ara nyapnune.
Din ning roti ara, Allah arin aik pum tam dabuka deiyamik ning ara, Daud din patabukba, dobuka dibuk. Tonda, el ap neika balamik nang ati, bokuka arebukba, dibik. Dibik bukni, Daud ap el melina ati neika balamik nang ap, aroti dobuka dibik ning ati, Allah arye anang ati, ‘Malye upmake,’ kum tenebuk. Allah arye, ‘Aning ara telebuka,’ tenebuke. Yesus arye nyabuk.
5Yesus arye Farisi nang ati, ayupu akunum nyabukopura, ayupu tonap nyabuk. “Pil dona kumce ninye didik sena ati, Allah arye Sabat sum wibuka deiamuk sum ara, na Ninye Mi Koprop Atonunye ununa anya arye, ‘Sabat sum deice winina ara, aning telebe, aning malye,’ nyalya deiyoknye bira, na akunum unune,” Yesus arye Farisi nang ati nyabuk.
Yesus arye taruk kwalyamuknye kwetebuk yupu
6Yuk Sabat sum ara, Yesus arye Yahudi yala nang, Allah yupu peterelamik aik wekuka peterenmok talak ara, sirik taruk kwanyamuknye ton, anyaik pum ulamuk. 7Atalak ara, Farisi nang ap, Musa sekamuk yupu peterena deiyok nang ap arye, ‘Yesus malye uptuopura, malye upmale nyaptibye’ tenen, Yesus ati pia dil taknauk unmek. Kalikmeka ati, ‘Yesus arye nun Allah si erena ati dikdik sen sum, Sabat sum deice arye, taruk kwalyamuknye kwetepnul do?’ tenen, pia kalikmek.
8Kalikmek bukni, Yesus arye sik talima noutamak tenepmek ning akunum bikmok anya arye, Yesus arye ataruk kwalyamuknye ati, nyabuk. “Abukmak nang dinmak ak, urasin dam tikdeo,” nyabuk. 9Nyabukura, tikuk karen ara, Yesus arye awekmek nang nirya ati asipdeyuk. “Musa sekamuk yupu ara, Sabat sum deice arye, dan ning wiriptibye do? Nun winiptibye ning ara, malye winiptibye do, teleb winiptibye do? Tonda, ‘Ninye dinicak’ tenen, ninye lyena teleb do, ninye ona teleb do?” nyabuka asipdeyuk.
Nyabuka asipdeyukura, sik farisi nang ara, talye yupu tunim abuka bukmek. 10Sik Yesus ati lik ubukura, dabukmeka ani, Yesus arye anang ati, ‘Se’ tenen, pia malye kanye bobuka, yu asing aryuk dipdeyuk. Winibukce, taruk kwalyamuknye ati, nyabuk. “Anda taruk lakuka arepnilyame,” nyabuk. Nyabukopura, taruk kwalyamuknye birye, el taruk lakuka aribukura, adiparyuk el taruk teleb ubukura, taruk talipdeibuk. 11Yesus arye anye bira kwetebuka ati, Farisi nang ara, yu ubukura, ‘Yesus yata wiribuka opnamap do?’ tenen, anye aik batakuka biyikce, bulubuka yupu talilamik.
Yesus arye el mapu 12 nang ati, wipdeibuk yupu
(Matius 10:2-4; Markus 3:16-19; Rasul 1:13)
12Yuk talak ara, Yesus arye, ‘Allah moropnun’ tenen, tonok mutuku dup welebukce, atonok lukunyan nirya Allah ati moronmok. 13Allah moronmoka ani, berekukopura, ‘Ananguk na pil donamak’ tenen, el yupu kekebuka balamik nang, yukubukura, welebiyik. Welebiyikura, anang kan-kan arye, el tenyamuk nanguk wipdeibuk. ‘Anang ara, Allah yupu dobuka mutuku-mutuku nirya peterelbinamak’ tenen, erepdeibuk. Ara, ‘Na ap, sik ap, neiktoto ulamibya ani, narye yuk mutuku dopkwetepnyeura, na yupu dobuka peterelbinamak’ tenen, ‘Anang ara Rasul#6:13 Rasul nang nyanyaba ara, deiyok ani. Yesus arye, ‘Anang, sik 12 wipreipnun ning ara, na yupu dobuka peterena deiyok kouna ati, weik deiyok nang unamak’ tenen, 12 nanguk wipreiyamuk. Sal ap, kilapu ap weike, Yesus el upu kekebuka, el peterelamuk ning talibuka dobolbalamik bukni, aninye ati ara, “Yesus el yupu kekelamik nang,” nyanyabe. Tonda, “Yesus arye wipreibuk nang, sik 12 nang,” nyanyabe (Lukas 6:14-16). Anang ara, weik mambule. nang unamak’ tenen, anang wipdeibuk. Wipdeibuk Rasul nang, sik si ara, ani.
14Tonoknye bira, Simon nyalamik bukni, aminyan ara, Yesus arye anye bira, minyumanye ara, el si pununa ati ara, ‘El si ara Peterus,’ nyabuk. Adamnye bira, el weit kopropa, Anderias wibuka deibuk. Tonda, Yakobus ap, Yohanes ap, Pilipus ap, Bartolomeus ap, wipdeibuk. 15Tonda, Matius ap, Tomas ap, Alpeus el mi Yakobus ap, tonda Simon ara, yuk nang arye elti, ‘Patriot’ nyalamiknye ap, wipdeibuk. 16Tonda Yakobus el mi Yudas ap, tonye ara, Yudas Iskariot, ara Yesus opnamika ati, inilbiyuknye wipdeibuk. Obarye arye utam nang 12 nirya ara, Yesus arye wipdeibuk.
“Teleb unamak nang ani, malye unamak nang ati, Allah arye wenepnamle nang ani,” nyabuka peterebuk yupu
(Matius 5:3-12)
17Yesus arye el doprobuk nang ap, amutuku dup arye kulukikce, lyu ak wekelbiyik. Biyikopura, Yudea tam noutamak ulamik nang, yupa weika arye unmek. Amutuku-amutuku dana-dana ninye nirya arye bulubuka yayik. Tonda, Yesus el yupu kekebuka dobolbalamik ninye ton aunmek. Sik yayik mutuku si ara, Yerusalem asik ap, tonda laut mekwen lilun mutuku bitinye si ara, Tirus mutuku ap, Sidon mutuku ap, amutuku nirya arye yayik.
18-19Sikda, Yesus el pil dolamuk ning kekenmek ati, ‘El nyalye yupu kekena ap, uk dilamsilye ning kwetena ap, isa talyamlye ninye, isa yakalkwetena ap, winipnamsil’ tenen, yayik. Yesus arye ninye talyamuk isa yakalkwetena ap, uk dilamuk ninye kwetena ap, unmokura, yuk ninye nirya arye, ‘Yesus el nong ton taliptibye’ tenen, kouldanmekce, talilbisinmek. Wininmeka ara, Allah el mikip weike aribukura, Yesus amikip deice arye ninye kwetenmoka ati, wininmek. 20Yesus arye, el yupu kekebuka dobolbalamik nang ati dipdeyukce, ayupu nyabuk.
Wini talak teninamsil ning, talye bona utotoa talina kumnye ara, Allah ninye nirya lyeplirye, kanye talima talinamsil ning dopropmunce, el ap neika unamlume. Allah arye teleb ulinamsil ati, anggun kanye deibuka unamlume. 21Anggun aning-aning nirya pataplibuk ulalum ninye ara, aminyan ara Allah arye arepsilyeura, boupnamsil ati, anggun kanye deibuka unamlume. Anggun wini talak kanye imun usiliba engelulum ninye ara, aminyan talak kanye deibuka agu tunamlum ati, kanye deibuka unamlume. Allah arye lyesilibuk teleb unamlum ati, kanye deibuka unamlume.
22Nara, Ninye Mi Koprop Atonunye diba tenepnuluma deice arye, yuk nang arye anggunti, ‘Anang ara, pia malye nang. Nun like,’ tenebuka, malye yupu nyapsikirye, kanye talima wilipsikirye, pia bataksikceura, kanye deibuka unamlume. Ara, Allah melipsilirye, teleb ulinamsile ati, kanye delinamlulume. 23Malye usinyak nang ara, anggun yok punun nang arye, Allah yupu laka nyalamik nang ati, pia malye ulilamik touk, anggun babye, atonun winisinyake. Aning ati ara, yuk nang arye malye yupu nyabuka, anggun nong deice ikin ning deipsikcopura, kanye ikin una meme. Kanye pia deibuka kil-kil arye unamlume. Amenyan ara, Allah arye im deice teleb ning weik arye, bona arepnamsila ati, kanye deibuka unamlume.
24Bukni, anggun wini talak arye, bona weik nang deiyok ninye ara, anggun kanye delin ning akunum dobuka talilamlum ati, se tenebuka kanye imun unamlume. Akunum dololuluma ati, aminyan yuk ning tonap kum dopropnamlume. 25Anggun wini talak aning-aning nirya dimunyeura, bousulul ninye ara, kwaning patapsilyebuk, unamluma ati, se tenebuka kanye imun unamlume. Tonda, anggun wini talak arye, ‘Mambul ning anye’ tenena kum aryuk, talye kanye bobuka, teleb arye kanye deibuka pin-pin asa ulamlum ninye ara, aminyan ara imun kanye bobuka engenauk unamluma ati, se tenebuka kanye imun asa unamlume.
26Wini talak unyak ninye arye anggunti, “Anang ara, pia teleb nang,” nyapsiceopura, se tenebuka kanye imun kanye bobuka unamake. Ara, anggun yok pununa nang arye, tilila yupu uk laka nyalamik nang ati, “Ara teleb nang,” nyalamik touk, sik mapu babye, atonun tenebuka nyanyake. Dipkoprop Allah yupu peteren nang ati ara, “Anang ara teleb nang,” kum tenenamake. Sik kanye delice nang ara, tilila yupu nyanyak nang ati kanye delinyake. Yesus arye nyabuk.
“Anang ara nun like, tenesinyak nang ara, sikti, bicoe tenebuka melinamlume,” Yesus arye nyabuk yupu
(Matius 5:39-42)
27Yesus ayupu akunum nyabukopura, ayupu tonap nyabuk.
Na wini talak ayupu nyapnusine. Yuk nang arye anggunti, ‘Opnamabe,’ tenelamsiak nang ati, bico tenebuka melinamlulume. Tonda, yuk nang arye anggunti, ‘Nun lik,’ tenesinyak nang ara, teleb kilinamlulume. 28Tonda anggunti, ‘Anang ara merekuka dadipting’ tenen, kanye tenelamsiyak nang ap, anggun nong deice ikin ning delilamsiyak nang ap ati, teleb yupu nyabuka ‘Allah arye lyepnamle’ tenen, moronamlulume. 29Yu nang arye anggun katum dana tam ning bokuka opsikcopura, ‘Danatam ning ababye, daopsinyak’ tenen, kintinipdeipnamlulume. Ubula donang arye, anggun baju dopropsikirye, ‘Nunukna ning tonap doproptibye,’ tenepsikceura, yupu kum sekenamlulume, aning babye, kwiribuka anang ati arenamlulume. 30Yata nang do, sik moropsice ninye nirya ara, arenamlulume. Yuk nang arye anggun ‘Na’ tenen ning dopropsicopura, “Tamubuka nun bidamang arepsululume,” kum nyanamlulume.
31Anggunce yuk nang ati, ‘Se winibuka, winipnitinge,’ tenelulum touk, anggun babye, yuk nang ati atonun wininamlulume. 32Yuk nang arye anggunti, bico tenebuka kanye delisinyak nanguk, bico tenepmunyopura, adeice arye Allah elce, anggun teleb una ati, ‘Talya arepnamne,’ tenepsuk ning arepnamsil do? Kume, aning ara, sik pia malye nang, sik babye anang ati, bico tenebuka melilanyake. 33Anggun kayapu nang arye, teleb ubuka melipsikibuk, anggunce tamubuka ananguk teleb ubuka melipmunyopura, ‘Aning ara teleb winipmabe,’ kum tenenamlulume. Allah ati diba kum tenenyak nang, pia malye nang ababye, sik babye sik bidam nanguk ati, teleb ubuka melildanyake. 34Nun areamibyeura, ‘Sikce ton tamubuka arepnamsiak’ tenen, ananguk dekeldana meme. Aninguk winipdamunyopura, Allah arye, ‘Teleb wininmake’ tenen, arenamsil do? Kume, kum arepnamsile. Pia malye unyak nang babye, yuk nang ati arenyak bukni, ‘Aning arepman ning nirya ila tamubuka arepnamniake,’ tenena, deice aryuk areldanyake.
35Wininyak bukni, narye nyapsin yupu ara, yuke. Sikce, ‘Anang optibye,’ tenelamsikce nang ati, bico tenebuka, teleb updeipmunce, ‘Aning tamubuka arenamsiake,’ tenena kum aryuk, talye urdemuk arenamlulume. Aning ati ara, anggun ni Allah im deice ululnye birye, pia malye ninye ap, teleb ubuka melilule, sikce tamubuka, ‘Naio telebe,’ pia kum nyanyak ninye ap nirya ati, bico tenebuka kanye arelul touk, anggun babye, yuk ninye nirya ati, bico tenebuka kanye delinamlulume. Anggunce winipmunyopura, Allah el mapu koprop kipdeipnamsile. Tonda aminyan ara, Allah arye im deice teleb ning weika arye arenamsile. 36Anggunda, Allah el mapu ulaluma anya arye, anggun ni Allah arye, ‘Malye nang ara, daupnyake,’ kum tenesilirye, kanye aresulul touk, tonda, talye melisulul touk, anggun babye, atonun wininamlulume. Elda pia telebnye ulula anya arye, teleb ninye babye, malye ninye babye, bico tenebuka kanye aresulule. Anggunda el mapu ulaluma ati, anggun babye, wininamlume. Yesus arye el mapu ati nyabuk.
“Sik babye, malye unyak ning, tenena kum aryuk, yuk nang ati, dipdongobuka lyab-lyab ana meme,” Yesus arye nyabuk yupu
(Matius 7:1-5)
37Yesus arye nyabuk. “Anggun babye, malye winin nang tenena kumce, yuk nang ati sik malye nang tenebuka, ‘Anggunda pia malye nang,’ nyabuka, lyab-lyab ana kum nyanamlulume. Anggunce yuk nang ati, pia malye yupu arye, lyab-lyab abmunyopura, aning atonun Allah arye anggunti, lyab-lyab abuka wenepnamsile. Aning atonun, anggunce yuk nang ati, ‘Allah arye anang wenebuka optue,’ kum tenepmunyopura, Allah arye anggunti atonun, kum tenenamsile. Tonda, yuk nang arye, anggunti, malye upsikce ning namin kipmunce, tonap kum tenepmunyopura, Allah arye anggun malye umunye ning ati, kum kipsilirye, tonap kum tenenamsile. Kum danipnamsile.
38Anggunce yuk nang ati, talye luparabuka arepmunyopura, Allah arye tamubuka arenamsile. Arepnamsil ning ara, pia mitik tonun kume. ‘Aling pum weike lipnuyap’ tenen, taruk arye darapdongobuka lilamak touk, Allah arye weika arenamsile. Anggunce yuk nang ati, bokuka arelalum touk, Allah arye anggunti arenamsile.
Aning atonun, yuk nang ati, weik arye lyab-lyab nyana ap, sik malye winisinyak ning, pia tenena ap, ‘Anang kum arepnuyabe’ tenena ap, winipmunyopura, Allah el babye, amalye winin ning nirya, anggunti atonun winipnamsile. Ara anggunce yuk nang ati winimunye touk, Allah arye anggunti, atonun wininamsile,” Yesus arye el yupu kekenmek nang ati nyabuk.
39Nyabukce ayupu, winipmanto yupu tonap nyabuk.
Tonok asing gunanye birye, yuk asing guna nang ati, bisik talibuka bobitu do? Kume, sik kum talipdanuka bitiringe, sik bitinye nang babye talipdanuka banmatiringbuk, saktiringe. 40Tonda, kel kin nang ara, sik peterena nang deice tam kum unyake. Bukni, peterelamica ani, sik yupu kekenyak nang, apeterenyak ning nirya akunum kele kibikcopura, sik peterena deiyok nang wininyak atonun wininyake.
41Anggun asing noutamak weik yo gu aupmasutubuk, aning tenena kumce ara, anggun kayapu nang ati, “Anggun asing noutamak yo kita sung-sunga atonun ning aupmakile,” nyalalum ning ara, yata ati do? 42Yata wiribuka arye anggun asing noutam weik yo gu aupmasilyebuk, anggun kayapu ati, “An asing noutamak yo kita sung-sunga atonun ning dopropnamkine,” nyaptum do? Anggun talima noutamak pia malye ning tuba upmasilyebuk, ‘Teleb ning winibibye ati, yuk nang eipsikirye, sikda teleb nang tenepnamsiyak,’ tenelulum nang atia. Minopce ara, weik yo gu, anggun asing noutam upmasilya doproptumopura, anggun kayapu asing ak tulukmatu ning, teleb arye eibuka doproptume. Anggun asing noutam weik ning kum doplopmunyopura, yata wiribuka eiptumce, anggun kayapu ning doproptum do? Yesus arye el yupu kekenmek nang ati nyabuk.
Yesus arye, yo duk mouna ati, nyabuk yupu
(Matius 7:16-20)
43Ayupu nyabukce, ayupu ton nyabuk.
Ninye dina ati, teleb yo duk moulamle yo ara, malye yo duk kum mouptue. Malye yo duk moulamle yo ara, teleb yo duk kum mouptue.
44Yo yala nirya yo duk mouplibuk eipmunce, ‘Ayo yala anyak,’ tenelamlume atonun, ninye nirya sik wininyak ning deice arye, eibuka kel kinyabe. Anggun kel kina ati, winipmanto ning nyapnusine. Ara, ninye arye, ‘Sumik atonun ning duk daknuyap,’ tenebice arye, cunang atonun ning tapu deice daganyak do? Anggur, ara kirikna duk atonun ning, ‘Dakuka dipnuyap’ tenen, kirikna atonun ning, tapu deice arye daganyak do? Kume. Aning atonun, dina teleb yo duk moulamle yo ara, teleb yo dukuk moulul bukni, ninye kum dipmanto yo duk moulamle yo ara, malye yo dukuk moulule.
45Teleb ninye ara, sik talima noutamak pia teleb winin ninguk tenebuka ulamikibuk, kanye talima langdiplyopura, teleb ning tuba aubuka arye, telebuk wininyake. Malye wininyak ninye ara, sik kanye talima noutamak, malye winin ninguk tenebuka pia winilamikibuk, aik doplyopura, malye ning tuba aubuka arye, malyeuk ubuka wininyake. Teleb nang babye, malye nang babye, sik talima noutamak aupmal ning deice arye, yupu nyanyake. Yesus arye nyabuk.
Yesus arye aik dona kel nang ap, walwal nang ap ati, nyabuk yupu
(Matius 7:24-27)
46Yesus arye nyabuk.
Anggunce nati, ‘Na ni, na ni,’ talye nyanululum bukni, na yupu moubuka kekepmunce, diksukumuk kum winiluluma ara, yata ati do? 47Ara, na dam yalirye, na nyapnye yupu kekebuka dobolyanilinye bira, ‘El winilul ning kel kipnamluluma’ tenen, na winipmanto yupu tonap nyapnusine. 48Yata nang do nirya, na nyasinye yupu kekebikirye, aninguk wininyak nang ara, aik dona pia weik kelnye atonun unyake. Anyaik dona kelnye bira, ‘Aik dopnun’ tenen, tuku palibuka mutuku yangan keil deice ayukumna yo ikuka aik dobuke. Aik akunum dobukopura, akaren ara weik mok cebuka, kumanya dobukce, mek obukopura, anyaik dam yanuka obuka langdibuk bukni, aik ara kum lokuk. Ara mutuku yangan keil deice arye, ayukumna yo ikuka, pia teleb ubuka domuk arye, anyaik ara, kum lokuk.
49Bukni, dan nang do nirya, nyasinye yupu kekebuka batakikcopura, aik dona walwal nang atonun wininyake. Aik dona walwalnye bira, ayukumna yo mek wenenga deicauk ikuka el aik dobuk. Dobuk talak ara, mokcebuka, kumanya dobukce, weik mek deibuka obukce, anyaik dibuk talak ara lokuk. Anyaik lokukura, lelim weik nyabuke. Yesus arye nyabuk.

Currently Selected:

Lukas 6: EIPA

Highlight

Share

Copy

None

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in