Luki 1
1
Luki i awɔ sɛbɛ ki tan ŋuŋ ki bi-a Tewofili tɛ
1-3Jɛntɔnŋ Tewofili, bi wɔ̀ri ma-i yibɛɛ tɛ kwumaŋ, míŋ i nini sɛbɛ wɔri ta-a miŋ tɛ. Koŋ mwɔɔnna niŋ bi kiri sɛbɛ-i kɔ. Nwɔ̀ri Yesu ja-i arì ɲaninaŋ na kabi bi kiri cɛtu waari ki ru, Kirinŋ wɔ wulu ki birama ki cinŋ ki i wɔri kí tɛ, nini bi kiri rakali-i yibɛɛ tɛ ɲaan wɔ̀ tɛ, yìrì sɛbɛtɔnŋ kiri yìrì sɛbɛ-i, ŋì i kɛɲɛ nini wɔ bimaan ki wu. Niŋ ki ra, míŋ yɛri ki nanɔri tan-i niŋ bi kiri sun, kabi yìrì cɛtu waari ki ru, ŋí i yìrì rufɔɔ, ŋí i ǹʼja tu míŋ yɛri ki yìrì sɛbɛ gban arìmaŋ na, ŋí i yìrì wɔri ta miŋ tɛ, ńʼtu niŋ a ji bi shɔɔrinŋ i, 4nwɔma ŋi i ǹʼtɔ, tu miŋ bi wɔ̀ri kali Yesu bi ki sun, tu nini sɛli fɔ ki yɛrima ki i.
Mɛlɛkɛn ki Wutɔnŋ Yuhana ji wulu ki bi-i
5 Ɛrɔdi wuru Yude kɛniŋ ki masa ki i waarinŋ wɔ̀ ru, Kirinŋ tɛ sarakawɔrɔtɔnŋ bɛɛ wuru nmaŋ, niŋ tɔ ki wuru tu Jakaliya. Abiya#1.5 Abiya wuru Kirinŋ tɛ sarakawɔrɔtɔnŋ i. Sunŋ kiri (1) 24.10 i niŋ ɲaanbi-a. Kirinŋ tɛ sarakawɔrɔtɔnŋ kwuru wɔ̀ sɔɔ wuru-i, Jakaliya wuru niŋ nu. Ntiŋ wɔ mari ki tɔ ki wuru Elisabɛti. Nmari wuru Aruna nupo o, Aruna wɔ̀ wuru Kirinŋ tɛ sarakawɔrɔtɔnŋ kiri ŋununtiŋ i. 6Jakaliya fa awɔ mari Elisabɛti telimaan wuru-i Kirinŋ ɲaanfɛ. Kí kulumaan wuru Ŋuntiŋ Kirinŋ wɔ cinŋ bimaan kiri fa ǹʼwɔ sariya kiri bataa tɛ fɔɔbi wu. 7Daŋ wuru kí gbɛ kì, niŋ i kila, Elisabɛti wuru daŋ jibali, niŋ fa kí koŋ fuuli ki bwuubi so wuru sɛbɛ.
8Jibi bɛɛ, Jakaliya ta wuru Kirinŋ tɛ saraka wɔri baara ki ra, niŋ i fa ǹʼtɔnŋ so wuru ntiŋ wɔ kwuru ki sun. 9Ŋì i kɛɲɛ Kirinŋ tɛ sarakawɔrɔtɔnŋ kiri wɔ ladaŋ kiri wu, kí koŋ ɲaannashi wuru-i, tu ntiŋ de Kirinfusinaŋ ki Maniwɔlinŋ ki ru#1.9 Isirayɛlitɔnŋ kiri wuru Kirinŋ gbɛ-a mwuu wɔ̀ ru, niŋ wuru ciiru fuuli i. Niŋ tantɔnna ciiru ki wuru dɔri-ra tu Maniwɔlinŋ. Kirinŋ tɛ sarakawɔrɔtɔnŋ kiri wuru de-a kinidifinŋ ki wu niŋ mani nu., tu ntiŋ i wusunaŋ saraka ki ŋɔni.#Pobi ki 30.7. Niŋ shikaŋ koŋ ɲaannashimaan ki fu wuru Jakaliya. 10Ntiŋ wuru wusunaŋ ki ŋɔni-na waarinŋ wɔ̀ ru, jama ki bataa wuru Kirinŋ nafɛ-a tanŋ ki ra.
11Niŋ waarinŋ ki ru, Ŋuntiŋ Kirinŋ wɔ mɛlɛkɛn bɛɛ i a yɛri ji ntiŋ wu. Niŋ mɛlɛkɛn ki tu wuru wusunaŋ sarakaŋɔnɔmaŋ ki pantɛ. 12Jakaliya niŋ mɛlɛkɛn ki ja-i waarinŋ wɔ̀ ru, ntiŋ tɔnŋ i cɛn, kɛmi i de ntiŋ nu.
13Mɛlɛkɛn ki tu ntiŋ tɛ : « Jakaliya, fa kɛni kì, Ŋuntiŋ Kirinŋ mɔɔn nafɛ ki mwu-i. Mɔɔn mari Elisabɛti ki a na danshuru ji wɔri miŋ tɛ, ŋi i na ǹʼtɔ ki ye tu Yuhana. 14Niŋ daŋ ki bi ki a na ji yoori miŋ gbɛ, ǹʼjimaan ki a koŋ mwɔɔnna ciirudi sɛbɛ. 15Ŋì i kila nwɔ̀ fan, daŋ ki a na ji Ŋuntiŋ Kirinŋ wɔ koŋ sinaŋ i. Ŋì a na dunfɛnŋ walima mwunufinŋ juumaan tɔri ri mwunu kì, ǹʼfaamaan a na ji Ɲiniwɔlinŋ ki ra kabi a ɲiŋ ki ciiru. 16Ŋì a na ji Isirayɛlitɔnŋ ki mwɔɔnna pwulu ŋuŋ u, kí i ǹʼpa arì Ŋuntiŋ Kirinŋ cɛfan. 17Ŋì a na tiri Ŋuntiŋ ki jɛŋ Ɲiniwɔlinŋ ki wɔ so wu, miŋ tu cintɔnŋ Eli, ŋì i ǹʼwɔ saa ki ramɔni. Nwɔma, tiŋ fa daŋ wulu i fu, koŋ kaanmaan kiri ɲakili kiri i rapwulu, fɔ ŋì i koŋ telimaan ɲakili wɔri kí tɛ, kí i ji koŋ kulumaan ni i Kirinŋ wɔ saa ki fan. Niŋ ɲaan ki tɛ, ŋì a konanbi ki bɛɛ ramɔni bo Ŋuntiŋ ki jɛŋ, nwɔ̀ a ji ǹʼwɔ konanbi i. »#Malaki 3.23–24.
18Jakaliya tu mɛlɛkɛn ki tɛ : « Míŋ a bili niŋ na dɔɔkunŋ? Míŋ fa ńʼwɔ mari ki bwuubi so-i kɔ! »
19Mɛlɛkɛn ki i Jakaliya dariwulu lupwulu, ŋì i ǹʼbi : « Mínki i Jibirili ki i. Mínki i Kirinŋ tɔntɛ, ŋí i ǹʼwɔ cinŋ kiri ma-ni. Mìnki míŋ cin-i tu míŋ na ka wulu jii ka sunjo miŋ tɛ. 20Ǹʼshɛɛli, miŋ a ji bubu u. Ŋi a so wulubi-i kì, fɔ ŋì i ta so bi kari ma jibi ki sun. Niŋ i kila mɔɔn bilibalibi ki fan mɔ́ɔ́n wulu kiri ra, nka niŋ bi kiri dumiŋ i ji-a ma arì ma waari ru. »
21Jama ki tu wuru faa-a tanŋ ki ra, kí i Jakaliya suu-ri. Ntiŋ cinka jɛ ki Kirinfusinaŋ ki Maniwɔlinŋ ki ru, niŋ i bo konaŋ ki bataa tɔnŋ sun. 22Ntiŋ na-i po tanŋ ki ra waarinŋ wɔ̀ ru, ntiŋ so wulubi-i konaŋ ki tɛ kì. Niŋ ki ra, kí i ǹʼtɔ tu Kirinŋ finŋ bɛɛ ji ntiŋ wu Maniwɔlinŋ ki ru. Ntiŋ so wulubi-i kì, ntiŋ i tu a gbɛ ruti-a kí tɛ. 23Ntiŋ wɔ Kirinŋ tɛ baara ma jibi kiri na-i nafaa waarinŋ wɔ̀ ru, ntiŋ i a pwulu tiri awɔ mani nu. 24Niŋ kɔɔtɛ, Jakaliya wɔ mari Elisabɛti i na ciishi. Nmari i a radu cii ki wu, fɔ ɲɛ taanŋ. Nmari tu : 25« Ŋuntiŋ Kirinŋ bi wɔ̀ ma-i míŋ tɛ, niŋ i kaa : Ŋì míŋ ja-i, daŋ jibalibi ɲaankwunŋ wɔ̀ wuru míŋ pa-a konaŋ kiri ɲaanna, ŋì niŋ ɲaankwunŋ ki san-i míŋ sun. »
Mɛlɛkɛn ki Yesu ji wulu ki bi-i
26-27Elisabɛti wɔ cii ki ɲɛ taanmanitɔnŋ ki, Kirinŋ mɛlɛkɛn Jibirili cin ta-i maannaanŋ bɛɛ tɛ, kili bɛɛ ra, nwɔ̀ i Galile sɔɔta ki ru, niŋ kili ki tɔ ki wuru tu Nansarɛti. Maannaanŋ shurubitɔbali wuru-i, nwɔ̀ sunpamaan wuru shuru bɛɛ tɛ. Niŋ shuru ki tɔ ki wuru tu Yusufu. Yusufu wuru masa Dawuda nupo o. Maannaanŋ ki tɔ ki i ji tu Mariyamu. 28Mɛlɛkɛn ki de-i nmari fan, ńʼtu nmari tɛ : « Coolinŋ ki mwu, Mariyamu, Ŋuntiŋ Kirinŋ i miŋ fan, ŋì shɔɔrinŋ sinaŋ ma-i miŋ tɛ. »
29Niŋ wulu kiri i Mariyamu ciirufɔni, nmari i tu a miiri-ra : « Ka wulu ka kwuru ki daŋ ki ǹʼdanwɔ? »
30Niŋ na, mɛlɛkɛn ki tu nmari tɛ : « Mariyamu, fa kɛni kì, sabu Kirinŋ shɔ-i miŋ sun. 31Ǹʼshɛɛli, miŋ a na ciishi, ŋi i danshuru ji, ŋi i ǹʼtɔ ki ye tu Yesu#1.31 Yesu : Yesu tɔ ki kɔri ki i tu « Kirinsinaŋ i Mwutɔnŋ i. ». 32Ŋì a na ji koŋ sinaŋ i, kí a na ǹʼdɔri-ri tu Kirinsinaŋ Danshuru. Ŋuntiŋ Kirinŋ a na ǹʼsɔɔ a tiŋ cɛɛnni Dawuda wɔ masabi waalinŋ ki sun. 33Ŋì a na ji masabi ki sun Yakuba nupo kiri#1.33 Yakuba nupo kiri : Yakuba nupo kiri, niŋ kiri i dɔri-ra tu Isirayɛli konanbi ki. ŋununu waarinŋ bataa ru. Daŋ a na ji ǹʼwɔ masabi ki ra kì. »
34Mariyamu tu mɛlɛkɛn ki tɛ : « Niŋ a so ma-i dɔɔkunŋ? Míŋ shurubi tɔ-a kì. »
35Mɛlɛkɛn ki i ǹʼnupwulu tu : « Ɲiniwɔlinŋ ki a na jɛri miŋ sun, Kirinsinaŋ a na awɔ so ki la miŋ sun miŋ tu shiifɛ. Niŋ ki ra, miŋ a na danshuru wɔlinŋ wɔ̀ ji, niŋ a na dɔri tu Kirinŋ Danshuru. 36Ǹʼshɛɛli, miŋ kontiŋ Elisabɛti fa awɔ bwuubi ki sun, nmari danshuru ciishi-i. Konaŋ kiri wuru ǹʼbi-a tu mìŋ mari wɔ̀ daŋ jibali, nmari wɔ cii ki ɲɛ taanmanitɔnŋ ki i kaa. 37Sɛli ki ra, Kirinŋ waa-ra bi tɔri ra kì. »
38Niŋ ki ra, Mariyamu i ǹʼbi tu : « Míŋ i Ŋuntiŋ Kirinŋ ki wɔ jonmari i, míŋ i ǹʼwɔ sɔɔ ru. Ŋì ǹʼma míŋ tɛ, miŋ tu miŋ ǹʼbi-i ɲaan wɔ̀ tɛ. » Niŋ kɔɔtɛ, mɛlɛkɛn ki i a san Mariyamu ɲaanfɛ.
Mariyamu ta-i po Elisabɛti tɛ
39Niŋ ki ra, mìŋ sunŋ fuulaaŋ ki ru, Mariyamu i jɔrɔkɔ, nmari i a rukwulu tiri Yude tɔnŋ maŋ ki ru, kili bɛɛ ra. 40Nmari ta-i so niŋ kili ki ra, nmari i ta Jakaliya wɔ mani nu, nmari i ta Elisabɛti co. 41Elisabɛti Mariyamu wɔ coolinŋ tan wulu ki rama-i mani wɔ̀ ru, nmari wɔ daŋ ki i a ruti nmari ciiru. Elisabɛti i faa Ɲiniwɔlinŋ ki ra, 42nmari i fali faanna, nmari i ǹʼbi Mariyamu tɛ tu : « Kirinŋ baraka de-i miŋ nu, ŋì i fwuu mari ri bataa sun, ŋì i baraka de miŋ ciiru daŋ ki ru sɛbɛ. 43Míŋ nkɛnŋ sa? Fɔ míŋ Ŋuntiŋ ki ɲiŋ ki i na po míŋ tɛ! 44Ǹʼshɛɛli, míŋ mɔɔn coolinŋ tan wulu ki rama-i waarinŋ wɔ̀ ru, míŋ daŋ ki ciirudika jɛ ki a ruti-i míŋ cii ki ru. 45Mariyamu, Ŋuntiŋ Kirinŋ shɔɔrinŋ ma-i miŋ tɛ, minwɔ̀ bili-i ǹʼwɔ wulu kiri ra nʼtɛ, tu yìrì bataa ra ma. »
Mariyamu wɔ Kirinŋ gbɛ shu ki
46Niŋ ki ra, Mariyamu i ǹʼbi :
« Míŋ i Ŋuntiŋ ki gbɛ-a ńʼtɔnŋ na.
47Míŋ ciirudi-i fɔ ŋì i so a daŋ na ńʼMwutɔnŋ Kirinŋ tɛ.
48Sabu, ŋì a tu-i, ŋì i awɔ jonmaraaŋ ki ɲaanfɛ shɛɛli.
Niŋ ki ra, ŋì i shi jiŋ sun, waarinŋ bataa ru konaŋ ni a na ǹʼbi-ri tu Kirinŋ shɔɔrinŋ ma míŋ tɛ.
49Niŋ i kila, Sotiŋ Kirinŋ ki bi sinaŋ ni ma-i míŋ tɛ,
wɔlɔnbi tɔ i ǹʼna.
50Ǹʼyɔ a jɛŋ kɛnitɔnŋ kiri fa arì daŋ kiri fa arì nupo kiri sunmakwulupa-a waarinŋ bataa ru.#Shu kiri 103.17.
51Ŋì a gbɛ barakamaan ki sɔɔ-ɔ, ŋì i kabakobi ri ma,
ŋì i nagbɛbi ɲakilitiŋ kiri jeɲe.
52Ŋì i masa kiri jɛri san arɔɔ masabi sɔɔfinŋ kiri sun.
Ŋì i koŋ tɔnsunfilimaan kiri fɛshi.
53Bɛɛkɔni kiri, ŋì i nini gbɛ faa-a finŋ bataa shɔɔrinŋ na,
fintiŋ kiri, ŋì i nini gbɛwɔ bo.#Samuyɛli (1) 15.7.
54Kirinŋ ye-i Isirayɛlidaŋ kiri tɛ, awɔ baara matɔnŋ kiri, #Esayi 41.8–9; Shu kiri 98.3.
ŋì a ɲakili tu-i awɔ konanbi ki sunmakwulupamaanna ki ra waarinŋ bataa ru,
55miŋ tu ŋì a tɔnŋ wɔri wuru yibɛɛ tiŋ cɛɛnni,
Aburahamu fa a nupo kiri tɛ ɲaan wɔ̀ tɛ. »
56Mariyamu ɲɛ byaŋ bishi ma-i Elisabɛti fan. Niŋ kɔɔtɛ, nmari i a pwulu awɔ mani nu.
Wutɔnŋ Yuhana ji bi ki
57Niŋ ɲaan ki tɛ, Elisabɛti jɛri waari na-i so, nmari i danshuru ji. 58Nmari sɔɔshi kiri fa nmari koŋ kiri ǹʼnama-i tu Ŋuntiŋ Kirinŋ nmari sunmakwulupa, kí bataa ciiru i di, ŋì i bo nmari sun.
59Daŋ ki ji ki sunŋ fulupɔnɔtɔnŋ ki, kí i na ǹʼsɔɔpeefɛmaŋ ki ru. Kí i ji ǹʼtɛ arì i ǹʼtiŋ ki tɔ ki ye ǹʼna, nwɔ̀ i Jakaliya. 60Nka daŋ ki ɲiŋ ki i ǹʼbi : « Aayi, ǹʼtɔ ki a ye tu Yuhana. »
61Kí tu nmari tɛ : « Mɔɔn koŋ tɔri tenŋ dɔri-ra ka tɔ ka ra kì dɛ! »
62Kí i arì gbɛ ruti tiŋ ki tɛ, tu niŋ i ǹʼtɛ tu tɔ danwɔ i ye a daŋ ki ra. 63Niŋ ki ra, Jakaliya i buaŋ ceeli kí gbɛ. Ntiŋ i sɛbɛ tan ǹʼsun tu : « Ǹʼtɔ ki i Yuhana. » Niŋ i bo kí bataa tɔnŋ sun. 64Mìŋ manaanŋ tenŋ ki ru, Jakaliya tɔnŋ ki fa ntiŋ nɛninɛŋ ki i rapili, ntiŋ i so wulubi-i, ntiŋ i baraka bi-ri Kirinŋ tɛ.
65Kɛmi i de kí sɔɔshi kiri fa kí tonfantɔnŋ kiri bataa ru Yude tɔnŋ maŋ ki ru. Kí bataa i niŋ bi mamaan kiri rakali de-ri arìmaŋ tɛ. 66Koŋ finŋ woo finŋ niŋ wulu ki rama-ni, nini wuru ǹʼbo-a arì ciiru, kí i ǹʼbi-ri kɔɔn : « Ka daŋ ka a na ji nfɛnŋ koŋ i sa? » Sɛli ki ra, Ŋuntiŋ Kirinŋ wɔ sotinbi gbɛ ki wuru ǹʼfan.
Jakaliya wɔ cintɔnbi wulu kiri
67Jakaliya, daŋ ki tiŋ ki, niŋ faamaan ki Ɲiniwɔlinŋ ki ra, Kirinŋ i awɔ wulu ki de ntiŋ daru, ntiŋ i ǹʼbi :
68« Yi baraka bi Ŋuntiŋ Kirinŋ tɛ, nwɔ̀ i Isirayɛli wɔ Kirinŋ i.
Sabu, ǹʼna-i ye awɔ konanbi ki tɛ, ŋì i kí ŋunsan.
69Ŋì i Mwutɔnŋ barakamaan wɔri yibɛɛ tɛ,
ŋì i po masa Dawuda nupo kiri ru, #Shu kiri 132.17. ninwɔ̀ wuru ǹʼwɔ baara matɔnŋ i,
70miŋ tu ŋì ǹʼbi wuru awɔ fɔlɔfɔlɔ cintɔnŋ wɔlinŋ kiri tɔnŋ na ɲaan wɔ̀ tɛ,
71tu afinŋ a na yibɛɛ mwu yi ɲa kiri wu,
a i yi po san yi bijuuntɛtɔnŋ kiri bataa gbɛfɛ.
72Kirinŋ yibɛɛ tiŋ cɛɛnni kiri sunmakwulupa wuru ka ɲaan ka tɛ,
ŋì i a ɲakili tu awɔ tɔnwɔri wɔlinŋ ki ra.
73Sɛli yɛ, ŋì a tɔnŋ wɔri wuru
yibɛɛ tiŋ cɛɛnni Aburahamu tɛ, #Tɔnpa ki 22.16.
74tu afinŋ a na yibɛɛ mwu san yi ɲa kiri gbɛfɛ,
nwɔma, yibɛɛ ɲakili sɔɔmaan i so afinŋ gbɛ-i,
75fɔɔbi niŋ fa telibi wu,
yɔɔ ɲaninkulutɔnbi ki bataa ciiru afinŋ ɲaanfɛ. »
76Niŋ kɔɔtɛ, Jakaliya tu a daŋ ki tɛ : « Miŋ kɔniŋ, míŋ daŋ,
miŋ a na dɔri-ri tu Kirinsinaŋ wɔ cintɔnŋ i,
sabu miŋ a na tiri de Ŋuntiŋ ki jɛŋ, ŋi i ǹʼwɔ saa ki ramɔni,
77mɔɔn cinŋ ki a na ji kaa, ŋi i Ŋuntiŋ ki wɔ konanbi ki ɲaan ji-ri,
arì mwuka ɲaan ki sun ǹʼgbɛ arɔɔ bijɛ kiri tu ǹʼtɛmaan ki ra.
78Sɛli ki ra, yibɔɔ Kirinŋ ki i sunmakwulupatɔnŋ sinaŋ i, daŋ nwɔ̀ ra kì.
Niŋ ki ra, ŋì a na manisarinŋ po yibɛɛ tɛ, ŋì i yiri cuunŋ, miŋ tu siira suntɔnŋ sarinŋ,
79nwɔma, nwɔ̀ri sɔɔ mancinŋ ki fa beŋ ki jɛŋ kɛmi ki ru, nini i maannaja.#Esayi 9.1.
Ŋì i yi ŋununapwulu bo ɲaanfɛfili saa fan. »
80Yuhana wuru gbɛ-a, Ɲiniwɔlinŋ ki i baraka wɔri-ri ntiŋ tɛ. Ntiŋ wuru jaŋ fan, ŋì i na so ntiŋ yɛri ji jibi ki sun Isirayɛlitɔnŋ kiri wu.
Currently Selected:
Luki 1: JOB
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© Wycliffe Bible Translators, Inc.
