Matayo 13
13
Ikihwananidzo kya munya kumiidza imbeyu
(Maluko 4:1-9; Luka 8:4-8)
1Mu kigono kiikyo, uYesu aahegile ku kaaya iyo, aaheliye kwikala pa ngʼumbungʼumbu ya nyandza ya Galilaya. 2Liikwadzaga ililugu likomi lya vaanu, likumupilimaga uYesu, neke umwene iingilage mu waato, iikalage umo. Avaanu vonda viikwimaga pa ngʼumbungʼumbu. 3Neke avalongelage amadzwi goloofu wugendela wa fihwananidzo atigilage, “Umunya kumiidza aaheliye kumiidza imbeyu ku mugunda gwakwe. 4Pe iimiidza, imbeyu iyingi yiigwilaga mu ngʼaasi, ifidege fiikwadzaga, fiiholaga. 5Imbeyu iyingi yiigwilaga pa lutalaawe apangaya muganga goloofu. Imbeyu iyo yiimelaga kisaatu, pakuva umuganga gwali mukeefu. 6Ilidzuwa pe lívalile, ifimelo fiiyongodokaga, pakuva indela dzaalemiilwe ukwika paanyi. 7Imbeyu iyingi yiigwilaga pa miifwa. Imiifwa pe gyakulanilaga ni fimelo fya mbeyu iyo, giihologotedzaga ifimelo ifyo. 8Imbeyu iyingi yiigwilaga pa muganga úgunonile, yiivelekaga ifiveleko ligana limwinga (100), iyingi yiivelekaga makyumi mutanda (60), ni yingi yiivelekaga makyumi gadatu (30). 9Umuunu ye avedzaga ye ali na masiikidza agiipulika, apulikage.”
UYesu iiganula uwugulume wa fihwananidzo
(Maluko 4:10-12; Luka 8:9-10)
10Avanyigendwa va Yesu vakumwadzilaga, vakumuwuudzaga viitigilaga, “Kye kiki wiilonga na vaanu wugendela wa fihwananidzo?” 11Akuvahigaga iitigilaga, “UNguluvi ávavilatuliye unyeenye ukudzidzeela idza kinyele idza wutwa wa kukyanya, nda haamu, avaanu avo vasivilatuliilwe ulo. 12Pakuva umuunu ye avedzaga ye akulufika ulwa wutwa wa kukyanya, uNguluvi ahadza iikoongeledza pa kulufika kwakwe. Neke kangi umuunu ye asikulufika, uNguluvi ahadza iinyaga nambe kulufika kwakwe ukudebe kwe ali nako.#13:12 Ikikelo pa kikelo, Ye ali ni kiinu, iikoongeledzwa fyoloofu, ye asili ni kiinu, nambe kidebe kye ali nakyo ahadza iinyagwa. 13Ulo lwe lwene lwe ndikuvalongela wugendela wa fihwananidzo, pakuva viilola dze ndiilima, neke kangi vasikufifika ifiganulo fyakwe. Kangi viipulika dze ndiilonga, neke kangi vasikufifika ifiganulo fyakwe. 14Mu vaanu avo amadzwi ge aasimbile umuvidzi Isaya gákwiliye agiitigila,
‘Ukupulika muhadza mwipulikaga, neke kangi musilalufika.
Ukulola muhadza mwilolaga, neke kangi musiladziwona.
15Pakuva avaanu ava inumbula dzaawo ngʼiliitafu,
amasiikidza gaawo vágadibiidze, amiiho gaawo vágasisiniidze.
Ngana lukali lutane ukuvedza ewo, amiiho gaawo ngali giilola,
na masiikidza gaawo ngali giipulika,
nadzi numbula dzaawo ngali dzikulufika,
kangi ngali váamitukiye, ukuta ndivananiye.’#Isaya 6:9-10
16“Neke kangi múfuunyiliilwe unyeenye, pakuva amiiho geenyo giilola na masiikidza geenyo giipulika. 17Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, avavidzi voloofu na vagolofu vaadobwike ukudziwona dze mukudziwona unyeenye, neke kangi vasadziweene. Vaadobwike ukupulika dze mwipulika unyeenye, neke kangi vasadzipuliike.
Ikiganulo kya kihwananidzo kya munya kumiidza
(Maluko 4:13-20; Luka 8:11-15)
18“Lino unyeenye mupulikidzage ikiganulo kya kihwananidzo kya munya kumiidza ikyo. 19Imbeyu iyaagwiliye pa ngʼaasi, yiihwananidzwa nu muunu ye iipulika ilidzwi lya Nguluvi, neke kangi asikulifika, uSetano iikwadza nu kusweketula ilidzwi ílimiidziilwe mu numbula yaakwe. 20Imbeyu iyaamiidziilwe pa lutalaawe ulungaya muganga goloofu, yiihwananidzwa nu muunu ye iipulika ilidzwi lya Nguluvi, umusika guugo iikwanukila mu lukeelo. 21Neke kangi pakuva ilidzwi ilyo lingaya midela mu numbula yaakwe, iikwinatila mu musika mudebe. Kangi imumuko ni nalamu pe dzikumwadzila wiimila wa lidzwi ilya Nguluvi, umusika guugo iileka ukulifuuwa. 22Imbeyu iyaamiidziilwe mu miifwa, yiihwananidzwa nu muunu ye iipulika ilidzwi lya Nguluvi, neke kangi wiimila wa ngudo dza pe naanyi, ukudzangwa nu wumosi, fyonda ifyo fiihologotedza ilidzwi litane ukuveleka ifiveleko. 23Neke kangi imbeyu iyaamiidziilwe pa muganga úgunonile, yiihwananidzwa nu muunu ye iipulika ilidzwi lya Nguluvi nu kulifika. Umuunu uyo ye mwene ye iiveleka ifiveleko ligana limwinga, uyungi makyumi mutanda nu yungi makyumi gadatu.”
Ikihwananidzo kya linya wuledzi
24UYesu akuvalongelaga ikihwananidzo ikingi iitigilaga, “Uwutwa wa kukyanya wúlingʼiine nu muunu ye aayaalile imbeyu inofu mu mugunda gwakwe. 25Neke kangi umusika pe vágoneeliye avaanu vonda, umutavangwa vaakwe iikwadzaga, iimiidzaga ilinya wuledzi mu wuledzi, neke ahegage. 26Uwuledzi uwo pe waaviye wúmelile nu kuvanga kuveleka ifiveleko, ilinya wuledzi nalyo liiwonekaga. 27Avalima-malimo va munya mugunda vakumuhelelelaga, vakumuwuudzaga viitigilaga, ‘Mutwave, twidzeela ukutigila ukaamiidzile imbeyu inofu mu mugunda gwako, lino ilinya wuledzi ilyo líhumile kwiya?’ 28Akuvahigaga iitigilaga, ‘Umutavangwa ye mwene ye álimile idzo.’ Avalima-malimo vaakwe vakumuwuudzaga viitigilaga, ‘Wiisaka tuhelele tukiipe ilinya wuledzi ilyo?’ 29Umwene iikaanaga iitigilaga, ‘Nambi, mutane ukwipa, pakuva pe mwikwipa ilinya wuledzi, apangi muhadza mwikwipa nu wuledzi. 30Muleke fyonda fikulanile ukufikila umusika gwa mbene. Umusika ugo, ndilavalongela avanya kubena ukutigila, valundase tandi ilinya wuledzi nu kugada fisa, ukuta vanyaanye. Neke kangi uwuledzi valundase nu kuviika mu kisandzi kyangu.’ ”
Ikihwananidzo kya kapeke ka lilongoti
(Maluko 4:30-32; Luka 13:18-19)
31UYesu akuvalongelaga ikihwananidzo ikingi iitigilaga, “Uwutwa wa kukyanya wúlingʼiine na kapeke kadoodo ka lilongoti, ke aanyamuwe umuunu nu kuvyala mu mugunda gwakwe. 32Akapeke aka kadoodo ukulutila imbeyu idzingi dzonda, neke kangi pe kámelile kiivedza kakomi ukulutila ifimelo fyonda ifya mu mugunda. Akapeke ako kiivedza lilongoti likomi ni fidege fiikwadza nu kusamba ifyaso mu mahandzo gaakwe.”
Ikihwananidzo kya luhaafu
(Luka 13:20-21)
33UYesu akuvalongelaga ikihwananidzo ikingi iitigilaga, “Uwutwa wa kukyanya wúlingʼiine nu luhaafu lwe aanyamuwe umwayuuva, iihandzaga na mateneka gavili ga wutine. Pe ákandile, uluhaafu ulo lwitupiilidzaga ilihaagi lyonda.”
Uwugulume wa Yesu wa kulonga ifihwananidzo
(Maluko 4:33-34)
34UYesu alilongiye ililugu lya vaanu dzonda idzo wugendela wa fihwananidzo. Asaalongaga luluvedzaga pa lilugu kingaya kihwananidzo. 35Ndeeni, liikwilaga ilidzwi ilyalongiilwe wugendela wa muvidzi ukutigila,
“Ndihadza ndiilonga na vaanu kugendela mu fihwananidzo.
Ndihadza ndiivilatula ídzifihiime ukuhuma umusika uNguluvi pe aagavile inyi.”#Ndzimbililo 78:2
Ikiganulo kya kihwananidzo kya wuledzi ni linya wuledzi
36Neke uYesu iilagage ni lilugu lya vaanu ilyo, iingilage mu nyumba. Avanyigendwa vaakwe viikwadzaga, vakumulongelaga viitigilaga, “Utulongele ikiganulo kya kihwananidzo ikyo, kya linya wuledzi ilili mu mugunda.”
37UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Umuunu uyo ye aamiidzile imbeyu inofu, ye Muswamuve va Muunu. 38Umugunda ugo gwihwananidzwa ni nyi, imbeyu inofu idzo dziihwananidzwa na vaanu avali mu wutwa wa Nguluvi, ni linya wuledzi ilyo liihwananidzwa na vaanu avali mu wutwa wa Setano. 39Umutavangwa ye aadzile mu kumiidza ilinya wuledzi, ye Setano. Umusika gwa mbene gwihwananidzwa nu wusililo wa nyi. Avanya kubena viihwananidzwa na vanyamwandza va Nguluvi.
40“Lino ngita kye kugenda ukulundasa nu kunyaanya ilinya wuledzi mu mooto, ndeeni kye lulaavedza uwusililo wa nyi. 41UMuswamuve va Muunu alavatuma avanyamwandza vaakwe, ukuta vavalundase ukuhuma mu wutwa waakwe, avaanu vonda avakuvahulila avangi ukulima indzanangifu, na vahosi vonda. 42Avanyamwandza avo valavatoodza avaanu avo mu lilindi ilya mooto, umo mulaavedza ni ngʼuuto nu kugeledzula amiino. 43Neke avagolofu valaangʼaala ngita lidzuwa mu wutwa wa Dadaawo. Umuunu ye ali na masiikidza agiipulika, apulikage!
Ifihwananidzo fya fiinu fya wutalamu
44“Uwutwa wa kukyanya wúlingʼiine ni kiinu kya wutalamu íkifihiilwe mu mugunda. Umuunu yumwinga pe akiweene, iifihaga muumo kangi. Iihelelaga mu lukeelo kugudza imaale dzonda dze aali nadzo, iihelelaga kugula umugunda ugo.
45“Kangi uwutwa wa kukyanya wúlingʼiine nu lwambo lwa wutalamu, lwe aaheliye ukutemula umugula-wugudzi yumwinga. 46Pe aluweene ulwambo ulo, iihelelaga kugudza imaale dzonda dze aali nadzo, iigulaga ulo.
Ikihwananidzo kya lwafu
47“Kangi uwutwa wa kukyanya wúlingʼiine nu lwafu, lwe vaasopile avalovi mu nyandza. Ulwafu ulo lwikwibataga isomba dza mitangilo igili poloofu. 48Ulwafu ulo lwaviye lúmemile, avalovi viikwegelaga ku ngʼumbungʼumbu. Neke viikalage paanyi, valundasage isomba inofu, vasopage mu fihiivi, imbiifu vataagage. 49Ndeeni kye lulaavedza na pa wusililo wa nyi. Avanyamwandza va Nguluvi valaadza, valavabaagula avaanu avahosi na vagolofu. 50Avanyamwandza avo valavatoodza avahosi mu lilindi ilya mooto, umo mulaavedza ni ngʼuuto nu kugeledzula amiino.”
51UYesu akuvawuudzaga avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Múdzifikile dzonda idzo dze ndívalongiye?” Viitigilaga, “Túdzifikile.” 52Neke avalongelage atigilage, “Lwe lwene umuwulanidzi va milagililwe gya Mose ye ali munyigendwa va wutwa wa kukyanya, ali ngita umunya nyumba ye iihumya uwumosi uwupiya nu wa kataali mu kisandzi kyakwe.”
UYesu iikaanwa ukwawo ku Nasaleti
(Maluko 6:1-6; Luka 4:16-30)
53UYesu pe aamalile ukulonga ifihwananidzo ifyo, iihegaga apo. 54Pe aafikile mu wudzenge wa Nasaleti kwe aakuliye, iivangaga ukuvawulanidza avaanu mu luholanilo lwawo. Avaanu avo viidzumaga nu kwiwuudza viitigilaga, “Umuunu uyu áluweene kwiya uluhalawukagudzi ni ngufu idza kuhuufya ifilole ifi? 55Uyu siye muswamuve va mupululi-mbawo? Ungʼina siye uyo ye iitambulwa Maliya? Avanungʼuve siye Yakobo, uYosefu, uSimoni nu Yuda? 56Avahaadzave vonda sivali pamwinga naafwe apa? Lino ádziweene kwiya dzonda idzi?” 57Vasamufuuviilwe, vakumukaanaga. Neke kangi uYesu avalongelage atigilage, “Umuvidzi iiginikwa ukungi konda. Nda haamu ukwawo, mu lukolo lwakwe na mu kaaya yaakwe, uyo asiiginikwa nambi.” 58Uko asaahuufiidze ifilole fyoloofu, pakuva vaali vangaya lufuuwo.
Currently Selected:
Matayo 13: BEZ
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 2022 Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
