Luk 11

Zezú tɔ́ʼɔ Gunbɛʼɛri gɔ́ŋ Gáŋvbôn

(Mat 6:9-13; 7:7-11)

1Sêe a há̧na, Zezú sé gɔ́ŋ Gáŋvbôn, ka gel a há̧na, gelka ké ɔrɔ gɔ́ŋ Gáŋvbôn dáy, njuku mbêw a bazeŋ a gunbɛʼɛri gí sa hí̧ nɛ́: «Gáŋmbây, mɔ́ tɔ́ʼɔ rú gɔ́ŋ Gáŋvbôn, ɓá báŋa Zâŋ Batís ka tɔ́ʼɔ hí̧ gunbɛʼɛri.» 2Dáy, Zezú sa hí̧ kuriri ɓá: «Wǎyri mí kaw gɔ́ŋ Gáŋvbôn lé, í sa ɓá:

“Bâa,

mɔ́ niŋ a njukuri kú tu ɓá mɔ́ kaw ɓá táŋáké,

a káwa mbây a mɔ̌ ké gí tísiri a bazeŋ a ɓurú.

3Mɔ́ hí̧ rú sêe too, lâʼa ka ma sɔ̧́na ɓurú.

4Mɔ́ vbá̧buma ɓékéhɛ̧ a ɓurú

ɓá báŋké ka ɓurú kɔ́, rú e vbá̧buma a ɓékéhɛ̧ a njukuri ka niŋ ziŋ rúy.

Dáy, mɔ́ zi ná pɔŋ rú lé ɓil ɓékéhɛ̧.”»

5Zezú resa ɓáy hí̧ kuriri ɓá: «Ɓá báŋa nɛ́, njuku mbêw a bazeŋ a wǎyri erú ka njuku mbáŋa, ké uru ka lawgel a sû̧ŋ, a sé gé lé a sa hí̧ nɛ́: Mbáŋa a mǐ, mi vú hí̧ mɔ́, mɔ́ hí̧ mí biré sáy. 6Ɓayhí̧lé mbáŋa a mǐ a há̧na mbêw, gí ɓá gɔ́rɔ́ gí gel ní a ŋgɛŋnɛ́, dáy mi zi tí ka hɛ̧lâʼa ɓay a hí̧ nɛ́ nyá. 7Há̧na mbáŋa a mɔ̌ ka e ɓil vûn e rerú ɓay hí̧ mɔ́ ɓá: Mɔ́ dɔʼɔlɔ mí nyá, mi tu nzáʼaŋgboro a e ka nâm kuu gun a mǐri̧ dá, mi tí uru ɓay a hí̧ mɔ́ biré yá.» 8Mi sa hí̧ wǎyri, ké mí zi uru ɓay hɛ̧ a ké kaw ɓá mbáŋa a mɛ̌ nyáy, ké e uru, ɓay hí̧ nɛ́ hɛ̧ too a ké vbíy, ɓayhí̧lé ké dɔʼɔlɔ nɛ́ mambá. 9Dáy mǐ, mi sa hí̧ wǎyri ɓá: Í gɔ́ŋ, kú e hí̧ wǎyri, í ɛ́, i e ziŋáké, í haŋ, kú e ŋgburu hí̧ wǎyri. 10Ɓayhí̧lé njuku ka gɔ́ŋ, kú e hí̧ nɛ́, njuku ka ɛ́y, e ziŋáké, rá̧ njuku ka haŋ, kú e ŋgburu hí̧ nɛ́. 11A gé a bazeŋ a wǎyri, ka gun a mɛ̌, mí gí vbí nɛ́ nzwîy, ké e mbí sôy a hí̧ nɛ́ lé? 12Malé, gun a mɛ̌, mi vbí nɛ́ pá̧ra̧ káʼay, ké e mbí ndɔ̂y, a ɓá hí̧ nɛ́ lé? 13Wǎyri ɓéké njukuri, i tu hí̧ hɛ̧ a béláké hí̧ gun a wǎyri dáy, i kɛrɛ ɓá, Bâa a wǎyri a nûnalê, pé tí hí̧ Têm Pukí hí̧ njukuri ka vbí nɛ́y nyá lé?

Zezú ní têm ɓéké

14Sêe a há̧na, Zezú ní ka mûn a njuku a há̧na, têm ɓéké ka ɓá nɛ́ tɛ̧́ ŋgbôŋ. Gelka têm ɓékéké tɛ̧́ ka mûn nɛ́y, ké tí saɓay dáy, njukuri too kó a kaw yér. 15Njuku a há̧narí̧ a bazeŋ a kuriri, tí ŋgɔ̧rɔ̧ ɓay a sa: «Bɛlzebûl, ka ɓá gáŋnjuku a têm ɓékéri pé hí̧ nɛ́ kpɔ́ŋa ní têm ɓékéri.» 16Njuku a fékéri, ɓay a lélaw a Zezú, vbí nɛ́ ɓá, mɔ́ niŋ hɛ̧sáʼama há̧na ka tɔ́ʼɔ ɓá, mɔ́ gí a gel a Gáŋvbôn. 17Dáy, Zezú tu kɛrɛ a kuriri, a sa hí̧ kuriri ɓá: Pû mbây too ka njuku pûkéri rúbére a bazeŋ a kuriri, tɔ́ʼɔ ɓá pûké e ɓewa, Vûnri̧ e háwa, a lé kɔ̧ tûl mbɛ̧́nɛ́ too. 18Dáy, Sata̧n, mí rúbére ziŋ mûn nɛ́ ka mûn nɛ́y, ka ŋgboro a sí̧ rá̧ kpɔ́ŋa a pû mbây a mɛ̌ e ná dát lé? I sa ɓá ka ŋgboro a kpɔ́ŋa a Bɛlzebûl, pé mi kaw ní têm ɓéké. 19Nǎŋnɔ́, ka mǐ, mí ní têm ɓéké ka kpɔ́ŋa Bɛlzebûl, a njuku a wǎyri, ka kpɔ́ŋa a gé rá̧, kú kaw ní têm ɓékéri lé? Ɓaykénɔ́ pé njuku a wǎyri, ka mûn a kuriri e walɓay kɔ̧ tûl a wǎyri. 20Gbátké lé ɓá ka kpɔ́ŋa a Gáŋvbôn, pé mi ní têm ɓékéri. Zi ɓay a tɔ́ʼɔ ɓá káwa Mbây a Gáŋvbôn gí bazeŋ a wǎyri dá. 21«I tu ɓá njuku ŋgɛ́rɛ ka e ka hɛ̧bére a mɛ̌y, ké koro vûn a mɛ̌ rá̧ hɛ̧zíŋa a mɛ̌ri̧ too ɓá béláké. 22Dáy, njuku ŋgɛ́rɛ a féké, mí gí rá̧ a gí ndé nɛ́ ka ŋgɛ́rɛy, ké e naʼa hɛ̧bére a mɛ̌ too, a ké ɓá lawɛ́ ka̧n tûlké, a fa̧ hɛ̧zíŋa a mɛ̌ri̧, a wal too. 23Njuku ka tí kuu mǐ nyáy, kaw ɓá njuku ŋgá̧na a mǐ, ka njuku ka zi gí mára̧ njuku a mǐri̧ kuu mǐ nyáy, kaw gbɛʼɛrɛ kuriri.»

Rená a têm ɓéké

(Mat 12:43-45)

24Gelka têm ɓéké tɛ̧́ ka mûn a njuku, ké sé a há̧ra̧ lá ɓil kpâa a falgel, a gé ziŋ gelkáwa a béláké yá lé, ké rekɛ́rɛ a ɓil lawɛ́, a sa: «Mi resé tâ̧w vûn a mǐ, a mi tí kawrúy rá̧ ka a kálay.» 25Gelka ké regí, ka a gí ziŋ ɓil vûnké, kú táʼa a mɔny ɓá béláké. 26A goló, ké e resé ɗí têm ɓéké a fékéri ka ŋgbɔ́rɔ ndé nɛ́, zíndɔ̂ʼɔsáy, gí ziŋ nɛ́. Kú e regí ri mûn a njuku ráy ka ɓá vûn a kuriri a kawrú ɓáy. Dáy tɔ́ʼɔsêe a njuku ráy e re ndé ɓala mbɛlké.

Gbát béla káwa

27Zezú kaw sa nǎŋ lé, wûny a há̧na a ɓil a njukuri, mbí ɓay a sa, ɓá gbénáké ɓá: «Béla hí̧ wûny nɔ́ ka mbuŋ mɔ́, ka a mbé mɔ́ ka pâm a mɛ̌y!» 28Dáy Zezú resa hí̧ nɛ́ ɓá: «Belɓá, mɔ́ sa ɓá: Béla hí̧ njukuri ka láɓay a Gáŋvbôn ka a niŋ ɓá báŋké ka ɓay a Gáŋvbôn sáy!»

Njukuri vbí hɛ̧sáʼama

(Mat 12:38-42)

29Gelka Zezú kaw saɓay, njukuri mára̧ ɓá ŋgɛ̧́náké gí, dáy Zezú tí saɓay hí̧ kuriri a sa: Njuku a tísiri a ŋgɛŋnɛ́ nɛ́rí̧, ɓá ɓéké njukuri. Kú kaw vbí kó hɛ̧sáʼama dáy, hɛ̧sáʼama a há̧na mbêw ka e niŋ hí̧ kuriri zi tí yá, ɓá hɛ̧sáʼama a Jonás mbêw yáŋ. 30Ɓayhí̧lé, hɛ̧ ka Gáŋvbôn niŋ ziŋ Jonás, ná ɓá ŋgána hí̧ njuku a tísiri a Niniveri. Ɓá báŋké nɔ́, Gun a njuku e kaw ɓá ŋgána hí̧ njuku a tísiri a ŋgɛŋnɛ́ nɛ́rí̧. 31Sêe walɓay a Gáŋvbôn lé, wûny mbây ka ŋgboro zabaw, e uru gí ew mbɛl a njuku a tísiri a ŋgɛŋnɛ́ nɛ́rí̧, ɓay ɓá ɓay ŋgbá kuriri, ɓayhí̧lé ké uru ɓá ɗínáké, a gí láɓay rɔ̧́na ka gel a mbây Salomoŋ. Dáy ŋgɛŋnɛ́, njuku ka ndé Salomoŋ, pé e ka gelé! 32Sêe walɓay a Gáŋvbôn lé, njuku a tísiri a Niniveri, e uru ew mbɛl a njuku a tísiri a ŋgɛŋnɛ́ nɛ́rí̧, ɓay ɓá ɓay ŋgbá kuriri. Ɓayhí̧lé njuku a tísiri a Niniveri, fere káwa kuriri, gelka kú lá tɔ́ʼɔɓay a Jonás. Dáy a ŋgɛŋnɛ́, njuku ka ndé Jonás, pé e ka geléy!

Geltáŋa a mûn

(Mat 5:15; 6:22-23)

33Njuku a há̧na tí ɓá hɔrɛ ka̧n lámbe, ɓay a ɓá mú malé ɓay a ɓá yoŋ guku rú yá, dáy ɓay a ɓá si tûl tay a ké táŋgel hí̧ njukuri ka kaw ri ɓil vûn. 34Nûn a njuku, ná ɓá lámbe a mûn, ɓay kó gel. Nûn nɔ́, kó gel ɓá béláké lé, mûn nɔ́ too, e a ɓil geltáŋa. A nûn nɔ́, mí zi kó gel mbaay, tɔ́ʼɔ ɓá mûn nɔ́ too, e a ɓil tirí̧ma. 35Nǎŋnɔ́, belɓá mɔ́ koro geltáŋa a mûn nɔ́, ɓay a ké zi ná tɛ̧́ tirí̧ma. 36Dáy, mûn nɔ́ too, mí e ka gel a táŋáké, rá̧ gel a há̧na mí zi tí a ɓil tirí̧ma nyáy, mûn nɔ́ too e a ɓil geltáŋa ɓá báŋké nɔ́, ka hɔrɛ lámbe táŋgel.

Zezú kuu njuku tɔ́ʼɔ sáŋna rá̧ Fariziyɛ̧́ri̧

(Mat 23:1-36; Mrk 12:38-40)

37Gelka Zezú ɔrɔ saɓay, Fariziyɛ̧́ a há̧na gí vbí Zezú ɓá ké sé sɔ̧́lâʼa a pû mɛ̌. Dáy, Zezú gé ri ɓil vûn a mɛ̌, a gé kaw nzáʼa lâʼa kuu mɛ̌. 38Fariziyɛ̧́ kó a kaw yér, ɓay ka Zezú gé kaw nzáʼa lâʼa táŋ turu ndɔ̂ʼɔ ɓá báŋké ka sáŋna a kuriri sáy. 39Dáy Gáŋmbây tu, a sa hí̧ nɛ́: Wǎyri Fariziyɛ̧́ri̧, i pɔŋ turu ɓil yoŋ, rá̧ ɓil sambé, a turu ɓá kanyké! Dáy a ɓil law a wǎyri, mbá ɓá law ríwa rá̧ ɓéké law. 40Dɔ̂ʼɔri! Tí ɓá Gáŋvbôn, ka mɔny kanyké, pé mɔny ɓilké kɔ́ yá lé? 41Dáy, í hí̧ ɓá hɛ̧ ka e a ɓil yoŋ a wǎyri hí̧ njukusêeri. I niŋ nǎŋ lé, hɛ̧ri̧ too e ná ɓá táŋáké hí̧ wǎyri.

42Lelêe hí̧ wǎyri Fariziyɛ̧́ri̧, i kaw lú tûl hɛ̧pay a wǎyri ɓá dîm, ɓá báŋa goy máŋte, rá̧ mára̧ goyhay a fékéri, hí̧ Gáŋvbôn, dáy a i yáw káwa ndáráké a Gáŋvbôn, rá̧ zína a mɛ̌. A tu ɓá, a nɔ́ pé ndé ɓá í niŋ, táŋ yɛʼɛrɛ gun hɛ̧ a fékéri.

43Lelêe hí̧ wǎyri Fariziyɛ̧́ri̧, i sé vûn mára̧ lé, i ɛ́ ɓá gelkáwa a mbɛl, a zi ɓá njukuri kú nam wǎyri a ɓil a dawá. 44Lelêe hí̧ wǎyri Fariziyɛ̧́ri̧, i ɛ́ŋ tûlpâl ka ŋgána zi tí rú yáy, ka njukuri sé tûlké táŋ túnáké.

45Njuku a há̧na mbêw a bazeŋ a njuku tɔ́ʼɔ sáŋnari̧, láɓayké a sa hí̧ Zezú ɓá: Gáŋnjuku, mɔ tu ɓá, a ɓil sa nǎŋnɔ́, mɔ kaw fára rú kɔ́ yá lé? 46Zezú resa hí̧ nɛ́: Lelêe hí̧ wǎyri kɔ́, wǎyri njuku tɔ́ʼɔ sáŋna nɛ́rí̧, ɓayhí̧lé i ɓá hóla a zínáké hol njukuri, a i zi laŋ ka gun ndɔ̂ʼɔ a wǎyri tɛ̧́w ɓay hí̧ndɔ̂ʼɔ hí̧ kuriri yá. 47Lelêe hí̧ wǎyri, i mbó tûlpâl a porofɛ́tri ka zîi a wǎyri í kuriri, a mɔny ɓá béláké. 48I niŋ nǎŋnɔ́, ɓay a i tɔ́ʼɔ ɓá, i zibɔʼɔ a hɛ̧ niŋa a zîi a wǎyri, kuriri kú í porofɛ́tri dáy a wǎyri, i kaw a mbó ɓá tûlpâlkéri. 49Ɓaykénɔ́, pé Gáŋvbôn a ɓil rɔ̧́na a mɛ̌ sa ɓá: Mi e pé hí̧ kuriri porofɛ́tri rá̧ apotereri, kú e ŋgbá a há̧narí̧ a í kuriri, ka ɓá a fékéri tɔ́ʼɔsêe. 50Nǎŋnɔ́ rá̧ ké ma vbí sêm mûn a porofɛ́tri too a ké pé kuriri gí, a ɓil ndɔ̂ʼɔ a njuku a tísiri a ŋgɛŋnɛ́ nɛ́rí̧, tí ka sêe ka Gáŋvbôn mɔny tísiri. 51Tí a sêm mûn a Abɛl ka̧ sêm mûn a Zakari, a kú í nɛ́ a bazeŋ a nzáʼaká̧na kuu vûn a Gáŋvbôn. Katína, mi kaw sa hí̧ wǎyri, sêm mûn a njuku nɔ́rí̧ too, kú e vbí a ɓil ndɔ̂ʼɔ a njuku nɛ́rí̧ ka e ka tísiri a ŋgɛŋnɛ́y.

52Lelêe hí̧ wǎyri gáŋnjuku tɔ́ʼɔ sáŋnari̧! I mbí kílé ŋgburu nzáʼaŋgboro a hɛ̧túna, i zi ri a mûn yá, a de ŋgboro rína hí̧ njukuri ka zi ɓay a rí rúy.

53Gelka Zezú tɛ̧́ a ɓil vûnké, gáŋnjuku tɔ́ʼɔ sáŋnari̧ rá̧ Fariziyɛ̧́ri̧ mbá ka hɛ́rɛ, a tí vbí nɛ́ ɓayri sé tûl hɛ̧ri̧ ɓórí ɓórí ɓá ŋgɛ̧́náké. 54Kú niŋ nǎŋnɔ́ há̧na, kú ziŋ ɓéké ɓay a nzɛ́ʼɛ lé, kú ma ɓá ɓay ŋgbá nɛ́.

Currently Selected:

Luk 11: pnz

Highlight

Copy