Salmau 18

Salm XVIII.

I’r Pencerdd: eiddo gwas Iehova, eiddo Dafydd, yr hwn a lefarodd i Iehova eiriau y gân hon, ar y dydd y gwaredodd Iehova ef o afael ei holl elynion, ac o law Saul — a dywedodd —

1Anwyl-garaf#18:1 Anwyl-garaf; yn lythyrenol, ymysgareddaf; tyner-garaf, gwresog-garaf, neu cofleidiaf, yw ystyr y gair. Ex intimis visceribus diligam, — Junius a Thremelius. — Cadernid, sef, yr hwn sydd yn fy ngwneud yn gryf ac yn nerthol. Iehova fy nghadernid:

2 Iehova “yw” fy lloches#18:2 lloches, yn lythyrenol, craig; ond un a feddyliai y byddid yn llochesu ynddi — “llochesau y graig.” Ni feddwn un gair arall addas. a’m diogelfa a’m gwaredydd,

Fy Nuw, fy nghraig#18:2 fy nghraig, — un er sylfaen yw hon, a all gynnal un a safo arni. ; ymddiriedaf ynddo:

Fy nharian, a nerth#18:2 nerth, &c. yn lythyrenol, corn: dynodai corn un o ddau beth, grym neu urddas; yma grym neu nerth. Y gallu a roddai ymwared oedd eiddo Duw. Nerthol waredydd a feddylir. — “Arfera y Salmydd amryw enwau er dangos, fel ag y mae gan y gelyn amrywiol ffyrdd i niweidio, fod gan Dduw amrywiol ffyrdd i gynnorthwyo.” fy ymwared, fy uchelfa.

3Gan foliannu,#18:3 Gan foliannu,— felly LXX. a mwy unol ag arfer yr iaith na’r cyfieithiad cyffredin. galwaf ar Iehova;

Ac achubir fi rhag fy ngelynion.

4Pan#18:4 Pan, — felly yn 2 Sam. 22:5. ac mewn rhai copïau yma. gylchyno fi gadwynau#18:4 gadwynau, — cyfeiria at arfer helwyr, y rhai a ddefnyddiant gadwynau neu raffau i ddal anifeiliaid gwyllt. Y rhai a syrthiant iddynt a syrthiant i gadwynau marwolaeth. Yr un cyfeiriad a wneir pan ddywedir am “gadwynau’r bedd,” a “maglau marwolaeth.” Yr oedd erlidwyr yn arfer pob moddion er rhwydo pobl Dduw: os gwnaent eu dal, marwolaeth a’r bedd fyddai eu rhan. marwolaeth,

Ac y dychryno fi ffrydiau y Fall;

5Pan amgylcho fi gadwynau y bedd,

Y rhagflaeno fi faglau marwolaeth;

6Yn fy nghyfyngder galwaf ar Iehova;

Ië, ar fy Nuw y gwaeddaf; Gwrendy o’i deml fy llef,

A’m gwaedd o’i flaen a ddaw i’w glustiau:

7Yna sigla a chryna y ddaear,

Ië, cynhyrfa ac ymsigla seiliau y mynyddoedd.

8 # 18:8 O hon hyd y 16 adnod, y mae darluniad o ymddangosiad Duw wedi ei gymmeryd oddiwrth yr hyn a draethir am ei wyrthiau yn yr Aipht, yn y Môr Coch, ar Sinai, ac yn ninystr trigolion Canaan. Pan ddigiodd efe, esgynodd mwg yn ei lid,

A thân o’i enau a ysodd;

Fflamau a ennynwyd ganddo:

9Ië, gostyngodd y nefoedd a disgynodd,

A’r caddug o tan ei draed;

10A marchogodd ar gerub, ac ehedodd,

Ië, ehedfanodd ar adenydd y gwynt;

11A gosododd dywyllwch yn ddirgelfa iddo,

Ei amgylchoedd yn orchudd iddo —

Tywyllni’r dyfroedd, cymylau’r wybren.

12Gan y disgleirdeb “oedd” o’i flaen, ei gymylau

A aethant heibio yn genllusg ac yn fflamau tân:

13Canys taranodd Iehova o’r nefoedd,

A’r Goruchaf a roddodd ei lais, Cenllysg a fflamau tan:

14Ië, danfonodd ei saethau, a gwasgarodd hwynt;

A melltenau aml, ac a’u terfysgodd:

15A gwelwyd ffrydiau dyfroedd,

Ac amlygwyd seiliau y byd,

Gan dy gerydd di, Iehova,

Gan chwythad gwynt dy lid.

16Danfona#18:16 Danfona, — sef dan amgylchiadau y fath ag a enwyd achod. Y’nghanol dinystr cyffredin cymmerai Duw ofal am dano. o’r uchelder, cymmer fi;

Tyn fi allan o ddyfroedd lawer:

17Gwared fi rhag fy ngelyn cadarn,

A rhag fy nghaseion; canys cryfach ydynt na mi.

18Cyfarfyddant â mi yn nydd fy ngofid

Ond bydd Iehova i mi yn gynnaliad;

19A dwg fi allan i ehangder;

Gwared fi, canys hoffodd ynof.

20Edfryd Iehova i mi yn ol fy nghyfiawnder;

Ac yn ol glendid fy nwylaw yr adchwela i mi;

21Canys cedwais ffyrdd Iehova,

Ac ni wrthgiliais#18:21 ni wrthgiliais, — neu ni throais yn annuwiol oddiwrth Dduw. oddiwrth fy Nuw;

22Canys ei holl farnau ydynt ger fy mron,

A’i ddeddfau ni fwriaf oddi wrthyf:

23Ië, byddaf berffaith ger ei fron,

Ac ymgadwaf rhag fy anwiredd;

24Ac adchwela Iehova i mi yn ol fy nghyfiawnder,

Yn ol glendid fy nwylaw ger ei fron.

25A’r trugarog#18:25 A’r trugarog, &c. — Dywed yma am Dduw fe llywodraethwr y byd, ac nid fel cyfranydd gras; fel Duw cyfiawn, ac nid fel Duw trugarog. Fel llywodraethwr, ymddwg fel y dywedir yma; dengys gariad i’r rhai duwiol, a gwrthwyneba y rhai annuwiol. y gwnei drugaredd,

A’r gwr perffaith y gwnai berffeithrwydd,#18:25 cyfiawnder, y perffeithrwydd,â’r glendid, a sonia y Salmydd am danynt, oeddent mewn perthynas i’w elynion, ac eilun-addoliaeth. Yr oedd yn gyfiawn o ran y pethau y cyhuddid ef gan ei wrthwynebwyr; yr oedd yn berffaith o ran ei ymlyniad wrth Dduw, ac yr oedd yn lân oddiwrth y pechod o wrthgiliad, neu’r anwiredd o eilun-addoli.

26A’r glân y gwnai lendid;

Ond a’r cyndyn yr ymgyndyni:

27Canys ti achubi bobl orthrymedig,

A golygon uchel a ostyngi:

28Canys ti a oleui fy llusern, Iehova;

Fy Nuw a lewyrcha fy nhywyllwch:

29Canys trwyddot ymlidiaf fyddin;

A thrwy fy Nuw, llamaf dros fur —

30Y Duw “sydd” berffaith ei ffordd.

Yr hyn a lefarodd#18:30 Yr hyn a lefarodd, &c. yn lythyrenol, llefariad, sef y peth a draethodd, yn enwedig ei addewidion. Iehova sydd wedi ei buro#18:30 buro, neu goethi trwy dân. Y mae yr hyn a ddywed Duw fel arian a brofir trwy dân, daw allan yn bur. Nid oes dim sothach yn gymmysg âg ef.;

Tarian yw efe i bawb a ymddiriedant ynddo.

31Canys pwy sydd Dduw heblaw Iehova?

A phwy sydd graig onid ein Duw ni?

32Y Duw yr hwn a’m gwregysa â nerth,

Ac a wna yn berffaith fy ffyrdd;

33Yr hwn a osod fy nhraed fel ewigod,

Ac a’m sefydla ar fy uchelfan;

34Yr hwn a ddysg fy nwylaw i ryfel:

Gwnai#18:34 Gwnai, &c. — Unol â hyn yw y LXX. Dyma farn Horsley. hefyd fel bwa dur fy mraich,

35A rhoddi i mi darian dy waredigaeth;

A’th ddeheulaw a’m sefydla,

A’th gystudd#18:35 A’th gystudd, &c. — neu drallod a roddasai Duw arno; παιδεια, disgyblaeth, LXX. “Thy humiliation,” darostyngiad. Horsley; sef y darostyngiad a gafodd trwy ragluniaeth Duw. a’m gwna yn fawr:

36Ehangi fy nghamrau tanaf,

Fel na siglo fy ngwadnau:

37Erlidiaf fy ngelynion, a goddiweddaf hwynt;

Ac ni ddychwelaf nes eu difetha:

38Archollaf hwynt fel na allant godi;

Syrthiant o tan fy nhraed:

39Ië, gwregysi fi â nerth i ryfel,

Darostyngi fy ngwrthwynebwyr tanaf:

40A’m gelynion, rhoddi i mi “eu” gwddf;

A’m caseion, toraf hwynt ymaith.

41Gwaeddant; ond ni bydd achubydd:

Ar Iehova; ond ni ateb hwynt.

42Yna maluriaf hwynt fel llwch o flaen y gwynt;

Fel tom yr heolydd y taflaf hwynt allan.

43Gwaredi fi rhag cynhenau y bobl;

Gosodi fi yn benaeth y cenhedloedd:

44Pobl nid adnabum a’m gwasanaethant;

Ar wrandawiad#18:44 Ar wrandawiad, &c. — nid â’r galon: ni wnaent gyfrif o hono. clust y gwrandawant arnaf:

Meibion dieithr a ragrithiant#18:44 ragrithiant, &c. — methu o ran un peth yw ystyr y gair; ac yma, methu o ran y gwir. Celwyddu, a arfer y LXX. i mi;

45Meibion dieithr a ddihoenant,

Ië, brawychant o’u cauadleoedd#18:45 cauadleoedd— argauadau, cuddfannau, neu derfynau. .

46Byw yw Iehova, a bendigedig fyddo’m craig;

A derchafer fy Nuw, fy ngwaredydd;

47Y Duw a rydd i mi ymddialeddau,

Ac a ddwg y bobl danaf;

48Yr hwn a’m gwared rhag fy ngelynion;

(Diau tradyrchefi fi uwchlaw fy ngwrthwynebwyr;

Oddiwrth y gwr traws y’m gwaredi.

49Am hyny clodforaf di, Iehova, y’mhlith y cenhedloedd,

A chanaf i’th enw) —

50Yr hwn a fawreddusa#18:50 fawreddusa, &c. — sef, gwna yn fawreddig (magnificent or illustrious). Hynodai Duw ei waredigaethau, dygai hwynt i ben mewn modd hynod, rhyfedd, ac ardderchog. Mae yn eglur oddiwrth eiriadaeth yr iaith wreiddiol yr ymgyssyllta yr adnod hon â’r llinell gyntaf yn adn. 48. — Tra hyawdl a godidog yw y Salm hon waredigaethau ei frenin,

Ac a wna drugaredd i’w eneiniog,

I Ddafydd ac i’w had yn dragywydd.

NODAU.

Ceir y Salm hon yn 2 Sam. 22 bron air y’ngair. Amrywiant mewn geiriau yn fwy na sylwedd. Cynnwys saith rhan: —

I. Y dechreuad, adn. 1-3.

II. Ei arfer yn amser cyfyngder — gweddi, adn. 4-7.

III. Cyfeiriad at wyrthiol gyfryngiad Duw ar ran ei bobl, adn. 8-15. —

IV. Ei gred am yr hyn a wnai Duw eiddo, adn. 18-19. —

V. Cyfiawn ymddygiad Duw tu ag at y diniwed gorthrymedig, adn. 20-30.

VI. Hyder ar Dduw am fuddugoliaeth, adn. 31-45.

VII. Clodforiant i Dduw, adn. 46-50. Cyfieithir yn gyffredin y rhan fwyaf o’r Salm fel pe buasai yn adroddiad o’r hyn a gymmerodd le, gan arfer yr amser a aeth heibio (the past time) ond nid oes un reol ieithadurol am hyny. Cedwir yma yr amser priodol: y mae’r perwyddiaid yn yr amser dyfodol (future tense) yr hwn a arferai yr Hebreaid, fel y Cymry, yn fynych yn lle yr un presennol. Y mae amgylchiad ag sy’n troi hwn yn Hebraeg i amser wedi myned heibio; ond nid yw y rhan fwyaf o’r perwyddiaid yma dan y fath amgylchiad.

Currently Selected:

Salmau 18: TEGID

Highlight

Copy