YouVersion Logo
Search Icon

1 Maka 10

10
1Omu mwaka gwa igana na makumi mukaaga, Alekisandero Epifane, mutabani wa Antiyoko, akaija, yaakubuura Putolemaayo. Baamwakiira, yaatandika kutegyeka ari omugabe. 2Omugabe Demetiriyo ku yaakihuriire, yaashanguruza eihe rihango, yaahurura kumurwanisiza omu rugamba. 3Kandi Demetiriyo ogwo yaatwekyera Yonataani ebaruha erimu ebigambo birikureeta obusingye naamugwisiriza; 4ahabw'okuba akagira ati: Ka tubanze turagaane nawe eby'okureeta obusingye, atakabiragaine na Alekisandero kuturwanisa; 5ahabw'okuba tarikwija kubura kwijuka ebi twamushobeize hamwe na beene ishe n'eihanga rye. 6Demetiriyo nikwo kumuha obushoboorozi bw'okweteeraho amahe n'okugatungira eby'okurwanisa, akakwatanisa nawe orugamba; kandi yaaragiira ku bamurekurira enkwatwa ezaabaire zirindiirwe omu kigo.
7Bwanyima Yonataani yaija Yerusalemu, yaashomera abantu boona egyo baruha, baagihurira, kandi yaagishomera n'ab'omu kigo. 8Kyabatangaaza munonga kuhurira ngu omugabe amuhaire obushoboorozi bw'okweteeraho amahe. 9Ab'omu kigo baarekurira Yonataani enkwatwa, nawe yaazigarurira abazaire baazo.
10Yonataani yaatuura omuri Yerusalemu, yaatandika kwombeka busya Orurembo n'okurugaruraho. 11Yaaragiira abaabaire nibakora omurimo kwombeka ebisiika n'okwehinguririza Orushozi Siyooni amabaare gabaizire, ag'embaju ina zirikwingana, kururinda gye; nabo baakikora. 12Bwanyima Abanyamahanga abaabaire barindiirwe omu bigo ebi Bakide yaabaire ayombekire, baahunga; 13buri omwe yaaruga omu mwanya gwe, yaagaruka omu nsi y'owaabo. 14Kureka omuri Beetizuuri mwonka nimwo haatsigaire bamwe aha baabaire barekire kukuratira eiteeka n'ebiragiro, ahabw'okuba gukaba guri omwanya gw'okuhungiramu.
15Mbwenu omugabe Alekisandero ku yaahuriire eby'okuraganisa byona ebi Demetiriyo yaatwekyeire Yonataani, kandi n'abantu ku baamugambiire engamba zi Yonataani na beene ishe baarwaine, eby'obumanzi ebi baakozire n'eby'oburemeezi ebi baagumisiriize, 16yaagira ati: Ebyo turyareeba omuntu nk'ogwo? Mbwenu nimurekye tumuhindure munywani waitu, orikukwatanisa naitwe omu rugamba. 17Atyo amuhandiikira ebaruha agimutwekyera, erimu ebigambo ebi:
18Nyowe Omugabe Alekisandero ninkuramutsya, iwe mwene tata Yonataani. 19Tuhuriire ku ori omurwani rugambwa, oshemereire kuba munywani waitu. 20Mbwenu eri izooba twakutaho kuba omuhongyerezi mukuru w'eihanga ryawe kandi noija kuguma nooyetwa munywani w'omugabe atyo amutwekyera ekanzu ya bujwa n'ekirunga ky'ezaabu. Okwiha hati noija kuba ow'aha rubaju rwaitu, ori munywani waitu. 21Mpaho omu kwezi kwa mushanju kw'omwaka gwa igana na makumi mukaaga, Yonataani yaajwara ebijwaro by'obuhongyerezi, aha kiro ky'obugyenyi bw'ensiisira, yaayeteeraho amahe, yaagaha eby'okurwanisa bingi munonga.
Ebaruha ei Demetiriyo I yaahandiikiire Yonataani
22Demetiriyo ku yaabihuriire yaashaasha, yaagira ati: 23Mbwenu itwe tukozire ki? Reeba, Alekisandero yaatutanga kunywana n'Abayudaaya kwehamya. 24Naanye naaza kubahandiikira ebigambo by'okubateera omuhimbo, mbaraganise ekitiinwa n'ebiconco, babone kumpa emikono. 25Atyo abatwekyera obutumwa oburimu ebigambo ebi:
Nyowe Omugabe Demetiriyo, nimbaramutsya imwe ab'eihanga ry'Abayudaaya. 26Tuhuriire ku murinzire endagaano yaitu naimwe, mukagumizamu omukago gwaitu naimwe, kandi mutakwatanise na bazigu baitu: haza ekyo kyatugwisa gye munonga. 27Mbwenu mugumizemu mutyo muri abeesigwa ahariitwe, naitwe turyabazimuurira ebirungi ahabw'ebi murikutukorera. 28Nitwija kubasaasira bingi, tubahe n'ebiconco.
29Mbwenu mwena Abayudaaya naabaihaho omushoro, kandi naabasaasira empooza y'omwonyo n'emitoijo y'eihanga. 30Omu mwanya gw'okushorooza kimwe kya kabiri ky'ebijuma by'emiti ebi nkutungire, mbwenu okwiha eri izooba n'okweyongyerayo naabirekura. Tindibishorooza omu nsi ya Yuda, nari omu byanga bishatu ebyagyongyeirweho biihirwe ahari Samariya na Galilaaya, okwiha eri izooba okuhitsya ryari na ryari. 31Kandi na Yerusalemu n'emyanya egihereire, eby'eikumi byayo n'emitoijo yaamwo bibe ebirikwera ebisaasiirwe omushoro. 32Mbwenu naarekura obutegyeki bwangye obw'omu kigo ky'okurindiramu eby'okurwanisa omuri Yerusalemu, naakiha omuhongyerezi omukuru, akitemu abantu abu araasiime kukirinda. 33Na weena oyetwa Omuyudaaya owaihirwe omu nsi ya Yuda ari enkwatwa, akatwarwa omu kyanga kyona eky'omu bugabe bwangye, naamurekura ataine ki ayecungwize n'abaami boona barekyere aho kushoza amatungo gaabo.
34Ebiro bikuru byona eby'amagyenyi na zaasabato n'ameezi gaaboneka n'ebindi biro ebyatairweho, taho ebiro bishatu ebyebembera ekiro kikuru n'ebindi bishatu ebikurata ekiro kikuru, byona bigume bibe ebiro by'Abayudaaya boona abari omu bugabe bwangye kuhuumuriraho n'okugiriraho obusingye. 35Tihariho n'omwe oine obushoboorozi kubaihaho ekintu ahabw'amaani, nari kuganzya omwe aharibo ahabw'ekintu kyona.
36Abayudaaya bahandiikwe omu mahe g'omugabe, omubaro gwabo gube abashaija obukumi bushatu; baheebwe n'eby'okubatunga ebiheebwa abantu boona ab'omu mahe g'omugabe. 37Bamwe aharibo bateebwe omu bigo by'omugabe ebikuru n'abandi omuribo baheebwe emirimo y'obwesigwa ey'omu bugabe. Abaami baabo n'abeebembezi baabo babe ab'omuribo, kandi bagume bategyekwe amateeka gaabo ahabwabo, nk'oku omugabe aragiire ahabw'ensi ya Yuda.
38Ebyanga ebishatu ebyayongyeirwe ahari Buyudaaya bicwirwe ahari Samariya bigume bibarirwe ahari Buyudaaya, nibimanywa ku birikutegyekwa omuntu omwe, kandi ku bitarikworobera ondiijo weena ow'obushoboorozi, kureka omuhongyerezi omukuru. 39Putolemaayo n'ensi egihereire naabigabira omwanya ogurikwera ogw'omuri Yerusalemu, kuguma nibiihurira ebirikwetengwa ahabw'ogwo Mwanya Ogurikwera. 40Kandi ebicweka bya feeza akakumi kamwe n'enkumi itaano buri mwaka ebirikuruga aha mpiiha zangye ahabwangye ez'omugabe, kuruga omu myanya erikuhamibwa eshemereire, nazo naazihayo kuhwera. 41N'empiiha ezindi zoona ezirikwongyerwaho ezi abaami b'eihanga batakareetsire, nk'oku baagizire omu myaka eyabandize, okwiha hati baryaguma nibaziha ahabw'emirimo y'omuri Nyaruju.
42Ekindi, ebicweka enkumi itaano by'efeeza ebi abaami bangye babaire nibatunga buri mwaka, okuruga aha mpiiha ezirikutaaha ahabw'emirimo ya Nyaruju, nazo zaihwaho ahabw'okuba n'ez'abahongyerezi abarikukorayo. 43Weena ohungira omuri Nyaruju y'omuri Yerusalemu nari omuri kimwe aha bikaari byayo, ngu ahabw'okuba aine eibanja ry'empiiha z'omugabe nari erindi ibanja, arekurwe kandi agarurirwe ebi atungire omu bugabe bwangye byona.
44Eby'okwombeka busya n'okugaruraho ebisiika by'Omwanya Ogurikwera biihurirwe empiiha zirikuruga aha z'omugabe. 45N'eby'okwombeka busya engo za Yerusalemu n'okuzigumya nibazeehinguririza, hamwe n'eby'okwombeka busya engo z'omuri Buyudaaya, nabyo biihuriirwe empiiha zirikuruga aha z'omugabe.
Yonataani okwanga ebi Demetiriyo yaamuhaire
46Yonataani n'abantu ku baahuriire ebyo bigambo, tibaabiikiriza kandi tibaabyakiira, ahabw'okuba bakaijuka ebishobyo bihango ebi Demetiriyo yaakozire omuri Isiraeli n'oku yaabamigisiriize munonga. 47Baasiima Alekisandero ahabw'okuba niwe yaabandize kubagambira eby'okureeta obusingye; baaguma bakwataniise nawe omu rugamba omu biro bye byona.
48Mpaho Alekisandero omugabe yaahuruza amahe maingi, yaasiisira ahashungaine na Demetiriyo. 49Abo bagabe bombi baabugabuganira omu rugamba, eihe rya Demetiriyo ryahunga, Alekisandero yaamubinga kandi yaabasingura. 50Yaarwana orugamba obucweka ihembe, okuhitsya eizooba kurenga, na Demetiriyo yaarugwamu eryo izooba.
Alekisandero okushwera Keleopaatira
51Bwanyima Alekisandero akatuma entumwa ahari Putolemaayo omugabe wa Misiri, naamugira ati: 52Nk'oku mperize kugaruka aha bugabe bwangye, nkashutama aha kitebe ky'obugabe bwa baatatenkuru, nkahamya obutegyeki bwangye ahabw'okuba nsingyeire Demetiriyo, ensi yaitu yangwa aha mukono. 53Manya nkabugabuganira nawe aha rugamba, we n'eihe rye twabasiitagura, twasingama aha kitebe ky'obugabe bwe. 54Mbwenu nu nyowe naiwe ka tunywane, ompe muhara waawe; mmushwere, mbe mukwe waawe reero iwe nawe mbahe ebiconco ebibashemereire.
55Omugabe Putolemaayo yaamugarukamu naamugira ati: Ebishi rikaba eizooba ry'okushemererwa, obu waagaruka omu nsi ya baashwenkuru, okashutama aha kitebe ky'obugabe bwabo. 56Mbwenu niinyija kukukorera nk'oku ohandiikire, kwonka onshangye Putolemaayo, tubone kureebana, haza niinyija kuba shozaara nk'oku okigambire. 57Mpaho Putolemaayo yaaruga Misiri, we na Keleopaatira omuhara, baahika Putolemaayo omu mwaka gwa igana na makumi mukaaga n'ebiri. 58Omugabe Alekisandero yaateeranirayo nawe, Putolemaayo yaamuha omuhara Keleopaatira kumushwera, obugyenyi bw'okumuhingira yaabutaahiza Putolemaayo n'ekitiinwa kingi munonga, nk'oku abagabe bagira.
Alekisandero okuhindura Yonataani omukuru w'amahe
59Bwanyima Omugabe Alekisandero akahandiikira Yonataani, ngu aije bareebane. 60Atyo yaaza Putolemaayo n'ekitiinwa kingi, yaateeranirayo n'abagabe bombi, bo na bagyenzi baabo yaabaha efeeza n'ezaabu n'emitoijo mingi baamukunda. 61Mbwenu ekigombe ky'abantu enyarubwa kandi ebihaze abaarugire Isiraeli, bakeeteerana kumutabaariza; kwonka omugabe tiyaabeetaho. 62Omugabe yaaragiira ku bajuura Yonataani emyenda, bakamujweka eya bujwa; nabo baakora batyo. 63Kandi omugabe yaamushitamya aha rubaju, yaaragiira n'abakungu be ati: Nimwirooko mugyende nawe omu rurembo ahagati, nimurangirira ku hatariho n'omwe orikwirizibwa kumutabaaririza ekintu kyona, kandi hatagira owaamuganzya ahabw'ekintu kyona.
64Abarikumutabaariza ku baareebire ekitiinwa ki baamuhaire omuri okwo kumurangirira, kandi baareeba ajwaire ebya bujwa, boona baahunga. 65Omugabe nikwo yaamuhaire atyo ekitiinwa, akamubarira omuri banywani be abakuru, akamuhindura omukuru w'amahe n'omutegyeki w'ekyanga omukuru. 66Reero Yonataani yaagaruka Yerusalemu n'obusingye kandi ashemereirwe.
Yonataani okusingura Apoloniyo
67Omu mwaka gwa igana na makumi mukaaga n'etaano#10:67 Nigwo mwaka gwa 147 Kristo atakazairwe. Demetiriyo II mwene Demetiriyo I, akaija omu nsi ya baishenkuru naaruga Kureete. 68Omugabe Alekisandero ku yaakihuriire kyamusaasa munonga, yaagaruka Antiyokiya. 69Demetiriyo ogwo yaataho Apoloniyo kuba omutegyeki mukuru owa Koilesiriya; n'onu yaahuruza eihe rihango, yaasiisira ahashungaine na Yamuniya. Bwanyima yaatuma ahari Yonataani omuhongyerezi omukuru, ati:
70Niiwe wenka oriho kuturwanisa, kandi ahabwawe mpindukire eky'okushekyerewa n'okujumwa. Ahabw'enki nootuhayirira okwo omu bibungo? 71Mbwenu hati ku oraabe nooyesiga amahe gaawe, shuuma omu ruhita tubugabuganireyo, tureebe oraakize mugyenzi we amaani; ahabw'okuba nyowe niinyesiga amaani g'ab'omu ndembo. 72Buuza, omanye oku ndi, n'abarikutuha emikono oku bari. Abantu nibaija kukugambira ku otarikubaasa kutuza mu kaso, ahabw'okuba baasho bakatuntumurwa kabiri omu nsi yaabo. 73Na hati torikwija kubaasa kugungira eihe ryangye ry'ab'ahambaraasi, n'eihe rihano riti ery'omu ruhita, ahataine mabaare nari enkurungu nainga obuhungiro.
74Yonataani ku yaahuriire ebyo bigambo bya Apoloniya, omutima gwe gwahahaara. Yaatoorana abashaija kakumi yaimutsya, yaaruga omuri Yerusalemu; na mukuru we Simooni yaamushangayo kumuha emikono. 75Ensiisira yaaziteera aharikureebana na Yoopa, kwonka ab'omuri orwo rurembo baakinga amarembo gaarwo, ahabw'okuba Apoloniyo akaba yaatairemu abaserukare b'okurinda Yoopa egyo. 76Batyo baarurwanisa; ab'omuri orwo rurembo baatiina, baigura amarembo, Yonataani yaakubuura Yoopa.
77Apoloniyo ku yaakihuriire, yaagira eihe ry'ab'aha mbaraasi enkumi ishatu n'erindi rihango ery'ab'ebigyere, yaaza Azooto nk'orikwirirayo omu maisho; kandi ago magingo yaagumizamu, yaahika omu ruhita, ahabw'okuba akaba aine eihe rihango ry'ab'ahambaraasi kandi naaryesiga. 78Yonataani yaagyenda amukuratiire, yaahika Azooto; amahe gaatandika kurwana. 79Mbwenu obwo Apoloniyo akaba atsigire bwesherekye enyima yaabo eihe ry'ab'ahambaraasi rukumi.
80Yonataani yaamanya ku enyima ye hariyo ababagwereire, ahabw'okuba bakagota eihe rye, baarasha engabo ze okwiha kare omu kasheeshe okuhitsya omu mwabazyo. 81Kwonka abashaija be baayemerera bahamire, nk'oku Yonataani yaabaragiire; abazigu baabo ab'ahambaraasi baaruha.
82Bwanyima Simooni yaasyorayo eihe rye, ryarwanisa ery'ab'ebigyere ahabw'okuba ery'ab'ahambaraasi rikaba ryahwaire eishaija yaabakiza amaani, baahunga; 83ery'ab'ahambaraasi ryataataanira omuri orwo ruhita. Baahungira Azooto, baataaha omuri Beetidaagoni endaaro y'emandwa yaabo, kukiriramu. 84Kwonka Yonataani yaayotsya Azooto n'endembo ezirwehinguririize, yaazinyaga, yaayotsya endaaro ya Dagoni n'abaagisingiirwemu. 85Omubaro gw'abaitsirwe rurara hamwe n'ogw'abaayokiibwe bahuriire gwahika abantu enkumi munaana.
86Bwanyima Yonataani yaarugayo, yaasiisira ahashungaine na Asikalooni, ab'omuri orwo rurembo baarugamu kumutangirira n'ekitiinwa kingi. 87Yonataani n'abu yaabaire aine baagaruka Yerusalemu n'eminyago mingi. 88Omugabe Alekisandero ku yaahuriire egyo nkuru, yaaha Yonataani ekitiinwa kirikweshumbaho; 89yaamutwekyera ekikwatsi kya zaabu ekiheebwa abaine obuzaare n'abagabe. Kandi yaamuha Ekurooni n'ebyanga byayo kuba ebye.
Okufa kwa Putolemaayo na Alekisandero

Currently Selected:

1 Maka 10: RKK2008

Highlight

Share

Copy

None

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in