Maki 12
12
Dumgbu ba iŋ bawaliŋ binɛnɔy beŋ baŋ
(Mathiyu 21:33-46; Luku 20:9-19)
1Kɛna gbonkitiyande Yisɔs bindɛ ka mbɔrɔiŋ e dɔma, na “Wɔ wunthe na thuuwɛ nde muthuu ka dumgbu nama ka#Ais 5:1-2 e ndɛ bɛŋ pɛnkinande kunku. Ndɛ gbuse matha ka pothe mutiŋ muŋ, awa e ndɛ kɛndɛ kiya kuwera ka lamgbeŋ beŋ tutɔ ba pama dumgbu baŋ fooma. Ndɛ dunkuŋ dumgbu baŋ baŋ ka lamgbeŋ bi tepe ndɛ ba niŋ kɔsiniyɛ mutiŋ mukɛnama ba ti ndɛ see. Ndɛ key biyasi haŋ ka kuyɛkɛŋ kuhɛna napooŋ. 2Naa tɛŋ lɔkɔ ba ka thada mutiŋ muŋ, ndɛ ŋindi bawali nama wunthe ka lamgbeŋ beŋ ba kaayiyɛ mutiŋ mukɛnama muŋ. 3Naa kute lamgbeŋ beŋ bawali woŋ baŋ, bindɛ bohe niŋ, e bindɛ niŋ tawa, e bindɛ niŋ duuta kɛnama ka wu ka iŋ ntha. 4Kɛna ŋindi hɛlɛŋ wo biyɛ dumgbu baŋ woŋ bawali wohɛna. Naa kute hɛlɛŋ niŋ lamgbeŋ beŋ, bindɛ hɔrɔni niŋ ŋayeŋ ka yaha e bindɛ niŋ niya kuyaahu kumandiŋ. 5Wo biyɛ dumgbu baŋ woŋ ŋindi hɛlɛŋ bawali wohɛna, awa bindɛ kore niŋ, e bindɛ hɛlɛŋ nɛŋ niya bibintheŋ beŋ. Bindɛ tawe binɔndi, e bindɛ kɔra binɔndi. 6Wo pɛyɛ nthɔŋ nda wo biyɛ dumgbu baŋ woŋ ba ŋinda yɔkɔŋ hati nama wowathe wo thimo wundɛ woŋ wunthe napethi. Ka wumankɛ nagbɔŋ, wundɛ ŋindi hati nama woŋ ka lamgbeŋ beŋ. Wundɛ si see ka ŋinda niŋ, ndɛ tepe ka yɛthɛ nama, na ‘Yaŋ niyeŋ lanɛya ba dɔma na bi kɔŋ nda thiyi hati niŋ woŋ yiki.’ 7Kɛrɛ naa kute niŋ lamgbeŋ beŋ, bindɛ tepe ka wunthe iŋ ntɔ nama, na ‘Hati nama wowathe woŋ na woŋ baŋ gbeeŋ. Saaŋ, miŋ be niŋ si kɔri, wuna kɛɛ nama baŋ niyɔ bakɛntuŋ.’ 8Kɛna bohe bindɛ hati woŋ e bindɛ niŋ kɔra e bindɛ yɛla kubeli koŋ ka hee ka.”
9Yisɔs thɔnthɔŋɔŋ bayahɛŋ bi ka biYusu beŋ, na “Mbɛ mu siyuwe beŋ mu wo biyɛ dumgbu baŋ woŋ ni? Wundɛ kɔŋ key e ka kɔɔruwa lamgbeŋ beŋ beŋ e dunkuna dumgbu nama baŋ ka lamgbeŋ bihɛna. 10Yaathi, beŋ thanki niya bɛyiniŋ baŋ baŋ karaŋ ka magbali ma ka Masaala maŋ ba dɔma, na
‘Raka hu baŋino iŋ bathoyini beŋ haŋ,
huna see niyɔ raka hu yamɛ nthɔŋ nda niyɔ waŋ ka thoya haŋ.
11Mariki woŋ na niyɛ wuŋ baŋ,
awa bɛyi bathakaba bɛna miŋ ba wuŋ kuta.’”#Ŋaiŋa 118:22-23
12Kɛna yole bayahɛŋ bi ka biYusu beŋ ba bɔha Yisɔs na, baa bindɛ kɔthɛ ba dɔma na ba bindɛ bɛna tepe ndɛ mbɔrɔ kiŋ kiŋ baŋ. Kɛrɛ bindɛ payɔy sɛthɛ baŋ, bɛna bindɛ ŋaye kɛndɛ e bindɛ kaa napooŋ.
Kuthɔnthɔŋɔŋ ku ba thunkuna duthu woŋ
(Mathiyu 22:15-22; Luku 20:20-26)
13BiFaresini binɔndi mɛnɛ biya binɔndi bi kɔɔyɛ ba Hɛrɔdi beŋ ŋindo ka Yisɔs ka ba niŋ ka bɔha ka Siraŋ ka kuthɔnthɔŋɔŋ. 14Naa key bindɛ, bindɛ thɔnthɔŋɔŋ niŋ, na “Karimɔkɔ, miŋ kɔthɛŋ ba dɔma na batɛpi nɔndi na yi, awa yi niyeta kuyaagba ba ba biyamɛti siyi. Yi kahota ba kɔthɔ ba makooye ma ka wɔ, kɛrɛ yindo thanani nɔndi baŋ ba bɛyiniŋ ba thimo Masaala baŋ ba biyamɛti. Tepe hɛ mina. E wu kiŋ ma sɔkinɔkɔ Siraŋ bakɛntuŋ baŋ ba thunkuna duthu woŋ ka gbaku womandiŋ wo ka biRomaŋ beŋ woŋ? E miŋ kiŋ ba thunkuna maa miŋ ka ba thunkuna?”
15Kɛrɛ Yisɔs kɔthɛ ba dɔma na kɔɔtha mɛŋ ni ba niŋ bɔha ka siraŋ. Huna dome ndɛ kɛnamɛŋ, na “Mbɛ hu beŋ yole ba yama bɔha ka siraŋ? Sisaŋ hɛ dondo baŋ kɔbiri woŋ, yaŋ be niŋ dethi.”
16Bindɛ dunkune niŋ kɔbiri woŋ. Naa bohe ndɛ kɔbiri woŋ, ndɛ thɔnthɔŋɔŋ bindɛ, na “Mbɛ biyɛ yethi haŋ haŋ mɛnɛ keŋ koŋ koŋ baŋ ka kɔbiri woŋ?”
Bindɛ ni niŋ yaabi, na “Gbaku womandiŋ wo ka biRomaŋ beŋ woŋ na.”
17Kɛna tepe bindɛ Yisɔs, na “Wuŋ yɔhɔy, dunkuneŋ Gbaku woŋ wukɛnama wuŋ, awa e beŋ dunkune Masaala na wukɛnama wuŋ.”
Naa yuye bindɛ huŋ, bindɛ ni thakaba wumandiŋ ba Yisɔs.
Kuthɔnthɔŋɔŋ ku ba ŋaye ka tuka haŋ
(Mathiyu 22:23-33; Luku 20:27-40)
18Ka lɔkɔ banthe babɛina biSadusini binɔndi key ka Yisɔs, bi tɛpɛ beŋ ba dɔma na biya sa ŋayi ka tuka haŋ hali.#BB 23:8 19Bindɛ thɔnthɔŋɔŋ niŋ ba dɔma, na “Karimɔkɔ, Musa tepe nde ka Siraŋ baŋ ba dɔma, na ‘Mɛnɛ wɔ wathe wo yɛntɛ tuku, awa ndɛ tha mpuu mpati, yɔkɔŋ wɛndama be yɛnti bagbokora woŋ, bi be mpuu mpati ba wɛndama wo tukɛ woŋ.’#Dit 25:5 20Miŋ kiŋ nde dondo baŋ iŋ biya bisɔŋ-biye bi kotho hunthe. Womayoŋ woŋ yente, e ndɛ tuka, kɛrɛ ndɛ tha mpuu mpati iŋ woyɛrɛmɛ woŋ. 21Awa wɛndama pɛyɛtɔy bagbokora woŋ. Ndɛ tuku bindɛ tha mpuu mpati. Nɛna niiye wuŋ ka wotaati woŋ. 22Haaŋ ka bibintheŋ beŋ. Bi bisɔŋ-biye beŋ thanki niŋ yɛnta fooma, kɛrɛ bindɛ tha mpuu mpati iŋ woyɛrɛmɛ woŋ. Naa thanki bindɛ tuukuwa fooma, woyɛrɛmɛ woŋ see manke tuka. 23Ka lɔkɔ ba biya ŋaye ka tuka haŋ baŋ, nkaana biyɔ woyɛrɛmɛ woŋ? Bindɛ fooma thanki niŋ yɛnta.”
24Huna mɛyiyɛ Yisɔs bindɛ ba dɔma, na “Beŋ fooma piriŋinɔy, baa beŋ kɔita magbali ma ka Masaala maŋ, awa beŋ kɔita sɛmbɛ ba ka Masaala baŋ. 25Naa biya ŋaye ka tuka haŋ, biyɛthɛŋ sa nda yɛnti, awa yɛrɛmɛŋ sa nda dunkuna ka yento, baa biya bi kɔŋ nɔŋ niyɔ nɔŋ malekɛŋ bi ka ariana beŋ. 26Awa sɔkɔ hu ba ŋaye hu ka bitukɛ beŋ haŋ: E beŋ niyeta hɛ nɔŋ karaŋ buku wo ka Musa ka kufɛŋ ku ka kuyeŋ koŋ tɔɔki kɛ? Masaala tepe kɛndɛ ka Musa ba dɔma, na ‘Yama Masaala wo Ebrahim ni kubatho woŋ, wo Aisaki ni kubatho woŋ, mɛnɛ wo Yakuba ni kubatho woŋ.’#Fuŋa 3:6 27Wuŋ thɔyande ba dɔma ndɛ na Masaala wo bihɛmɛ beŋ ni kubatho woŋ, ndɛ ka Masaala wo ka bitukɛ beŋ woŋ. Beŋ piriŋinɔy wumandiŋ.”
Siraŋ bamandiŋ nthɔŋ nda fooma
(Mathiyu 22:34-40; Luku 10:25-28)
28Karimɔkɔ wunthe wo ka Siraŋ baŋ woŋ kiŋ nde kɛndɛ wo yuyɛ kugbakali koŋ koŋ baŋ. Wundɛ kute ba dɔma na Yisɔs ni biSadusini beŋ yaabi bayɔhɔy. Kɛna key ndɛ ka Yisɔs ka iŋ kuthɔnthɔŋɔŋ e dɔma, na “Mbɛ Siraŋ ba yamɛ nthɔŋ nda fooma ka sirani baŋ?”
29Yisɔs ni niŋ yaabi ba dɔma, na “Siraŋ ba yamɛ nthɔŋ nda baŋ fooma ka sirani baŋ bɛna baŋ baŋ: ‘Ponaŋ kuiha bendo biIsirɛli, Mariki wo Masaala wokɛntuŋ woŋ ndɛ na Mariki woŋ napethi. 30Thimoŋ Mariki wo Masaala wokɛnda woŋ iŋ thukuma nda haŋ fooma, iŋ sii nda baŋ fooma, iŋ masiyi nda maŋ fooma, awa mɛnɛ sɛmbɛ nda baŋ fooma.’#Dit 6:4-5 31Ba tɛŋinɛ babaye ba yamɛ nthɔŋ nda baŋ fooma bɛna baŋ baŋ: ‘Thimo bintɔni nda beŋ nɔŋ na thimo yi yɛthɛŋ bakɛnda baŋ na.’#Lɛb 19:18 Siraŋ ndo ka nda ba yamɛ ba babaye baŋ baŋ.”
32Karimɔkɔ wo ka Siraŋ baŋ woŋ dome ka Yisɔs, na “Yi gbonkoy wuyɔhɔy, karimɔkɔ; awa nɔndi bɛna nɔŋ na tepe yi na ba dɔma na Mariki woŋ Masaala wunthe napethi ndɛ na iŋ miŋ, awa Masaala wohɛna ka.#Dit 4:35 33Awa yɔkɔŋ wɔmɛti be niŋ thimo iŋ thukuma nama haŋ fooma, mɛnɛ masiyi nama maŋ fooma, mɛnɛ sɛmbɛ nama baŋ fooma. Awa e ndɛ hɛlɛŋ thimo ntɔ nama na nɔŋ yɛthɛ bakɛnama baŋ. Wu yameŋ niyɔ hita ba putiyɔ sirani baŋ baŋ ayaŋ ba fuŋuna maamiŋ sarakɛŋ mɛnɛ sarakɛŋ bahɛna baŋ ka Masaala ka bɛsɛ baŋ.”#Hos 6:6
34Yisɔs ŋee ba dɔma na wundɛ ni yaabi bakele. Awa wundɛ tepe karimɔkɔ woŋ ba dɔma, na “Yi thokiyeta Hugbakine hu ka Masaala haŋ.”#Luku 10:25-28
Naa daŋande wuŋ kɛndɛ, wɔ tha nda dɔyinɔkɔ ba thɔnthiŋina Yisɔs na kuthɔnthɔŋɔŋ.
Kuthɔnthɔŋɔŋ ba Banikisi wo niyo nde lahiri woŋ
(Mathiyu 22:41-46; Luku 20:41-44)
35Naa nde Yisɔs thanani ka banka bamandiŋ ba ka Masaala baŋ, wundɛ thɔnthɔŋɔŋ kuthɔnthɔŋɔŋ koŋ koŋ baŋ, na “Nama karimɔkɔiŋ bi ka Siraŋ baŋ beŋ dɔŋ ba Banikisi wo niyo nde lahiri woŋ kɔ ŋaye ka bɔnsɔŋ ba ka gbaku woŋ Dauda baŋ? 36Yina wo ka Masaala woŋ ni nde ba Gbaku woŋ Dauda dɔma, na
‘Mariki woŋ tepe ka Mariki wokiyaŋ woŋ, na:
Dɔŋɔ kuwaŋ ka yɔnkɔ niŋ huthome haŋ, ka madoŋe mayiki maŋ,
haaŋ nɔŋ e yaŋ niya ba hadeni bikɛnda beŋ niyɔ ka ŋathaki nda ŋaŋ ka pothi?’#Ŋaiŋa 110:1
37Dauda gbeeŋ ka yɛthɛ nama baŋ, wundɛ thiyi nde niŋ ‘Mariki.’ Nama Banikisi wo niyo nde lahiri woŋ kɔ ŋaye ka bɔnsɔŋ ba ka Dauda baŋ?”
Yisɔs yeli karimɔkɔiŋ bi ka Siraŋ ban beŋ
(Mathiyu 23:1-36; Luku 20:45-47)
Sɛthɛ bamandiŋ baŋ poniyɛ nde Yisɔs na kuiha wuyɔhɔy. 38Naa wundɛ bindɛ thanani, wundɛ tepe bindɛ, na “Niyaŋ kuthɛgbɛ karimɔkɔiŋ bi ka Siraŋ baŋ beŋ, bi thimo ba kaa kaŋ pɛnkande iŋ ŋahɔli ŋathɔɔkuwɛ, e bindɛ kɔ kaa kaŋ maanuwo iŋ yikiŋ bamandiŋ ka gbɔni baŋ niyo ka. 39Bi thimoŋ ba dɔŋɔ ka madoŋeŋ mathɔɔkɔ maŋ ka bankɛŋ bakɛntuŋ bathuŋuyande baŋ, mɛnɛ madoŋeŋ mayɔhɔy maŋ nthɔŋ nda fooma ka malɔkɔ ma biya thuŋuyande ba thɔma haŋ. 40Bi kɔŋ tutu bagbokorani beŋ sɛmbɛ awa e bindɛ bindɛ kɔ tuuta ka bankɛŋ ba bindɛ peyo baŋ iŋ biwandamɛŋ beŋ, awa bi kɔŋ tɔŋinɔkɔ ba bindɛ niyɔ badinɛŋ kaŋ niya ŋaraminɛ ŋathɔɔkuwɛ. Kugbasaŋati kukɛnamɛŋ koŋ ku kɔŋ niyɔ kumandiŋ ayaŋ ba wɔ o wɔ.”
Munkii mu ka bagbokora woŋ muŋ
(Luku 21:1-4)
41Naa doŋe nde hintiŋ Yisɔs wuthuriye ka biya beŋ thiye yaka woŋ ka banka bamandiŋ ba ka Masaala baŋ, wundɛ kɔŋ dethi na biya beŋ thiyi kɔbiri woŋ. Dinhaŋiŋ beŋ bi kɔŋ nde thiyi kɔbiri womandiŋ-mandiŋ. 42Kɛna key bagbokora wunthe wo bamɔnɛ e wundɛ ka thiya sɛntiŋ biye. 43Yisɔs thiyi bakarandeni nama beŋ ka tha banthe e dɔma kɛnamɛŋ, na “Yaŋ tepe bena, bagbokora wo bamɔnɛ woŋ baŋ yame thiya ka kuma baŋ ayaŋ ba wɔ yo wɔ wohɛna. 44Ba binɔndi beŋ beŋ thiye maŋaye ka wuyete wu fuŋuŋ bindɛ ka nanhulu namɛŋ baŋ. Kɛrɛ bagbokora wo bamɔnɛ woŋ baŋ thiye fooma wu iŋ wundɛ wuŋ. Wundɛ tha pɛyɛtiyɔkɔ ntha yo ntha ba thɔma hukɛnama haŋ.”
Currently Selected:
Maki 12: LMBNT
Highlight
Share
Copy

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© The Bible Society of Sierra Leone, 2011