LÚU 8

Nyah̃ái sítii ti ɣɛ́i Jísu volú

1Ná sí í gúlai su, Jísu i lɔve tɔvéni taa wala waláitii su ɛ́ɣɛ kokóitii nga áá keela woó vándai le kɔwɔ́ato Ngalángi w̃ásandai wa. Polú yélaa púúngɔ maah̃úú félengɔitii ti ɣɛ́i polú 2ɛ́ɣɛ nyah̃ái sítiini tɛingáá í ɣɛ́i náa ti walóni ngáá ỹína nyɔítii í tevéni ti volú ɛ́ɣɛ seebɛí sítii ti ɣɛ́i ti wa. Nyah̃ápo yiláá i ɣɛi na taá ɣɛ́ ma Mɛɛloí í ɣɛ́i gulaní taí sí h̃u taá náá lolí ngáá Magadála, lɛ́i Jísu í ɣɛ́i náa ỹína nyɔu ngɔ́felangɔi levéni polu. 3Ti lɛ́ingaa ti ɣɛ́i ngáá Jowána sí ngi h̃íỹɛngi i ɣɛi ngáá Kúsa. Kúsa va i ɣɛi áá Hɛ́lɔdi yaá wɔ́lingaitii kpɛ́lɛɛ mááh̃u belé. Nyah̃ái sí taa ɣɛ ma Susana ɛ́ɣɛ nyah̃á vékaa bih̃íw̃aa tiyá lɔ ti ɣɛ́i taa bɔ́ Jísu wa taá polú yélaitii ngáá yaá wɔ́lingaa.

Faanɛ́ɛ́ngi kɔwɔ́ato hakpá súwui wa

(Máfiyu 13:1-9; Máa 4:1-9)

4Ná nungáitii ti ɣɛ́i taa gúla taítii su táa yatɛ́ mba í ló su faŋaí ya ngí ɣɛ́ wɔɔlɔ Jísu w̃a, kɛ Jísu faanɛ́ɛ́ngi sí héinga, i ɣɛ ta,

5-8“Siỹɛ ngílaa tɔ́ wɔ́lɔ í ɣɛ́i na, kɛ i líínga hakpá súwui váhamai. Ná í ɣɛ́i áá fahá, ti lɛ́ingaa ti gúlani pele gaalɛ́i w̃a. Ti lɛ́ingaa va ti gúla kɔtu wɔtú ndɔ́wɔlɔi w̃a, ná vólu, ti lɛ́ingaa ti gúlani mbéinda ngali ngáli sapeítii ti ɣɛ́i na. Kɛ́ ná fíli su, hakpá súwui nátii tɛ́ingaa ti gúlani ndɔwɔlɔ́ vándai w̃a. Hakpá súwui sítii ti gúlani pele gaalɛ́i w̃a nungáitii ti híyani ti w̃a, w̃ɔniáitii pa tí vá tí tí bɔ́le. Hakpá súwui sítii ti guláni kɔtu wɔtú ndɔ́wɔlɔi w̃a ná ti háleni, tí yéni bɔw̃álale pɔlɔ́i lɛ́bɛngɔ aa ɣɛi lá ti wu. Sítii pa ti gúlani mbéinda ngali ngáli sapeítii ti ɣɛ́i na, ngali ngáli tufaí nátii tí háleni tí hakpá fálei nátii mbólo láá yíli. Kɛ́ sítii ti gúlani ndɔwɔlɔ́ vándai w̃a ti bátɛni ngwala, tí yímba jíkili.”

Jísu haanɛɛngí sí wúkulamai va i ɣɛi ta, “Nuí fíli faa ỹɛ́ni ngóli áá ɣɛ́ ngu mba, í fái sí yéɣe ngáá hɛmbɛ́ fíli.”

Faanɛ́ɛ́ngi hei sáwui

(Máfiyu 13:10-17; Máa 4:10-12)

9Jísu volú yélaitii tí mɔ́ɔ́nini ngáá í faanɛ́ɛ́ngi sí vólui ɣɛ ngáá ti ye. 10Kɛ Jísu i ɣɛa ti w̃a, “Ndɔɔwu h̃ú háitii kɔwɔ́ato Ngalángi w̃ásandai wa Ngalá ngi kulaá kɛlɛ́ma wú yɛ ngáá wú ngátɔ mba. Kɛ́ sítii taa ngáá pólu yélaa, ngáá yɛ́pɛ ti yelé faanɛ́ɛ́ngaa h̃u kɛinɔɔ́ ti bɔ́ɔ́ ỹandái béle tí kpéle tɛ́i naá lɔ. Aáva ti bɔ́ɔ́ wolílo ká ká, tɛ́i faa fíli mɛ́ni tɔɔ́ ngatɔ́ mba.”

Hakpá súwui háánɛɛngi vólui

(Máfiyu 13:18-23; Máa 4:13-20)

11Kɛ Jísu i ɣɛa volú yélaitii ma, “Faanɛ́ɛ́ngi volúi lɔ ngáá sí. Hakpá súwui waa ngáá Ngalá ndaa wói. 12Hakpá súwui sítii pa ti gúlani pele gaalɛ́i w̃a, ti gulangɔ́ɔ́ lé ngáá nungái sítii kɛ kíli taá Ngalá ndaa wói ỹɛ́ni, kɛ́ Ngutuwɔ́ Ỹína Nyɔí aa va í kulá ti gi má kɛinɔɔ́ tɔ́ɔ́ va lá la, ti wú maa ɔ́ɔ́ wó ti háá ỹɔítii su. 13Hakpá súwui sítii pa ti gúlani kɔtu wɔtú ndɔ́wɔlɔi w̃a, ti gúlangɔɔ le ngáá nungái sítii kɛ kíli taá lokohéi Ngalá ndaá wói wu ngáá kooh̃unɛ́ɛ́ ná taá mɛni. Kɛ́ sape ɛ́i ɣɛ ti wu leténi, faalɔ, taá la nɔ́ɔ ngáá Ngala fái kulo kpɛ́ɛ́, kɛ́ ná léi suugɔvɔ́ fáá áá ti w̃áále, ti lángi áá ɣɛ́ ti h̃u aa gulá ti h̃u. 14Hakpá súwui sítiini pa ti gúlani mbéinda ngali ngáli sapeítii ti ɣɛ́i na, ti gúlangɔɔ lé ngáá nungái sítii kɛ kíli taá Ngala ngói ỹɛ́ni, tí lokohéi nɔ́ɔ mbu kulo kpɛ́ɛ́. Kɛ́ ndɛɛh̃úi sí h̃uu lííhɛlɛngi ɛ́ɣɛ ngeleí sí wúú bátɛitii taá maa líívo kɛítii taá maa yélaitii mboló láa yíli, kíya nɔ́ɔ ngali ngáli tufaí í hakpá fáleitii mboló láá yílini taa mba pánda fíli mbói. 15Hakpá súwui sítiini pa ti gúlani ndɔwɔlɔ́ vándai w̃a, ti gúlangɔɔ lé ngáá nungái sítii kɛ kíli taá Ngala ngói ỹɛ́ni, tí lokohéi mbu ngáá ndiiwolé aáva tí goló mbu, ti ló su kpáŋ í ló su ti ɣɛ́ ngáá faa váá mbélaa kíya nɔ́ɔ hakpá súwui sítii ti gúlani ndɔwɔlɔ vándai w̃a ti bátɛni ngwala.”

Lámbongi lɔ́ na ngi hóngi hááw̃a

(Máa 4:21-25)

16Jísu í mɔ́ɔ ɣɛ ta, “Nuu fíli ɛi lámbo to ɔ́ɔ́ nyááka vɛ́lɛ ma kɛlaa ɔ́ɔ́ mbala mbete wu. Kɛ́ laá ɣéle, aa sei lámbo seimái kɛinɔɔ́ nuí fíli áá lɛ́ pɛ́lɛi wu, í ngi hóngi lɔ. 17Sífaa, faa fíli áá na ndɔɔwungɔ́ ɔ́ɔ́ ɣɛ́ la yɔ́ɔ́ ɣɛ́ ɛi gulá kalá kála ma. Faa fíli pá aa na maavɛ́lɛngɔ ɔ́ɔ́ ɣɛ́ la yɔ́ɔ́ ɣɛ́ tɛí tɔ́ tɔɔ́ gúla lá kalá kála ma maa ɔɔ ɣɛ́ kpál̃au.

18Faalɔ, a w̃aah̃u belé ngáá wú wólilo kíli fái w̃a, bɔw̃álale nuí fíli ŋani áá ɣɛ́ ngeyá bíh̃i, ta áá bahá mba, kɛ́ nuí fíli ŋani ɛ́i ɣɛ́ ngeyá bíh̃i, sí ɣéle tɔ áá ɣɛ́ maa w̃ɔ́i gi má ngáá kɛ aá lɔ ngeyá, ɛi ló ngeya.”

Jísui njee koo h̃uáitii

(Máfiyu 12:46-50; Máa 3:31-35)

19Folo yílaa, Jísu njéé ɛ́ɣɛ Jísu ndéɣeaitii ti ɣɛ́i ngáá siỹɛngáá tí liiní Jísu yelé ngáá tí tɔ kɛ́ taá náa w̃ááhɔlɔni ngáá tɔɔ́ fólo ma kɔwɔ́ato faŋaí wa. 20Kɛ nuu tá i ɣɛa Jísu w̃a, “Í njééni ngaa í ndéɣeaitii tiyá lɔ lóóni ngitíí ya, ti longɔ́ ti í lɔ́.”

21Kɛ Jísu i ti kpɛ́lɛɛ ngóó yápotenga, i ɣɛ ti w̃a, “Ní njéeni ngaa ní ndéɣeaitii mbaa ngáá sítii taá Ngalá ndaa wói ỹɛ́ni, ti híya la.”

Jísu i fɛfɛ ngákpangɔi yanjéini

(Máfiyu 8:23-27; Máa 4:35-41)

22Folo yílaa, Jísu i ɣɛi volú yélaitii ma, “A mu lí njɛ wálai volú.” Kɛ ti vílinga keléngi h̃u, tí pele hóu. 23Kɛ́ ná ti ɣɛ́i taa lí, kɛ Jísu i ỹiingá. Aáva fɛfɛ ngákpangɔ wála i lokolevéni njɛ wálai ná ya. Kɛ keléngi laa í pɛlɛngá hemá ngáá njɛí aáva ti ɣɛ́i náa faa báma wála h̃u. 24Kɛ Jísu volú yélai tí liingá tí maaléve, ti ɣɛ́ ma, “Kaamɔ́ɔ́! Kaamɔ́ɔ́! A múỹa lɔ́ náa saa lowá la!”

Kɛ Jísu i wuyoɣéa, í nde fɛfɛ ngákpangɔini ngaa njɛí lákpa lakpangí w̃a ngáá tí yanjéi. Aáva ti yangí yéini naa vá ngí ɣɛ málo málo. 25Kɛ Jísu i ɣɛa volú yélaitii ma, “Ndeé le nda ngáá wú h̃ú?”

Kɛ́ nduwái i ɣɛi ti h̃u aáva ti gindáá vílingɔ. Kɛ tí pɛ́lɛnga ndéma ỹɔw̃ɔ́ ỹɔ́w̃ɔ w̃a táá ɣɛ́ ta, “Ele wáá ngáá siỹɛndópoi sí? Fɛfɛ ngákpangɔini ngaa njɛí lákpa lakpangí ɣéle tɔ áá faa lé ti w̃a, tí gólo mbɛ!”

Jísu i ỹína nyɔítii tévei siỹɛndópoi volú

(Máfiyu 8:28-34; Máa 5:1-20)

26Kɛ Jísuni ngaa polú yélaitii tí Galéli Yɛ Walaí levengá tí lí tataí tá h̃u taá náá lolí ngáá Gɛlása, í Galéli Yɛ Walaí volú véle foló gúla veléi h̃uu véle. 27Ná Jísu í hítɛni keléngi h̃u kaséngi ya, naa lɔ siỹɛndópo yilaá ỹína nyɔítii ti ɣɛ́i polú í Jísu w̃aaléi na. Aáva siỹɛndópoi sí i ɣɛi náa gulaí tái wa. Kuu h̃úúgooh̃angɔ háaw̃a siỹɛndópoi ná aa mɔɔ ɣɛi áá kula fíli púw̃a kɛlaa ɔ́ɔ́ ɣɛ́ pɛlɛ́ wu, kɛ́ i ɣɛi nɔ́ɔ́ naa kambahángi h̃u. 28Na siỹɛndópoi sí i Jísu lɔní, í baíni, í gúla Jísu gɔwɔ́ wu áá woo gúla gbél̃eiŋ, áá ɣɛ ta, “Jísu, ndeé lɔ í lóngɔ yí kɛ ngáá ngé yɛ́i yí ngáá Ngutuwɔ́ Yála Ngwalaí H̃íỹɛndou Loí? Yí véleni kái yaa faa bá ndá má.” 29Siỹɛndópoi i ngoí sí léni sífaa Jísu i ɣɛi náa ndení ỹína nyɔítii ma ngáá ti léve siỹɛndópoi ná vólu. Ỹína nyɔí sítii pa ti ɣɛ́i siỹɛndópoi sí volú, tɔ́ɔ kula kuu bíh̃iw̃aa w̃a. Nungái tɔ́ɔ siỹɛndópoi sí hóu, tí tokóni ngaa kɔwɔ́i h̃uuyíli ngáá njɔlɔwɔí, ná vólu, tí maah̃ú belé. Kɛ́ hɔ́wɔ fíli ɔ́ɔ́ njɔlɔwɔí nátii tevé aáva ỹína nyɔítii tɔ́ɔ kɛ ngáá háwu siỹɛndópoi ná í li tevémbai h̃u mbéi nuu fíli ɛ́i belé ɣɛ na.

30Kɛ Jísu i siỹɛndópoi w̃ɔ́ɔ́ninga, i ɣɛ ma, “Í lááheingi?”

Siỹɛndópoi ná i Jísu woo yápoteni, i ɣɛ ma, “Ndááheingi wáá ngáá Mbɛmbɛngí.” I sí léni bɔw̃álale ỹína nyɔítii ti ɣɛi bih̃í polú. 31Kɛ ỹína nyɔítii ti Jísu w̃aanɛ́ɛ́nɛnga ká ká ngáá álaa ti lɔ́ve njahááma.

32Táingi na h̃úu vá, búbu yámbɔɔlɔngɔ wala ti ɣɛ́i taá laaỹɛ́ naa béla ngihéi góóɣaka w̃a. Faalɔ ỹína nyɔítii ti Jísu w̃aanɛ́ɛ́nɛni ngáá i lúw̃a ma ti lí ti wála búbuaitii sú. Aáva i luw̃áni ma. 33Ná ỹína nyɔí nátiini tí levéni siỹɛndópoi ná vólu, tí liiní naá ti wála búbuaitii su. Búbu bíh̃i bih̃ingí nátii pa tí liiní ngáá viliỹɛ́ ngihé ngá sɛ́lɛ sɛ́lɛ máá veleí ti kpɛ́lɛɛ, ti lí, ti víli njɛ wálai wu, tí ló mbu.

34Siỹɛngái sítiini ti ɣɛ́i taa búbuaitii maah̃ú béle, ná tí fái sí lɔ́ni í híyani, tí liiní ngáá viliỹɛ́, tí maa woo híya taí h̃u ɛ́ɣɛ kpaalaítii su ti ɣɛ́i naa béla. 35Faalɔ, nungáitii tí liiní na ngáá tí tɔ sí í ɣɛ́nga. Ná nungáitii tí folóni Jísu w̃a, tí siỹɛndópoi lɔní ỹína nyɔítii ti ɣɛ́i náa levéni polú i héini Jísu gɔwɔ́ wu. Maayilíngɔ i ɣɛi lá aáva ngungí h̃uulangɔ́ i ɣɛi náa la. Faalɔ faí sí i nduwá vúni nungáitii su. 36Nungái sítiini tí loní na faí sí í híyani tí suuɣɛní ngáá nungáá vékaitii kɛ kíya siỹɛndópoi sí ỹína nyɔítii ti ɣɛ́ngɔ polú í wálongɔ. 37Nungái sítii kpɛ́lɛɛ pá ti ɣɛ́i tataí sí h̃u taá náá lolí ngáá Gɛlása tí ndéni Jísu w̃a ngáá í gúla ti látai h̃úu wá bɔw̃álale ti h̃úúlaahengɔ i ɣɛi lá ngáá nduwái. Faalɔ, Jísu i viliní keléngi h̃u, í gúla naa wa. 38Kɛ siỹɛndópoi sí ỹína nyɔítii ti ɣɛ́i náa levéni polú, i Jísu w̃aanɛ́ɛ́nɛnga ngáá í tó mba ti lí.

Jísu í tɔvení i ɣɛ ma, 39“Lí volú í vóngaitii ngelé, yí súúɣɛ ngáá ti ye sí kínɛi Ngalá ngí kɛ́nga í yɛ.”

Faalɔ, siỹɛndópoi ná i lɔve tɔvéni hááli taí h̃u áá fái sí w̃aa woo híya Jísu í kɛ́ni mbɛ.

Jáilɔ ỹah̃aloí ɛ́ɣɛ nyah̃ápoi í lúbani Jísu gulaí wa

(Máfiyu 9:18-26; Máa 5:21-43)

40Ná náa Jísu í yángaimai, faŋaí í nɛɛnɛ́ni sífaa ti kpɛ́lɛɛ ti yaah̃ú i ɣɛi tuwɔ. 41Naa laa lówah̃u siỹɛndópo yílaa tɔ́ɔ́ ɣɛ ma Jáilɔ, í ɣɛ́i ngáá Ngala fɛli máákpɔ wotaí wuu wútuwɔɔ w̃ɔ́i, i vaaní Jísu yelé í lá mbɛ, áá maanɛ́ɛ́nɛ ngáá í lí ngi vɛ́lɛ la 42bɔw̃álale ngi ỹáh̃alou yiláá kpéngi í ɣɛ́i náa kɛní ngáá fowó púúngɔ maah̃úú félengɔ, i ɣɛi saa lowá la.

Ná Jísu í ɣɛ́i áá li na, faŋaí i ɣɛi áá kpɛ́ɛ́ɣi.

43Faŋaí na h̃úú vá, nyah̃ápo yiláá i ɣɛi na lɛ́i maaw̃úỹa héébɛi i ɣɛi náa kɛní mba ngáá fowó púúngɔ maah̃úú féle kɛ́ nuu fíli ɛ́i belé hómbo ɔ́ɔ́ mbaló. 44Nyah̃ápoi sí í vááni Jísu volú véle, í lúba Jísu w̃aa gúlai wolíyangi wa. Aáva ngamá nɔ́ɔ, ngi w̃ááw̃uỹa heebɛí ná i walóni.

45Kɛ Jísu i mɔɔníngi wónga, i ɣɛ ta, “Ele lɔ í lúbangɔ mbá?”

Ná ti kpɛ́lɛɛ ti híɣeni nga, kɛ Pítɛ ɣɛ́a ta, “Kaamɔ́ɔ́, nuu bíh̃iw̃aa lɔ í w̃ááyele mbélengɔ táá híɣa hiɣá í wa.”

46Kɛ́ Jísu i ɣɛi ta, “Nuu í lúbangɔ mba, sífaa ngí kɔ́lɔ ngáá kɛ ngakpángi ta í gúlanga sú.” 47Ná nyah̃ápoi í ɣɛ́i kɔlɔ́ ngáá kɛ sí í kɛ́ngɔ Jísu i ɣɛ́a faa wɔ́lɔ mba, i liiní Jísu yelé suu áá bɛ́li. Kɛ i laangá Jísu yɛ, ná vólu, nuí kpɛ́lɛɛ ngááh̃u w̃a, í súúɣɛ ngáá Jísu sí í kɛ́ngɔ í lúbangɔ maa gúlai wa. Ná vólu, kíya í mbalóngi w̃aahɔ́lɔni ngáma nɔ́ɔ. 48Kɛ Jísu i ɣɛa nyah̃ápoi w̃a, “Mu mbálai, í lángi í í h̃u í í wálonga. Lí ndiilɛí h̃u.”

49Jísu i loí nɔ́ɔ yɛpɛ ma, kɛ nuu tá i gulangá Jáilɔ vɛlɛí la, i ɣɛ Jáilɔ w̃a, “Í ỹáh̃aloi haangá. Faalɔ, yaa mɔ́ɔ Kaamɔí Jísu h̃uubɛ́ɛ́ɣi.”

50Ná Jísu í ngói sí ỹɛ́nini, i ɣɛi Jáilɔ w̃a, “Yaa liihɛ́lɛ, nda ngí ɣɛ́ nɔ́ɔ í h̃u léi laáva aá lɔɔ vá wáloma.”

51Ná Jísu í folóni Jáilɔ vɛlɛí la, aa kɛní nuu fíli ɔ́ɔ́ lɛ́ pɛlɛ́i wu kɛ léi Pítɛ, ná vólu, Njɔúni ngaa Jimisí ɛ́ɣɛ ndoú kɛ́ɛ́ɣɛini ngaa ndoú njéi. 52Táingi ná w̃aa va, nungaí kpɛ́lɛɛ ti ɣɛ́i taa wɔ́lɔ, ti w̃ááw̃aanungɔ nyah̃a lóu guloí hááw̃a. Kɛ Jísu i ɣɛa ti w̃a, “A bé ngɔ́lɔi wa, nyah̃alóu guloí sí haangɔ́ láá lé kɛ́ aá lɔ́ nɔ́ɔ nyii h̃u.”

53Kɛ nungáitii tí ngɛ́lɛ gúlanga Jísu h̃u, bɔw̃álale ti ɣɛ́i kɔlɔ́ ngáá kɛ nyah̃alóu guloí haangɔ́ɔ́ lé. 54Kɛ́ Jísu i nyah̃alói hóuni tokoí wa, i ɣɛ ma, “Yooɣé, ní lóu.” 55Aáva nyah̃alói lɛɛh̃úi i yangáimani su í yóóɣe ngáma. Kɛ Jísu i ndengá ngáá tí mɛ́ɛ́ni hé nyah̃alói yaá í mɛ. 56Nyah̃alóu guloí ná njéeni ngaa ngi kɛ́ɛ́ɣɛ ti gindáá vílingɔ i ɣɛi lá ngwala. Kɛ́ Jísu i ndení ti w̃a ngáá tálaa nde nuu fíli má sí í híyani.

Currently Selected:

LÚU 8: KNNT

Highlight

Copy