YouVersion Logo
Search Icon

ILUKU 6

6
Ịtọ Chajị nya Ẹnụtụrụ Ọhịnyọ Lụkụrwọ
(ịMatiyu 12:1-8; ịMakị 2:23-28)
1Ẹnụtụrụ Ọhịnyọ Lụkụrwọ nya ala iJuu ọhẹ, iJisọsị bala angịjụgbẹyị nyamwụ juwa chịpwụrụ bwu ẹrụ nya ang nya alubekee ị-lala ịrayịsị nya ọlẹng ọhẹ. Ịnyị, angịjụgbẹyị nyamwụ a ya abwọ pwọ egbeju nya ịrayịsị ịịwa pwọọ lẹ, ị daa abwọ, ri lịmẹ-lịmẹ ụ-ụwa lẹlẹ. 2Ọọwa lẹ, ala ịFarịsii ịhyẹ ịlẹ kị juwa a byi angịjụgbẹyị nya iJisọsị ịịwa yẹkẹẹ, “Ịịyẹ a tị́ du kanụ juwa bịrị ehile nya Ẹnụtụrụ Ọhịnyọ Lụkụrwọ nyahị ala iJuu ịnyị kpong-kpong?”
3Ụka ọọwa, iJisọsị wẹ byaa yẹkẹẹ, “O ri ánụ wa bwu ẹpwụ nya Ụpwụ Ịgọgọ ẹnẹnẹhẹ chajị nya ọhọhọ nya iDevidi ụka ọlẹ ká imyi juwa nwọọ bala angịnyị nyamwụ kpong-kpong lẹka? 4Ụka ọọwa, iDevidi tị́ kele ka ube ịgọgọ ọtụka nya Ohe Oluhye kaka hụ ịkaa ọlẹ kị ya ha Ohe Oluhye ri bala angịnyị nyamwụ ụ-ụwa? Chajị, ịnọ, jaabwọ ká ehile nya Ohe Oluhye tị ya u-uhye nya ọọwa ri yẹkẹẹ, ọngọlẹ kọ ri ọngọkiliya ha Ohe Oluhye ụbwọọmwụ nyaa ka la ọngịrị ka ri ụma nya ịkaa ọlịnyị kem lẹ.” 5Ụka ọọwa, iJisọsị ya ẹla ọlẹ tụ ẹla ọọwa ku, byaa yẹkẹẹ, “Aalẹ, am Ọnyị nya ọngịnyị ehe ọlẹ kpakpakpa a ri Ayịbaba nya Ẹnụtụrụ Ọhịnyọ Lụkụrwọ ọọwa ayịdang kpangga ịnyịnyị lẹ!”
IJisọsị Họ Ọlẹng Ọhẹ Ọlẹ Ká Ụbwọ nyamwụ Gbu Ba Uda
(ịMatiyu 12:9-14; ịMakị 3:1-6)
6Ụka ká Ẹnụtụrụ Ọhịnyọ Lụkụrwọ nya ala iJuu ọkịla warị, iJisọsị jụ kele ka ube ọ-mẹ ẹla nya Ohe Oluhye jẹ nya ala iJuu ọhẹ, juwa mẹ ang jẹ angịnyị ụ-ụwa. Ụka ọọwa, ọlẹng ọhẹ juwa ụ-ụwa ká upwuriri nyamwụ gbu ba. 7Ịnyị, ịtịcha ị-mẹ ehile nya iMosisi jẹ ịhyẹ bala ala ịFarịsii a juwa kụ iJisọsị kụ kee, chajị kọ ri kọ họ ọlẹng ọwẹ uda la Ẹnụtụrụ Ọhịnyọ Lụkụrwọ lẹ, kị ka jẹ́-ẹ ye ang ọ-ka ya ẹta rịrị kpa chị ẹla ba iJisọsị u-uhye nyamwụ. 8Ma, iJisọsị ayịdang jẹ́ irya ọlọkịlẹtụ nyaa. Ọọwa lẹ, ọ be ẹkọ wụrụ ọlẹng o-gbu ụbwọ ba ọwẹ byoo yẹkẹẹ, “Ẹnwa ọlẹng, kẹwẹ kaka godayị rịrị ụ-ụda ẹ-ẹgẹlẹ wẹẹ!” Ịnyị, ọlẹng ọọwa a wuleji kele ịlẹhị lẹlẹ. 9Ụka ọọwa, iJisọsị byi angịwẹ yẹkẹẹ, “Anụ ba, kam tọnụ ịtọ ọhẹ wẹẹ! Oyina lẹpwụ nya ịngịịlẹ, ehile nya iMosisi a tị́ myị ọnụ yẹkẹẹ, ahị nyị họ la Ẹnụtụrụ Ọhịnyọ Lụkụrwọ? Ang ọnyịịla ọhọhọ lee ang ọtịpyọ ọhọhọ tị́? Ọhịhị nya ọngịnyị ehe ọchịda lee ọhịhị nya ọngịnyị ehe ọ-ta ayịreji tị́? Anụ ya jem mẹ!” 10Ụka ká ọngọngọhẹ á ya abwaabwọhẹ kaka lẹ, iJisọsị a mwụụrụ yaa chịng lẹ, ọ byi ọlẹng o-gbu ụbwọ ba ọwẹ yẹkẹẹ, “Nịra ụbwọ ọtịpyọ nyang ọwẹ kpaa lẹẹlẹẹ mẹ ẹnwa!” Ịnyị, ụka ká ọlẹng ọọwa nịra ụbwọ nyamwụ ọọwa kpaa lẹ, ụbwọ ọọwa a la gogo hiigu-hiigu lẹlẹ.
11Ịnyị, ụka ká ẹla ọọwa ju ala ịFarịsii anyị ịịwa agbama lụmẹ lẹ, ị juwa me obyi la awụlẹ, ụma nya ang ọlẹ kị ka họ iJisọsị lẹlẹ.
IJisọsị Chụ Alẹrụ nyamwụ Angị Iwo Kụrụ Imiiye
(ịMatiyu 10:1-4; ịMakị 3:13-19)
12Ụka ọọwa, iJisọsị rụ kele ka uhye nya ọgbọdọ ọtụka ọhẹ kaka raabwọ ha Ohe Oluhye la odu-odu gbee ká ahị pyẹ. 13Ụka ká ahị pyẹ, iJisọsị be ẹkọ wụrụ aluche nya angịjụgbẹyị nyamwụ kaka jịra ẹ-ẹga nya ịlọmwụ. Ọ chụ angị iwo kụrụ imiiye lẹpwarịrị nyaa lẹ, ọ wụrụ angịịwa, angị myị ẹrụ nyamwụ lẹlẹ. 14Ẹnyị nya angịịwa a lẹẹ lẹ: ịSayịmọn ọlẹ ká iJisọsị wụrụ ẹnyị ọkịla nyamwụ iPita, Andụrụ ọlẹ kọ ri ọnyịnịna ọlẹng nya iPita ọwẹ, iJemsi bala ịJọn, iFilipu bala ịBatọlomyu, 15ịMatiyu bala ịTọmasị, iJemsi ọnyịnịna nya Alufiyọsị, ịSayịmọn ọlẹ kọ kaa yẹ ẹrwa nya ụpwọma nyamwụ, 16IJudasị ọnyị nya iJemsi bala iJudasị Isikarọtụ ọlẹ kọ ri ọngọ pịrị iJisọsị ha.
IJisọsị Juwa Mẹ Ang Jẹ Angịnyị Bala Ọ-họ Alẹdụrụ Uda
(ịMatiyu 4:23-25)
17Ịnyị, iJisọsị a hireji bwu uhye nya ọgbọdọ ọtụka ọọwa bala iru nya angịjụgbẹyị nyamwụ ịịwa wuu kaka godayị rịrị ẹ-ẹga ọpẹẹpẹẹ ọhẹ lẹlẹ. Aliru nya angịnyị ịkịla lụmẹ-lụmẹ ba iJisọsị kele kaka wo ang ọmẹjẹ nyamwụ ụ-ụwa. Angịịwa bwu epweji nya iJerusalẹm, ịpyị nya iJudiya wuu bala angị kụ ọ-ọnụ ihu ọtụka ịlẹ kị bwu epweji nya ịTaya bala ịSayịdọn. Alẹdụrụ lụmẹ-lụmẹ ịlẹpwụ nyaa kele ka ẹga nya iJisọsị kọ ka haa uda ụ-ụwa ịnyịnyị. 18Angịlẹ ká alegu inyibyi wu juwa ẹ-ẹpwarịrị nyaa. IJisọsị tị haa uda wuu ịnyịnyị. 19Jaabwọ ká ọngịrị nya uda ọhọhọ juwa gba kpehe bwu ẹpwụ nya iJisọsị kaka họ alẹdụrụ ịịwa uda lẹ, ọng myị́ ọng lẹpwarịrị nyaa juwa maga kọ ka yụbwọ gu iJisọsị, chajị kị ka la gogo.
Ọkẹkẹnị Ọchịchị Bala Ayiiji Ọbwọbwọ
(ịMatiyu 5:1-12)
20Ọọwa, iJisọsị à jahị kpata wẹ ẹga nya angịjụgbẹyị nyamwụ lẹ, ọ byaa yẹkẹẹ,
“Anụ angịlẹ kanụ ri ikpehika, anụ ka pyẹẹẹ.
Ịpyị-adịrahụ nya Ohe Oluhye ri ịnyanụ.
21Anụ angịlẹ ká imyi wẹẹ nwụ lẹẹlẹẹ,
anụ ka pyẹẹẹ.
Anụ ka ye ri wu ẹpwụ ị-ịlahị.
Anụ angịlẹ kanụ wẹẹ kpa ugbejida ẹ-ẹhị lẹẹlẹẹ,
anụ ka pyẹẹẹ.
Anụ ka chị ọkẹkẹnị ị-ịlahị.
22“Anụ ka pyẹ̀ẹẹ ụka ká angịnyị juwa baanụ ẹtẹ,
lee kị juwa gbanụ deeji hi ịlaa,
lee kị juwa doonu,
bala o-juwa ju ẹnyị nyanụ ugubyi ododu,
chajị nyọlẹ kanụ myị lam am Ọnyị nya ọngịnyị ehe.
23“Ụka ká angịnyị juwa họnụ ang ịwẹ wuu lẹ aalẹ, anụ́-ụ juwa chị ọkẹkẹnị ọtụka-ọtụka, juwa gbajị da iwuru mẹ, chajị uri nyanụ lụmẹ ụ-ụwa e-epwoohe lẹ! Ịwẹ-ịwẹ adaa igogo anyị à họ ẹ-ẹga nya alọmwụ inyogo lẹ!”
24“Ma, anụ ri enyi gu obyi lẹ,
anụ angịlẹ kanụ ri alụdụ wẹ lẹẹlẹẹ.
Chajị anụ ayịdang ye ẹjẹ ọkpụ́kpụ nyanụ wuu ẹ-ẹpwụ
nya ọhịhị ọlẹ kpá lẹ!
25Anụ ri enyi gu obyi lẹ,
anụ angịlẹ kanụ wẹẹ ye ri wu ẹpwụ lẹẹlẹẹ,
chajị imyi ka nwụnụ ọtụka-ọtụka ị-ịlahị.
Anụ ri enyi gu obyi lẹ,
anụ angịlẹ kanụ wẹẹ hụlọ ẹhụ lẹẹlẹẹ,
chajị anụ ka juwa jida bala o-juwa bida ị-ịlahị.”
26“Anụ ka ri enyi gu obyi ụka ká angịnyị wuu á
juwa ya ẹla ọnyịịla nyanụ lẹ aalẹ, anụ jẹ́ mẹ!
Chajị, ịnyịnyị, adaa igogo anyị,
a ya ẹla ọnyịịla rụ́ alọmwụ ịnịịkịla
nya Ohe Oluhye inyogo iloyi nyaa ịnyịnyị lẹ.”
Aluji nyang Ka Háng
(ịMatiyu 5:38-48; 7:12)
27IJisọsị myịmyị byaa yẹkẹẹ, “Ma, lẹẹlẹẹ, m juwa byinu anụ angịlẹ kanụ wẹẹ wo ẹla nyam yẹkẹẹ, aluji nyanụ a háanụ nya ịlẹhị-ịlẹhị mẹ. Kanụ họ ang ọnyịịla ha angịlẹ wuu kanụ waa ẹjẹ ịnyịnyị mẹ. 28Anụ wahị kụrụ angịlẹ kị juwa gọlọ junu. Anụ juwa raabwọ ha Ohe Oluhye chajị nya angịlẹ wuu kị juwa ya ẹla onyobyi baanụ lido-lido. 29Ó-ri ká oluji nyang á wang-abwọ ụbaa ọhẹ, ọkọkọ nyọka họọ kwiwa lẹ, a ji ụbaa nyang ọkịla dọọ kọ myịmyị wang abwọ ụ-ụwa ịnyịnyị mẹ. Ó-ri ká oluji nyang á juwa tịtọ nyọka nung awụrụ oluhye ogbileji nyang aalẹ, ọkọkọ nyọka jwoo ju tọọ lẹ, tụtụ pwọ awụrụ olekpeleji nyang ọkịla myịmyị ba oluhye ọọwa họọ mẹ. 30Ọng myị́ ọng ọlẹ kọ bịlẹng ahụ ọngọ la ang aalẹ, a ya ang ọọwa ga ha ọngọọwa mẹ. Ọng myị́ ọng ọlẹ kọ warị kaka hu ang nyang ahụ, ọngọ la ang lẹ aalẹ, a myịmyị byi ọngọọwa kọ kpa tịrẹkpẹ wang kaka. 31Ụma nya ang ọnyịịla ọlẹ kọ wẹẹ mang ma, ká angịnyị angịkịla ka họ hang wẹẹ, ahụ ayịdang a jene-jene họ ang ọọwa ha angịkịla mẹ!”
32IJisọsị myịmyị byaa yẹkẹẹ, “Ó-ri kaanụ ayịdang á juwa la ọháha u-uhye nya angịlẹ kị kaa la ọháha ẹ-ẹga nyanụ kem lẹ, ịịyẹ a tị́ ka ri o-ya dodehe ọnyịịla nyanụ mẹ? Chajị, ịnyịnyị, angịlẹ kị ri alọhọbịrị a kaa la ọháha u-uhye nya angịlẹ kị kaa la ọháha ẹ-ẹga nyaa ịịwa kem lẹ! 33Ọ́ tị ri kanụ juwa họ ang ọnyịịla ha angịlẹ kị juwa họ ang ọnyịịla hanụ kem ịnyịnyị lẹ, ịịyẹ a tị́ ka ri o-ya dodehe ọnyịịla nyanụ mẹ? Chajị ịnyịnyị, angịlẹ kị ri alọhọbịrị a kaa họ ang ọnyịịla ha angị họ ọnyịịla haa kwiwa lẹ. 34Ó-ri kanụ juwa hu ang nyanụ kpịla angịlẹ kanụ jẹ́ yẹkẹẹ, nyị ka ye ang nwụnụ uri nyamwụ lẹ, ịịyẹ a tị́ ka ri o-ya dodehe ọnyịịla nyanụ mẹ? Chajị angịlẹ kị ri alọhọbịrị kaa ya ang kpịla alọhọbịrị aanaa ịlẹ kị ka jụ uri ọọwa nwụ tịrẹkpẹ haa myị́ ịnyịnyị. 35Ma, anụ lẹ, anụ́-ụ juwa la ọháha nya ịlẹhị-ịlẹhị ẹ-ẹga nya aluji nyanụ mẹ. Anụ juwa họ ang ọnyịịla ha aluji nyanụ wuu mẹ. Anụ ya ang kpịla aluji nyanụ la ọdahịhile ọ-ka yeye tịrẹkpẹ bwu ụbwọ nyaa myịmyị kaka. Ó-ri kanụ juwa họ ịngịịwẹ wuu lẹ aalẹ, uri nyanụ ka lụmẹ ụ-ụwa e-epwoohe lẹ. Aalẹ, angịnyị wuu ka jẹẹnụ nya anyị ịlam-ịlam nya Ohe Oluhye Agụgụ ịnyịnyị lẹ. Chajị, ẹ-ẹga nya Ohe Oluhye lẹ, Ọ kaa họ ọnahị ẹ-ẹga nya angị la olegu nya obe o-ji Ohe Oluhye ji-ka bala ẹ-ẹga nya angịlẹ ká ang nya ụbwọ nya ịlaa kem ụbwaa a kaa háa ịnyịnyị. 36Anụ́-ụ la olegu nya ahyẹẹrwẹrwa ụka wuu, jaabwọ ká Adanụ Olepwoohe ayịdang ri ọngịnyị nya ahyẹẹrwẹrwa mẹ.”
A La Ọngịnyị Ọkịla Eje Ka
(ịMatiyu 7:1-5)
37IJisọsị myịmyị byaa yẹkẹẹ, “A hu ịlọng agaba ọ-la angị ịkịla eje ku ọmwakpa nya Ohe Oluhye ka. Ó-ri ịnyị ka aalẹ, Ohe Oluhye ayịdang ka lang ahụ eje ịnyịnyị! A ya eje wu ọngọngọhẹ jene nya Ohe Oluhye ka. Ó-ri ịnyị ka aalẹ, Ohe Oluhye ayịdang ka ya eje wung ịnyịnyị. Aa la ọhịnyọhi ẹ-ẹga nya alọhọbịrị bang wuu mẹ. Aalẹ, Ohe Oluhye ka hịnyọhi ịhọbịrị nyang hang ịnyịnyị lẹ. 38Aa ri ọngọ juwa pyẹ ụbwọ maa, hu ha angịnyị ehe aanang ịnyịnyịịnyị mẹ. Aalẹ, ang ọnyịịla ọlẹ kị ya jụ ẹ-ẹpwụ nya obwuhu, kọ myọọ pwẹ pwẹẹ, kị hwọọ jigi-jigi, tọọ wụ kpọng-kpọng, kị myịmyị chụ myọọ gbee kọ juwa chị́ hụrụ, ọọwa, angịnyị a ka hu mẹngkẹẹ kpa kaka nịrọng a-ata kwiwa nyọlẹ ká hu ha lẹlẹ. Chajị ang ọlẹ kaahụ ayịdang wẹẹ kpa me ang ha angịkịla wẹẹ, ụma nya ang ọọwa, Ohe Oluhye a ka kpa me ang tịrẹkpẹ hang ịnyịnyị lẹlẹ.”
39IJisọsị kpa etu ọlẹ ya ẹla taa yẹkẹẹ, “Anụ ya ká olidu ọhẹ ka jẹ́-ẹ kpa olidu ọkịla ụgbẹyị myị́? Ó-ri kị họ ịnyị, ịwa angị imimiiye á ka chabwọ kpụ ẹpwụ nya ụjẹ ọpyị wurum ka? 40Anụ wo mẹ! Ọnyị onjwo olube ụpwụ ọhẹ-lọhẹ á kaa gụ ịtịcha nyamwụ ka. Ma, onjwo nya ube ụpwụ ọnyị myị ọnyị ọlẹ kị mẹ ang jẹ yẹẹyẹẹ kpá lẹ aalẹ, ọ ka jẹ́ ang kaka wu ịtịcha nyamwụ ọyị myị́ pyii lẹ.”
41“Ịịyẹ a tị́ du kaahụ ayịdang juwa ye ẹla ya rụ́ abyị ọlala nya ọngịnyị ehe ọọnang ọlẹ kọ byẹhị pyịnyẹng wẹ lala uhweyi olukilẹhị nyamwụ kpong-kpong? Ụka ọlẹ ká abyị ọlala ọlẹ kọ chụng ahụ e-egbeju tị lụmẹ wẹ lala ugbile nya okoji ọtụka-ọtụka ọlẹ kaahụ ayịdang kpa u-uhye nya ukilẹhị nya ịlọng ịnyị? 42Lẹ ya jem wẹẹ. Ó-ri kaahụ ayịdang á rị ugbile nya okoji ọtụka olukilẹhị nya ịlọng ọọwa daarụ kpá, a jẹ́ juwa yọyị yẹẹyẹẹ ene ka, anyanyị, a tị́ ka jẹ́-ẹ juwa byi ọngịnyị ehe ọọnang ọkịla ọọwa yẹkẹẹ, ‘Ẹnwa, kẹwẹ kam gba uhweyi olukilẹhị nyang ọwẹ daarụ hing mẹ?’ Ahụ ọlahị imiiye, maga ká jene gba ugbile nya okoji ọtụka nya abyị ọlala hi ukilẹhị nya ịlọng, chajị ká jẹ́ yọyị cheri-cheri, ene ká ka jẹ́-ẹ gba uhweyi nya abyị ọlala olukilẹhị nya ọngịnyị ehe ọọnang ọọwa daarụ hyọọ myị́ mẹ.”
Ị Kaa Jẹ́ Okoji Bwu Ugbe nyamwụ
(ịMatiyu 7:16-20; 12:33-35)
43IJisọsị myịmyị byaa yẹkẹẹ, “Okoji ọnyịịla á ka jẹ́-ẹ nwụ́ ugbe ọtịpyọ kaka. Okoji ọtịpyọ á tị jẹ́-ẹ nwụ́ ugbe ọnyịịla kpong-kpong kaka ịnyịnyị. 44Chajị, bwula ugbe nya okoji ọnyị myị ọnyị, ị kaa kpa jẹ́ ụma nya okoji ọlẹ kọ ri lẹ. Chajị ujwo-owuru ọhẹ-lọhẹ á ka jẹ́-ẹ nwụ́ ugbe nya okiledu kaka lee okoji nya ụpaa, ọ-ka jẹ́-ẹ nwụ́ ugbe nya alakọnụ ọnẹnẹ kpá myị́ ẹnẹnẹhẹ kaka ịnyịnyị. 45Ịnyịnyị, ọ tịtị la ẹ-ẹga nya ọhịhị nya angịnyị ehe lẹ. Ọngọlẹ kọ kpụ ụdụ nya abwẹla ọnyịịla ẹ-ẹpwụ nya ọkịlẹtụ nyamwụ lẹ aalẹ, ang ọnyịịla kem, ọlabwẹla ọnyịịla ọọwa a kaa họ pyịyọọ lẹlẹ. Ma, ọngọlẹ ká abwẹla onyobyi ọhọhọ á myị ẹpwụ nya ọkịlẹtụ nyamwụ kpọrịkọọ lẹ aalẹ, ang onyobyi kem, ọngọ onyobyi ọọwa a kaa họ pyịyọọ ịnyịnyị lẹlẹ. Chajị ang myị́ ang ọlẹ kọ myị ẹpwụ ọkịlẹtụ nya ọngịnyị ehe pwẹẹpwẹẹ, a kaa chị́ hụrụ bwu ọnụ nyamwụ kpehe lẹ.”
Angị Imiiye Ịlẹ Kị Me Ube nyaa
(ịMatiyu 7:24-27)
46IJisọsị myịmyị byaa yẹkẹẹ, “Ịịyẹ a tị́ du kanụ juwa wụrụm, ‘Ọngọlahị! Ọngọlahị!’ Kanụ tị juwa kpa ẹla ọmẹjẹ nyam họ ụkụrwọ kpong-kpong ka? 47Anụ wo mẹ! Ọng myị́ ọng ọlẹ kọ warị wẹ ẹga nyam kaka wo ẹla ọmẹjẹ nyam, kọ juwa kpa ẹla ọọwa họ ụkụrwọ ịnyịnyị aalẹ, m ka chụ ọngọọwa ka pwoku etu nya oja ọlẹ. 48Ọngọọwa ka lala ọlẹng ọhẹ kọ juwa tịtọ nyọka me ube nyamwụ, kọ kele kaka be aya nya ube ọọwa u-uhye nya ẹjwọ kpori-kpori ene kọọ da omwuji nya ẹpwang nyamwụ u-uhye nya ẹjwọ ọọwa yẹẹyẹẹ. Ukpenyi ọtụka-ọtụka do kaka mịla ẹpwang ọọwa nmoo. Ihu myị pẹlẹ-pẹlẹ kaka yẹrịrị ẹpwang ọọwa. Ma, ẹpwang ọọwa á tị hụ́ kpiki kpong-kpong ka. Chajị, ị nwọ́ọ hiigu-hiigu u-uhye nya ẹjwọ. 49Ma, ọng myị́ ọng ọlẹ kọ juwa wo ẹla ọmẹjẹ nyam, kọ tị myị juwa kpa ẹla ọọwa họ ụkụrwọ ka aalẹ, ọngọọwa ka lala ọlẹng ọkịla ọlẹ kọ juwa tịtọ nyọka me ube, kọ kele kaka dọmwụ nya ẹpwang nyamwụ u-uhye nya ugburuja, kọ chị ụjẹ nya omwuji nyamwụ kpori-kpori ene kpong-kpong ka. Ịnyị, ụka ká ihu myị kaka yẹrịrị ẹpwang ọọwa lẹ, ọ tụrụ wurum lẹlẹ. Ọtụrụ-tụrụ nya ube ọọwa họ anụ ọtụka-ọtụka gbedem.”

Currently Selected:

ILUKU 6: IBNO

Highlight

Share

Copy

None

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in