Lúkã 4

Dĩ gödó Yézũ

(Mãtéyõ 4:1-11; Márkõ 1:12-13)

1Ká úgú ë ꞌdéé, Yézũ klŭwü kẽshẽ ꞌDëꞌdë Úrdũnũ ã kã nëë, ónjó ká Lïlí ärä Mbájá õjõ ãpá áyä nî, ĩshíí õjõ õŋbó óŋgõ nî níí, ãŋã ãnjã ílĩ bërë, 2ãḷã gũfũ rŏmó ꞌbíꞌbí ãꞌbã yõ, ĩshíí ãꞌdá dĩ gränã gõgõ, ĩshíí ŋgérë ká kõtó röyó#4:2 Ŋgérë ká kõtó röyó: Dírí nî Shẽtánã. Sãrã nëë, ëté nî grõnõ ká Mbájá ãpá mümü örö, ĩshíí õjõ ẽꞌdé ílĩ slãgã kõtó grõnõ ë gĩ níí, änã ádá ká Mbájä, ĩshíí Mbájá õgó ïgï ẽshẽ mümü örö. Róꞌdö Gïtĩ Ádá 12:7-9. ãꞌdá dĩ gödó ëté õtõ ílĩ ïgï úgú yãŋgâ. Ĩshíí kãpá ká dĩ dõŋbó ájã ëyí nëë, gõgõ õjõ ãḷã ëtê.

3Ĩshíí ŋgérë ká kõtó röyó nî õjõ lĕmë bï ëté ãꞌdã, “ꞌDéé dú úmü káꞌdá Gẽsẽ újũ ká Mbájá ĩshí yää, ãzá lémë bï ãŋbã yăkã níí, ĭpï ärä nẽ ãpá ká nõshó ꞌdé.”

4Yézũ ĭpï bï ëté ãꞌdã, “Röndó äꞌbã ílĩ wárãgã ká Mbájá äꞌdã, ‘Ndákpã ãzá ă ndãshá tá ká nõshó ní.’#Dĩtrónõmĩ 8:3 ”

5Ŋgérë ká kõtó röyó nî õjõ ẽné ëté tówó ãnjã ũsú ãpá jũjũ bẽdé gḷöꞌdó úgú ë, ĩshíí tá gẽyẽ ãtâ nëë, lũsũ mömö ŋgérë í ꞌdéé, kä jũjũ bũbũ ã kã tírí bï ëtê. 6Ĩshíí ŋgérë ká kõtó röyó nî lĕmë bï ëté ãꞌdã, “Mä ndũbũ bï úmü ïgï glözö ũŋgú yăkã gĩ tírí, ĩshíí mä ndẽné kpötó bï úmü níí, äꞌdá äꞌbã ũmbũ ḷẽké î, ká ádá bẽdé ndákpã nẽ kúbũ ïgï ũŋgú yãŋgâ gĩ tírí bï ámä ĩshíí mä ndũbũ bï bẽdé ndákpã ë tánẽ ꞌdéé, mébë ádá kübũ ëyí bï ëté mïshí yä. 7ꞌDéé úsú ḷũŋgũ î, ĩshíí lóyó ámä ĩshí yää, mä ndũbũ ïgï tírí bï úmü.”

8Yézũ õjõ ĭpï bï ëté ãꞌdã, “Röndó äꞌdã, ‘Úsú ḷũŋgũ î bï Mbájá Bẽbé ärä î, ĩshíí níí, lóyó ëtê, ĩshíí níí, áḷä tá ũŋgú ë ꞌdéé, ëté kă yẽbẽ ádá ëyí ã kã.’”#Dĩtrónõmĩ 6:13

9Ŋgérë ká kõtó röyó nî õjõ ẽné Yézũ tówó ãnjã Jẽrũzãlémẽ, ĩshíí ũsú ëté kpíí ãpá jũjũ Mömö ká Mbájä, ĩshíí lĕmë bï ëté ãꞌdã, “ꞌDéé dú úmü káꞌdá Gẽsẽ újũ ká Mbájá kíshí yää, ãzá ḷéꞌvíjí éshë örõ dĩ úgú â áŋä bũbũ ꞌdé. 10Ká ádá röndó äꞌdã,

‘Mbájá ă ndõpó kõtó grõnõ ŋgá áyä nẽ gĩ níí,

ëgbẽ áyä ĩ gõzõ,

11ĩshíí ä ndräshá úmü ká ḷẽké ëpë ïgï níí,

áꞌbä göcó lãgá î ká ãŋbã ãꞌdá.’#Sálãmã 91:1,12 ”

12Yézũ ĭpï bï ëté ãꞌdã, “Röndó äꞌdã, ‘Áꞌbä gödó Mbájá Bẽbé ärä î ãꞌdá.’#Dĩtrónõmĩ 6:16”

13Ká löwó ë ŋgérë ká kõtó röyó nî kõyó kẽshẽ ká gödó Yézũ ĩshí ã kã nëë, ãꞌbã ëté ãpá ká bẽdé úgú ë níí, ëpẽ õjõ õdó ëté tówó.

Yõmó mömõ Nãzẽrétẽ änã Yézũ

(Mãtéyõ 4:12-17; Márkõ 1:14-15)

14Yézũ õjõ ĭpï ärä nẽ ãnjã dãꞌbã úgú ë Jẽlílĩ ká ónjó ká Lïlí ärä Mbájä, ĩshíí ádá ärä nî ĩyí õtõ ãkpã úgú nî tírí. 15Rõdó ïgï õtõ dĩ gẽḷé Dĩ lóvö#4:15 Dĩ lóvö: Yũwúdũ nî gĩ nëë, ãŋgá áyä ïgï gẽḷé Dĩ lóvö ká ádá gräshá Mbájá õtõ ílĩ mbẽré í ŋgá áyä ïgï, ĩshíí äꞌdá dĩ glövõ äꞌbã ílĩ ëyî, ká yõmõ Séꞌbĩtĩ nî, ká ádá gräjã ãkpã ëpë ïgï bï Mbájä, ĩshíí gröꞌdõ ádá í ŋgá áyä nî. ŋgá áyä ïgï, ĩshíí ndäkpá nî tírí rëbé ëtê.

Yõmó Nãzẽrétẽ lëmẽ glösĩꞌdí ádá äpá ká Yézũ

(Mãtéyõ 13:53-58; Márkõ 6:1-6)

16Ĩshíí õjõ ãŋã ãnjã Nãzẽrétẽ dĩ úgú ë ꞌdéé, kõnjó ãꞌbã ẽꞌdẽ ã kã, ĩshíí ãnjã Dĩ lóvö nî ká yõmõ Séꞌbĩtĩ#4:16 Yõmõ Séꞌbĩtĩ: Ë ŋgâ nî ájã ë ꞌdéé, Mbájá klĕmë bï Yũwúdũ nî gĩ níí, küsú ärä ëpë ïgï ëshé ká gäḷã nẽté ĩshíí níí, räjã ãkpã ëpë ïgï bï ëpẽ ã kã. Ká ájã yõmõ Séꞌbĩtĩ nî yää, ä yïŋí äꞌdã, Mbájá kúbũ mümü örö ĩshíí jũjũ bũbũ nî, ĩshíí ũŋgú ë tírí ꞌdéé, kä ílĩ ïgï ã kã, ĩshíí ëté nî Bẽbé gäshá ëpë ïgï ẽshẽ ká áshá ḷóḷö nî ẽshẽ mömö Mésĩrĩ. Ĩshíí ägá Gbäyä nî gĩ nëë, mă yĩyí yõmõ Séꞌbĩtĩ nî mãpá ká ëté ájã í yãŋgâ, ká ádá ëté nî dĩ sálã lẽmbẽ rŏmó ájã tá ãyá ë ŋgá Yũwúdũ nî gĩ. Róꞌdö Úgú Létë 20:8-11; Dĩtrónõmĩ 5:12-16. tá ãyá ë ꞌdéé, kãꞌdá dĩ gäḷã nî sãrã kã. Ĩshíí õjõ ãŋã örõ ká ádá gröꞌdõ ũŋgú. 17Ĩshíí bẽdé ndákpã ë õjõ ẽné wárãgã ká Ĩzáyã kéné ádá nî kã bï ëtê. Ĩshíí õjõ ãyá ĩshíí õkõ dĩ ë ꞌdéé, kröndó käꞌdã,

18“Lïlí ärä Mbájá ãŋgá ámâ,

ká ádá ëté kíshí ámä níí,

mëꞌdé Kélẽ ádá nî bï yõmó rĩyĩ.

Õpó ámä níí, mlémë ádá gïshí ndäkpá ë ꞌdéé,

kä ílĩ síjĩnĩ nî kã,

níí mäjá mümü yõmó tóꞌdó,

níí mröjó ndäkpá ë ꞌdéé,

kä ílĩ áshá ḷóḷö nî kã mäpá gẽsé úgú,

19ká ádá ë níí, mëꞌdé ádá mäpá ká ádá úgú ë ꞌdéé, Bẽbé ärä ägá kĩshí ã kã.”#Ĩzáyã 61:1-2

20Yézũ õjõ ŏgbö wárãgã nî ãpá dĩtí ëyî, ĩshíí ẽné bï ndákpã ë kă yëgbë ẽꞌdẽ ã kã, ĩshíí õjõ ãꞌdá bũbũ. Ĩshíí ndäkpá ë kä Dĩ lóvö nî kã tírí äꞌdá dĩ gökõ äpá áyä nî, 21ĩshíí Yézũ õjõ lĕmë bï ïgï ãꞌdã, “Ílĩ ájã ë kájâ nëë, ádá ká Mbájá ꞌdéé, kă ílĩ Wárãgã ŋgá áyä nî#4:21 Wárãgã ŋgá áyä nî: Ká úgú ärä Yézũ nëë, Wárãgã ádá ká Mbájá ă lëmë ádá ãpá ká ádá sálã wárãgã gónjó ádá ká Mbájá ꞌdéé, Mõzë krõndó ïgï ã kã, ãcá õgbó ká slãgã wárãgã ë gĩ ꞌdéé, kéné ádá nî gĩ kröndó ïgï ã kã, õgbó ká wárãgã Sálãmã ꞌdéé, Dévĩdĩ krõndó ã kã, ĩshíí slãgã wárãgã ë gĩ ꞌdéé, kröndó käpá ká ádá ärä Ĩzrãyélẽ nî gĩ kã. Ïgï wárãgã yãŋgâ gĩ tírí nëë, ä yädã äpá áyä ïgï nî Tówó Glëmẽ ãkpã. Ĩshíí kájâ kã nëë, Krĩstĩyánõ nî gĩ ꞌdéé, ä lëmẽ ádá äpá ká ádá Wárãgã ádá ká Mbájá yää, ä lëmẽ ádá nî äpá ká wárãgã ë gĩ ꞌdéé, kä ílĩ Tówó Glëmẽ ãkpã ĩshíí wárãgã ë gĩ ꞌdéé, kä lëmẽ ádá äpá ká ádá ärä Yézũ Krĭstõ ꞌdéé, ïgï kä ílĩ Ráŋã Glëmẽ ãkpã nî kã tánẽ. ꞌdéé, mógó ã kã nëë, ãḷã ärä nẽ ĩshí.”

22Ndäkpá nî tírí lëmẽ gõzõ ádá ãpá ká ádá ärä nî, ĩshíí ãkpã ïgï ũjú nẽ ãpá ká gõzõ ádá í ꞌdéé, klĕmë ã kã. Ĩshíí öjó üjũ ílĩ ärä ëpë ïgï ïyí, “Ãzá tämá gẽsẽ újũ ká Jõzéfẽ kákã nî?”

23Yézũ õjõ lĕmë bï ïgï ãꞌdã, “Mókö mäná mïshí, má ndĭpï móyëlë í ꞌdéé kĩyí, ‘Dĩkĩtórõ lóló nõwõ nî éshë áyä ĩ ĩshí ꞌdé. Ãzá áḷä ũŋgú ë ꞌdéé, mãꞌdá dĩ gögó ádá ëyí ꞌdéé, käḷã ïgï kápá mbẽré Kãfãrnúmũ ãpá mbẽré ŋgá áyä ĩ kã níí, mõkõ ꞌdé.’”

24Ĩshíí ãtá lëmë ádá nî bï ïgï kpõrõ ãꞌdã, “Mä lëmë shĩkĩ räyä ádá bï ïgî, kéné ádá ë ꞌdéé, yõmó mömö ŋgá áyä nî, kïyí käpá áyä nî kã nëë, ãzá ní. 25Mä lëmë räyä ádá bï ïgî. Ká úgú ë ꞌdéé, Ẽlíyã kéné ádá ká Mbájá tá gãshá nî kã nëë, gẽḷé lũkpú bïyí ïrí äshá äꞌbã mömö Ĩzrãyélẽ, ĩshíí ká úgú ë ꞌdéé, njïnjï nî kãḷã tötö ríní ĩshíí, sálã lẽmbẽ ꞌbälã shéshé ꞌdéé, kĩꞌdĩ ꞌdĩ kã nëë, góvó gõgõ ĩjí õtõ ílĩ úgú nî tírí, 26ĩshíí nëë, öpó Ẽlíyã níí ãnjã tá bï éndé bïyí ïrí#4:26 Éndé bïyí ïrí: Éndé bïyí ïrí yăkã nëë, ëté ãzá ẽshẽ ká Yũwúdũ nî gĩ ní. Róꞌdö ádá ãpá ká ádá ũŋgú ë ꞌdéé, kãḷã ärä nẽ kãpá áyä nî kã ãpá ílĩ 1 Góvó Ŋgérë 17:1-24. ꞌdéé, kãshá kãꞌbã mbẽré Zãrẽfátã ꞌdéé, kă dãꞌbã úgú ë Sĩdónõ ã kã. 27Ĩshíí ká úgú ärä Ẽlíshã#4:27 Ẽlíshã: Ëté nî kéné ádá ká Mbájá ë ꞌdéé, kõjõ kãpá bïyí Ẽlíyă. Róꞌdö 1 Góvó Ŋgérë 19; 2 Góvó Ŋgérë 2-13. kéné ádá ká Mbájá kã nëë, gẽḷé yõmó kómbõ#4:27 Kómbõ: Ká ádá gónjó ádá ká Mbájá ꞌdéé, kẽné bï Mõzë kã nëë ãꞌdã, ndákpã ë ꞌdéé, kómbõ kãgã ëté ĩshí ã kã nëë, ëté nî bẽbé shẽkpẽ ĩshíí ä yäꞌbã ëté níí, ãꞌdá ãꞌbã kõkõ ärä Yũwúdũ nî gĩ ꞌdĩ. Ĩshíí ꞌdéé kómbõ nî rãjá ẽshẽ áyä nî ĩshí yää, ãŋgá áyä nî dĩ glüsũ ärä nẽ bï bẽbé gräshá Mbájä, ĩshíí bẽbé gräshá Mbájá nî ă ndlĕmë bï ndäkpá nî dĩyí nëë, kómbõ nî rãjá ẽshẽ áyä nî ĩshí. Róꞌdö Lẽvítkũsũ 14:1-32. äshá äꞌbã mömö Ĩzrãyélẽ, ĩshíí tá gbõgbõ Nãmánã#4:27 Nãmánã: Úlú ärä nî ãzá ẽshẽ ká Yũwúdũ ní. Róꞌdö ádá ãpá ká ádá ärä nî 2 Góvó Ŋgérë 5:1-27. ꞌdéé, kẽshẽ ká yõmó Súrĩyã nî kã krájâ.”

28Ká löwó ë ndäkpá ë kä Dĩ lóvö nî kã kögó ádá ŋgá áyä nî kã nëë, óꞌdõ ïgï ẽgbẽ nẽ, ká ádá ë ꞌdéé, kãnã ká ádá gäḷã kïꞌdí nî bï ëpë ïgï ĩshí ã kã. 29Ĩshíí ëndẽ gäkpá ëté ëshé ílĩ mbẽré nî. Ĩshíí öjó ëꞌdẽ ëté änjã äpá jũjũ rúkú í ꞌdéé, köꞌbó mbẽré ŋgá áyä ëpë ïgï käpá jũjũ ëyí ã kã, ká ádá ë níí, ëpë ïgï äkpá ëté bũbũ. 30Ĩshíí nëë, Yézũ õtõ tá sḷĕndé kõkõ ärä ïgï, ĩshíí ãnjã ẽshẽ áyä ïgï.

Bẽbé röyó

(Márkõ 1:21-28)

31Ẽshẽ bïyí ë ŋgâ nëë, Yézũ ãnjã mbẽré Kãfãrnúmũ ꞌdéé, kă Jẽlílĩ ã kã, ĩshíí ĕndë grödó ndäkpá nî ká yõmõ Séꞌbĩtĩ ãꞌbã yõ. 32Ĩshíí ãkpã ïgï ũjú nẽ ãpá ká grödó ũŋgú ŋgá áyä nî, ká ádá ă lëmë ádá nî ká kpötó.

33Bẽdé újũ ë ãꞌdá ãꞌbã Dĩ lóvö nî nëë, röyó#4:33 Röyó: Ëté nî ꞌbälã ẽshẽ ká kõtó röyó ë ꞌdéé, kä yäꞌdá äꞌbã jũjũ yõmó röyó nî kã, ĩshíí sãrã nëë, ïgï nî kõtó grõnõ ë ꞌdéé, käꞌdá käꞌbã mümü örö ká Mbájä, õgbó ká ŋgérë ŋgá áyä ëpë ïgï ꞌdéé, dírí nî Shẽtánã kã, ĩshíí öjó änã gögó ádá ká Mbájá ïshí, ĩshíí ká úgú ë ꞌdéé, Mbájá krõsó ïgï kãpá bũbũ ïshí ã kã nëë, öjó ïpĩ ärä ëpë ïgï äpá ká glösĩꞌdí lïlí ärä ë ꞌdéé, kä yäḷã gãŋgã ãkpã äpá ká ndäkpá nî kã. Róꞌdö ádá yăkã ãpá ílĩ wárãgã Gïtĩ Ádá 12:7-9. ká jũjũ nî. Ĩshíí õjõ ãsá kôwó ká gõró lëmë nẽ ãꞌdã, 34“Ó, ë kã á yẽbẽ ádá ŋgã éshë áyä ägá yää, Yézũ ká yõmó Nãzẽrétẽ, ë kã ójö ká ádá grüshũ ägá nẽ? Mókö úmü mäná mïshí, úmü nî Gõzõ Ndákpã ká Mbájä.”

35Yézũ õjõ rõgbó ãpá ká röyó nî ãꞌdã, “Ráná, ígí éshë jũjũ nî?” Ĩshíí röyó nî õjõ ẽné újũ yãŋgâ ẽlé ãꞌbã dĩ mümü ndäkpá nî tírí, ĩshíí õjõ ãŋã ẽshẽ áyä nî, ĩshíí jéé ãḷã róyó ãpá gbõgbõ nî ꞌdĩ.

36Ãkpã ndäkpá nî tírí ũjú nẽ ãpá ẽꞌdẽ, ĩshíí öjó ëndẽ güjũ ílĩ ärä ëpë ïgï ä yïyí, “Ë kã úlú grödó ndäkpá ŋgã kákã? Ãŋgá áyä nî kpötó õgbó ká ónjó, ĩshíí ă rõgbó ãpá ká kõtó röyó, ĩshíí ä rïgí ëshé jũjũ ndäkpá nî?” 37Ĩshíí ádá ärä Yézũ ĩyí õtõ dãꞌbã úgú yãŋgâ tírí.

Yézũ rãjá nõwõ ẽshẽ ká gẽḷé ndäkpá

(Mãtéyõ 8:14-17; Márkõ 1:29-34)

38Yézũ õjõ ãŋã ẽshẽ Dĩ lóvö nî, ĩshíí ãnjã mömö ká Sáyímõnŏ. Ĩshíí ãnjã õkõ yãŋgá ĩyí ömö Sáyímõnõ gbõgbõ nî õmó nẽ, ĩshíí ndäkpá nî öjó räjã ãkpã ëpë ïgï bï Yézũ ká ádá ë níí, ãná ëtê. 39Yézũ õjõ lũnú ãpá jũjũ nî, ĩshíí rõgbó ãpá ká gómó gbõgbõ nî, ĩshíí gómó gbõgbõ nî õjõ ãŋã ẽshẽ áyä nî, ĩshíí yãŋgá ĩyí ömö Sáyímõnõ õjõ ãŋã örõ, ĩshíí ẽné gẽsẽ nõshó bï ïgï.

40Ká úgú ë ꞌdéé, ájã nî kă yũkũ nî kã nëë, ndäkpá nî ëŋgẽ gẽḷé úlú yõmó nõwõ öjó ẽꞌdẽ bï Yézŭ, ĩshíí ãtã gbõgbõ ïgï ꞌbälã ꞌbälã, ĩshíí nõwõ nî rãjá ẽshẽ áyä ïgï. 41Tá ká ëté úgú ãsh nëë, kõtó röyó rïgí ëshé jũjũ gẽḷé ndäkpá, ĩshíí ä yäsá kôwó ä yïyí, “Úmü nî Gẽsẽ újũ ká Mbájä.” Ĩshíí Yézũ õjõ ãŋgã ãpá áyä ïgï, ĩshíí ãꞌbã ïgï níí, äꞌbã glëmẽ lëmë ëpë ïgï ãꞌdá, ká ádá ökõ ëté äná äpá ká Krĭstõ ïshí.

42Ká gẽré úgú nî nëë, Yézũ ãnjã ãꞌdá ãꞌbã bẽdé úgú ë kínärä nẽ, ĩshíí ndäkpá nî ëndẽ gëbẽ ëtê, ĩshíí ká löwó ë kïgí dĩ ärä nî ïshí nëë, ä yëbẽ ádá göwó gätá ëté níí, ãꞌbã gäŋã ẽshẽ áyä ëpë ïgï ãꞌdá. 43Ĩshíí nëë, Yézũ lĕmë bï ïgï ãꞌdã, “Ãŋgá ámá dĩ gänjã gëꞌdé Kélẽ ádá mömö ŋgérë ká Mbájá õtõ ílĩ slãgã mbẽré ë gĩ tánẽ, ká ádá ë ŋgâ nî dũrũ ë ꞌdéé, Mbájá kõpó ámä kõjõ ká ádá ëyí ã kã.” 44Ĩshíí ãꞌdá dĩ gëꞌdé ádá ká Mbájá õtõ ílĩ gẽḷé Dĩ lóvö ë ꞌdéé, kötó dãꞌbã úgú ë Jũdéyã kã.

Currently Selected:

Lúkã 4: GBA

Highlight

Copy