မၤတၢ် 21
21
စီၤပီလူးလဲၤဆူဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်
1ပဆၢဂ့ၤဆၢဝါအဝဲသ့ၣ်ဒီးဟးထီၣ်ကွံာ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. ပဒိးကဘီဒီးလဲၤခီဂာ်တၢ်လိၤလိၤဝံၤအလီၢ်ခံပလဲၤတုၤဖဲ ကီးကိၣ်န့ၣ်လီၤ. မုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်တနံၤန့ၣ်ပတုၤဃီၤဖဲကီးရဒူး, ဒီးပလဲၤပဝဲဆူဝ့ၢ်ပတါရါလီၤ. 2ဖဲန့ၣ်ပထံၣ်ကဘီတဘ့ၣ်လၢအကလဲၤဆူကီၢ်ဖံၤနံက့ၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ပဒိးထီၣ်ကဘီန့ၣ်ဒီးဟးထီၣ်ကွံာ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. 3ဖဲပလဲၤတၢ်ဒီးတုၤတၢ်လီၢ်ဖဲကီးကူပြူးဟဲအိၣ်ဖျါထီၣ်န့ၣ်, ပလဲၤလၢအကလံၤထံးတကပၤဒီးလဲၤပဝဲဆူကီၢ်စူၤရံလီၤ. ပလဲၤထီၣ်ဆူထံကၢၢ်ခိၣ်ဖဲဝ့ၢ်ထါယၢၣ်ဖဲကဘီကပာ်လီၤ အတၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢတၢ်ပဒၢးအီၤန့ၣ်လီၤ. 4ပထံၣ်ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်ဖဲန့ၣ်တနီၤ, ဒီးအိၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်တနွံလီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်သးစီဆှံထိၣ်ဂဲၤအီၤသတးဒီး, တဲဘၣ်စီၤပီလူးလၢအသုတလဲၤဆူဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်တဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. 5ဘၣ်ဆၣ်ဒီးဖဲတၢ်ဆၢကတီၢ်ဘၣ်ဝဲန့ၣ်, ပဟးထီၣ်ဒီးလဲၤကဒီးတၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ်ဃုာ်ဒီးအဖိအမါတဖၣ်လဲၤဆှၢလီၤပှၤဆူဝ့ၢ်အချၢ တုၤလၢထံကၢၢ်ခိၣ်ဒီးဖဲန့ၣ်, ပဝဲခဲလၢာ်ပတီၤလီၤဒီးဃ့ဘါထု ကဖၣ်တၢ်လီၤ. 6အန့ၣ်ဝံၤဒီးပဆၢဂ့ၤဆၢဝါလိာ်ပသးတဂၤဒီးတဂၤ, ဒီးပက့ၤထီၣ်က့ၤဆူကဘီတဘ့ၣ်န့ၣ်အဖီခိၣ်ဖဲအဝဲသ့ၣ် တခီက့ၤက့ၤဝဲဆူအဟံၣ်န့ၣ်လီၤ.
7ပလဲၤကဒီးတၢ်လၢကဘီစးထီၣ်ဖဲဝ့ၢ်ထါယၢၣ်ဒီးဆူဝ့ၢ်ပတလ့း မဲဒီးဖဲန့ၣ်, ပထံၣ်လိာ်သးဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်ဒီးအိၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်တသီလီၤ. 8မုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်တနံၤန့ၣ်ပဟးထီၣ်ဒီးလဲၤတုၤလၢဝ့ၢ်ကဲၤစါရံၤလီၤ. ဖဲန့ၣ်ပလဲၤဆူပှၤစိာ်တၢ်သးခုကစီၣ်စီၤဖံလံးပူးအဟံၣ်, ဒီးအိၣ်ဒီးအီၤလီၤ. အဝဲဒၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤဖဲဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်နွံ ဂၤအကျါတဂၤလီၤ. 9အဝဲဒၣ်အိၣ်ဒီးအဖိမုၣ်မုၣ်ကနီၤလွံၢ်ဂၤ, လၢအတဲဖျါထီၣ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤ. 10ပအိၣ်ဖဲန့ၣ်စှၤနံၤစှၤသီဝံၤအလီၢ်ခံ, ဝံတဂၤလၢအမံၤမ့ၢ်စီၤအကၤဘူးဟဲတုၤဝဲလၢကီၢ်ယူဒၤလီၤ. 11အဝဲဒၣ်ဟဲဆူပအိၣ်, ဟံးထီၣ်စီၤပီလူးအယီၢ်တကိး, စၢလီၤက့ၤအစုအခီၣ်ဒၣ်ဝဲလၢယီၢ်တကိးအဝဲန့ၣ်ဒီးစံးဝဲ, “သးစီဆှံစံးဝဲဒၣ်, ယီၢ်တကိးအဝဲအံၤအကစၢ်န့ၣ်ပှၤယူဒၤဖိဖဲ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်တဖၣ်ကစၢဃာ်အီၤဒ်သိးအံၤ, ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကဟ့ၣ်လီၤကွံာ်အီၤဆူပှၤကလုာ်ဂၤတဖၣ်အစုပူၤလီၤ.
12ဖဲပနၢ်ဟူတၢ်အံၤန့ၣ်, ပဝဲဒီးပှၤအဂၤဖဲန့ၣ်တဖၣ်ပဃ့ကညးစီၤပီလူးဒ်သိးအသုတလဲၤ ဆူဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်တဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. 13ဘၣ်ဆၣ်ဒီးအဝဲဒၣ်စံးဆၢဝဲ, “သုဟီၣ်သုယၢၤဒ်သိးအံၤဒီးမၤသဘှံးယသးဘၣ်မနုၤ အဃိလဲၣ်. ယအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤယသးတမ့ၢ်ထဲလၢယကဘၣ် တၢ်စၢဃာ်ယၤဖဲဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်န့ၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်လၢယကသံဖဲန့ၣ်လၢကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအဂီၢ်ဒၣ်လဲာ်န့ၣ်လီၤ.”
14ပတဲအီၤတန့ၢ်ဘၣ်အဃိ, ပဆိကတီၢ်ပတၢ်ဃ့ကညးဒီးစံး, “မ်ကစၢ်အတၢ်ဘၣ်အသးဘၣ်တၢ်မၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်အီၤတက့ၢ်.”
15ပအိၣ်ဖဲန့ၣ်တစိၢ်တလီၢ်ဝံၤ, ပကတဲာ်ကတီၤထီၣ်ပတၢ်ဖိတၢ်လံၤဒီးလဲၤကဒီးဆူဝ့ၢ် ယရူၤၡလ့ၣ်လီၤ. 16အပျဲၢ်အဘီၣ်ဖဲဝ့ၢ်ကဲၤစါရံၤတနီၤလဲၤစ့ၢ်ကီးဒီးပှၤ, ဒီးဆှၢပှၤဆူပှၤတဂၤလၢပကဘၣ်လဲၤအိၣ်သမှံၤဒီးအီၤ, ပှၤကီးကူပြူးဖိစီၤမနါစိၣ်လၢအမ့ၢ်တ့ၢ်အပျဲၢ်အဘီၣ် လၢပျၢၤလံၤလံၤတဂၤအဟံၣ်န့ၣ်လီၤ.
စီၤပီလူးလဲၤအိၣ်သကိးစီၤယၤကိာ်
17ဖဲပလဲၤတုၤဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်န့ၣ်ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်တဖၣ် တူၢ်လိာ်မုာ်ပှၤလၢတၢ်သူၣ်ခုသးခုအပူၤလီၤ. 18မုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်တနံၤန့ၣ်, စီၤပီလူးလဲၤဒီးပှၤဒ်သိးအကအိၣ်သကိး စီၤယၤကိာ်, ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ်အိၣ်ဝဲဖဲန့ၣ် ကိးဂၤဒဲးလီၤ. 19စီၤပီလူးကတိၤဆၢဂ့ၤဆၢဝါအဝဲသ့ၣ်ဝံၤဒီး, တဲဖျါထီၣ်ဝဲလၢလၢပှဲၤပှဲၤတၢ်ခဲလၢာ်လၢကစၢ်ယွၤမၤတ့ၢ်ဝဲ လၢပှၤကလုာ်ဂၤတဖၣ်အကျါခီဖျိအဝဲဒၣ်အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ န့ၣ်လီၤ. 20အဝဲသ့ၣ်နၢ်ဟူအဝဲအတၢ်စံးတၢ်ကတိၤဝံၤဒီး, စံးထီၣ်ပတြၢၤကစၢ်ယွၤကိးဂၤဒဲးလီၤ. အန့ၣ်ဝံၤဒီးစံးဝဲ, “ဒီပုၢ်ဝဲၢ်စီၤပီလူးဧၢ, နကထံၣ်လၢပှၤယူဒၤဖိလၢအကဲထီၣ် ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်အိၣ်ဝဲလၢအကထိဒီးအကထိတဖၣ်, ဒီးအဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ်ပာ်ဒိၣ်ပှၤယူဒၤဖိအတၢ်သိၣ်တၢ်သီလီၤ. 21အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်တၢ်စံးဘၣ်တဲဘၣ်အီၤလၢနဂ့ၢ်, လၢနသိၣ်လိတ့ၢ်ပှၤယူဒၤဖိအိၣ်ဖဲထံဂၤကီၢ်ဂၤတဖၣ်ဒ်သိး အကညိကွံာ်စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ, ဒီးလၢအသုတကူးတရံးအဖိတဖၣ်ဒီးအသုတမၤထွဲပိာ်ထွဲ ယူဒၤအလုၢ်အလၢ်တဖၣ်, တဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. 22နဟဲတုၤလံအဂ့ၢ်န့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ကနၢ်ဟူဘၣ်ဝဲသပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ပကမၤဒ်လဲၣ်. 23မၤဒ်ပစံးဘၣ်နၤအသိးတက့ၢ်. ပှၤအိၣ်ဝဲဒၣ်ဖဲအံၤလွံၢ်ဂၤလၢအဆိၣ်လီၤအသးလၢယွၤ အမဲာ်ညါလီၤ. 24လဲၤဃုာ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဒီးမၤဃုာ်သကိးတၢ်မၤကဆှီထီၣ်သး အလုၢ်အလၢ်ဒီးအီၤဒီးဟ့ၣ်လီၤအတၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤ တက့ၢ်. တုၤနုၤတစု, အဝဲသ့ၣ်လူၤအခိၣ်ကသ့ဝဲလီၤ. လၢကျဲဒ်အံၤအပူၤန့ၣ်, ပှၤကိးဂၤဒဲးကသ့ၣ်ညါလၢနဂ့ၢ်နကျိၤလၢအဘၣ်တၢ်တဲအီၤတဖၣ် တမ့ၢ်ဝဲတီဝဲနီတမံၤဘၣ်, ဒီးလၢနနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်နဲနအိၣ်မူပိာ်ထွဲစီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ် သီအခံကစီဒီန့ၣ်လီၤ. 25မ့မ့ၢ်ပှၤကလုာ်ဂၤလၢအကဲထီၣ်ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်တဖၣ်န့ၣ်, ပဆှၢလီၤလံလံာ်ပရၢတဘ့ၣ်ဆူအအိၣ်ဒီးတဲဘၣ်အီၤလၢပအၢၣ်လီၤ စံၣ်ညီၣ်တ့ၢ်ပဝဲလၢတၢ်အီၣ်တမံၤလၢ်လၢ်လၢအဘၣ်တၢ်လုၢ် ထီၣ်အီၤဆူတၢ်ဂီၤတၢ်ဖီၣ်အအိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်သွံၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢတၢ်စံၢ်သံအီၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, အသုတအီၣ်ဝဲတဂ့ၤ. ဒီးလၢအကဘၣ်ဟးဆှဲးတၢ်မၤကမၣ်မုၣ် ကမၣ်ခွါန့ၣ်လီၤ.
26လၢတၢ်န့ၣ်အဃိစီၤပီလူးလဲၤဒီးပှၤလွံၢ်ဂၤန့ၣ်, ဒီးမုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်တနံၤန့ၣ်မၤကဆှီအသးဒီးအဝဲသ့ၣ်ဒ်ယူဒၤ အလုၢ်အလၢ်အိၣ်ဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ. အန့ၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ, အဝဲဒၣ်လဲၤဆူတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အပူၤဒီးဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်ဘိးဘၣ် သ့ၣ်ညါလၢတၢ်မၤကဆှီထီၣ်ကယံာ်ဝဲအသီဆံးအါဒီးဖဲ အနံၤအသီပှဲၤထီၣ်န့ၣ်, တၢ်လုၢ်တၢ်ပာ်ကဘၣ်တၢ်မၤအီၤလၢအဝဲသ့ၣ်တဂၤဘၣ်တဂၤ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဖီၣ်စီၤပီလူးလၢတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အပူၤ
27ဖဲနွံသီဘူးကပှဲၤထီၣ်န့ၣ်, ပှၤယူဒၤဖိလၢကီၢ်အၤစံတနီၤထံၣ်စီၤပီလူးလၢတၢ်လုၢ်ဟံၣ် အပူၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်မၤတၢထီၣ်တၢလီၤပှၤဂီၢ်မုၢ်ဒီဖုညါဒီးပှၤစှီၤ ဃာ်စီၤပီလူးလီၤ. 28အဝဲသ့ၣ်ကိးထီၣ်ဝဲ, “အံၣ်စရ့လးဖိသ့ၣ်ဧၢ, မၤစၢၤပှၤတက့ၢ်. ပှၤတဂၤအံၤမ့ၢ်ပှၤတဂၤဃီလၢအလဲၤသကုၤဆးဒးဒီးသိၣ်လိပှၤ ကိးဂၤဒဲးတၢ်လၢအထီဒါပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ, စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ, ဒီးတၢ်လုၢ်ဟံၣ်တဖျၢၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးခဲကနံၣ်အံၤ, အဝဲဟဲကိးဃုာ်ဒၣ်လဲာ်ပှၤကလုာ်ဂၤတနီၤဆူတၢ်လုၢ်ဟံၣ်တဖျၢၣ် အံၤအပူၤ, ဒီးမၤဘၣ်အၢတၢ်လီၢ်စီဆှံအဝဲအံၤန့ၣ်လံ.” 29(အဝဲသ့ၣ်စံးတၢ်ဒ်သိးအံၤန့ၣ်မ့ၢ်လၢအထံၣ်ဘၣ်ပှၤအ့းဖ့းစူး ဖိစီၤတြီဖံမူးတပူၤဃီဒီးစီၤပီလူးလၢဝ့ၢ်ပူၤ, ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲလၢစီၤပီလူးလဲၤကိးနုာ်အီၤဆူတၢ် လုၢ်ဟံၣ်အပူၤအဃိန့ၣ်လီၤ.)
30တၢ်တၢထီၣ်တၢလီၤဝဲလၢဝ့ၢ်ဒီဖျၢၣ်ညါ, ဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်ဃ့ၢ်ဖှိၣ်ဝဲဆူစီၤပီလူးအအိၣ်, စှီၤဃာ်အီၤဒီးတွံၢ်ထီၣ်ကွံာ်အီၤဆူတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အချၢလီၤ. တဘျီဃီဖဲန့ၣ်, တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အတြဲၤတဖၣ်ဘၣ် တၢ်ကးတံာ်ဃာ်အီၤလီၤ. 31ဖဲကမျၢၢ်အအၢအသီတဖုအံၤ ဂုာ်မၤသံစီၤပီလူးအဆၢကတီၢ်န့ၣ်, တၢ်ကစီၣ်ဘၣ်တၢ်ဆှၢထီၣ်အီၤဆူ ပှၤရိမ့ၤသုးဖိတကထိအခိၣ်အအိၣ်, လၢယရူၤၡလ့ၣ်ဒီဝ့ၢ်ညါတၢထီၣ်တၢလီၤဝဲဒၣ်လံန့ၣ်လီၤ. 32တဘျီဃီအဝဲဒၣ်ကိးထီၣ်သုးဖိတကယၤအခိၣ်တဖၣ်ဒီးသုးဖိ တဖၣ်ဒီးလဲၤလီၤသဖှိဝဲဆူပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်အအိၣ်လီၤ. ဖဲပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်ထံၣ်ဘၣ်အဝဲဒၣ်ဒီးသုးဖိတဖၣ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ဆိကတီၢ်ကွံာ်အတၢ်တီၢ်စီၤပီလူးန့ၣ်လီၤ. 33ပှၤသုးဖိတကထိအခိၣ်လဲၤဃီၤဝဲဆူစီၤပီလူးအအိၣ်, ဖီၣ်အီၤဒီးဟ့ၣ်လီၤအကလုၢ်ဒ်သိးပှၤကစၢဃာ်အီၤလၢပျံၤထးခံ ဘိလီၤ. အန့ၣ်ဝံၤဒီး အဝဲဒၣ်သံကွၢ်ဝဲ, “ပှၤတဂၤအံၤမ့ၢ်မတၤလဲၣ်. ဒီးအဝဲဒၣ်မၤတ့ၢ်တၢ်မနုၤတမံၤလဲၣ်.” 34ပှၤတနီၤလၢပှၤကမျၢၢ်အကျါကိးပသူထီၣ်တၢ်တမံၤ, ဒီးအဂၤတဖၣ်ကိးထီၣ်ဝဲတမံၤဒၣ်လီၤ. တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်အိၣ်ဝဲတုၤဒၣ်လဲာ်တၢ်မၤအသးနီၢ်နီၢ်မ့ၢ်တၢ်မနုၤ လဲၣ်န့ၣ်, ပှၤသုးဖိတကထိအခိၣ်ဃုသ့ၣ်ညါဝဲတဘၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိအဝဲဟ့ၣ်လီၤအကလုၢ်လၢအပှၤတဖၣ်ကက့ၤ ကိးစီၤပီလူးဆူသုးဖိအိၣ်တၢ်အလီၢ်, တိာ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. 35ဖဲစီၤပီလူးဒီးသုးဖိတဖၣ်တုၤဃီၤဃီအခီၣ်ထံးန့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ဘၣ် စိာ်ထီၣ်စီၤပီလူး, မ့ၢ်လၢကမျၢၢ်အၢသီတဖုအံၤအၢသီထီၣ်နးနးကလဲာ်အဃိလီၤ. 36ကမျၢၢ်အၢသီဒီဖုညါဟဲလူၤအီၤဒီးကိးပသူထီၣ်ဝဲ, “မၤသံအီၤ တက့ၢ်.”
စီၤပီလူးကတိၤဒီဒၣ်အသး
37ဖဲပှၤသုးဖိတဖၣ်သါကဒုးနုာ်လီၤစီၤပီလူးဆူတိာ်အပူၤန့ၣ်, အဝဲဒၣ်ကတိၤတၢ်ဒီးပှၤသုးဖိတကထိအခိၣ်တဂၤဒီးစံး, “ယကတိၤတၢ်ဒီးနၤသ့ကစီဒီဧါ.” ပှၤသုးဖိတကထိအခိၣ် သံကွၢ်အီၤ, “နကတိၤကြံးခ်အကျိာ်ဘၣ်ဧါ. 38မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီး, နတမ့ၢ်ပှၤအဲၤကူပတူးဖိ, လၢအပူၤကွံာ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ပူထီၣ်လီထီၣ် ဒီးဆှၢထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အပှၤအၢပှၤသီအဂၤလွံၢ်ကထိဆူပှၢ် မုၢ်ကနၢန့ၣ်ဘၣ်သၢၣ်.” 39စီၤပီလူးစံးဆၢဝဲ, “ယမ့ၢ်ပှၤယူဒၤဖိတဂၤ, ယအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဖဲဝ့ၢ်တၢ်စူးဘၣ်ဃးဒီးကီၢ်ကံၤလံၤကံ, ဝ့ၢ်လၢအမံၤဟူသၣ်ဖျါတဖျၢၣ်အပှၤဝ့ၢ်ဖိတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဝံသးစူၤဟ့ၣ်ယၤအခွဲးလၢယကကတိၤတၢ်ဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် တက့ၢ်.” 40ပှၤသုးဖိတကထိအခိၣ်ဟ့ၣ်လီၤအခွဲးသတးဒီး, စီၤပီလူးဆၢထၢၣ်ဖဲဃီအခိၣ်ထိးဒီးဝံၢ်ဝၢ်အစုဆူပှၤဂီၢ် မုၢ်တဖၣ်အအိၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဘှီၣ်လံန့ၣ်, စီၤပီလူးကတိၤတၢ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်လၢဧ့ၤဘြံၤအကျိာ်လီၤ.
Currently Selected:
မၤတၢ် 21: KSWC
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
Sgaw Karen Common Bible © Bible Society of Myanmar, 1992.
