1 Maccabées 9
9
Juudasi Maakabee kúm
1Deemeetriyusi nìn gbìl̄ yii Niikanɔɔr kpíì kujaaun ní bi jáń ki pɔ́ɔkiǹ u-janjaliibi. Niinee ní u lēē yii u làá tɔ̄ nliliitiim, Alkiimee nì Bakideesi bí yòon̄ u-janjamɔntiibi kí cù Juudee. 2Bi nìn kíĺ Galiilee saŋŋu ní ki cūtìi gāā bi-janjanaapaal Meesalooti nyɔkɔpu, Arbeel caŋin. Bi nìn jáń ki fōō kitiŋ gbanti, ní ki kūū ki-nib tikpil. 3Abin 132 poon, dibindi poon ŋmapeepeekaau, ní bi gāā bi-janjanaapaal Jeerusaleem tiŋki nyɔkɔpu. 4Bi yíkì niinee ní ki yōoǹ bijanjaliibi kutukub mmuŋku nì bitanjakaliibi kutukub bili ki nín cá Beereeti tiŋkin. 5Juudasi nìn yōoǹ bijanjaliibi bimɔntiibi binib kutukub bita ní ki cūtìi gāā u-janjanaapaal Eelaasa tiŋkin. 6Juuda yab janjaliibi nín ká binannanliibi janjakitiŋ wīikí min tikpilee, ní bi fāŋkì, ní bi-kansikin tikpil sáǹ ki nyáń dijanjanaapaalin. An nìn pée kíǹ bijanjaliibi alaataa anii ní. 7Juudasi ká yii u-janjakitil bíi bàtī ŋyunti ŋun ní kujaau làá kíĺee. U-pɔbil nìn bíil̀ kun puee ŋyunti kaa ti bí ú kóoǹ u-janjaliibi kí kpāfì. 8U-wunti nìn yɔ̄tì. Nì míǹ kɔkɔee ní u bí bin kíǹ u-ceeyee yii: «Yīkìmaan! Tí cùú jáǹ ti-nannanliibi kí kpèè ti yaa làá ŋmā!» 9Bijanjaliibi kaa nìn kíí ki tɔ́kɔǹ u-pu. Bi bí yii: «Kɔŋkɔnnee taa pée ŋūǹ kí ŋá tiba. Kun baba ti pée ŋūǹ kí ŋée di sá tí fīī ti-maŋfal. Boonee, ti dāa ŋūǹ kí fàtīí gítiń ti nì ti-nabiyaamu kí nìkī kujaau. Taa pée náaǹ báà fiii.» 10Ní Juudasi kíí-bi yii: «Tí sāǹ ti-nannanliibi nimbiinaaa? M kpá kí ŋá míǹ. Báà an yaa sá ŋyunti nee ní tí kpú, tí kpú nì tininjati ti-nabiyaamu pu. Tí nīn ŋúb́ ti-jilmau tiba ń taa tākal̀-u.»
11Binannanliibi janjaliibi nyáń bi-janjanaapaal pu, ki dɔ́miń ki yúl̀ Juuda yab nimbiin. Bitanjakaliibi nìn cúu yākatì mili pu. Bijanjaliibi bin ŋúb́ tijaataafun nì itɔfee līī bijanjaliibi nyɔkɔpu ki còom̄ ki dòoń. Bibaatandambi di līī. 12Bakideesi tīī u-janjaliibi mara yii bí nīn cá ŋgan pú. Bijanjaliibi bin còom̄ ataa puee còom̄ ajanliitil pu ki búǹ akantán. Juudasi janjaliibi mun búń akantán. 13Ajanjakiti alee bintindi puee, kitiŋ nìn cīŋkì ní. Kujaau kíĺ kutaafaau áli kujoou. 14Juudasi nìn dáań ki ká yii Bakideesi nì binannanliibi baatandambi bí u-ŋaŋgiil pú. Niinee Juuda yab bin cáá dipɔbilee nín cá Juudasi cee. 15Bi nìn dū bi-ba ki bíl̀ Siirii yab janjaliibi nín bí puee ŋgiil pú ní ki jìn̄-bi áli Asaraa jool. 16Bijanjaliibi bin bí ŋgan púee nín ká yii bi pɔ́ɔkiǹ bin còom̄ ŋgiil púee, ní bi mun gbáb́ ki bīiǹ Juudasi nì u-naacimbi pu ki jáà nì bi bi-boon pú. 17Dikɔ̀ndi nìn dūu pɔ́ɔkì tikpil, ní ajan liitilee binib tikpil kpíì.
18Bi nìn kūū Juudasi, ní bin kíǹee sáǹ. 19Joonatan nì Siimɔn nìn yōoǹ bi-maan wunti ki cáa cūnnì Moodiini tiŋkin ki bíl̀ bi-naanja kaakulin. 20Isirayeel yab kɔkɔ nìn súń u-pu tikpil. Bi nìn dū iwiin tikpil ki ŋá-u dikpɔkpaandi. Bi nìn dū iwiin kupaau ki gāā ki būsì ŋkpiisilan nee yii: 21«U kpíì, ubaatandaan un nìn fìil̄ Isirayeelee. Mana ní an ŋūǹ kí ŋá míǹ?»
22Juudasi tuuŋŋi ŋin kíǹee, tijáti tin u jáńee nì u-pɔ́ɔǹtam nì kun nìn tìì-u tinyoolee, baa ŋúń ki ŋmàn̄ ki síiǹ, di sá yii an nìn wīikí tikpil.
Joonatan fōō u-maan Juudasi yil
23Juudasi kúm boonee, binib bin kaa tɔ́ Unimbɔti marabee nìn fātìi nyáń Isirayeel tiŋkin an kɔkɔ pu, ní binikpitib nìn fātìi ká dimákal. 24Ŋyunti gbantee, ŋkùm miba nìn nyáń ki pɔ̄ɔ̄ ní dinibul kɔkɔ gítì bi-jandi pú. 25Bakideesi nìn lēē binib bin kaa tɔ́ Unimbɔtee bí nīn kpòotī kitiŋ. 26Bikpilib gbanti nìn nyàab̀ Juudasi bɔɔbi ní ki bàlifī-bi tibɔti. Míǹ boonee ní bí cáań-bi Bakideesi cee ní úǹ ń dáaĺ bi-tafal ní kí bèel̀-bi. 27Doooo Unimbɔti bɔnaatiliibi yuntiŋu nín jítèe, Isirayeel yab kaa láá kɔ́ dinimbinaamandi diba poon míǹ.
28Niinee ní Juudasi bɔɔbi kpáfì ní ki bí Joonatan yii: 29«Doooo a-maan Juudasi nín kpíì nee, ubɔ kaa ti bí kii úǹ, kí cùú jáǹ ti-nannanliibi nì Bakideesi nì bin kɔkɔ kaa là ti-nibul bɔtee. 30An pu ní ti lēē-si á fōō u-yil. A làá nīn sá ti-kpiliu ní kí nīn kpòotī-ti kujaau poon.» 31Joonatan nìn kíí ki fōō u-maan Juudasi yil kí nīn kpòotī Isirayeel yab.
Joonatan bí Teekoowa teekun
32Bakideesi nín gbìl̄ an bɔtee, ní u bíi nyàab̀ kí kpɔ̀ Joonatan. 33Ama úǹ nì u-nib nì u-naal Siimɔn gbìl̄ míǹ ní ki sáǹ ki nín cá Teekoowa teekun. Bi nìn gāā bi-janjanaapaal Asifaar nyimbɔbil caŋin. 34Ŋwiŋŋuŋfikaa ŋubɔee, Bakideesi béè laakin bi bée, ní u yōoǹ u-janjakitil ní bi cūtìi dūtì Jɔɔdan buŋŋu. 35Joonatan nìn tú u-naal Yoowaneesi un kpòotī bijanjaliibi dicaŋŋee ú cù kí ká u-bɔɔbi Nabata yab. An nìn sá ú mèè-bi nsan bí cáań bi-waŋguliŋ kí yóoń bi-cee, di sá yii bi-waŋguliŋ nìn wīikí tikpil. 36Ama Yoowaneesi cée ní Jambirii yab kíntì-u nsanni. Bi nìn cúú-u ki kpáaǹ awaŋgul kɔkɔ ki búntì. 37Tíǹ jítèe ní Joonatan nì u-naal Siimɔn gbìl̄ yii Jambirii yab cáá tinimpucan. Unimpucaan baa nìn sá ukpikpaan ubɔ ní Kanaan tiŋkin, ní binib tikpil làá nyā Nabata tiŋkin kí céeǹ-u. 38Baa súntì Jambirii yab nín kūū bi-naal Yoowaneesi puee. Ní bi jɔ́m̀ dijool faŋfakamin ki bál̀. 39Bi bí niinee ní ki ká binib tikpil tikpil túń tiwan kpìti kpiti ki gà kuwoou ki dòoń. Unimpucaan cal nì u-bɔɔbi nì u-nabiyaamu līī nyɔkɔpu ki bɔ̀ɔ́ ŋgaŋgamu nì tibɔɔkaal ki túŋkí-bi. Bi nìn ŋúb́ tijanjawan tikpil. 40Joonatan nì u-yab nyáń bi-balilaŋki ní ki páatìi jéetì bi-pu ki bíi kù-bi. Bi nìn kūū binib tikpil, ní bin kíǹee sáǹ ki dàb̄ dijool. Juuda yab nìn fōō bi-wanti kɔkɔ. 41Niinee tinimpucan dūu kpántì dikpool, ní bilaŋgaaliibi laŋyi dūu kpántì ikpiisilan#9.41 Kpèè Amoo 8.10.. 42Joonatan nì Siimɔn nín tɔ̀n̄ bi-naal kúm pɔntooŋyi ki dóòyee, ní bi cūtìi bál̀ Jɔɔdan puukun.
Kujaau kun bi jáń Jɔɔdan buŋgbandee
43Bakideesi béè laakin Juuda yab bée. Ŋwiŋŋuŋfikaa ŋubɔ dalee ní u yōoǹ ajanjakiti tikpil ki nín cá Jɔɔdan buŋgbandi. 44Niinee Joonatan bí u-yab yii: «Yīkìmaan! Tí já kí fīīmaan ti-ba. Tin poon ti bí díǹ nee pɔ̄ɔ̄ ki jítiǹ tin kpàà pée bàń-tee. 45Unannanli bí ti-nyɔkɔpu ní ti-boon púee Jɔɔdan buŋŋu mun di dɔ̄ee. Kupuu nì abɔjanaakun di māntìi tú-ti an kɔkɔ puee. Taa ŋūǹ kí sāǹ kí cù laaba. 46Tí kúum̀maan kí yíiń ti-Dindaan ú nyāntí-ti ti-nannanliibi ŋaan.»
47Bi kíĺ kujaau ní Joonatan tāntì u-ŋal kí kpɔ̀ Bakideesi. Ama ní úǹ nɔ̄ntì ki gítì u-janjaliibi boon. 48Niinee Joonatan nì u-yab yùkū ki tɔ́ Jɔɔdan buŋŋun ki wáŋkì ki tin nyáń digbándi. Ama bi-nannanliibi kaa nìn dūtì mbun kí jà bi-boon. 49Yaadal wiiŋŋuee, Bakideesi janjaliibi kii binib kutuku pu di kpíì.
Bakideesi bí Juudee. Alkiimee kúm
50Bakideesi fātìi nín gítí Jeerusaleem tiŋkin. U nìn kíĺ ki bíi wúǹ Juudee timmu pu. U nìn máń aguŋfɔkɔ ki māntìi tú ntimuee, ní ki cóoǹ punuubi bin cáá tikpàlkaalee. Ntimu gbanti di sá Jeeriikoo nì Eemaayusi nì Beeti-Oorɔn, nì Beeteel nì Tiimina nì Faratɔn nì Teefɔn. 51U nìn dū ajanjakiti ní ki kāaǹ ntimu gbanti kɔkɔn bí nīn jáà nì Juuda yab kí taa gbèen̄. 52U nìn mɔ̄tìi máń agun ki tú Beeti-Suur nì Geeseer timmu, ní ki ŋáŋkì Jeerusaleem tiŋki pɔ̀ti pu gundi. Niin ní u nìn dū ajanjakiti ki kāaǹ ní ki kpáafì tijikaal. 53U nìn cúú kitiŋee kpootiliibi jipɔmbi ki tɔ́ sarka kitiŋ pɔ̀ti pu.
54Abin 153, uŋmaliliiti poon, ní Alkiimee tīī mara yii bí gbá kí wīī digundi din bi máń ki tú kunimbɔtidii poon pu cindee. U nìn gbáń ki kpītì Unimbɔti bɔnaatiliibi tundi dee. Binib nìn kíĺ ki bíi gbáà ki wìil̄ digundi gbanti. 55Ama ní iween iba dɔ́miń ki cúú Alkiimee, ní bi dū atuunee ki gbēeǹ. U nìn fàl̄ ní kaa nìn gíti ŋūǹ kí sòoǹ. Waa nìn gíti ŋūǹ kí tùkù ubɔ u-landɔkɔŋu nín sá pu kudiiyee puee. 56Ŋyunti gbanti poon ní Alkiimee kpíì nì falaakpaan poon. 57Bakideesi nín gbìl̄ Alkiimee kúm puee, ní u nín gítí ubɔti Deemeetriyusi cee. Ŋyunti gbanti ní Juudee kɔ́ ŋgbansɔŋfin abin ali.
Bi jáń ki pɔ́ɔkiǹ Bakideesi ní u yíkì Juudee
58Niinee Juuda yab bin kaa tɔ́ Unimbɔti marabee kóoǹ ki kpáfì ní ki lī tɔb cee yii: «Joonatan nì u-yab bí ŋgbansɔŋfin kɔŋkɔnnee, tiba kaa páb́-bi. Tí gíiǹní Bakideesi. U làá ŋmā kí cúú bi-kɔkɔ kunyabambaantiiu.» 59Ní bi cūtìi ká-u, ní bi sòon̄ tibɔti gbanti pu. 60Niinee Bakideesi yōoǹní dijanjakitikpaandi ki nín dòoń. U nìn ŋmàn̄ kugbɔŋu kubɔ dibalin ki tīiń bin bí u-jandi púee bí cúú Joonatan nì u-yab. 61Joonatan nì u-naacimbi nìn cúú binib imuŋku ili nì saalaa pu ki kūū. Bíǹ di nìn bɔ́ntì ki cūtìi cáań Bakideesi. 62Boonee ní Joonatan nì Siimɔn nì bi-yab yíkìi búntì Beeti-Basi tiŋkin laakin ubɔ kaa ti kóòyee. Bi nìn fātìi máń kitiŋ gbanti ní ki máń digundi ki tú-kì. 63Bakideesi nín gbìl̄ mimmee ní u kpáfì u-janjaliibi kɔkɔ, ní ki yíiń Juudee yab bin yú u-boonee bí dāá kūtì u-pu. 64U nìn cūtì Beeti-Basi kí já nì kì, ní ki dū kujaau maasiimbi ki jáń nì kì an yúntì. 65Joonatan nìn yāntì u-naal Siimɔn nì binib biba kitiŋin, ní úǹ nyáń ki búntì tisatin. 66U nìn jáń ki pɔ́ɔkiǹ Oodoomeera nì u-maaliŋun yab nì Fasirɔn naakookun yab bi-timbiliikin. Bíǹ nìn kíí ki kútì Joonatan pu bí já kujaau. U nì u-janjakitil nìn cūtìi kpìl̄ Bakideesi. 67Siimɔn nì u-yab nìn nyáń Beeti-Basi tiŋkin ní ki tūū kujaau maasiimbee ŋŋmi. 68Bi nìn jáń nì Bakideesi, ní ki pɔ́ɔkiǹ-u sɔ́kɔ sɔkɔ. U-wunti nìn yɔ̄tì, kun puee u nín bàà bɔ́ntì puee, waa ŋúń ki ŋá míǹ. 69U nìn fōō Juuda yab bin kaa tɔ́ Unimbɔti marab ki sáŋkì-u yii ú dāan̄ Juudeeyee pu diŋuul, ní ki kūū bi-kansikin binib tikpil. Míǹ boonee ní u lēē u-ban ki nín kùǹ u-tiŋkin.
70Joonatan nín gbìl̄ mimmee, ní u tú binib Bakideesi cee bí ŋá mpèé ŋgbansɔŋfi ń dòon̄ bi-kansikin, ní binib bin u cúúyee, ú gíiǹ-bi kí líí. 71Bakideesi nìn gbìl̄ ki tīiǹ Joonatan. U nìn pūtì ki pōoǹ Joonatan yii u làá yàntī-u soooo u-maŋfal wiiŋyi kɔkɔ poon. 72U nìn dū binib bin u nìn cúú Juudee tiŋkin ŋyunti ŋun jítèe ki tīī Joonatan, ní ki nín kùǹ u-tiŋkin. Bakideesi taal kaa nìn gíti tāā Juuda yab tiŋkin. 73Kujaau kúntì Isirayeel tiŋkin. Joonatan nìn cūtìi kóò Miikimaasi tiŋkin ní. U nìn kpántì u-nibul kpiliu, ní ki kúntì binib bin kaa tɔ́ Unimbɔti marabee Isirayeel tiŋkin.
Currently Selected:
1 Maccabées 9: BASSARDC
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
BIBLE EN N'TCHAM (Bassar) © Alliance Biblique du Togo, 2013.